بررسی رابطه تاب آوری تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان و میانجی معنای تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد علوم تحقیقات زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی، واحد علوم تحقیقات زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

10.22098/jsp.2020.1063

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تاب آوری تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان و میانجی معنای تحصیلی در بین دانش آموزان دختر متوسطه دوره دوم شهر خرمدره انجام شد. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی به طور ویژه تحلیل مسیر بود. داده های مورد نیاز از بین نمونه ای از دانش آموزان دختر متوسطه دور دوم شهر خرمدره به تعداد 196 نفر به روش نمونه گیری تصادفی گردآوری شد. برای گرد آوری داده ها از پرسشنامه های تاب آوری تحصیلی ساموئلز ، پرسشنامه معنای تحصیلی  هندرسون-کینگ و اسمیت استفاده شد. همچنین برای سنجش موفقیت تحصیلی از معدل کسب شده توسط دانش آموزان در دو نیمسال اول و دوم استفاده شد. داده­ها استخراج شده توسط نرم افزارهای SPSS  و لیزرل بررسی و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که بین معنای تحصیلی با عملکرد تحصیلی و  بین تاب آوری تحصیلی با معنای تحصیلی و بین تاب آوری تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر خرمدره رابطه معناداری وجود دارد. (01/0>p). از سویی نتایج آزمون سوبل، آرویان و گودمن نشان داد متغیر معنای تحصیلی رابطه میانجی بین تاب آوری تحصیلی و عملکرد تحصیلی از لحاظ آماری معنادار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between academic resilience with students' academic performance and mediating academic meaning

نویسندگان [English]

  • L Jafari 1
  • M Hejazi 2
  • A Sobhi 2
1 PhD Student in Educational Psychology, Zanjan Research Sciences Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Educational Psychology, Zanjan Research Sciences Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the relationship between academic resilience and students' academic performance and mediate academic meaning among second grade high school girls in Khorramdareh. The method of the present study was applied in terms of purpose and descriptive-correlational in terms of data collection method. The required data were collected from a sample of 196 second grade female high school students in Khorramdareh by random sampling method. Samuels Academic Resilience Questionnaire, Henderson-King and Smith Academic Meaning Questionnaire were used to collect data. Also, the grade point average obtained by students in the first and second semesters was used to measure academic success. The extracted data were analyzed by SPSS and LISREL software. Findings showed that there is a significant relationship between academic meaning with academic performance and between academic resilience with academic meaning and between academic resilience with academic performance of female high school students in Khorramdareh. (P<0.01). On the other hand, the results of Sobel, Arvian and Goodman tests showed that the variable of academic meaning was mediated between academic resilience and academic performance was statistically significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic resilience
  • Academic performance
  • Academic meaning
ابوالقاسمی، عباس. (1390). ارتباط تاب‌آوری، استرس و خودکارآمدی با رضایت از زندگی در دانش‌آموزان دارای پیشرفت تحصیلی بالا و پایین. مطالعات روانشناختی، 7(3)، 132-151.
رضایی، مریم و شمس، عبدالحسین. (1394). بررسی رابطه بین تاب‌آوری تحصیلی و معنای تحصیلی در دانش‌آموزان پسر دبیرستانی شهرستان فلاورجان. فصلنامه چشم­انداز امین، 3(2)، 32-40.
صدوقی، مجید. (1397). رابطه خودکارآمدی و تاب‌آوری تحصیلی با سازگاری و عملکرد تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 11(2)، 7-14.
صفایی، مریم؛ رضایی، علی محمد و طالع­پسند، سیاوش. (1398). پیش بینی عملکرد تحصیلی بر اساس حمایت خانواده، حمایت دوستان و دیگران: نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی، تاب‌آوری تحصیلی و مجذوبیت تحصیلی. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 15(52)، 239-268.
فتحی، داود و جمال­آبادی، مونا. (1396). بررسی نقش واسطه­گری تاب‌آوری در رابطه حمایت تحصیلی و سرزندگی تحصیلی در دانشجویان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 4(10)، 263-269.
کدخدایی، محبوبه السادات و کرمی، زهرا. (1395). بررسی رابطه بین خوش بینی و معنای تحصیل با انگیزش تحصیلی دانشجویان. نامه آموزش عالی، 9(36)، 143-159.
مرادی، کیوان؛ واعظی، مظفرالدین؛ فرزانه، محمد و میرزایی، محمد. (1393). رابطه خوش‌بینی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در بین دانش‌آموزان مدارس متوسطه پسرانه مناطق 6 و 9 شهر تهران. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(5)، 69-80.
مهریان، عصمت؛ جناآبادی، حسین و پورقاز، عبدالوهاب. (1398). رابطه معنای تحصیلی با استرس ادراک شده و خوش بینی تحصیلی در دانش‌آموزان شهر نیشابور. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 16(33)، 137-156.
‏‫Abolghasemi, A. (2011). The relationship between resilience, stress and self-efficacy with life satisfaction in students with high and low academic achievement. Psychological Studies, 7 (3), 132-151. (Persian)
Astin, A. W. (1993). An empirical typology of college students, Journal of College Student's Development, 4 (2), 34-40.
Cabrera, N., &  Padilla, A. )2013(. Entering and succeeding in the culture of college. Journal of Behavioral Sciences, 26(2), 152-157.              
Downey, J. A. (2008). Recommendations for fostering educational resilience in the classroom. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 53(1), 56-64.‏
Fathi, D., & Jamalabadi, M. (2017). Investigating the role of resilience mediation in relation to academic support and academic vitality in students. Journal of Education Strategies in Medical Sciences, (4) 10, 263-269.  (Persian)
Forenham,   T.   (2003). Effective   intervention   of   test   anxiety  reduction .  School  Psychology, 24,  313-328.
Henderson-King, D., & Mitchell, A. M. (2011). Do materialism, intrinsic aspirations, and meaning in life predict students’ meanings of education?. Social Psychology of Education, 14(1), 119-134.
Henderson-King, D., & Smith, M. N. (2006). Meanings of education for university students: Academic motivation and personal values as predictors. Social Psychology of Education, 9(2), 195-221.
Isa Zadegan, A.,  Hasani, M., & Ahmadian, L. (2009). Students and the meaning of education. Journal of Culture Strategy. 7 (3), 165-147. (Persian)
Kadkhodaei, M. S., & Karami, Z. (2016). Investigating the relationship between optimism and the meaning of education with students' academic motivation. Journal of Higher Education, 9 (36), 143-159. (Persian)
Levine, A., & Cureton, J. S. (1998). When Hope and Fear Collide: A Portrait of Today's College Student. The Jossey-Bass Higher and Adult Education Series. Jossey-Bass Publishers, 350 Sansome Street, San Francisco, California 94104-1304.
Li, H. C., Wang, L. S., Lin, Y. H., & Lee, I. (2011). The effect of a peer‐mentoring strategy on student nurse stress reduction in clinical practice. International Nursing Review, 58(2), 203-210.
Luthar, S. S. (1991). Vulnerability and resilience: A study of high‐risk adolescents. Child Development, 62(3), 600-616.‏
Mehrian, E., Janaabadi, H., & Pourghaz, A. W. (2019). The relationship between academic meaning and perceived stress and academic optimism in Neishabour students. Journal of Educational Psychology Studies, 16 (33), 137-156. (Persian)
Moradi, K., Waezi, M., Farzaneh, M., & Mirzaei, M. (2014). The Relationship between academic optimism and academic achievement among boys' High school students in Districts 6 and 9 of Tehran.  Journal of Research in School and Virtual Learning, 2 (5), 69-80. (Persian)
Rezaei, M., & Shams, A.H. (2015). Investigating the relationship between academic resilience and academic meaning in high school male students in Falavarjan. Amin Perspective in Applied Psychology, 3(2), 32-40. (Persian)
Sadoughi, M. (2018). The relationship between self-efficacy and academic resilience with academic adjustment and performance of medical students. Journal of Educational Strategies in Medical Sciences, 11 (2), 7-14.  (Persian)
Safaei, M., Rezaei, A. M., & Talepasand, S. (2019). Predicting academic performance based on family support, support from friends and others: the mediating role of academic self-efficacy, academic resilience and academic attraction. Journal of Educational Psychology, 15 (52), 239-268. (Persian)
Weiner, E. (1999). The meaning of education for university students with a psychiatric disability: a grounded theory analysis. Psychiatric Rehabilitation Journal, 22, 403- 409.
Wood, S. K., & Bhatnagar, S. (2015). Resilience to the effects of social stress: evidence from clinical and preclinical studies on the role of coping strategies. Neurobiology of stress, 1, 164-173.‏