رابطه‌ی نگرش مذهبی با شادکامی و خودکارآمدی دانش‌آموزان دوره‌ی متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری روان‌شناسی تربیتی، اداره آموزش و پرورش شهرستان آستارا

چکیده

هدف این پژوهش، مطالعه رابطه بین نگرش مذهبی با شادکامی و خودکارآمدی دانش‌آموزان دوره‌ی دوم متوسطه بود. تحقیق حاضر از نوع پژوهش‌های همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان دوره‌ی دوم متوسطه شهرستان آستارا می‌باشد که در سال تحصیلی94-93 مشغول به تحصیل بودند. در این میان تعداد 208 نفر به روش تصادفی ساده جهت مطالعه به عنوان نمونه انتخاب شده و مقیاس نگرش مذهبی، پرسش‌نامه سنجش شادکامی آکسفورد (OHI) و پرسش‌نامه سلامت روانی(Scl-25) به عنوان ابزار پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی برای بررسی تأثیر نگرش مذهبی بر شادکامی و خودکارآمدی دانش‌آموزان متوسطه از تحلیل واریانس یک عاملی، و از آزمون من- ویتنی برای مقایسه میانگین رتبه‌ها براساس متغیرها استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین نگرش مذهبی با شادکامی و خودکارآمدی دانش‌آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. میزان ضرایب همخوانی به ترتیب برابر با (027/0>p) و(0064/0>p) بود. با مقایسه میانگین رتبه‌ها و مقدار من- ویتنی در بین دانش‌آموزان مشخص شد که دانش‌آموزان متوسطه دختر در مقایسه با دانش‌آموزان پسر از نگرش مذهبی بیشتری برخوردار بوده (006/0>p)، اما در متغیرهای شادکامی و خودکارآمدی تفاوت معناداری مشاهده نشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

On the relationship between religious attitude and happiness and self-efficacy of high school students

نویسنده [English]

  • F Akbarian
Ph.D of Educational Psychology, The Directorate of Education of Astara city
چکیده [English]

The aim of this correlational study was to investigate the relationship between religious attitude and happiness and self-efficacy of the second grade high school students.The population included all the second grade high school students of Astara City who were studying during the 1394-1395 academic year. 208 students were randomly selected as the sample. For the instrumentation, the Religious Scale by KhodayanFard etal., Oxford Happiness Index(OHI), and Najjarian and Davoodis Questionnaire of mental health were used. To analyze the data, for the descriptive statistics mean and standard deviation were used and in the inferential statistics part one-factor variance analysis was employed.For the religious attitude on happiness and self-efficacy of high school students, Mann-Whitney was employed to compare the ranks on the basis of variables. The results showed that there was a positive and significant relationship between religious attitude and happiness and self-efficacy.The correlation coefficient was (p<0.027) and (p<0.0064), respectively.By comparing the mean of ranks and the amount of Mann-Whitney among the second grade high school students, it was determined that regarding religious attitude there was a significant difference between the second grade high school of male and female students (p<0.006), but there was not any significant difference between the variables of happiness and self-efficacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious attitude
  • happiness
  • self-efficacy
سیف اللهی، مهدیه (1388). بررسی مقایسه ای هوش هیجانی و نگرش مذهبی در دختران محروم از والدین با دختران معمولی شهر کرمان: پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه الزهرا.
دلاور، علی؛ نجفی، محمود؛ رضایی، علی محمد؛ دبیری، سولماز و رضایی، نورمحمد (1391). خصوصیات روان‌سنجی مقیاس خودکارآمدی عمومی در کارکنان دانشگاه. اندازه‌گیری تربیتی، 7(2)، 19-2. 
حیدری رفعت، ابوذر و عنایتی نوین فر، علی (1389). رابطه بین نگرش دینی و شادکامی در بین دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس، روانشناسی و دین، 4، 72-61.
جمالی، فریبا (1381). بررسی رابطه بین نگرش مذهبی و احساس معنابخش بودن زندگی و سلامت روان در دانشجویان دانشگاه تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه الزهرا.
خدایاری فرد، محمد و غباری بناب، باقر(1379). طرح آماده سازی و هنجاریابی مقیاس سنجش دینداری در جامعه دانشجویان دانشگاه تهران. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
خنیفر، حسین(1387). مهارت‌های زندگی. تهران: انتشارات‌هاجر.
صدیقی ارفعی، فریبرز؛ تمنایی فر، محمدرضا و عابدین آبادی، عاطفه (1391). رابطه جهت گیری مذهبی، سبک‌های مقابله و شادکامی در دانشجویان، روانشناسی و دین، 5(3)، 163-135.
علی پور، احمد؛ نور بالا، احمدعلی و اژه‌ای، جواد و مطیعیان، حسین (1379). شادکامی و عملکرد ایمنی بدن. مجله روان‌شناسی، 15، 233-219. 
علی‌پور، احمد و نور بالا، احمد علی. (1387). بررسی مقدماتی پایایی و روایی پرسش‌نامه شادکامی آکسفورد در دانشجویان‏ دانشگاه‌های تهران. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۵ (۱ و ۲)، ۵۵-۶۶.
علی مهدی، منصور و همکاران (1391). بررسی رابطه هوش معنوی با خودکارآمدی عمومی در دانش‌آموزان. قم، همـایش ملـی روانشناسـی مشاوره و دین.
فیروزصمدی، ملیحه؛ آقاجانی، طهمورث؛ شاطریان، فاطمه؛ شوقی، بهزاد و صادقی، جمال (1392). ارتباط میان نگرش مذهبی و شایستگی اجتماعی والد-فرزندی با فراشناخت هیجانی (مورد مطالعه: دبیرستان‌های شهر ساوه). فصلنامه مطالعات جامعه­شناختی جوانان، 4(11)، 110-95.
قائمی، علی(1379). تربیت و بازسازی کودکان و نوجوانان. تهران: انتشارات امیری.
کریمی، عبدالعظیم(1381). راهبردهای روانشناختی تبلیغ. قم: نشر اقامه نماز.
نگارش، حمید (1380). هویت دینی و انقطاع فرهنگی. مرکزتحقیقات اسلامی، نمایندگی ولی فقیه در سپاه.
Adegbola, M. A (2007). The relationship among spirituality self efficacy and quality of life in adults white siclle cell disease, The university of  Texas at Arlington, 43-44.
Alipoor, N., Noorbala, A. (1999). The pilot study of reliability and validity of Oxford happiness scale in Tehran university students. Science and Behavior. 1 & 2, 55-65. (Persian). 
Smith, S. (2005). Explaining the interaction of emotional intelligence and spirituality, traumatology, Journal of social science, 10(4), 231-243.
Argyle, M., Lu, L.,& Martin, M. (1995). Testing for stress and happiness. The role of social and cognitive factors. in C.D. Spielberger& I.G. Sarason (Eds). Stress and emotion. Washington, Dc: Taylor& Franei.
Argyle,M., & Lu,. L. (1990). The happiness of extroverts. Personality and individual differences, 11, 1011-1017.
Abdel-Khalek, N. (2007). Religiosity and its association with positive and negative emotion among college students (1998) from Algeria Mental Health, Religion and culture 22, 159-175. 
Byrd, K. R., Lear, D. & Schwen Ka, S. (2000) Mysticm as a predictor of subjective well-being. International Journal for the Psychology of religion. 11, 259-269.
Bandura, A.(1997). Self-Efficacy:T Exercise of Control.new York,NY,USA:w.H.freeman.        
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52, 1–26.
Begue, L.(2002). Beliefs in  ustice and faith in people; ust world, religiosity and interpersonal trust. personality and indivichial differences, 32,375-382.        
Chen, G., Gully, S. M., & Eden, D. (2001). Validation of a New General Self-Efficacy Scale. Organizational Research Methods, 4 (1), 62-68
Feist, J. & Feist, G. J. (2006). Theory of personality. 6th ed. MacGraw Hill.                                                                                                    
Murphy P. E., Ciarrocchi, J.W., Piedmont, R. L., Cheston, S., Peyrot, M., Fitchett, G. (2000). The relation of religious belief and practices, depression, and hopelessness in persons with clinical depression. Journal of Consulting and Clinical psychology, 68, 1102-1106.
Pargament, K., Smith, B. W., Koening. H. & Perez, L.(2002). Positive and Negative religious coping with major life stressors. Journal for the scientific of religion, 21, 705-707.
Schwarzer, R. & Jerusalem, M.(1995). Generalized self-efficacy scale. In: Wright S, Johnston M, Weinman J (Eds). Measures in Health Psychology: A User’s Portfolio. Causal and Control Beliefs. UK: Nfer Nelson.
Strelan, P. (2007). The prosocial,adaptive qualities of  ust world beliefs:implication for the relationship between  ustice and forgiveness. Journal of Personality and Indivichial difference, 41, 1-10.        
Veenhoven, R. (1998). The utility of happiness; Social indicators Research, 20, 254-333.