مقایسه‌ی اثربخشی آموزش از طریق بازی‌های آموزشی رایانه‌ای و روش سنتی بر مهارت‌های تفکر انتقادی و خلاقیت دانش‌آموزان تیزهوش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار گروه تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه تأثیر آموزش از طریق بازی‌های آموزشی رایانه‌ای بر مهارت‌های تفکر انتقادی و خلاقیت دانش‌آموزان تیزهوش شهر تهران انجام شد. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی و طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و آزمایش است. جامعه آماری را کلیه دانش‌آموزان  تیزهوش پسر پایه پنجم ابتدایی مدارس شهر تهران که در سال تحصیلی 93-1392 مشغول به تحصیل بوده‌اند تشکیل می‌دهد. نمونه پژوهش 60 نفر از  دانش‌آموزان بود که به  روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند.  ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش آزمون تفکر انتقادی و خلاقیت تورنس بود. یافته‌های پژوهش نشان داد که بعد از تعدیل نمرات پیش‌آزمون، تفاوت معناداری بین گروه‌ها وجود دارد (01/0P<). در نتیجه، فرضیه‌های پژوهش تائید ‌شدند. یعنی استفاده از بازی‌های آموزشی رایانه‌ای در مقایسه با روش سنتی بر مهارت‌های تفکر انتقادی و افزایش خلاقیت دانش‌آموزان مؤثر بوده است. همچنین نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری در هر چهار مؤلفه خلاقیت تفاوت معنی‌داری را بین دو گروه نشان می‌دهد (01/0P<). در هر چهار مؤلفه میزان میانگین پس‌آزمون گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل بود که‌این نشان می‌دهد استفاده از بازی‌های آموزشی رایانه‌ای در افزایش مؤلفه‌های خلاقیت نسبت به روش سنتی  بهتر  بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the effectiveness of instruction by means of educational computer games and the traditional method on critical thinking skills and creativity of gifted students

نویسندگان [English]

  • R Moradi 1
  • D Norozi 2
1 Ph.D. candidate in Educational Technology, AllamehTabataba’i University
2 Associate Professor in Educational Technology, AllamehTabataba’i University
چکیده [English]

This quasi-experimental study with pretest-posttest control group design compares the effectiveness of instruction by means of educational computer games on critical thinking skills and creativity of gifted students in Tehran. The population included all male gifted students in fifth grade primary schools studying in 2013-2014academic yearin Tehran. The sample included 60 gifted students of the fifth grade primary school. Due to the limitations,conveniencesampling was opted. Critical thinking and Torrancecreativity questionnaires were used as data collection instruments. The results showed that after adjusting pretest scores, there was a significant difference between groups (P<0.01).As a result, the research hypotheses were confirmed. The use of educational computer games dealing with teaching critical thinking skills and creativity turned out to bemore effectivecompared to the traditional method. The results of univariate covariance analysisin each of the four components of creativity show a significant difference between the two groups (P<0.012).In each of the four components, the posttest meanin the experimental group was higher than that of the control group. It shows that the use of educational computer games is better and more effective than the traditional method in improving the components of creativity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational computer games
  • Creativity
  • critical thinkingskills
  • gifted students

مراجع

اخواست، آسیه. (1388). بازی‌های آموزشی و تأثیر آن بر فرآیند یاددهی-یادگیری دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی آموزش پذیر.  تعلیموتربیتاستثنایی، 91، 49- 40.
آمابیل، ترزا. (1988).  شکوفایی خلاقیت کودکان. ترجمه‌ی قاسم‌زاده، حسن  و عظیمی، پروین (1375). تهران: انتشارات دنیای نو.
بابازاده، محمد. (1388). بررسی رابطه بین مهارت‌های تفکر انتقادی باسواد اطلاعاتی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.  پایان‌نامه ی کارشناسی ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
بابایی،  شهلا؛ و مریم اسلام‌پناه. (۱۳۹۳). بررسی نقش آموزش مبتنی بر بازی‌های هدایت‌شده (فردی گروهی) بر خلاقیت کودکان پیش‌دبستانی است، نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
بیگدلی، حسین. (1384). بررسی رابطه تفکر انتقادی باعزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان کارشناسی رشته‌های علوم انسانی و فنی- مهندسی دانشگاه تهران، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
تمجید تاش،  الهام. (1390). بررسی تطبیقی تأثیر بازی‌های اجتماعی و بازی‌های رایانه‌ای بر رشد کودکان، مجله‌ی پیوند، 385 ،41-38.
تورنس، پائول. (1993). استعدادها و مهارت‌های خلاقیت و راه‌های آزمون و پرورش آن. ترجمه حسن قاسم‌زاده(1375). تهران: دنیای نور.
جلالی، پریسا. (1394). تأثیر تدریس اثربخش هنر بر خلاقیت و خودباوری دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی شهر کرج. پایان‌نامه ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی البرز کرج.
دهقان زاده، حسین؛ نوروزی، داریوش و جعفری نژاد، هادی. (1392). میزان اثربخشی بازی رایانه‌ای جمع اعداد در یادگیری و یادداری در درس ریاضی اول ابتدایی.  فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 9(28)، 41-56.
سیدین، ابوالفضل؛ ونکی، زهره و طاقی، شهین. (1387). تأثیر راهبرد پرسشگری متقابل هدایت‌ شده در گروه همتایان بر مهارت‌های تفکر انتقادی و آگاهی فراشناختی دانشجویان پرستاری. مجله ‌ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 8 ، 340-333.
سیف، علی‌اکبر. ( 1389). روان‌شناسی پرورشی نوین. تهران: دوران.
عابدی، جمال. (1372). خلاقیت و شیوه‌ای نو در اندازه‌گیری آن. پژوهش‌های روان‌شناختی، 3، 45 - 54.
عسگری،  محمد. (1386). مقایسه ی تأثیر تکالیف نوشتاری بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان پسر سال اول دوره‌ی متوسطه تحصیلی ملایر دروس زیست‌شناختی و مطالعات اجتماعی.  رساله‌ی دکتری دانشگاه علامه طباطبایی.
عظیمی، اسماعیل. (1392). اصول طراحی و نقش بازی‌های آموزشی رایانه‌ای در آموزش نابینایان. مجله‌ی تعلیم و تربیت استثنایی، 13(2)، 49-45.
فرهودی، هاجر. (1387). بررسی تأثیر استفاده از بازی‌های آموزشی رایانه‌ای برافزایش خلاقیت کودکان مقطع سوم دبیرستان. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی و اولین کنفرانس ملی تفکر و آثار علمی تخیلی و کاربردهای آن. 14 و 15 آبان 1387.
فیشر، رابرت. (1992). آموزش تفکر به کودکان. ترجمه مسعود صفایی مقدم و افسانه نجاریان (1386). تهران: رشد.
لامزدین، ادوارد و لامزدین، مونیکا. ( 2008). حل خلاق مسئله. ترجمه بهروز ارباب شیرانی و بهروز نصر آزادانی. (1386). تهران: ارکان دانش.
الله کرمی، آزاد؛  و علی‌آبادی، خدیجه. (1391). نقش خلاقیت در پیش‌بینی تفکر انتقادی و شادکامی. فصلنامه ی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 2(2)، 69-49.
نوری فرد، ناهید. (1389). مبانی نظری تفکر انتقادی. اولین همایش کشوری تفکر انتقادی و نظام سلامت. 3 الی 5 اسفندماه 1389.
ولایتی الهه؛  زراعی زوارکی، اسماعیل و امیر تیموری، محمدحسن. (1392). تأثیر بازی رایانه‌ای آموزشی بر یادگیری، یادداری و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر کم‌توان ذهنی. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی، 9(3).111-129.
Abedi, J. (1993). Creativity and new ways to measure it. Psychological research, (3), 45-54. (Persian).
Akhvast, A. (2010). Educational games and its impact on teaching - learning process of students with mild intellectual disabilities. Special Education, 91, 49 -40. (Persian).
Allahkarami, A., Ali abadi, Kh. (2012). The role of critical thinking and creativity in anticipation of happiness. Journal of initiative and creativity in the humanities, 2 (2), 69-49 . (Persian).
Amabile, T. (1988). Children's prosperity. Translation Hassan Ghasemzadeh and huge Parvin (1996). Tehran: Donyaye no.
Andiliou,  A & Murphy, P. (2014). Creative Solutions and Their  Evaluation: Comparing the Effects of Explanation and Argumentation Tasks on Student Reflections. Frontline Learning Research, 2(3), 92-114.
Asgari, M. (2007). Comparison of written assignments on critical thinking of students in secondary education and academic courses Malayer biological and social studies. Allameh Tabatabai University doctoral dissertation. (Persian).
Azimi, E. (2013). Design principles and the role of computer games are teaching the blind. Journal exceptional education, 13 (2), 49-45. (Persian).
Babai, S &  Islampanah, M. (2014). The Role of Education conducted based Brbazy (Individual and Group) creativity preschoolers., The first National Conference on Educational Sciences and Psychology, Islamic Azad University of Shiraz. (Persian).
Babazadeh, M. (2008). The relationship between information literacy and critical thinking skills students master the Faculty of Psychology and Educational Sciences of Allameh Tabatabai University. Allameh Tabatabai University master's thesis. (Persian).
Bataineh, O & Alazzi, F. K. (2009). Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking,  International education, 38 (2), 56-63.
Becker, K. (2011). The Magic bullet: A tool for Assessing and Evaluating Learning potential in Games. International Journal of Game-Based Learning, 1 (1), 19-31.
Bidgholi, H. (2005). The Relationship between critical thinking and self-esteem and academic achievement in the humanities and engineering undergraduate students of Tehran University. Tehran University master's thesis.(Persian).
Burenheide, B. J. (2006). Instructional gaming in elementary schools. master thesis. Doctoral dissertarion, Kansas state university.
Conati, C. & Zhao, X. (2004). Building and Evaluating an Intelligent Pedagogical Agent to Improve the Effectiveness ofan Educational Game, IUI-CADUI Proceedings of the 9th international conference on Intelligent user interfaces,New York, NY, USA, 6-13.
Dehghanzade, H, Noroza, D., Jafarinrjad, H.(2013). The effectiveness of the computer game numbers in the learning and retention in primary mathematics. Journal of Educational Psychology, 9 (28), 41-56. (Persian).
Demirbilek, M., Ylmaz E . & Tamer, S. (2010). Second Language Instructors’ Perspectives about the Use of Educational Games. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 717–721.
Dondlinger. M.J.  &  Wilson, D.A.  (2012). Creating an alternate reality: Critical, creative, and empathic thinking generated in the Global Village Playground capstone experience. Thinking Skills and Creativity , 7(3), 153–164.
Dorin, A. & Kerb, K. (2009). Improbable Creativity. Dagstuhl Seminar Proceedings Computational Creativity an Inter disciplinary Approach.
Eisenberg, N., Damon, W. & Lerner, W. (2001). Handbook of child psychology: volume three social, Emotional and personality Development. Wily.
Facion, P.A. & Facion, N.C. (1998). The California critical thinking skills test: form A and form B test manual. Millbrae, CA: California Academic Press.
Farhodi, H. (2008). Effects of educational computer games on children's creativity to increase the high school level. Proceedings of the First National Conference of creative thinking and work of the first national conference on science and its applications. (Persian).
Fischer, R. (1992). Thinking education to children. Translation M. Safai front and legends Najarian, (1386). Tehran: Roshd . (Persian).
Fisher R.(2005). Teaching children to learn. 2nd Ed. Cheltenham: Stanley Thornes. tudents. Educational Technology & Society, 13(3), 224–232.
Honeycutt,  B.T. (2005). Student, s perceptions and experiences in a learning environment that uses an instructional games as a teaching strategy. Doctoral dissertarion, united states north Carolina.
Huang, C.C., Yeh, T.K.,  Li, T.Y.,  & Chang, C.Y. (2010). The Idea Storming Cube: Evaluating the Effects of Using Game and Computer Agent to Support Divergent Thinking. Educational Technology & Society, 13 (4), 180–191.
Jalali, P. (2015). The impact on creativity and effective teaching art self sixth grade students in the city of Karaj. Master's thesis, Islamic Azad University of Karaj, Alborz. (Persian).
Jawarneh,  M.,  Iyadat, W., Al-Sudafed,  S., & Khasawneh,  L. (2008). Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategy and McFarland strategy. IJAES,3(1), 82-91.
Ketamo, H., & Suominen, M. (2010). Learning-by-Teaching in Educational Game: Educational Outcome, User Experience and Social Networks. Journal of Interactive Learning Research, 21(2), 237-255.
Kim, B., Park, H., & Baek, Y. (2009). Not just fun, but serious strategies: Using meta-cognitive strategies in game-based learning. Computers & Education, 52, 800–810.
Ku, K.Y.L. (2009). Assessing students’ critical thinking performance: Urging for measurements using multi - response format. Thinking skills and Creativity, 4, 70–76.
Lamzdyn, E  & Lamzdyn, M. (2008). Creative problem solving. Arbab Shirani Nasr Azadani updated translations and updates. (1386). Tehran: Arkane Danesh. (Persian).
Martin,  L. & Thompson, S. D. & Richards, L. (2008). Online Scenarios in FCS college courses: Enhancing critical thinking skills. Journal of family and Consumer Sciences, 100 (2), 76-89.
Maudsley, G. & Strivens, J. (2000).Promoting professional knowledge, experiential learning and critical thinking for medical students. Medical Education, 34(7), 535-544.
 Norifard, N. (2010). Theoretical Foundations of critical thinking. The first National Congress of critical thinking and the health system. (Persian).
Payne Young, L. (2009). Imagine Creating Rubrics That Develop Creativity: Teaching students to be creative requires that teacher evaluate creativity effectively.
Profetto, J. (2003). The realationship of critical thinking skills dispositions of  baccalaureat nursing  students. J Adv  Nurs, 43(6), 569-77.
Saif, A.A. (2010). Modern educational psychology. Tehran: Doran.  (Persian).
Seyedin, A.,Vanaki, V & Taghi,Sh. (2008). The effect of guided reciprocal peer support groups questioning on nursing students' critical thinking skills and cognitive knowledge. Iranian Journal of Medical Education. (8), 340-333. (Persian).
Sriraman, B.(2004).The characteristics of mathematical creativity. The International Journal on Mathematics Education, 41,13–27
Tamjidtash, E. (2011). A comparative study of the impact of social games and computer games on children's development. Journal of Transplantation, 385,41-38. (Persian).
Torrance, P. (1993). Talents and skills and fostering creativity and test findings. Translation Hassan Ghasemzadeh. Tehran, Donyaye Noor. (Persian).
Velayati, E., Zavaraki, I. & Amir Timuri, M. H. (2013). The effects of computer games on learning, retention and motivation for academic achievement for mentally retarded girl. Special Psychology, 9 (3),111 -129. (Persian).
Yeh, Y. C., Huang, L. Y. & Yeh, Y. L. (2011). Knowledge management in blended learning: Effects on professional development in creativity instruction. Computers & Education, 56, 146–156.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار