بررسی رابطه استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی با میانجی گری نظریه شناخت اجتماعی در نوجوانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه روان‌شناسی، دانشگاه بوعلی همدان

2 دانشجوی دکتری تخصصی روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه بوعلی همدان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی با میانجی گری نظریه شناخت اجتماعی در نوجوانان انجام شده است. جامعه‌ی­ آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان خرم آباد است که از میان آنها 350 نفر (175 پسر و 175 دختر) براساس روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند و پرسش‌نامه‌های استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی و آزمون ذهن خوانی از طریق تصویر چشم را تکمیل کردند. با استفاده از روش همبستگی پیرسون و همبستگی سهمی و تحلیل رگرسیون ساده در قالب الگوی تحلیل مسیر، یافته­ها نشان داد که رابطه‌ی بین استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی در نوجوانان معنادار نمی‌باشد. اما با ورود متغیر واسطه‌ای شناخت اجتماعی در تحلیل، رابطه‌ی بین استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی معنادار گردید و بر این اساس، فرضیه اول رد و فرضیه دوم تأیید گردید. از این رو لازم است در بررسی رفتار اخلاقی نوجوانان به عواملی غیر از عوامل صرفاً شناختی توجه شود و تنها بر اساس استدلال اخلاقی افراد در مورد رفتار اخلاقی آنها قضاوت نشود. همچنین ضرورت تقویت شناخت اجتماعی در نوجوانان جهت افزایش بروز رفتارهای اخلاقی در آنها درک شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between moral reasoning and moral behavior in adolescents mediated by social cognition theory

نویسندگان [English]

  • A Yaghoobi 1
  • M Abdolahi moghadam 2
1 Associate Professor of Psychology, University of BuAliSina in Hamedan
2 Ph.D Students of Psychology, University of BuAliSina in Hamedan, Counselor and teacher
چکیده [English]

The purpose of the present study was to investigate relationship between moral reasoning and moral behavior in adolescents mediated by social cognition theory.Accordingly,350 participants (175 females and 175 males) were selected by multistage cluster sampling among the first grade high school students in the city of Khorramabad.They completed Moral Reasoning and Moral Behavior Questionnaires as well as Reading Mind in the Eyes Test. The data were analyzed using Pearson and Partial correlation and regression analysis. The results showed thatthe relationship between moral reasoning and moral behavior in students wasn’t significant. But with entering the social cognition variable into the analysis, this relationship was significant. Therefore,it is necessary to examine the moral behavior in adolescents, search other factors, especially the non-cognitive factors. Also, the need for promoting social cognition in adolescents to increase their understanding of ethical behavior must be properly appreciated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : moral reasoning
  • moral behavior
  • social cognition
  • adolescence

مراجع

ذبیح زاده، عباس؛ نجاتی، وحید، ملکی، قیصر، درویشی، معصومه و رادفر، فرهاد (1391). بررسی رابطه بین توانایی ذهن خوانی و پنج عامل بزرگ شخصیت. تازه‌های علوم شناختی، 14، 30 – 19 .
طالب زاده ثانی،‌هادی و کدیور، پروین (1388). بررسی رابطه ی دانش فراشناخت اخلاقی با استدلال و رفتار اخلاقی. فصلنامه تعلیم و تربیت، 93،  15 – 1 .
غیاثی زاده، مهدی (1391). رابطه سلامت روان و عملکرد تحصیلی با رشد قضاوت اخلاقی دانش‌آموزان دختر. فصلنامه زن و فرهنگ، 3 (10)، 122 – 111 .
لطف آبادی، حسین ( 1384). نقد نظریه‌های رشد اخلاقی پیاژه و کلبرگ و بندورا و ارائه الگویی نو برای پژوهش در رشد اخلاقی دانش‌آموزان ایران. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 4 (11)، 106 – 79 .
مهدوی، محمد صادق و زارعی، امین (1390). عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به ارزش‌های اخلاقی. فصلنامه  مطالعات جامعه شناختی ایران، 1 (3)، 21 – 2 .
نجاتی، وحید؛ ذبیح زاده، عباس؛ نیک فرجام، محمدرضا؛ نادری، زهره و پورنقدعلی، علی، (1391). رابطه بین ذهن آگاهی و ذهن خوانی از روی تصویر چشم. مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، 14 (1)، 42-37.
Bruggeman, L, E and Hart, J. K. (1996). Cheating, lying and moral reasoning by    religious and secular High school students. Journal of Educational Research, 89, 340-344.
Brambilla, M., Sacchi, S., Pagliaro, S. & Ellemers, N. (2013 ). Morality and intergroup. Journal of Experimental Social Psychology, 49, 811-821.
Baron-Cohen, S,. Jolliffe, T,. Mortimore, C., & Robertso, M. (1997). Another advanced test of theory of mind: Evidence from very high functioning adults with autism or Asperger Syndrome. J Child Psychol Psychiatry, 38(6), 813-822.
Daniel, E., Dys, S., Buchmann, M., & Malti, T. (2014 ). Developmental relation between sympathy, moral emotion attributions, moral reasoning, and social justice values from childhood to early adolescence. Journal of Adolescence, 37,1201 -1214.
Goethem, A.V. Vanhoof, A. Vanaken, M. & Decastro, B.(2012). The role of adolescents morality and identity in volunteering. Age and gender differences in a process model. Journal of Adolescence 35, 509 – 520 .
Ghiasizade, M. (2012). The relationship between mental health and educational functioning with developing moral judgement in girl students. Journal of Women and Culture. 3(10). 111- 122. (Persian)
Hawley, P. & Geldhof. (2012 ). Preschoolers’ social dominance, moral cognition and moral behavior: An evolutionary perspective. Journal of Experimental Child Psychology 112. 18 – 35 .
Jambon, M. & Smetana, J.G.(2015). Moral development, theories of. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition). 788 – 795 .
Koops, W. & Bosma, H. A. (2004) . Social cognition in adolescence. Published in the USA and Canada by Taylor & Francis Inc.
Lesko, N. (2012 ). A cultural construction of adolescence. Edited by Michael W. Apple, University of  Wisconsin–Madison. Second  edition. Taylor & Francis group, NewYork  and  London.
Lotfabadi, H.(2005). Criticizing Piaget, Kohlberg and Bandura's theory of moral development and provide a new model for research on moral development of Iran students. Journal of  Educational Innovations. 4(11), 79 – 106. (Persian)
Mahdavi, M.S. & Zareyee, A. (2011). The effective factors in adolescents tendency to moral values. Journal of Sociological Studies, 1(3), 2-21. (Persian)
Moshman, D. (2005). Adolescent  psychological  development. Rationality,Morality and Identity. (Second Edition). Mahwah, New Jersey. London.
Nejati, V,. Zabihzade, A,. Nikfarjam, M.R,. Naderi, Z,. &Pornaghdali, A. (2012). The relationship between mindfulness and reading mind in the eyes. Zahedan  Medical Sciences researches, 14 (1). (Persian)
Pennington, D.C. (2000). Social cognition. First published by Routledge, New Fetter  Lane, London.
Rest, J. (1986). Moral development: Advances in research and theory, New Yourk.
Rest, J.R., Narvaez, D., Toma, S.J., Be Beau, M. (2000). A neo- kohlbergian approach  to morality research. Journal of moral education, 29(4).
Swanson, L. H & Hill, G. (1993). Metacognitive aspects of moral reasoning and behavior. Adolescence, 28, 711-725.
Sebastian, C.L. (2015). Social cognition in adolescence : social rejection and theory of mind. Psicología Educativa xxx. Xxx–xxx ( Atticle in press).
Santrock, J.W.(2014). Adolescence, Fifteenth Edition. Published by McGraw-Hill           Education, 2 Penn Plaza, New York, NY 10121. Printed in the United States of     America.
Talebzade S, H. & Kadivar, P. (2009). The relationship between moral metacognition knowledge with moral reasoning and behavior. Journal of Education, 93, 1-15. (Persian)
Wang, Y.; Wang, Y.G.; Chen, S.; Zhu, C. & Wang, K. (2008). Theory of mind disability in major depression with or without psychotic symptoms: A componential view). Psychiatry Research, 153 – 161 .
Zabihzade, A., Nejati, V., Maleki, GH., Darvishi, M. & Radfar, F.( 2012 ).The relationship between  reading mind ability and five factor of personality.Cognitive Science News, 14, 19 – 30. (Persian)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار