مقایسه اثر بخشی آموزش راهبردهای مقابله با استرس و راهبردهای کمک خواهی بر استرس تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم اجتماعی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران

3 دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ایران

10.22098/jsp.2020.1061

چکیده

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای مقابله با استرس و راهبردهای کمک­خواهی بر استرس تحصیلی بود. روش پژوهش آزمایشی طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعه­ی پژوهش دانش­آموزان پایه اول دبیرستان­های دولتی دخترانه  ناحیه 4 آموزش و پرورش شهر تبریز در سال­تحصیلی 96-1395 بود که 60  نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش (آموزش راهبردهای مقابله با استرس و آموزش راهبردهای کمک­خواهی) و یک گروه کنترل جایگزین شدند. ابزار پژوهش مقیاس استرس تحصیلی بود. نتایج با استفاده از آزمون تحلیل واریانس ترکیبی(بین گروهی- درون گروهی) تحلیل شد. نتایج نشان داد،آموزش راهبردهای مقابله با استرس و راهبردهای کمک­خواهی به صورت معناداری باعث کاهش استرس تحصیلی می­شود. همچنین بر اساس نتایج  بین اثر بخشی دو روش تفاوت معنادرای وجود ندارد. بنابراین پیشنهاد می شود، برنامه آموزش راهبردهای مقابله با استرس و کمک خواهی می تواند جزء برنامه­های مداخلاتی در سطوح گروه­های هدف و جمعیت عمومی مراکز مشاوره­ی مدارس برای کاهش استرس تحصیلی به کار رود.   

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison between the effectiveness of teaching strategies to coping with stress and helping strategies on academic stress

نویسندگان [English]

  • M Aghapour 1
  • Kh Abolmaly 2
  • A.A Asgharnajad Farid 3
1 PhD Student in Psychology, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Ahar Branch, Islamic Azad University, Iran
2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Social Sciences, Roodehen Branch, Islamic Azad University, Iran
3 Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Iran University of Medical Sciences
چکیده [English]

The purpose of this study was to compare the effectiveness of teaching strategies to coping with stress and helping strategies on academic stress. The research population of the first grade high school students was 4th educational district of Tabriz City in 1965-96, 60 of which were selected by purposeful sampling method and randomly assigned to two experimental groups (education stress management strategies and training strategies for counseling) and a control group was replaced. Research method was a semi-experimental pre-test-post-test design with two experimental and one control groups. The research tool was the academic stress scale. The results were analyzed using combined analysis of variance (intra-group). The results showed that teaching strategies for coping with stress and helping strategies significantly reduce academic stress. Also, based on the results, there is no meaningful difference between the two methods of effectiveness. Therefore, it is suggested that the training program on stress coping strategies and assistance be used as an intervention program at the levels of target groups and on the general population of counseling centers at schools for reducing educational stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stress coping strategies
  • Helping strategies
  • Academic stress
بشارت، محمدعلی؛ براتی، نازنین و لطفی، جمشید. (1387). رابطه سبک هاى مقابله با استرس و سطوح سازش روانشناختی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس.  پژوهش در پزشکى، 22(1)،27-35.
جناآبادی، حسین و جعفرپور، مرضیه. (1398).اثربخشی درمان چشم‌انداز زمان در انسجام روانی و استرس ادراک‌شده مادران دانش‌آموزان اختلال یادگیری. مجله ناتوانی­های یادگیری، 9(1)، 53-71.
شکری، امید؛ کدیور، پروین و دانشورپور، زهره .(1386). نقش سبک های مقابله در تنیدگی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی. نشریه روانشناسی تحولی:روانشناسان ایرانی، 3(1)، 249-257.
غضنفری، فیروزه و قدم پور، عزت اله. (1387). بررسی رابطه راهبردهای مقابله ای و سلامت روانی در ساکنین شهر خرم آباد. اصول بهداشت روانی، 10(37)، 47-57.
هاشمی، تورج؛ میر نسب، میر محمود؛ حبیبی کلیبر، رامین؛ فتحی آذر، اسکندر و بیرامی، منصور.(1391). اثر بخشی آموزش راهبرد کمک خواهی بر عملکرد حل مساله ریاضی. پژوهشهای نوین روانشناختی، 7(25)، 127-156.
Ang, R. P., & Huan, V. (2006). Academic expectations stress inventory: Development, factor analysis, reliability, and validity. Educational and Psychological Measurement, 66(3), 522- 539.
Besharat, M., Barati, N., & Lotfi, J.(2008). Relationship between coping styles and mental health in a sample of multiple sclerosis patients. Research in Medicine, 32(1), 27-35. )Persian)
Cheng, K., & Tsai, C. (2011). An investigation of Taiwan university students’ perceptions of online academic help seeking and their web-based learning selfefficacy. The Internet and Higher Education, 14(3), 150-157.
Collins, W., & Sims, B.C. (2016). Help-seeking in higher education academic support services. In S.A. Karabenick, R.S. Newman (Eds), Help seeking in academic settings: Goals, group and contexts. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Edwards, C.S. (2014). On the self- regulation of behavior. NY: Cambridge university press.
Elliot TR., Goldshal, F., & Herrick witty, T. (1991). Spruel M. Problem solving appraisal and psychological adjustment following spinal cord injury. Cognitive Therapy and Research. 5, 387-393.
Ghaffari, M., & Salami chaharborj, M. (2020). The relationships between sense of coherence and self-compassion to job stress with the mediating role of affective control. Journal of Researc in Psychopathology, 1(1), 40-47.
Ghazanfari, F., & Kadampoor, A. (2008). The relationship between mental health and coping strategies in citizenship of Khoramabad city. The Quarterly Journal of Fundamentals of Mental Health, 9(37), 47-54. (Persian)
Hall, B. (2015). Educational psychology. New York, MC Grow /till press.
Hashemi, T., Mirnasab, M., Habibi, R., Fathiazar, E., & Beyrami, M. (2011). The effect of help seeking strategy training on mathematical problem solving.Modern Psychological Research, 7(35), 127-156. (Persian)
Jarvela, S. (2011). How does help seeking help? New prospects in a variety of contexts, Learning and Instruction, 21, 297-299.
Jenaabadi, H., & Jafarpour, M. (2019). The effectiveness of time perspective treatment in sense of coherence and perceived stress of mothers of children with learning disorders. Journal of Learning Disabilities, 9(1), 53-71. (Persian)
Kaplan, A., & Flum, H. (2010). Achievement goal orientations and identity formation styles. Educational Research Review, 5: 50–67.
Karabenick, S. A., & Newman, R. S. (2013). Help seeking: Generalizable selfregulatory process and social-cultural barometer. In M. Wosnitza, S. A.  Karabenick, A. Efklides & P. Nenniger (Eds.), Contemporary motivation research:  From  global  to  local  perspectives  (pp.  25-48). Goettingen,  Germany: Hogrefe & Huber.
Karabenick, S.A. (2004). Perceivd achievement goal structure and college student help Seeking. Journal of Educational Psychology, 96, 569-580.
Karabenick, S.A. (2011). Classroom and technology-supported help seeking: The need for Converging research Paradigms. Learning and Instruction, 21, 290-296.
Karabenick, S.A., & Newman, R.S. (2004). Help Seeking in Academic Settings: Goals, Groups, and Contexts (pp. 225-296). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Lazarus, R.S., & Folkman, S. (1980(. Ananalysis of coping in a middleager community sample. Journal of Health and Social Behavior,  21, 219-239.
Nelson-Le Gall, S. (1981). Help-seeking: An understudied problem-solving skill in children, Developmental Review, 1, 224-246.
Nigel, K. (2013). Two ways to coping with stress. Journal of American psychologists, 54, 291-307.
Ryan, A. M., & Shin, H. (2012). Help seeking tendencies during early adolescence: An examination of motivational correlates and consequences for achievement. Learning and Instruction, 21, 247-256.
Ryan, A.M., Pintrich, P.R., & Midgley, C.  (2001). Avoiding seeking help in the classroom: Who and why?  Educational Psychology Review, 13, 93-114.
Ryan, A.M., Shim, S.S., Lampkins-Uthando, S.A., Kiefer, S.M., & Thompson, G.N. (2009). Do gender differences in help avoidance vary by ethnicity? An examination of African American and European American students during early adolescence. Developmental Psychology, 45(4), 1152-1163.
Shokri, O., Parvin, K.,& Daneshvarpour, Z. (2007). The role of coping styles in academic stress and acdemeic achivment. Journal of Iranian Psychologists, 3(1), 249-257. (Persian)
Skinner, E., & Zimmer-Gembeck, M. (2007). The development of coping. Annual Review of Psychology, 58, 119-144.
Soltani, M., Aminoroaia, M., & Attari, A. (2008). Effect of stress managament skills training on the academic achievement of highschool girl students. Journal of Research in Behavioural Sciences, 6(1), 9-16. (Persian)
Zeidan, T. (2010). Emotion and Self-control, New York, McGrow press.
Zimmerman, B. J. (2008). Investigating self-regulation and motivation: Historical background, methodological developments, and future prospects. American Educational Research Journal, 45(1), 166-183.