راهبرد درمان راه‌حل مدار بر اضطراب اجتماعی نوجوانان

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی ، دانشگاه تهران، تهران ، ایران

2 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران

3 کارشناس ارشد مشاوره، دانشکده روانشناسی و مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین، تهران، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی راهبرد درمان راه حل مدار بر اضطراب اجتماعی نوجوانان انجام شد.
روش ها: این پژوهش، یک مطالعه آزمایشی با طرح اندازه‌گیری مکرر و گروه کنترل انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه دختران نوجوان دارای اختلال اضطراب اجتماعی شهر تهران بوده است. 30 دختر نوجوان در رده سنی بین 16 تا 18 سال با اختلال اضطراب اجتماعی به روش نمونه‌گیری در دسترس از مدارس شهر تهران انتخاب و به طور مساوی در یکی از دو گروه آزمایش و گروه کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایشی، در 8 جلسه برنامه درمانی راه حل مدار (هفته‌ای 2 جلسه؛ هر جلسه 90 دقیقه‌) شرکت کردند  ولی برای اعضای گروه کنترل هیچ جلسه ای برگزار نشد. مقیاس اضطراب اجتماعی لیبویتز در پیش آزمون- پس آزمون این پژوهش استفاده شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند.
یافته ها: یافته‌ها نشان داد که گروه آزمایش و کنترل حداقل در یکی از متغیرهای اضطراب اجتماعی، اضطراب عملکرد و اضطراب موقعیت تفاوت معنادار (p<0.001) دارند.
نتیجه گیری: در نتیجه یافته‌ها حاکی از آن است که درمان راه‌حل مدار سبب بهبود اضطراب اجتماعی، اضطراب عملکرد و اضطراب موقعیت نوجوانان دارای اختلال اضطراب اجتماعی شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of solution-focused brief therapy on social anxiety in adolescents

نویسندگان [English]

  • Hossein Keshavarz Afshar 1
  • Razieh Safarifard 2
  • Gelareh Navai 3
1 Assistant Professor, Department of Psychology and Educational Science, Faculty of Counseling, University of Tehran, Tehran, Iran
2 PhD student in Educational Psychology, Department of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Master of Counseling, Faculty of Psychology and Counseling, Islamic Azad University, Varamin Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to investigate this treatment on social anxiety in adolescents.
Methods: This study was an experimental study with repeated measure design and control group. The statistical population included all adolescent girls with social anxiety disorder in Tehran. 30 teenager girls aged between 16 and 18 years old with social anxiety disorder were selected by sampling method from Tehran schools and were equally substituted in one of the two experimental and control groups (15 in each group). The experimental group participated in 8 sessions of solution-focused brief therapy (2 sessions each, 90 minutes each session), but no meetings were held for the control group members. The Leibowitz social anxiety scale was used as pretest-posttest in this research. The data were analyzed by repeated multivariate analysis of covariance (MANCOVA).
Results: The collected results showed that there was a significant difference between the experimental and control groups in one of the variables of social anxiety, performance anxiety and position anxiety(P<0.001).
Conclusion: As a result, the findings indicated that solution-focused brief treatment improved social anxiety, performance anxiety and anxiety in adolescents with social anxiety disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Solution-focused brief therapy
  • Social anxiety
  • State anxiety
  • Trait anxiety

مراجع

بهرامی، افسانه و بهاری فرشاد. (1395). مقایسه اثربخشی رویکرد راه­ حل- مدار با استراتژیک به شیوه گروهی بر میزان خودکارآمدی دانش ­آموزان دوره راهنمایی. فصلنامه تعلیم و تربیت، ۳۲ (۲)، ۱۴۹-۱۳۱.http://qjoe.ir/article-1-146-fa.html
دشتی زاده، نسرین؛ ساجدی، هاله؛ نظری، علی محمد؛ داورنیا، رضاو شاکرمی، محمد (1394). اثربخشی درمان کوتاه مدت راه حل محور (SFBT) بر کاهش نشانگان افسردگی زنان. مجله بالینی پرستاری و مامایی، ۴ (۳)، ۷۸-۶۷.http://78.39.35.47/article-1-241-fa.html
سیسیلیا، ایسائو و فرانز، پیترمن.(2001) . اختلالات اضطرابی در کودکان و نوجوانان. ترجمۀ مسعود براتیان (1384). تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
شاکرمی، محمد؛ داورنیا، رضا؛ زهراکار ،کیانوش. (1393). اثربخشی درمان کوتاه مدت راه حل محور برکاهش استرس زناشویی زنان . مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ۲۲ (۴)، 26-18.http://sjimu.medilam.ac.ir/article-1-1509-fa.html
عاشوری، محمد و جلیل آبکنار، سیده سمیه. (1395) . روان‌شناسی رشد (از بدو انعقاد نطفه تا واپسین دم حیات). تهران: انتشارات رشد فرهنگ.
عطری فرد، مهدیه؛ شعیری، محمدرضا؛ رسول‌زاده طباطیایی، کاظم؛ جان بزرگی، مسعود؛ آزادفلاح، پرویز و بانوپور، ابوالفضل.(1391). بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی هافمن در کاهش نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 9(2)53-23.https://ecc.isc.ac/showJournal/22190/28834/525159
قاسم نژاد، مدینه و برخورداری، معصومه. (1391). فراوانی اضطراب و ارتباط آن با افسردگی و سایر ویژگی های فردی در دانشجویان پرستاری. مجله پرستاری و مامایی جامع نگر، 22(68)، 40-47.https://hnmj.gums.ac.ir/article-1-159-en.pdf
گیتی پسند، زهرا؛ آریان، خدیجه؛ کرمی، ابولفضل. (1387). اثر بخشی درمان راه حل مدار بر کاهش تعاضات والد-فرزندی در نوجوانان دختر. مجله پژوهش های مشاوره، 27 (7)، 63-80.
مروتی اردکانی، عبدالرضا و افلاکی فرد، حسین. (1395). تاثیر مشاوره ای راه حل مدار بر پیشرفت تحصیلی و تاب آوری دانش آموزان. مجله مطاعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، 7(2). 123-134.
مولوی نجومی، مرضیه؛ صادقی عابدینی، مرتضی و رضوان طلب، رضا. (1381). بررسی شیوع اضطراب در معلمین مقطع دبیرستان شهر تهران. مجله پایش، 1(3)، 47-53.http://payeshjournal.ir/article-1-870-fa.html
میر هاشمی، مالک و نجفی، فاطمه. (1393). اثر بخشی درمان راه حل مدار بر تاب آوری و احساس انسجام بیاران مولتیپل اسکلروزیس(ام اس). فصلنامه علوم پزشکی، 24(3)، 175-181.http://tmuj.iautmu.ac.ir/article-1-838-fa.html
نریمانی، محمد؛ پورعبدل، سعید و بشرپور، سجاد. (1395). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش/ تعهد بر کاهش اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 6(1)، 121-140.http://jld.uma.ac.ir/article_459.html
Adolph, K. E., Berger, S. E., Borstein, M. H., & Lamb, M. E. (2005). Developmental science: An advanced textbook. 5:223-81.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
Andriopoulou, P., & Parry, S. (2019). Solution Focused Brief Therapy. The Handbook of Brief Therapies: A practical guide, 52.
Ashouri, M., & Jalil Abkenar, S.S. (2016). Developmental psychology (from the beginning of life to the last breath of life). Tehran: Roshd Farhang Publications. (Persian)
Atri Fard, M., Sheri, M.R., Rasoulzadeh Tabatiaei.R., Jan Bozorgi, M., Azadfallah, P ., & Banopour, A. (2012), ‌ Evaluation of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy based on Hoffman model in reducing the symptoms of social anxiety disorder. Quarterly Journal of Counseling Culture and Psychotherapy, 9 (2), 23-53. (Persian)
Bahraami, A., & Bahaari, F. (2016). Approaches to improving self-efficacy among 8th Graders: Solution-focused and strategic therapies. Journal of Education, 32 (2),131-149. (Persian) http://qjoe.ir/article-1-146-fa.html
Baker, S. L., Heinrichs, N., Kim, H. J., & Hofmann, S. G. (2002). The Liebowitz social anxiety scale as a self-report instrument: a preliminary psychometric analysis. Behaviour Research and Therapy, 40(6), 701-715. [Doi:10.1016/S0005-7967(01)00060-2]
Bannink, F. P. (2007). Solution-focused brief therapy. Journal of Contemporary Psychotherapy, 37(2),87-94[Doi:10.1007/s10879-006-9040-y]
Barton, S., Karner, C., Salih, F., Baldwin, D. S., & Edwards, S. J. (2014). Clinical effectiveness of interventions for treatment-resistant anxiety in older people; a systematic review. Health Technology Assessment, 18(50), 1-60. [Doi:10.3310/hta18500]
Beard, C., Rodriguez, B. F., Moitra, E., Sibrava, N. J., Bjornsson, A., Weisberg, R. B., & Keller, M. B. (2011). Psychometric properties of the Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS) in a longitudinal study of African Americans with anxiety disorders. Journal of Anxiety Disorders, 25(5), 722-726. [Doi:10.1016/j.janxdis.2011.03.009]
Dahl, A. (2017). Ecological commitments: Why developmental science needs naturalistic methods. Child Development Perspectives, 11(2), 79-84. [Doi:10.1111/cdep.12217]
Dashtizadeh, N., Sajedi, H., Nazari, A., Davarniya, R., Shakarami, M. (2015). Effectiveness of solution-focused Brief Therapy (SFBT) on reducing symptoms of depression in women. Journal of Clinical Nursing and Midwifery, 4 (3), 67-78. (Persian) http://jcnm.skums.ac.ir/article-1-241-fa.html
De Shazer, S., & Dolan, Y. (2012). More than miracles: The state of the art of solution-focused brief therapy. Routledge.
Gingerich, W. J., & Peterson, L. T. (2013). Effectiveness of solution-focused brief therapy: A systematic qualitative review of controlled outcome studies. Research on Social Work Practice, 23(3), 266-283.
Giti Pasand, Z., Arian, K., & Karami, A. (2008). The effectiveness of solution-oriented therapy on reducing parent-child demands in female adolescents. Journal of Consulting Research, 27 (7). 63-80. (Persian)
Hofmann, S. G. (2007). Cognitive factors that maintain social anxiety disorder: A comprehensive model and its treatment implications. Cognitive behaviour therapy, 36(4), 193-209. [Doi:10.1080/16506070701421313]
Koorankot, J., Mukherjee, T., & Ashraf, Z. A. A. (2014). Solution-focused brief therapy for depression in an Indian Tribal community: A Pilot Study. International Journal of Solution-Focused Practices, 2(1), 4-8.
Leichsenring, F., & Leweke, F. (2017). Social anxiety disorder. New England Journal of Medicine, 376(23), 2255-2264.
Martínez, M. C., Cedillo, I. G., & Aranda, B. D. E. (2016). Adherence to nutritional therapy: Intervention based on motivational interviewing and brief solution-focused therapy. Revista Mexicana de Trastornos Alimentarios, 7(1), 32-39. [Doi:10.1016/j.rmta.2016.02.002]
Mirhashemi M, Najafi F. (2014). Efficacy of solution-center therapy on resiliency and sense of coherence among patients with multiple sclerosis. Journal of Medical Science, 24 (3),175-181. (Persian)
Morvati Ardakani, A., & Aflaki Fard, H. (2016). The effect of solution-oriented counseling on students' academic achievement and resilience. Journal of Psychological Studies and Educational Sciences, 7 (2), 123-134. (Persian)
Narimani, M., Pourabdol, S., & Basharpoor, S. (2016). The effectiveness of acceptance/ commitment training to decrease social anxiety in students with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 6(1), 121-140. (Persian)  URL: http://jld.uma.ac.ir/article_459.html?lang=en
Orchard, F., Apetroaia, A., Clarke, K., & Creswell, C. (2017). Cognitive bias modification of interpretation in children with social anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 45, 1-8.
Qasemnejad, M., & Barchordari, M. (2012). Frequency of anxiety and its relationship with depression and other individual characteristics in nursing students. Journal of Comprehensive Nursing and Midwifery, 22 (68), 40-47. (Persian)
Romm, K. L., Rossberg, J. I., Berg, A. O., Hansen, C. F., Andreassen, O. A., & Melle, I. (2011). Assessment of social anxiety in first episode psychosis using the Liebowitz Social Anxiety scale as a self-report measure. European Psychiatry, 26(2), 115-121.
Shakarami, M., Davarniya, R., Zahrakar, K., & Talaeian, R. (2014) Effectiveness of brief solution-focused group couple therapy on improving marital quality in women. Journal of Ilam University of Medical Sciences, 22 (4), 18-26. (Persian)
Vassilopoulos, S. P., Moberly, N. J., & Zisimatou, G. (2013). Experimentally modifying interpretations for positive and negative social scenarios in children: a preliminary investigation. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 41(1), 103-116. [Doi:10.1017/S1352465812000537]
Watanabe, N., Furukawa, T. A., Chen, J., Kinoshita, Y., Nakano, Y., Ogawa, S., ... & Noda, Y. (2010). Change in quality of life and their predictors in the long-term follow-up after group cognitive behavioral therapy for social anxiety disorder: a prospective cohort study. BMC psychiatry, 10(1), 81. [Doi:10.1186/1471-244X-10-81]
Williams, A. D., O’Moore, K., Blackwell, S. E., Smith, J., Holmes, E. A., & Andrews, G. (2015). Positive imagery cognitive bias modification (CBM) and internet-based cognitive behavioral therapy (iCBT): a randomized controlled trial. Journal of Affective Disorders, 178, 131-141. [Doi:10.1016/j.jad.2015.02.026]
Zhang, A., Ji, Q., Currin-McCulloch, J., Solomon, P., Chen, Y., Li, Y., ... & Nowicki, J. (2018). The effectiveness of solution-focused brief therapy for psychological distress among Chinese parents of children with a cancer diagnosis: a pilot randomized controlled trial. Supportive Care in Cancer, 26(8), 2901-2910. [Doi:10.1007/s00520-018-4141-1]
روان شناسی مدرسه و آموزشگاه
دوره 11، شماره 1
اردیبهشت 1401
صفحه 80-91

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار