اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی بر اهمال‏کاری تحصیلی دانش‏آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی بر کاهش اهمال‏کاری تحصیلی دانش‏آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین انجام گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه‏آزمایشی با طرح پیش‏آزمون-پس‏آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‏ی آماری پژوهش را تمامی دانش‏آموزان پسر دوره‏ی متوسطه‏ی دوّم شهر اردبیل در سال‏تحصیلی 96-1395 تشکیل می‏دادند. برای انتخاب نمونه ابتدا با استفاده از روش نمونه‏گیری تصادفی خوشه‏ای از میان مدارس پسرانه‏ی دوره‏ی متوسطه‏ی دوّم شهر اردبیل، دو مدرسه انتخاب شد، سپس با مراجعه به کارنامۀ تحصیلی دانش‏آموزان کلاس‏های این مدارس، از هر مدرسه یک کلاس با دانش‏آموزان پیشرفت تحصیلی پایین انتخاب گردید و در نهایت از هر کلاس 15 دانش‏آموز با پیشرفت تحصیلی پایین انتخاب شده و به‏طور تصادفی در ﮔﺮوه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) گمارده شدند. به دانش‏آموزان گروه آزمایش، 8 جلسه راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی آموزش داده شد. برای جمع‏آوری داده­ها از مقیاس اهمال‏کاری تحصیلی سولومن و راتبلوم استفاده شد. داده­ها با استفاده از آزمون آماری کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته­ها نشان داد که فرضیه‏ی پژوهش مبنی بر اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی بر کاهش اهمال‏کاری تحصیلی دانش‏آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین مورد تایید قرار گرفته است و دانش‏آموزان گروه آزمایش نسبت به دانش‏آموزان گروه کنترل در پس‏آزمون به طور معناداری اهمال‏کاری تحصیلی کمتری داشتند (01/0>P). بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی در کاهش اهمال‏کاری تحصیلی دانش‏آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین اثربخش است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of cognitive and meta-cognitive learning strategy training on academic procrastination of students with low academic achievement

نویسنده [English]

  • A Sheykholeslami
Assistant Professor, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

       The purpose of this study was to investigate the effectiveness of cognitive and meta-cognitive learning strategy training on academic procrastination of students with low academic achievement. The research method was semi-experimental with pretest-posttest design an control group. The population consisted of all male students of the high school of Ardabil in 2016-2017 academic year. By using cluster random sampling, 30 students with low academic achievement were selected and randomly assigned into experimental (15) and control (15) groups. The experimental group had eight sessions of cognitive and meta-cognitive learning strategy training. Solomon and Rothblum academic procrastination scale (1984) was used to gather data. The data were analyzed by analysis of covariance. The results indicated that the research hypothesis of effectiveness of cognitive and meta-cognitive learning strategy training on academic procrastination of students with low academic achievement had been proven, and participants of the experimental group in comparison with the control group, in posttest had a significantly less academic procrastination (P<0.01). So, we can conclude that cognitive and meta-cognitive learning strategy training has a significant effectiveness on decreasing the academic procrastination of students with low academic achievement.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive learning strategies
  • meta-cognitive learning strategies
  • Academic procrastination
  • academic achievement

مراجع

بابایی نادینلویی، کریم، فولادی، اصغر و پزشکی، هانا. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های مدیریت زمان بر اهمال‏کاری و مدیریت زمان تحصیلی. فصلنامه‏ی شخصیت و تفاوت‌های فردی، (11) 5، 70-57.
پورعبدل، سعید؛ صبحی قراملکی، ناصر و عباسی، مسلم (1394). مقایسه‌ی اهمال کاری تحصیلی و سرزندگی تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، 3(4)، 22-38.
جوکار، بهرام و دلاورپور، محمّدآقا. (1386). رابطه‏ی تعلّل‏ورزی آموزشی با اهداف پیشرفت. اندیشه‏های نوین تربیتی، (4 و 3) 3،80-61.
خرمایی، فرهاد؛ عباسی، مسلم و رجبی، سعید(1390). مقایسه‌ی کمال گرایی و تعلل ورزی در مادران دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، 1(1)، 77-60.
سواری، کریم. (1388). بررسی تاثیر آموزش مهارت‌های مدیریت زمان و مدیریت رفتار بر کاهش اهمال‏کاری تحصیلی. رساله‏ی دکتری چاپ نشده، دانشگاه علامه طباطبایی.
سیف، علی‏اکبر. (1395 الف). روش‌ها‏ی یادگیری و مطالعه. تهران: نشر دوران.
سیف، علی‏اکبر. (1395 ب). رروان‌شناسی پرورشی نوین: رروان‌شناسی یادگیری و آموزش. تهران: نشر دوران.
شیخ الاسلامی، علی و فتحی، داود (1394). اهمال‏کاری تحصیلی در دانشجویان سطوح مختلف تحصیلی. فصلنامه‏ی رروان‌شناسی معاصر، (ویژه‏نامه) 10، 906-903.
شیخ الاسلامی، علی، ابراهیمی‏قوام، صغری و فرخی، نورعلی (1389). رابطه‌­ی بین تاب‏آوری و عزّت‏نفس با پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان دختر و پسر سال اوّل دبیرستان‏های شهر شهریار. فصلنامه‏ی رروان‌شناسی معاصر، ویژه‏نامه.
شیخ الاسلامی، علی، درتاج، فریبرز، دلاور، علی، و ابراهیمی‏قوام، صغری. (1393). تاثیر آموزش برنامه‏ی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی بر تعلّل‏ورزی دانش‏آموزان. فصلنامه‏ی روان‌شناسی تربیتی، (34) 10، 109-93.
شیرافکن، علی، و زائریان، سکینه. (1389). مقایسه‏ی اثربخشی آموزش شناختی-رفتاری و مهارت‌های مدیریت زمان بر میزان سهل‏انگاری و کمال‏گرایی دانشجویان. فصلنامه‏ی علمی-پژوهشی فرهنگ مشاوره، (2) 1، 121-99.
غباری‌بناب، باقر؛ افروز، غلامعلی؛ حسن‌زاد، سعید؛ بخشی، جعفر و پیرزادی، حجت (1391). تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی فعال تفکرمدارانه و خود نظارتی بر درک مطلب دانش‌آموزان با مشکلات خواندن. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 1 (2)، 97-77 .
نریمانی، محمد و سلیمانی، اسماعیل(1392). اثربخشی توان بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی (حافظه کاری و توجه) و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی. مجله‌ی ناتوانی های یادگیری، 2(3)، 115-91.  
محمودعلیلو، مجید؛ موحدی، یزدان و علیزاده گورادل، جابر (1392). تعیین رابطه‌ی حالت‌های فراشناختی، سودمندی ادراک شده و تأکیدات هدفی والدین با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 1(3)، 109-91.
محمودیان، حسن، بگیان کوله‏مرز، محمدجواد، عباسی، مسلم و اشتری مهرجردی، اباذر (1394). اثربخشی آموزش راهبردهای مدیریت زمان بر بهبود مهارت‌های مطالعه و تعلّل‏ورزی دانش‏آموزان. فصلنامه‏ی نوآوری‏های آموزشی، (54) 14، 101-84.
یارمحمدیان، احمد؛ قمرانی، امیر؛ سیفی، زهرا و ارفع، مریم (1394). اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی بر حافظه، عملکرد خواندن و سرعت پردازش اطلاعات دانش‌آموزان نارساخوان. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، 4(4)، 117-110.
Akinsola, M.K., Tella, A. & Tella, A. (2007). Correlates of academic procrastination and mathematics achievement of university undergraduate students eurasia. Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3 (4), 363-370.
Alexander, E.S. & Onwuegbuzie, A.J. (2007). Academic procrastination and the role of hope as a coping strategy. Personality and Individual Differences, 42 (7), 1301-1310.
Babaei Nadinluye, K., Fuladi, A. & Pezeshki, H. (2016). Effectiveness of Time Management Skills Training on Students’ Procrastination and Academic Time Management. Journal of Personality & Individual Differences. 5 (11), 57-70. (Persian).
Balkis, M. & Duru, E. (2009). Prevalence of academic procrastination behavior among pre-service teachers, and its relationship with demographics and individual preferences. Journal of Theory and Practice in Education, 5 (1), 18-32.
Burka, J.B. & yuen, L.M. (2008). Procrastination: why you do it, what to do about it. Da capo press.
Dougherty, D., & Sharkey, J. (2017). Reconnecting Youth: Promoting emotional competence and social support to improve academic achievement. Children and Youth Services Review, 74, 28-34.
Ferrari, J.R. & Diaz-morales, J.F. (2007). Perceptions of self-cncept and self-presentation by procrastinations: further evidence. The Spanish Journal of Psychology, 10, 91-96.
Ghobari-Bonab, B. , Afrooz, Gh. A., Hasanzadeh, S., Bakhshi, J.  & Pirzadi, H.  (2012). The impact of teaching active metacognitive thinking-oriented strategies and self-monitoring on reading comprehension of students with the reading difficulties. Journal of Learning Disabilities, 1(2), 77-79. (Persian).
Haskins, M.S. (1988). Procrastination, thesis writing and jungian personality type. Unpublished Master’s Thesis, The University of British Columbia.
Howell, A.J. & Watson, D.C. (2007). Procrastination: associations with achievement goal orientation and learning strategies. Personality and Individual Differences, 43 (1), 167-178.
Jokar, B. & Delavarpour, M.A. (2007). The relationship between educational proclamation and the goals of progress. Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 80 (3, 4), 3-61. (Persian).
Kagan, M., Cakir, O., Ilhan, T. & Kandemir, M. (2010). The explanation of the academic procrastination behaviour of university students with perfectionism, obsessive–compulsive and five factor personality traits. Ankara University.
Khormaee, F., Abbasi, M. & Rajabi, S. (2015). Comparison of Perfectionism and Procrastination in Mothers of Students with and without Learning Disability. Journal of Learning Disabilities, 1(1), 60-77. (Persian).
Knaus, W. (2000). Procrastination, blame, and change. Journal of Social Behavior & Personality, 15 (5), 153-166.
Lee, E. (2005). The Relationship of motivation and flow experience to academic procrastination in university students. The Journal of Genetic Psychology, 166, 5-14.
Mahmoudian, H., Begian Kole Marz, M. J., Abbasi, M., & Ashtari Mehrjerdi, A. (2015). Effectiveness of training time management strategies on improving students' reading and learning skills. Quarterly Journal of Educational Innovations, 14 (54), 84-101. (Persian).
Muelas, A. & Navarro, E. (2015). The effectiveness of learning strategies on academic achievement. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 165, 217-221.
Mahmood Aliloo, M., Movahedi, Y. & Alizadeh Goradel, J. (2013). Relationship of metacognition modes, perceived benefits, and parental goals confirmation on academic acheivments in students with learning disability. Journal of learning disability, 3(1), 91-109.
Narimani, M. & Soleymani, E. (2013). The effectiveness of cognitive rehabilitation on executive functions (working memory and attention) and academic achievement in students with math learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 2(3), 91-115. (Persian).
Pourabdol, S., Sobhi–Gharamaleki, N. & Abbasi, M .(2015). A comparison of academic procrastination and academic vitality in students with and without specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 4(3), 22-38. (Persian).
Pychyl, T.A., Morin, R.W. & Salmon, B.R. (2000). Procrastination and the planning fallacy: an examination of the study habits of university students. Journal of Social Behavior & Personality, 15 (5), 135-150.
Rothblum, E.D., Solomon, L.J. & Murakami, J. (1986). Affective, cognitive, and behavioral differences between high and low procrastinators. Journal of Counseling Psychology, 33 (4), 387-394.
Savari, K. (2009). Effect of training on time management skills and behavior management on reducing academic oversight. (Persian).
Scher, S. & Osterman, N.M. (2002). Procrastination, conscientiousness, anxiety and goals: exploring the measurement and correlates of procrastination among school-aged children. Journal of Psychology in the Schools, 39 (4), 385-398.
Schouwenburg, H.C. & Groenewoud, J.T. (2001). Study motivation under social temptation: effects of trait procrastination. Personality and Individual Differences, 30, 229–240.
Schraw, G., Wadkins, T. & Olafson, L. (2007). Doing the things we do: a grounded theory of academic procrastination. Journal of Educational Psychology, 99, 12-25.
Seif, A.A. (2016 a). Methods of learning and study. Tehran: Publishing Duran. (Persian).
Seif, A.A. (2016 b). Modern educational psychology: psychology of learning and teaching. Tehran: Publishing Duran. (Persian).
Senecal, C., Julien, E. & Guay, F. (2003). Role conflict and academic procrastination: a self-determination perspective. European Journal of Social Psychology, 33 (1), 135-145.
Sheykholeslami, A. & Fathi, D. (2015). Academic Procrastination at Students at Different Levels of Education. Quarterly journal of Contemporary Psychology. 10 (special edition), 903-906. (Persian).
Sheykholeslami, A., Ebrahimi Ghavam, S. & Farokhi, N. (2010). The relationship between self-esteem and self-esteem with academic achievement of male and female students of high schools in Shahriar. Quarterly Journal of Contemporary Psychology, special edition. (Persian).
Sheykholeslamy, A., Dortaj, F., Delavar, A., Ebrahimi Ghavam, S. (2014). Effectiveness of Mindfulness-Based Knowledge-Based Learning Program on student procrastination. Quarterly Journal of Educational Psychology, 10 (34), 93-104. (Persian).
Shir AfKan, A. & Zaerian, S. (2010). Comparison of training cognitive-behavioral methods and time management strategies on alleviating procrastination and perfectionism of university students. Counseling Culture and Psychotherapy 1 (2), 99-121. (Persian).
Shu, S.B., & Gneezy, A. (2010). Procrastination of enjoyable experiences. Journal of Marketing Research, 47 (5), 933-944.
Solomon, L.J. & Rothblum, E.D. (1984). Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology, 31 (4), 503-509.
Uzun Özer, B. (2010). A path analytic model of procrastination: testing cognitive, affective, and behavioral components. Unpublished Doctoral Dissertation, Middle East Technical University.
Van Eerde, W. (2000). Procrastination: self-regulation in initiating aversive goals. Applied Psychology, 3, 372-389.
Vanwyk, L. (2004). The relationship between procrastination and stress in the life of the high school teacher. A Thesis for Partial Fulfillment of The Requirements For The Degree of Human Resource Management, The University of Pretoria.
Vitae, T. (2013). Meta cognition is the awareness and control of one's own cognition. University of Maryland, Baltimore County and Baltimore, MD, USA.
Walters, C.A. (2003). Understanding procrastination from a self-regulated learning perspective. Journal of Educational Psychology, 95, 179-185.
Watson, D.C. (2001). Procrastination and the five-factor model: a facet level analysis. Personality and Individual Differences, 30 (1), 149-158.
Yarmohammadian, A., Ghamarani, A., Seifi, Z. & Arfa, M.(2015). Effectiveness of cognitive strategies training on memory, reading performance and speed of information processing in students with dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 4(4), 118-124. (Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار