نقش تنظیم هیجان و تاب‌آوری تحصیلی در پیش بینی فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

2 دکتری تخصصی روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

10.22098/jsp.2020.1097

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش تنظیم هیجان و تاب آوری در پیش بینی فرسودگی تحصیلی دانش آموزان بود. روش پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری کلیه‌ی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه پایه ی دهم رشته های انسانی و تجربی (305N=) بودند که در نیمسال دوم سال تحصیلی 97-1396 در شهرستان شبستر مشغول تحصیل به بودند. از این جامعه، نمونه‌ای به حجم 100 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه ای انتخاب شد. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های فرسودگی تحصیلی برسو، پرسشنامه تنظیم هیجان گروس و جان، پرسشنامه تاب‌آوری تحصیلی ساموئلز استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های تحلیل رگرسیون نشان داد که مؤلفه‌های تنظیم هیجان و تاب آوری تحصیلی 1/37 درصد از کل واریانس‌های فرسودگی تحصیلی را در دانش‌آموزان تبیین می‌کنند. نسبت F نیز نشان داد که پیش‌بینی فرسودگی تحصیلی بر اساس تنظیم هیجان و تاب آوری تحصیلی معنادار است (001/0P=)؛ بنابراین با توجه نتایج بدست آمده، برنامه ریزی دراز مدت جهت افزایش این دو متغیر گام مهمی در پیشگیری از فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of emotional regulation and academic resilience in predicting students' academic burnout

نویسندگان [English]

  • B Saba 1
  • S Imanparvar 2
1 PhD in Educational Psychology, Department of Psychology, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
2 PhD in Educational Psychology, Department of Psychology, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the role of emotional regulation and resiliency in predicting students' academic burnout. The research method is descriptive-correlational. The statistical population includes female secondary school students of the 10th grade of the humanities and experimental sciences (N=305) in the second semester of 2017-2018 in Shabestar. From this community, a sample of 100 people was selected by cluster sampling. To collect data, the academic burnout questionnaire of Breso, emotional adjustment questionnaire of Gross and John, and the educational resilience questionnaire of Samuels were used. The results of data were analyzed using Pearson correlation and regression analysis. It showed that emotional adjustment and academic resilience explains 37% of the total variance of academic burnout in students. The F ratio indicates that the prediction of academic burnout is significant based on emotional regulation and academic resilience(p=0/001). So the long-term planning to increase these two variables will be an important step in preventing students' academic burnout.

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic burnout
  • academic resilience
  • emotion regulation

مراجع

ابوالمعالی، خدیجه و محمودی، زهرا. (1394). تاثیرآموزش مهارتهای تاب آوری برکاهش فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع دبیرستان، اولین همایش علمی پژوهشی روانشناسی،علوم تربیتی و آسیب شناسی جامعه.
اعرابیان، اقدس؛ ابوالمعالی، خدیجه و پاشا شریفی، حسن. (1394). تبیین فرسودگی تحصیلی بر اساس الگوی ارتباط مادر- فرزند با میانجی‌گری تاب آوری در دختران دانش‌آموز. پژوهش های کاربردی روانشناختی، 6(4)، 159-173.
امیری، مجید. (1394). تدوین الگوی معادله ساختاری نقش فشار آورهای تحصیلی بر تاب آوری، انگیزش و فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان دخترکنکوری شهر اصفهان. کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، ترکیه - استانبول، شرکت مدیران ایده پردازان پایتخت ایلیا.
رستم­اوغلی، زهرا و خشنودنیای چماچائی، بهنام. (1392). مقایسه ی وجدان تحصیلی و فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی­های یادگیری، 2(3)، 18-37.
رستم­اوغلی، زهرا؛ طالبی جویباری، مسعود و پرزور، پرویز. (1394). مقایسه‌ی سبک‌های اسنادی و تاب آوری در دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص، نابینا و عادی. مجله ناتوانی­های یادگیری، 4(3)، 39-55.
سلطانی نژاد، مهرانه؛ آسیابی، مینا؛ ادهمی، بیانه و توانایی یوسفیان، سمیرا(1392). بررسی شاخص های روانسنجی پرسشنامه تاب آوری تحصیلی. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 5(15)، 34-17.
سنگانی فرزنه، علیرضا و همایونی، علیرضا (1394). تاب آوری، هوش هیجانی و فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان پسر. روانشناسی معاصر، 5 (10)، 798-800.
صدوقی، مجید؛ تمنائی فر، محمدرضا و ناصری، جمیله (1396). رابطه تاب­آوری، امیدواری و هوش هیجانی با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان. مطالعات آموزش و یادگیری، 9(1)، 50-67.
عظیمی، محمد؛ پیری، موسی و زوار، تقی(1392). رابطه فرسودگی تحصیلی و یادگیری خود تنظیمی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه. پژوهشدربرنامه ریزیدرس، 10(11)، 128-116.  
علیزاده عصار، افسانه؛ توحیدی، افسانه و سادات حسینی سلطان نصیر، محبوبه(1395). پیش بینی ابعاد فرسودگی تحصیلی براساس ناگویی خلقی، هیجانات منفی و عزت نفس. مطالعات روانشناسی تربیتی، 13(24)، 88-69.
میکائیلی، نیلوفر؛ افروز، غلامعلی و قلیزاده، لیلا(1391). خودپنداره و فرسودگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان دختر. مجله ی روانشناسی مدرسه، 1(4)، 103-90.
میکائیلی، نیلوفر؛ رجبی، سعید؛ عباسی، مسلم و زمانلو، خدیجه (1393). بررسی ارتباط تنظیم هیجان و عواطف مثبت و منفی با عملکرد و فرسودگی تحصیلی در دانشجویان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 10(32)، 53-31.
نریمانی، محمد؛ عالی ساری نصیرلو، کریم و موسی زاده، توکل(1393). مقایسه اثربخشی آموزش متمرکز بر هیجان و کنترل تکانه بر فرسودگی تحصیلی و عواطف مثبت و منفی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری، مجله ناتوانی­های یادگیری، 3 (3)، 99-79.
نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ ابوالقاسمی، عباس و احدی، بتول. (1392). مقایسه ی اثر بخشی آموزش پذیرش/ تعهد با آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری دانشآموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ناتوانی­های یادگیری، 2(4)، 154-176.
یعقوبی، ابوالقاسم و بختیاری، مریم (1395). تاثیر آموزش تاب آوری بر فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4(13)، 16-7.
Ahola, K., &Hakanen, J. (2007). Job strain, burnout and depressive symptoms: A prospective study mong dentists. Journal of Affective Disorders. 77(1), 229-243.
Aldao, A. (2013). The future of emotion regulation research: capturing context. Perspect Psychology Sciences, 8(2), 155-172.
Austin, E. J., Saklofske, D. H., & Egan, V. (2005). Personality, well-being and health correlates of trait emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 38(3), 547-558.
Benita, M., Levkovitz, L., & Roth, G. (2017). Integrative emotion regulation predicts adolescents' prosocial behavior through the mediation of empathy. Learning and Instruction, 50(3), 14-20.
Bloch, L., Haase, C.M., & Levenson, R.W. (2014).  Emotion regulation predicts marital satisfaction:  More than a wives’ tale. Emotion, 14(1), 130-144.
Brand, T. (2007). An exploration of the relationship between burnout, occupational stress and emotional intelligence. Unpublished master’s thesis, Stellenbosch University.
Brouwers, A., & Tomic, W.  (2010).  Aiogitudinal study of teacher burnoutand pereeived self- efficacy classroom. management. Teaching and Teacher Education,16,136 -253.
Close, W., & Solberg, S. (2007). Predicting achievement, distress and retentionamong lower-income Latino youth. Journal of Vocational Behavior, 72(1), 31-42.
Diefendorff, J. M., Richard, E. M., & Yang, J. (2008). Linking emotion regulation strategies to affective events and negative emotions at work. Journal of Vocational Behavior, 73(3), 498–508.
Furnham, A., Chamorro-Premuzic, T.& McDougall, F. (2003). Personality, cognitive ability and beliefs about intelligence as predictors of academic performance.  Learning and Individual Differences, 14, 47- 64.
Gómez, H. P., Pérez, V. C., Parra, P. P., Ortiz, M. L., Matus, B. O., McColl, C. P., ... & Meyer, K. A. (2015). Academic achievement, engagement and burnout among first year medical students. Revista médica de Chile, 143(7), 930.
Grawe, K. (2007). Neuropsychotherapy: How the neurosciences inform effective psychotherapy. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Gross, J. J. & John, O. P. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes: implications for affect, relationships, and well- being. Journal of personality and social psychology,85, 348-362.
Hall, D.K.; Pearson, J. & Reaching, I.N. (2003). Resilience-giving children the skills to bounce back. Voices for Children.
Hogan, M.J., Parker, J.D.A., Wiener, J., Watters, C., Wood, L.M., & Oke, A. (2010). Academic success in adolescence: Relationships among verbal IQ, social support and emotional intelligence. Australian Journal of Psychology, 62, 30− 41.
Izadpanah, S., Schumacher, M., Arens, E.A., Stopsack, M., Ulrich, I., Hansenne, M., & et al. (2016). Adolescent harm avoidance as a longitudinal predictor of maladaptive cognitive emotion regulation in adulthood: The mediating role of inhibitory control. Journal of Adolescence,  52, 49-59.
Kassam, K. S., & Mendes, W. B. (2013). The effects of measuring emotion: Physiological reactions to emotional situations depend on whether someone is asking. PLoS ONE 8(6), e64959.
Kraaij, V., Pruymboom, E., & Garnefski, N. (2002). Cognitive coping and depressive symptoms in the elderly: a longitudinal study. Aging Ment Health, 6(3), 275-281.
Kwok, O., Hughes, J. N. & Luo, W. (2007). Role of resilient personality on lower achieving first grade students' current and future achievement. Journal of School Psychology, 45(1), 61-82.
Narimani, M., Abbasi, M., Abolghasemi, A., & Ahadi, B. (2014). Compare the effectiveness of acceptance / commitment by emotion regulation training on the adjustment of students with dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, (2) 4, 154-176. (Persian)
Narimani, M., Alisari Nasirlou, K., & , Mosazadeh, T. (2014). The effect of excitement-focused therapy and impulse control on educational burnout and positive and negative training emotions in students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3(3), 79-99. (Persian)
Nilforooshan, P., Abedi, M.R., & Ahmadi, S.A. (2014). Family Pathology, lassification and Assessment]. Isfahan: University of Isfahan publication.  (Persian)
Parker, J. D. A., Saklofske, D. H., & Keefer, K. V. (2016). Giftedness and academic success in college and university: Why emotional intelligence matters. Gifted Education International, 33(2), 183-194.
Parker, P. D., & Salmela-Aro, K. (2011). Development processes in school burnout: Acomparison of major developmental models. Learning and Individual Differences, 21, 224-228.
Pekrun, R. (2000). A social cognitive, control-value theory of achievement emotions. In J. Heckhausen(Ed.), Motivational Psychology of Human Development. Oxford, England: Elsevier.
Pinquart, M. (2009). Moderating effects of dispositional resilience on associations between hassles and Psychological distress. Journal of applied Developmental Psychology, 30, 53-60.
Reich, J.W., Zautra, A.J., & Davis, M. (2003). Dimensions of affect elationships: models and their integrative implications. Rev Gen Psychol, 7, 66–83.
Rostamoghli, Z., & Khoshnoodnia Chomachaei, B. (2013). Comparing academic conscience and academic burnout in students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 2(3), 18-37.
Rostamoghli, Z., Talebi Joybari, M., & Porzoor, P. (2015). A comparison of attributional and resiliency style in students with specific learning disorders, blindness and normal. Journal of Learning Disabilities, 4(3), 39-55.
Salmela-  aro, K. &  Tynkknen,  I.  (2012) Gen dered pathways in school burnout among adolescent.  Journal of Adolescence, 930-937.
Salmela-Aro, K., Kiuru, N., Leskinen, E., & Nurmi, J. (2009). School Burnout Inventory (SBI): Reliability and validity. European Journal of Psychological Assessment, 25, 48-57.
Soleimani, A., & Habibi Y. (2015). The relationship between emotion regulation and resiliency with psychological well-being in students. Journal of  School Psychology, 3, 51-79.  (Persian)
Toppinen-Tanner, S., Ojajärvi, A., Väänaänen, A., Kalimo, R. & Jäppinen, P. (2005). Burnout as a predictor of medically certified sick-leave absences and their diagnosed causes. Behavioral Medicine,31(1), 18-32.
Waugh, C. E., Fredrickson, B. L., & Taylor, S. F. (2008). Adapting to life’s slings and arrows: Individual differences in resilience when recovering from an anticipated threat. Journal of Research in Personality, 42(4), 1031-1046.
Zahrakar, K. (2008). The relationship between emotional intelligence and academic performance. Applied Psychology, 2(5), 89-98.  (Persian)
Zhang, L.F. (2003). Does the big five predict learning approaches? Personality and Individual Differences, 34, 1431-1446.
روان شناسی مدرسه
دوره 9، شماره 4
زمستان 1399
صفحه 128-143

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار