مقایسه عامل به احکام بودن، جهت‌گیری مذهبی و سرمایه روان‌شناختی در میان دانش‌آموزان دختر و پسر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکترای تخصصی، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

3 استادیارگروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

10.22098/jsp.2019.796

چکیده

هدف پژوهش حاضر مقایسه عامل به احکام بودن، جهت­گیری مذهبی و سرمایه روان­شناختی در میان دانش­آموزان دختر و پسر بود. جامعه آماری دانش­آموزان دختر و پسر آموزشکده سمای دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال تحصیلی 97-98 بود. نمونه پژوهش تعداد ۵0 نفر دختر و پسر به سهم برابر که به شیوه نمونه­گیری خوشه‌ای دو مرحله­ای انتخاب شدند. افراد نمونه پرسشنامه­های عامل به احکام، سرمایه روان­شناختی لوتانز و پرسشنامه جهت­گیری مذهبی آلپورت به­صورت گروهی تکمیل کردند و همسانی درونی آن­ها با استفاده از آلفای کرونباخ بررسی گردید، در بررسی ارتباط بین گزینه های مربوط به عامل به احکام با جنسیت از آزمون کای اسکوار استفاده شد. نتایج نشان داد از نظر امر به معروف و نهی از منکر، حفظ نگاه، پوشش مناسب، قسم، پرهیز از تجسس و گمان بد، پرهیز از سخن چینی، انجام کار خیر و نیکی بر پدر و مادر با جنسیت ارتباط معناداری داشت. به­طوری­که در اکثر موارد به استثناء پرهیز از تجسس و گمان بد و نیز انجام کار خیر دختران از پسران برتر بودند. بر اساس نتایج آزمون t بین دوجنس از نظر هر چهار مؤلفه مربوط به سرمایه روان­شناختی و جهت گیری مذهبی درونی و بیرونی اختلاف معنادار بود، بطوریکه مقایسه میانگین نشان داد در همه موارد دخترها نسبت به پسرها از ارزش بالایی برخوردار بودند. بین دو جنس از نظر نمره کل عامل به احکام اختلاف معناداری مشاهده نگردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Commitment to the Teachings of Islam, Religious Orientation, and Psychological Capital across female and male Students: A Comparative Study

نویسندگان [English]

  • B Bahari Odlo 1
  • F Edrisi 2
  • M.H Saini 3
  • H Moradi 3
1 Ph.D. Student, Department of Quran and Hadith Sciences, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
2 Associate Professor of Department of Quran and Hadith Sciences, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
3 Assistant Professor of Department of Quran and Hadith Sciences, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
چکیده [English]

The purpose of the current study was to compare the issues of being committed to the teachings of Islam, religious orientation, and psychological capital across male and female students. The participants of the study included male and female students at Sama institute- Islamic Azad University, Ardebil Branch in academic year of 2018-2019. Then, the sample of fifty male and female students was equally selected through two-stage cluster sampling. The selected participants answered such questionnaires as commitment to the teachings of Islam, Luthans’ psychological capital, and Allport’s religious orientation. Their internal consistency was estimated through Cronbach's alpha. Chi-square was used to examine the relationship between commitment to the teachings of Islam and gender. Furthermore, considering “doing good and forbidding evil”, the researchers found that there was a high correlation between gender and factors such as control of the look, appropriate cover, swear, avoidance of exploring others, bad guessing, avoidance of bad speech, good work, respect for parents. It is worth mentioning that with the exception of factors such as avoidance of exploring in others, bad guessing, and good work, females outperformed the male students. T-test demonstrated that there was a significant difference in each of the four components of psychological capital and internal-external religious orientations across genders. Comparing means showed that in all cases females enjoyed high value and outperformed the males regarding the mentioned parameters. There was not any significant difference in the total scores of commitment to the teachings of Islam across gender.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religious orientation
  • Psychological capital
  • Commitment to the Teachings of Islam
  • Gender

مراجع

بهرامی احسان، هادی (1380). بررسی مقدماتی میزان اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس جهت گیری مذهبی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 6(1)، 67-90.
بیانی علی‌اصغر؛ گودرزی، حسنیه؛ بیانی، علی و کوچکی، عاشور محمد (1387). رابطه جهت گیری مذهبی با اضطراب و افسردگی در دانشجویان. مجله اصول بهداشت روانی، 10(3)، 209-214.
جان بزرگی، مسعود. ( 1377). بررسی اثربخشی روان درمانگری کوتاه مدت با و بدون جهت گیری مذهبی بر مهار اضطراب و تنیدگی. پایان نامه دکترای روانشناسی. دانشگاه تربیت مدرس.
شریفی، محمد رضا.(1380). جوان و بحران و هویت. تهران: انتشارات سروش.
علی جانی، مریم. (1385). راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻫﻮﯾﺖ دﯾﻨﯽ و ﺳﻼﻣﺖ روان در داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه آزاد اسلامی. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، 2(1-2)، 89-106.
مختاری، عباس؛ اللهیاری، عباسعلی و رسول زاده طباطبایی، سید کاظم. (1380). رابطه جهت گیری مذهبی با میزان تنیدگی. مجله روان­شناسی، 5(1)، 56-67.
نریمانی، شاه محمدزاده، یحیی؛ امیدوار، عظیم و امیدوار، خسرو. (1393). مقایسه‌ی سرمایه روان‌شناختی و سبک‌های عاطفی در بین دانش‌آموزان پسر با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله­ی ناتوانی­های یادگیری، 4(1)، 100-118.
 وردی، ﻣﯿﻨﺎ؛ ﻣﻬﺮاﺑﯽ زاده ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ، ﻣﻬﻨﺎز؛ ﻧﺠﺎرﯾﺎن، بهمن(1378) . راﺑﻄﻪ ﮐﻤﺎل ﮔﺮاﯾﯽ و ﺳﺮﺳﺨﺘﯽ رواﻧ­ﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﺎ ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ. مجله ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، 6(2-1)، 51-70.
 
 
Alijani, M. (2006). Relationship between religious identity and mental health among azad university students. Quarterly Journal of Psychological Studies, 2(1-2), 89-106. (Persian)
Bahrami Ehsan, H. (2001). Pilot study to evaluate the validity and reliability of the Religious Orientation Scale. Journal of Psychology & Education, 6(1), 68-90. (Persian)
Bayani, A. A. Ghodarzi, H., Bayani, A., & Kuchaki, A. M. (2008). The relationship between the religious orientation and anxiety and depression of university students. Journal of Fundemental of Mental Health, 10(3), 209-214. (Persian)
Emami, H., Ghazinour, M., Rezaeishiraz, H. & Richter, J. (2007). Mental Health of Adolescents in Tehran, Iran. Journal of Adolescent Health 41(6), 571-576.
Goldsmith, A., Veum, J., & Darity, W. (1997).Unemployment, joblessness, psychological well-being and self-esteem: Theory and evidence. Journal of Socio- Economics, 26(2), 133-158.
Haghighi, A., Dinarvandi, A., & Afshari, P. (2006). General mental health status among adolescents in Iran. Proceeding of 17th World Congress of the International Association for Child and Adolescent Psychiatry and Allied Professions, Sep10-14; Melbourne, Australia.
Jan Bozurgi, M. (1998). Evaluating the effectiveness of short-term psychotherapy with and without religious orientation on the control of anxiety and tension. PhD dissertation on psychology. Tarbiat Modares University. (Persian)
Koenig, H. G. (1999). Religion and medicine. Lancet, 353, 1804.
Loewenthal, K. M., MacLeod, A. K., Goldblatt, V., Lubitsh, G., & Valentine, J. D. (2002). Are Women more religious than men? Personality and Individual Differences, 32,133-139.
 Maselko, J., & Kubzansky, L. D. (2006). Gender differences in religious practices، spiritual experiences and health: Results from the US General Social Survey. Social Science & Medicine, 62(11), 2848-2860.
McCullough, M. E., & Laurenceau, J. (2005). Religiousness and the trajectory of self-rated health across adulthood. Personality and Social Psychology Bulletin, 31(4), 560–573.
McCullough, M. E., Hoyt, W. T., Larson, D. B., Koenig, H. G., & Thorsten, C. (2000). Religious involvement and mortality: A meta-analytic review. Health Psychology: Official Journal of the Division of Health Psychology, American Psychological Association. 19 (3), 211–222.
Mokhtari, A., Allahyari, A. A., & Rasoulzadeh Tabatabaei, S. K. (2001). Relation between religious orientation and stress. Journal of Psychology, 5 (1), 56-67. (Persian)
Narimani, M., Shahmohammadzadeh, Y., Omidvar, A., & Omidvar, Kh. (2014). A comparison of psychological capital and affective styles in students with learning disorder and normal students. Journal of Learning Disabilities, 4(1),100-118. (Persian)
 Oman, D., & Reed, D. (1998). Religion and mortality among the community-dwelling elderly. American Journal of Public Health, 88(10), 1469–1475.
Sharifi, M. R. (2001). Young and crisis and identity. Tehran: Soroush Publication. (Persian)
Springer, E. (1928). Types of men: The psychology and ethics of personality. Hall: Max Niemeyer. PP,345-348.
 Strawbridge, W. J., Cohen, R. D., Shema, S. J., & Kaplan, G. A. (1997). Frequent attendance at religious services and mortality over 28 years. American Journal of Public Health, 87(6), 957- 961.
Verdi, M., Mehrabizadeh Honarmnd, M., & Najarian, B. (1999). The relationship between perfectionism and psychological hardiness with mental health and academic performance. Journal of Educational Sciences and Psychology, 6 (2-1), 51-70. (Persian)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار