اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر بلوغ عاطفی و ادراک شایستگی در دانش آموزان دختر تک والد پایه پنجم ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 کارشناسی ارشد، روانشناسی عمومی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر بلوغ عاطفی و ادراک شایستگی در دانش آموزان دختر تک والد پایه پنجم ابتدایی بود.
روش: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌‌آزمون-پس‌‌آزمون همراه با گروه آزمایش و کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر تک والدی پایه ی پنجم ابتدایی شهر مهاباد می باشد که در سال تحصیلی 1401-1400 در مدارس مشغول به تحصیل بودند. روش ‌‌نمونه‌‌گیری در پژوهش حاضر به‌صورت نمونه‌‌گیری تصادفی ساده بود که 8 نفر در گروه آزمایش ‌‌و 8 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند و گروه آزمایش‌‌ آموزش مهارت‌‌های مثبت اندیشی را در طی 10 جلسه 1 ساعته دریافت کردند. ابزارمورد استفاده پژوهش حاضر پرسشنامه ادراک شایستگی (هارتر، 1982) و پرسشنامه بلوغ عاطفی (سینک و بهارگاوا،1991) بود. داده‏ﻫﺎ با اﺳﺘﻔﺎده از آزمون ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻮوارﻳﺎﻧﺲ چند متغیره ﻣﻮرد تجزیه‌وتحلیل ﻗﺮار گرفت.
یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس برای تأثیر آموزش درمان مبتنی بر مثبت اندیشی بر بلوغ عاطفی و ادراک شایستگی در دانش آموزان در گروه‎ها در مرحله پس‌آزمون و پس از کنترل اثر پیش‌آزمون نشان داد که تفاوت دو گروه در پس‌آزمون معنادار است و اندازه اثر (مجذور اتا) برای بلوغ عاطفی و ادراک شایستگی بترتیب برابر 497/0، 670/0 بود.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که آموزش مهارت‌‌های مثبت اندیشی بر بلوغ عاطفی و افزایش ادراک شایستگی در دانش آموزان دختر تاثیر دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of positive thinking training on emotional maturity and perception of competence in single-parent female students of fifth grade

نویسندگان [English]

  • heman mahmoudfakhe 1
  • Elham Khosravi 2
  • Habibeh Shiri 3
1 Assistant Professor, Department of Psychology, Payam Noor University, Tehran, Iran.
2 M.A of Psychology, Payam Noor University, Tehran, Iran.
3 M.A, general Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Objective: The aim of the current research was the effectiveness of positive thinking training on emotional maturity and perception of competence in fifth-grade single-parent female students.
Methods: This research was conducted as a semi-experimental method with a pre-test-post-test design with an experimental and control group. The statistical population of the research includes all single-parent female students of fifth grade in Mahabad city who were studying in schools in the academic year 1400-1401. The sampling method in the present study was a simple random sampling in which 8 people were in the experimental group and 8 people were in the control group, and the experimental group received positive thinking skills training during 10 1-hour sessions. The instruments used in the present study were the Self- Perception Profile for Children (Harter, 1982) and the Emotional maturity scale(Singh and Bhargav, 1991). The data were analyzed using the analysis of the covariance test.
Results: The results of covariance analysis for the effect of positivity-based therapy training on emotional maturity and perception of competence in students in groups in the post-test phase and after controlling for the pre-test effect showed that the difference between the two groups in the post-test is significant and the effect size (Eta square) for emotional maturity and perception of competence was 0.497 and 0.670, respectively.
Conclusion: Accordingly, it can be concluded that teaching positive thinking skills has an effect on emotional maturity and increases the perception of competence in female students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • positive thinking training
  • emotional maturity
  • perception of competence
  • single-parent female students

مراجع

احمدی، خدابخش واخوی ثمرین، زهرا. (۱۴۰۱). شاخص‌ها و مؤلفه‌های سلامت خانواده ایرانی. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، ۱۷(۶۰)، ۴۷-۱۱.
Dor: 20.1001.1.26454955.1401.17.60.1.4
بهاروند، ایمان و سودانی، منصور. (۱۳۹۹). مقایسه فرزندان خانواده‌های تک‌والدینی و عادی: یک مطالعه مروری نظام‌مند. رویش روان شناسی، ۹ (۵)، ۱۶۲-۱۵۵.
URL: http://frooyesh.ir/article-۱-۱۹۰۴-fa.html.
پوررضوی، سیده صغری و حافظیان، مریم. (۱۳۹۶). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش‌آموزان. روان شناسی مدرسه و آموزشگاه، ۶(۱)، ۲۶-۴۷.
[DOI: 10.22098/JSP.2017.536].
جباری، مهسا، شهیدی، شهریار و موتابی، فرشته. (۱۳۹۳). اثربخشی مداخله ی مثبت نگر گروهی در کاهش نگرش های ناکارآمد و افزایش میزان شادکامی دختران نوجوان. روان شناسی بالینی ، ۶(۲)، ۶۵-۷۴.
.[DOI: 10.22075/JCP.2017.2164].
دلدار، حبیب الله، رضوی، مجید رضا و فقیه نیا، محمد علی. (۱۴۰۱). تأثیر آموزش سواد رسانه‌ای بر میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بهبود بلوغ عاطفی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه. فناوری آموزش، ۱۶(۲)، ۴۰۱-۴۱۲.
[DOI: https://doi.org/10.22061/tej.2022.7753.2579].
دارابی دانالو، زهرا. (۱۴۰۳). نقش میانجی هوش معنوی در رابطه بلوغ عاطفی با عملکرد اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم زینبیه اصفهان. رویکردی نو بر آموزش کودکان، ۶(۱)، ۱۳۷-۱۴۶.
[Doi:10.22034/NAES.2024.455572.1407].
زندوانیان، احمد، میرجلیلی، رضوان و صالح زاده، مریم. (۱۳۹۹). مقایسه ادراک از محیط کلاس، سرزندگی تحصیلی و قلدری در کودکان با خانواده تک والد و عادی. مطالعات زن و خانواده، ۸(۳)، ۱۶۱-۱۸۳.
[DOI: 10.22051/JWFS.2020.30051.2351].
سادات، سما و واحدی، شهرام. (۱۳۹۸). تأثیر آموزش مهارت های مثبت اندیشی بر بهزیستی ذهنی دانش آموزان. تفکر وکودک، ۱۰(۱)، ۱۰۱-۱۲۳.
[DOI: 10.30465/FABAK.2019.4929].
صفارحمیدی، الناز، حسینیان، سیمین و زندی پور، طیبه.(۱۳۹۶). تأثیر آموزش مثبت اندیشی بر ادراک شایستگی و مهارت‌های اجتماعی کودکان بی‌‌سرپرست و بدسرپرست . فصلنامه سلامت روان کودک، ۴ (۱)، ۲۳-۱۳.
URL: http://childmentalhealth.ir/article-1-170-en.html.
صف آرا، مریم و معظم آبادی، محبوبه. (۱۳۹۶). اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر کاهش زورگویی و افزایش استقلال عاطفی نوجوانان شهر طبس. مطالعات روان شناسی بالینی، ۸(۲۹)، ۱۶۳-۱۸۱.
[DOI: https://doi.org/10.22054/jcps.2018.8319].
عینی، ساناز؛ نظر، سمیرا، عبادی، متینه و زینال‌زاده، مهتاب. (1401). تدوین معادلات ساختاری سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه بر اساس ناگویی هیجانی و باورهای فراشناختی و با میانجی‌گری حمایت اجتماعی ادراک‌شده. مجله ناتوانی‌های یادگیری،  11(4)، 62-77. https://doi.org/10.22098/jld.2022.8168.1865
غیاثی، سیده الهه، طباطبایی، تکتم سادات و نصری، مریم.(۱۳۹۵). اثر آموزش مثبت اندیشی بر تنظیم هیجانی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه بیرجند در سال ۹۳-۹۴. مجله علمی پژوهان، ۱۴ (۴)،۳۷-۲۷.
[DOI: 10.21859/psj-140427].
فولادچنگ، محبوبه و زارع، معصومه. (۲۰۲۱). نقش واسطه‌گری فرایندهای خودتنظیمی رفتاری در رابطة بین ادراک شایستگی و کنش‌وری نوجوانان. مجله مطالعات آموزش و یادگیری, ۱۳(۱), ۳۷-۶۱.‎
[DOI: 10.22099/JSLI.2021.6312].
قره داغی، علی و مبینی کشه، فریبا. (۱۳۹۹). مقایسه شفافیت خودپنداره، نقش جنسیتی و بلوغ عاطفی در فرزندان با و بدون تجربه طلاق والدین. فرهنگ مشاوره و روان درمانی, ۱۱(۴۲), ۲۳۱-۲۶۰.‎
[doi: 10.22054/qccpc.2020.49446.2302].
حاج حسینی، منصوره، جعفری، فاطمه  و محمدی، مریم.(۱۳۹۶). اثربخشی آموزش مهارت های مثبت اندیشی مبتنی بر رویکرد اسلامی بر بلوغ عاطفی و شکیبایی دختران نوجوان، نشریه علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، ۵(۸)، ۹۷-۸۱.
[DOI: 10.30497/EDUS.2017.63912].
مردوخی، محمدسعید، کمرزرین، حمید و خالد نژاد، مونا.(۱۳۹۸). تاثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر عزت نفس تحصیلی، ادراک شایستگی و سلامت روان دانش آموزان دختر تیزهوش کرج. رویش روان شناسی، ۸ (۳)،۴۶-۳۷.
URL: http://frooyesh.ir/article-1-873-en.html.
مکرم، فاطمه، کاظمی، رضا و تکلوی، سمیه.(۱۴۰۰). اثربخشی آموزش مهارت‌های هیجانی-اجتماعی بر شایستگی هیجانی/ اجتماعی و بهزیستی روانشناختی دختران تک والد. رویش روان شناسی، ۱۰ (۱)، ۱۵۴-۱۴۵.
URL: http://frooyesh.ir/article-1-2521-en.html
میکائیلی، نیلوفر؛ سلمانی، علی و شارعی، آیسان. (1402). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر انسجام / سازش‌یافتگی خانواده و راهبردهای مقابله‌ای در والدین دانش‌آموزان دختر دارای ناتوانی‌های یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 13(1)، 42-56. https://doi.org/10.22098/jld.2023.13976.2126
نریمانی، محمد؛ صاحبقران فرد، محمد و نخستین گلدوست، اصغر. (1402). مقایسه‌ اثربخشی مدل مبتنی بر انگیزه پیشرفت و آموزش مهارت‌های اجتماعی بر خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 12(3)، 81-91. https://doi.org/10.22098/jld.2023.12901.2095
Ahmadi, K., & Akhavi Samarein, Z. (2022). Iranian family health indicators and components. The Women and Families Cultural-Educational, 17(60), 11-47.  (Persian). [Dor: 20.1001.1.26454955.1401.17.60.1.4].
Anand, A. K., Kunwar, N., & Kumar, A. (2014). Impact of different factors on emotional maturity of adolescents of Coed-School. International Research Journal of Social Sciences, 3(11), 17-19.  [https://www.isca.me/IJSS/Archive/v3/i11/3.ISCA-IRJSS-2014-178.php].
Baharvand, I., & Sodani, M. (2020). The comparison of the children of single and non-single parent families: A Systematic Review. Rooyesh. 9(5), 155-162. (Persian). [URL: http://frooyesh.ir/article-1-1904-fa.html].
Bilicha, P. N., Nashori, F., & Sulistyarini, I. (2022). Positive thinking training for improving self-acceptance of children in correctional facility. Journal Ilmiah Psikologi Terapan, 10(2), 89-93. [DOI: https://doi.org/10.22219/jipt.v10i2.16557].
Darabi danalo, Z. (2024). The mediating role of spiritual intelligence in the relationship between emotional maturity and social performance of secondary female students in Zainabieh Isfahan. A New Approach to Children's Education Quarterly, 6(1), 137-146. (Persian). [doi: 10.22034/naes.2024.455572.1407].
Deldar, H., Razavi, M. R., & Faghih Nia, M. A. (2022). The effect of media literacy training on the use of social networks and improving the emotional maturity of senior high school students. Technology of Education Journal (TEJ), 16(2), 401-412. (Persian). [doi: 10.22061/tej.2022.7753.2579].
Eyni, S., Nazar, S., Ebadi, M., & Zeynalzadeh, M. (2022). Development of structural equations of social adjustment of students with Specific Learning Disorder based on alexithymia and metacognition beliefs and mediated by perceived social support. Journal of Learning Disabilities, 11(4), 62-77. (Persian) https://doi.org/10.22098/jld.2022.8168.1865
Fatima, S., Bashir, M., Khan, K., Farooq, S., Shoaib, S., & Farhan, S. (2021). Effect of presence and absence of parents on the emotional maturity and perceived loneliness in adolescents. Journal of Mind and Medical Sciences, 8(2), 259-266. [DOI: https://doi.org/10.22543/7674.82.P259266].
Fouladchang, M., & Zare, M. (2021). The mediating role of behavioral self-regulatory processes in the relationship between self-perception and adolescent functioning. Studies in Learning & Instruction, 13(1), 37-61. (Persian). [DOI: 10.22099/JSLI.2021.6312].
Gh, A., & mobini keshe, F. (2020). comparison of self-concept clarity, role gender and emotional maturity in children with and without experience of divorce in parents. Counseling Culture and Psycotherapy, 11(42), 231-260. (Persian). [doi: 10.22054/qccpc.2020.49446.2302].
Ghiasi, S E., Tabatabaee, T S., & Nasri, M. (2016). Effect of optimism training on emotion regulation and psychological well–being in undergraduate students of University of Birjand, in 2014-2015. Pajouhan Science Journal, 14 (4), 27-37. (Persian). [Doi: 10.21859/psj-140427].
Hajhosseini, M., Jafari, F., & Mohammadi, M. (2017). The effectiveness of group training of positive thinking skills based on islamic approach on emotional Maturity and patience on adolescent girls. Islamic Perspective on Educational Science, 5(8), 81-97. (Persian). [doi: 10.30497/edus.2017.63912].
Hamidi, F., Otaghi, M., & M Paz, F. (2020). Effectiveness of positive thinking training on self-assertiveness of teenage girls. Women’s Health Bulletin, 7(1), 11-17. [DOI: 10.30476/WHB.2020.83879.1013].
Harter, S. (1982). The perceived competence scale for children. Child Development, 53(1), 87-97. [DOI: https://doi.org/10.2307/1129640].
Jabbari, M., Shahidi, S., & Mootabi, F. (2014). Effectiveness of group intervention based on positive therapy on dysfunctional attitudes and happiness in adolescent girls. Journal of Clinical Psychology, 6(2), 65-74. (Persian). [doi: 10.22075/jcp.2017.2164].
Kiarostami, A., Jeddi, M., Roohinezhad, S., & Hakimi, R. (2022). The effectiveness of positive thinking training on mental toughness and social well-being in derelict adolescents. Iranian Evolutionary and Educational Psychology Journal, 4(2), 0-0. [Doi:  10.52547/ieepj.4.2.398].
Lestari, G. D., & Rahma, R. A. (2017). Parenting styles of single parents for social emotional development of children at early childhood. In 9th International Conference for Science Educators and Teachers (ICSET 2017) (pp. 33-36). Atlantis Press. .[DOI: https://doi.org/10.2991/icset-17.2017.6].
Makhlouf, A. M., Ibrahim, M. I. M., Awaisu, A., Vyas, S. K., & Yusuff, K. B. (2021). Management of common minor ailments in Qatar: Community pharmacists’ self-perceived competency and its predictors. PloS one, 16(8), e0256156. [DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0256156].
Mardookhi, M S., Kamar zarin, H., & Khaled nejad, M. (2019). The effectiveness of metacognitive strategies on educational self-esteem, perceived competency and mental health in gifted girl in Karaj. Rooyesh. 8(3), 37-46. (Persian). [URL: http://frooyesh.ir/article-1-873-fa.html].
Matulessy, A., Saragih, S., Nawafil, N., Perdana, H., & Pandin, M. (2021). Social support and emotional maturity to reduce students’ online learning anxiety during the Covid-19 Pandemic. Preprints. [DOI:10.20944/preprints202101.0013.v1].
Melhe, M. A., Salah, B. M., & Hayajneh, W. S. (2021). Impact of training on positive thinking for improving psychological hardiness and reducing academic stresses among academically-late students. Educational Sciences: Theory & Practice, 21(3), 132-146. [DOI: 10.12738/jestp.2021.3.0010].
Mikaeili, M., Salmani, A., & Sharei, A. (2023). The effect of communication skills training on family adaptability / cohesion and coping strategies in parents of female students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 13(1), 42-56. (Persian) https://doi.org/10.22098/jld.2023.13976.2126
Mohammadi, M., & Adam, L. B. (2013). 410–Effectivenes of positive thinking skills training on student’s happiness. European Psychiatry, 28(S1), 1-1. [DOI: https://doi.org/10.1016/S0924-9338(13)75765-1].
Mokarram, F., Kazemi, R., & Taklavi, S. (2021). The Effectiveness of Emotional-Social Skills Training on Emotional / Social Competence and Psychological Well-Being of Single-Parent Girls. Rooyesh. 10(1), 145-154. (Persian). [URL: http://frooyesh.ir/article-1-2521-fa.html].
Munandar, H., Herman, H., Putra, D. A., & Nilam, N. (2022). The relationship between positive thinking, social support, and students’ psychological well-being during online learning. Journal Psikologi Pendidikan dan Konseling: Jurnal Kajian Psikologi Pendidikan dan Bimbingan Konseling, 8(1), 7-15. [DOI: https://doi.org/10.26858/jppk.v8i1.24274].
Narimani, M., Sahebgharan fard, M., Nokhostin Goldoost, A. (2023). Comparing the effectiveness of the model based on progress motivation and social skills training on academic self-efficacy in students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 12(3), 81-91. (Persian) https://doi.org/10.22098/jld.2023.12901.2095
Nikmanesh, Z., & Zandvakili, M. (2015). The effect of positive thinking training on quality of life, depression, stress and anxiety in delinquent juveniles. Positive Psychology Research, 1(2), 64-53. (Persian). [URL:  20.1001.1.24764248.1394.1.2.5.1].
Pourrazavi, S., & Hafezian, M. (2017). The Effectiveness of teaching positive – thinking skills on adjustment of high – school students. Journal of School Psychology, 6(1), 26-47. (Persian). [doi: 10.22098/jsp.2017.536].
Quilliam, S.(2003). Positive thinking, Translated by: Barati Sedeh, F. and Sadeghi, A.(2011). Tehran, published by:Javaneh Roshd. (Persian).
Sabbaghi, F., Karimi, K., Akbari, M., & Yarahmadi, Y. (2020). Predicting academic engagement based on academic optimism, competency perception and academic excitement in students. Iranian Journal of Educational Sociology, 3(3), 50-61. [DOI: 10.52547/ijes.3.3.50].
Sadat, S., & vahedi, S. (2019). The effect of positive thinking skills training on students’ subjective well-being. Thinking and Children, 10(1), 101-123. (Persian). [doi: 10.30465/fabak.2019.4929].
Safara, M., & Moazemabadi, M. (2018). Effectiveness of positive thinking on reducing bullying and increasing emotional independence adolescents in tabas. Clinical Psychology Studies, 8(29), 163-181. (Persian). [doi: 10.22054/jcps.2018.8319].
Saffarhamidi, E., & Hosseininan, S, Zandipour T. (2017). The effect of positive thinking education on the perceived competency and social skills of the orphan and mistreated children. Journal Child Ment Health, 4 (1), 13-23. (Persian). [URL: http://childmentalhealth.ir/article-1-170-fa.html].
Theodoritsi, l., Daliana, N., & Antoniou, A.S. (2018). The mental health of single-parent families in relation to psychological, societal and financial parameters. In T. K. Babalis, Y. Xanthacou, & M. Kaila (Eds.), Family issues in the 21st century. Single-parenting in the 21st century: Perceptions, issues and implications (p.77–101). Nova Science Publishers. [https://psycnet.apa.org/record/2018-20860-003].
Wahl-Alexander, Z., Howell, S., & Richards, K. A. R. (2017). Influence of a training program on camp counselors’ perceived competency when accounting for prior camp experience. Journal of Outdoor Recreation, Education, and Leadership, 9(3), 298-313. [DOI: https://doi.org/10.18666/JOREL-2017-V9-I3-7866].
Yıldırım, M., & Güler, A. (2021). Positivity explains how COVID-19 perceived risk increases death distress and reduces happiness. Personality and Individual Differences, 168, 110347. [https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.110347]
Zandvanian, A., Mirjalili, R., & Salehzadeh, M. (2020). A comparison of perceptions of class environment, educational vitality, and bullying among single-parent and two-parent children. Journal of Woman and Family Studies, 8(3), 161-183. (Persian). [doi: 10.22051/jwfs.2020.30051.2351].
روان شناسی مدرسه و آموزشگاه
دوره 13، شماره 3
مهر 1403
صفحه 68-79

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار