نقش تاب‌آوری، تنظیم هیجان و خودکارآمدی در پیش‌بینی فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر در مدارس متوسطه دوم شهر اردبیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی عمومی، موسسه آموزش عالی ثنا، ساری، ایران.

2 گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

3 باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، ساری، ایران.

10.22098/jsp.2021.1139

چکیده

هدف پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تاب‌آوری، تنظیم هیجان و خودکارآمدی در پیش‌بینی فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان انجام شد. روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان (دختر) پایه دهم متوسطه مدارس شهر اردبیل در سال‌تحصیلی 1397-1398‌بود (3649=n). نمونه ‌‌آماری این پژوهش 246 دانش‌آموز بودند.  
روش ها برای گردآوری اطلاعات از پرسش‌نامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران، پرسش‌نامه تنظیم هیجان گروس و جان، پرسش‌نامه تاب‌آوری کانر و دیویدسون، پرسش‌نامه باورهای خودکارآمدی عمومی نظامی، شوآرترز و بورن اجرا شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات، از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل‌ رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. 
یافته ها بر اساس یافته‌های این مطالعه دانش‌آموزان تاب‌آور، خودکارآمد و دارای تنظیم ‌هیجانی درست، آسیب‌پذیری کمتری در مقابل فرسودگی تحصیلی دارند. بنابراین تقویت این متغیر در دانش‌آموزان که در معرض فرسودگی تحصیلی قرار دارند، سبب بهبود عملکرد تحصیلی آنان می‌شود.
نتیجه گیری نتایج تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها نشان داد تاب‌آوری و خودکارآمدی می‌تواند فرسودگی تحصیلی را در دانش‌آموزان پیش‌بینی کند (0/01>P).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Resilience, Emotional Regulation and Self-Efficacy in Predicting Academic Burnout o Female Students in Senior High Schools of Ardabil

نویسندگان [English]

  • Roya Dadashzadeh Kalesar 1
  • Mohammad Narimani 2
  • Mojtaba Rezaei Rad 3
1 Department of General Psychology, Sana Institute of Higher Education, Sari, Iran.
2 Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
3 Young Researchers and Elite Club, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.
چکیده [English]

Objective The present study was conducted to investigate the role of resilience, emotion regulation and self-efficacy in predicting students' academic burnout. 
Methods The research method was correlational. The population consisted of 10th grade high school students (n=3649) in Ardabil city during the academic year of 2019-2020. The sample consisted of 246 students. For gathering data, Breso et al.’s burnout questionnaire, Gross and John’s emotion regulation questionnaire, Conner and Davidson’s resiliency questionnaire, military general self-efficacy beliefs questionnaire, Schwarters and Bourne’s questionnaire were administered. Pearson correlation and multivariate regression analysis were used to analyze the data. 
Results The results showed that resiliency, emotion regulation and self-efficacy can predict students' academic burnout. As a result, resilient, self-efficacious and well-adjusted students are less vulnerable to academic burnout.
Conclusion Therefore, reinforcing this variable in students who are exposed to academic burnout improves their academic performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic burnout
  • Emotion regulation
  • Resilience
  • Self-efficacy
ابوالقاسمی، عباس؛ برزگر، سبحان و رستم‌اوغلی، زهرا. (1393). اثربخشی آموزش یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی در دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 4(2)، 6-21.
جاهد، عذرا؛ یونسی، سیدجلال؛ ازخوش، منوچهر و فرضی، مرجان. (1394). اثربخشی آموزش تاب آوری بر فشار روانی دانش آموزان دختر دبیرستانی ساکن خوابگاه. مجله روانشناسی مدرسه، 4(2)، 7-21.
حق‌رنجبر، فرخ؛ کاکاوند، علیرضا؛ برجعلی، احمد و برماس، حامد. (1390). تاب‌آوری و کیفیت زندگی مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی، سلامت و روانشناسی، 1(1)، 177-187.
دهقانی، یوسف؛ گلستانه، سیدموسی و زنگویی، سیما. (1397). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر فرسودگی تحصیلی، پذیرش اجتماعی و عواطف دانش آموزان دچار ناتوانی یادگیری. مجله روانشناسی کاربردی، 12(2)، 163-182.
رجبی، غلامرضا. (1385). بررسی پایایی و روایی مقیاس باورهای خودکارآمدی عمومی (GSE-10) در دانشجویان روان شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه آزاد مرودشت. اندیشه‌های نوین تربیتی، 2(1-2)، 111-122.
سلیمانی، اسماعیل و حبیبی، یعقوب. (1393). ارتباط تنظیم هیجان و تاب‌آوری با بهزیستی روان‌شناختی در دانش‌آموزان. مجله روانشناسی مدرسه، 3(4)، 51-72.
طاهری خرامه، زهرا؛ شریفی‌فرد، فاطمه؛ آسایش، حمید و سپه‌وندی، محمدرضا. (1396). ارتباط تاب‌آوری تحصیلی و فرسودگی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 10(5)، 375-383.
قدم‌پور، عزت‌اله؛ فرهادی، علی و نقی‌بیرانوند، فاطمه. (1395). تعیین رابطه بین فرسودگی تحصیلی با اشتیاق و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان. پژوهش در آموزش پزشکی، 8(2)، 60-68.
کرد، بهمن و باباخانی، آرزو. (1395). نقش خوددلسوزی و ذهن‌آگاهی در پیش‌بینی استرس تحصیلی دانش‌آموزان دختر. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 13(24)، 109-126.
کرمی، جهانگیر و حاتمیان، پیمان . (1395). رابطه خودکارآمدی و کمال‌گرایی با فرسودگی تحصیلی دانشجویان. مجله پژوهنده، 21(4)، 186-191.
محمدی، نسیم؛ رمضانی، شکوفه و صدری دمیرچی، اسماعیل. (1395). تاثیر آموزش خودکارآمدپنداری بر اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان. مجله سلامت روان کودک، 3(4)، 60-69.
نریمانی، محمد؛ عالی‌ساری نصیرلو، کریم و موسی‌زاده، توکل. (1393). مقایسه ی اثربخشی آموزش متمرکز برهیجان و کنترل تکانه برفرسودگی تحصیلی و عواطف مثبت و منفی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 3(3)، 79-99.
نعامی، عبدالزهرا. (1388). رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران. مطالعات روانشناختی، 5(3)، 117-134.
ویسکرمی، حسنعلی و خلیلی گشنیگانی، زهرا. (1397). بررسی فرسودگی تحصیلی و رابطه آن با راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تاب‌آوری تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 11(1)، 133-138.
یعقوبی، ابوالقاسم و بختیاری، مریم. (1395). تأثیر آموزش تاب‌آوری بر فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4(13)، 45-56.
Abolghasemi, A., Barzegar, S., &. Rostam Ogli, Z. (2014). The effectiveness of self-regulated learning training on self-efficacy in students with math disorder. Journal of Learning Disabilities, 4 (2), 6-21. (Persian)
Amiri, M. (2014). Formulation of Structural Equation Modeling the Role of Academic Pressures on Resilience, Motivation and Burnout in Esfahan Female Students. International Conference on Management, Economics and Humanities, Turkey - Istanbul, Ilyas Capital Idea Managers.
Arabatzoudis, T., Rehm, I. C., Nedeljkovic, M., & Moulding, R. (2017). Emotion regulation in individuals with and without trichotillomania. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 12(3): 87-94.
Benita, M., Levkovitz, L., & Roth, G. (2017). Integrative emotion regulation predicts adolescents' prosocial behavior through the mediation of empathy. Learning and Instruction, 50(3):14-20.
Billings, C. E. W., Downey, L. A., Lomas, J. E., Lloyd, J., & Stough, C. (2014). Emotional Intelligence and scholastic achievement in pre-adolescent children. Personality and Individual Differences. 65,14-18.
Bitsika, V. Sharpley, C. F. & Bell, R. (2013). The buffering effect of resilience upon stress, anxiety and depression in parents of a child with an autism spectrum disorder. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 25(5), 533-543.
Campbell-  sills,  L.,  Cohen,  Sh.L.,  Stein,  M.B. (2006). Relationship or resilience to personality, coping, and psychiatric  symptoms  in  young  adults.  Behaviour Research and Therapy, 44, 585-599.
Conner, K. M., & Davidson, J. R. T.(2003). Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson Resilience Scale (CD- RISC). Depression and Anxiety, 18, 76-82.
Cabrera, N. & Padilla, A.M. (2004). Entering and succeeding in the "culture of college. Journal ofBehavioral Sciences, 26(2), 152-175.
Cooper, C. L., Phillips, L. H., Johnston, M., Whyte, M., & MacLeod, M. J. (2015). The role of emotion regulation on social participation following stroke. British Journal of Clinical Psychology, 54(2), 181-199.
David. A.P. (2010). Examining the relationship of personality and burnout in college students: The role of academic motivation. Educational Measurement and Evaluation Review, 1, 90-104.
Dehghani, Y., Golestaneh, M., & Zangoui, S. (2018). The effectiveness of emotion regulation training on academic burnout, social acceptance, and emotions of students with learning disabilities. Journal of Applied Psychology, 12 (46), 163-182. (Persian)
English, T., John, O., Srivastava, S., & Gross, J. (2012). Emotion regulation and peer-rated social functioning: A four-year longitudinal study. Journal of Research in Personality, 46(6): 780–784.
Gómez, H. P., Pérez, V. C., Parra, P. P., Ortiz, M. L., Matus, B. O., McColl, C. P., ... & Meyer, K. A. (2015). Academic achievement, engagement and burnout among first year medical students. Revista médica de Chile, 143(7), 930-937.
Gross, J. J., & Thompson, R. A. (2007). Emotion regulation: Conceptual foundations. In J. J. Gross (Ed.)Handbook of emotion regulation. New York: Guilford Press.
Grau, R. Salanova. M & Peiro, J. (2011). Modertor effects of self-efficacy on occupational streses. Psychology in Sain, 5(1), 63-74.
Ghadampour, E.,Farhadi, A., & Naqi Biranvand, F. (2016). Determining the relationship between academic burnout and academic performance and performance among Lorestan University of Medical Sciences students. Research in Medical Education, 8 (2), 2-4. (Persian)
Hagh Ranjbar, F., Kakavand, A., Barjali, A., & Barmas, A. (2011). Resilience and quality of life of mothers with mentally retarded children. Journal of Behavioral Sciences, 1 (1), 179-189.
Jokkar, B. (2007). The mediating role of resilience in the relationship between emotional intelligence and general intelligence with life satisfaction. Contemporary Psychology Quarterly, 3 (2), 45-37.
Jahed Motlagh, O.,Younesi, J., Azoush, M., & Farzi, M. (2015). The effectiveness of resilience training on psychological stress in high school female students living in dormitories. Journal  of School Psychology, 4 (2), 7-21. (Persian)
Kurd, B., & Babakhani, A. (2016). The role of self-compassion and mindfulness in predicting academic stress in female students. Journal of Educational Psychology Studies, 13 (24), 109-126. (Persian)
Karami, J., & Hatamian, P. (2016). The relationship between self-efficacy and perfectionism with academic burnout of students. Researcher, 4 (21), 186-191. (Persian)
Kwok, O., Hughes, J.N., & Luo, W. (2017). Role of resilient personality on lower achieving first grade  students' current and future achievement. Journal of School Psychology,45(1), 61-82.
Mohammadi, N., Ramazani, Sh., Sadri Damirchi, I., (2016). The effect of self-concept training on test anxiety and academic burnout in students. Journal of Child Mental Health, 3 (4), 60-71. (Persian)
Martin, A.J., & Marsh, H. (2016). Academic resilience and its psychological and educational correlations: a construct validity approach. Psychology in the Schools, 43, 267-281.
Neuman, Y. (2014). Derrminants and conse quences of student, burnout in universities. The gournal of Higher Education, 61(1), 20-3.
Narimani, M., Ali Sari Nasirloo, K., & Musizadeh, T. (2014). Comparison of the effectiveness of emotion-focused training and impulse control on academic burnout and positive and negative affect in students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3 (10), 79-99. (Persian)
Naami, A. (2009). The relationship between quality of learning experiences and postgraduate students' degree in Shahid Chamran University of Ahvaz. Psychological Studies, 5 (3), 117-134. (Persian)
Rieffe, C., Stockmann, L., & Gadow, K. (2013). The link between emotion regulation, social functioning, and depression in boys with ASD. Research in Autism Spectrum Disorders, 7(4): 549–556.
Rajabi, Gh. (2006). Reliability and Validity of the general self-efficacy beliefs scale in psychology Students of Shahid Chamran University of Ahvaz and Marvdasht Azad University. Modern Educational Thoughts, 2 (1), 111-122. (Persian)
Soleimani, I., & Habibi, J. (2014). The relationship between emotion regulation and resilience with psychological well-being in students. Journal of School Psychology, 3(4), 51-72. (Persian)
Schwarzer, R. & Hallum, S. (2008). Perceived teacher self‐efficacy as a predictor of jobstress and burnout: Mediation analyses. Applied Psychology, 57(s1), 152-171.
Taheri Khorrama, Z., Sharifi Fard, F., Asayesh, H., & Sepah Vandi, M. R. (1396). Relationship between academic resilience and academic burnout among students of Qom University of Medical Sciences. Journal of Educational Strategies in Medical Sciences, 10 (5), 375-383. (Persian)
Ugwu, F., Onyishi, I.,& Tyoyima, W. (2013). Exploring the relationships between academic burnout, selfefficacy and academic engagement among nigerian college students, The African Symposium, 6(3), 2326-8077.
Varei, M., & Pordad, S. (2018). The relationship between psychological capital components (hope, resilience, optimism, and self-efficacy) with academic burnout. Developmental Psychology, 7 (8), 295-312.
Wiss Karami, H. A., Sadeghi, M., & Khalili Goshangani, Z. (2018). Study of academic burnout and its relationship with cognitive emotion regulation strategies and academic resiliency of Shahrekord University of Medical Sciences students. Journal of Education Strategies in Medical Sciences, 11 (1), 133-138. (Persian)
Yaghoubi, A., & Bakhtiari, M. (2016). The impact of resilience education on female students' academic burnout. Research in School and Virtual Learning, 13 (2), 45-56. (Persian)
Zhang, Y.,  Gan, Y. & Cham, H. (2017). Perfectionism, academic burnout and engagement among Chinese college students: A structural equation modeling analysis. Personality and Individual Differences, 43(6), 1529-1540.
Zemirinejad, S. (2011), Comparing the Effectiveness of Group Resiliency Training and Group Cognitive Therapy on Reducing Depression in Dormitory Female Students. Master's dissertation, Allameh University, Faculty of Psychology and Educational Sciences