رابطه ی رفتار مطلوب انضباطی با عملکرد خانواده، منبع کنترل و عزت نفس دانشآموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه تربیت معلم

2 استادیار پژوهشکده‌ی خانواده دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، عضو باشگاه‌پژوهشگران جوان واحد اردبیل

d_1_2_91_5_15_7

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی سهم متغیرهای عملکرد خانواده
(حل مشکل، ارتباط، ایفای نقش، پاسخ دهی عاطفی، آمیزش عاطفی،
کنترل رفتار و عملکرد کلی)، منبع کنترل و عزت نفس در پی شبینی رفتار
مطلوب انضباطی دانشآموزان دبیرستانی بوده است. به همین منظور، 380
دانشآموز دبیرستانی و معاونین مدارس آنها با روش نمونه گیری چند
مرحلهای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتهاند. برای تجزیه و تحلیل
آماری از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شده
است. نتایج به دست آمده بیانگر همبستگی مثبت و معنادار بین عملکرد
خانواده در همه ابعاد(حل مشکل، ارتباط، ایفای نقش، پاسخ دهی
عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار و عملکرد کلی) با رفتار مطلوب
انضباطی دانشآموزان؛ منبع کنترل درونی دانشآموزان با رفتار مطلوب
انضباطی و بین عزت نفس دانشآموزان با رفتار مطلوب انضباطی آنان
بود. نتایج رگرسیون نشان داد که از بین متغیرهای پیش بین، متغیرهای
آمیزش عاطفی، عزت نفس و کنترل رفتار توانستهاند رفتار مطلوب
انضباطی دانش آموزان را پیش بینی کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between discipline desired behavior and family functioning, locus of control and self-esteem of students

نویسندگان [English]

  • Gh Yoselyani 1
  • M Habibi 2
  • E Soleymani 3
1 Ph. D student. Teacher Training University
2 Assistant Professor, Family Research Institute, Shahid Beheshti University
3 Ph. D student The member of Young Science Club-Islamic Azad University, Ardail branch,
چکیده [English]

The present study has been done to determine
the relationship and contribution of family functioning
variables (Problem solving, communication, role
performance, emotional responsiveness, emotional
intercourse, behavior control and overall functioning,
locus of control and self-esteem) in the prediction of
discipline desired behavior among high school students.
For this purpose, 380 high school students and deputies
of schools were selected with multi-stage sampling
method and studied. Pearson correlation and regression
analysis were used to analyize the data. The results
indicate that: there are significant positive correlation
there are between family functioning in all dimensions
(problem solving, communication, role performance,
emotional responsiveness, emotional intercourse,
controlling behavior and overall performance) and the
disciplinary desired behavior of students. Between locus
of control of students there is positive relationship and
discipline desired behavior. Between self-esteem of
students there is a significant positive relationship with
discipline desired behavior. From among the predictive
variables studied, variables of emotional intercourse,
self-esteem, and behavior control have been able to
predict the disciplinary desired behavior of student

کلیدواژه‌ها [English]

  • discipline desired behavior
  • family functioning
  • locus of control
  • Self-esteem
  • Students
استریت، ادی( 1985 ). مشاوره خانواده، نظریه و عمل در نگرش سیستمی، ترجمه ی مصطفی تبریزی و علی
علوی نیا ( 1379 ).تهران: انتشارات فراروان.
اکبرنیا، عبدالحمید ( 1387 ). بررسی رابطه ی بین عزت نفس و اعتقادات دینی با سازگاری دانش آموز ان
مقطع متوسطه ی شهر تهران، پایان نامه ی کارشناس ی ارشد، دانشکده ی روان شناسی و علوم تربیتی
دانشگاه تهران.
امان الهی، عباس( 1385 ). بررسی رابطه ی ساده و چندگانه ی عملکرد خانواده و جو روانی – اجتماعی
کلاس با سازگاری دانش آموزان پسر پایه ی اول دبیرستان های شهر اهواز، شورای تحقیقات سازمان
آموزش و پرورش استان خوزستان.
امان الهی، عباس؛ عطاری، یوسفعلی و خجسته مهر، رضا ( 1386 ). بررسی رابطه ی عملکرد خانواده و جو
روانی – اجتماعی کلاس با ناسازگاری در بین دانش آموزان سال اول دبیرستان های شهر اهواز، تاز هها
. و پژوه شهای مشاوره، شماره 30
امینی، فریده( 1379 ). مقایسه ی عملکرد خانواده در دو گروه دانش آموزان دختر مستقل و وابسته،
پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
باغبانی پور، رقیه ( 1379 ). بررسی رابطه ی بی انضباطی دانش آموزان دختر دبیرستانی با ویژگی های
خانوادگی و تحصیلی آنان در منطقه 15 آموزش و پرورش شهر تهران . پایان نامه ی کارشناسی ارشد
رشته مشاوره، اداره کل آموزش های ضمن خدمت وزارت آموزش و پرورش، دانشکده ی مدیریت و
برنامه ریزی.
بال، ساموئل ( 1977 ). انگیزش در آموزش و پرورش، ترجمه ی علی اصغر مسدد. ( 1373 ). شیراز : انتشارات
دانشگاه شیراز.
به پژوه، احمد( 1380 ). خانواده و فرزندان در دوره ی دبیرستان، تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
بهاری، فرشاد( 1379 ). ارزیابی و مقایسه کارایی خانواده بین زوج های غیر طلاق و زوجهای طلاق
مرجوعی به بخش روانپزشکی سازمان پزشکی قانونی، پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته مشاوره،
دانشگاه تربیت معلم.
بیابانگرد، اسماعیل ( 1370 ). بررسی رابطه ی بین مفاهیم منبع کنترل، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در
دانش آموزان، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشکده ی ر وان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه
طباطبائی.
بیدلی، مسعود( 1382 ). بررسی رابطه ی بین عملکرد خانواده با سازگاری فردی، تحصیلی و اجتماعی
فرزندان، پایان نام هی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
Journal of school psychology, Summer 2012 مجله ی روان شناسی مدرسه/ تابستان 1391
Vol.1, No.2/114-134 114-134 / دوره ی 1، شماره ی 2
131
پناهی، بهروز( 1381 ). بررسی رابطه ی بین منبع کنت رل و سلامت روانی در دانشجویان مراکز تربیت معلم
شهر تهران، پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته روان شناسی، دانشگاه تهران.
پیکرستان، عباسعلی ( 1380 ). بررسی عملکرد خانواده های دارای دختر نوجوان فراری و خانواده های دارای
دختر نوجوان عادی، پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته مشاوره، دانشکده روا ن شناسی و علوم تربیتی
دانشگاه تربیت معلم.
تجلی، فاطمه و اردلان، الهام( 1389 ). رابطه ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده با خودکارآمدی و سازگاری
. ،(1) تحصیلی، مجله روانشناسی، 14
جنتی محب سراج، قربانعلی( 1382 ). بررسی رابطه ی نمره انضباط با پی شرفت تحصیلی، عزت نفس و خود
پنداره دانش آموزان پسر هر سه مقطع تحصیلی شهر قوچان، پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته ی
روان شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
حبیبی، رامین ( 1378 ). نقش حرمت خود در رفتار کمک خواهی و فعالیت های مرتبط با پیشرفت تحصی لی
نوجوانان، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
حمداله زاده گل، محبعلی ( 1381 ). عوامل پیش بینی کننده ی عملکرد انضباطی دانش آموزان در مدارس
متوسطه: مورد شهرستان میاندوآب، پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته تحقیقات آموزشی، دانشکده
روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
خزامی، محمدجعفر ( 1376 ). بررسی مقایسه ای عزت نفس و مرکز کنترل در نوجوانان پسر بزه کار و عادی
شهر تهران، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
رئیسی، حمید( 1386 ). بررسی علل و عوامل مؤثر بر بی انضباطی دانش آموزان دوره ی تحصیلی متوسطه ی
استان چهارمحال و بختیاری، شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان چهارمحال و بختیاری.
شریفی، فریبا ( 1383 ). مقایسه ی رابطه ی بین عملکرد خانواده و میزان سازگاری در دانش آموز ان دختر و
82 ، پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته ی - پسر سال دوم م توسطه ی شهرستان ارومیه در سال تحصیلی 83
مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی.
شهسواری، محمد هادی( 1382 ). بررسی رابطه ی تعامل ها ی درونی خانواده با رشد قضاوت اخلاقی و
81 ، پایان نامه ی - سازگاری دانش آموزان پسر سال اول متوسطه ی شهر اراک در سال تحص یلی 82
کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی، دانشگاه تربیت معلم.
شیخی فینی، علی اکبر( 1372 ). بررسی رابطه ی بین انگیزش پیشرفت، منبع کنترل و پیشرفت تحصیلی در
دانش آموزان مقطع متوسطه ی شهر بندرعباس، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
غضنفری، احمد ( 1374 ). مقایسه ی منبع کنترل و میزان افسردگی گروه جانباز و معلولین عادی، پایان نامه ی
کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
فرهنگ فلاح، فاطمه ( 1382 ). بررسی میزان رعایت مقررات آموزشگاهی از سوی دانش آموزان دختر
1381 ، پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی - دبیرستانی شهر کرج در سال تحصیلی 82
آموزشی، دانشکده ی روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
فلسفی نژاد، محمدرضا ( 1372 ). بررسی تأثیر عزت نفس در سازگاری رفتاری دانش آموزان 12 تا 18 ساله
با محیط کلاس در شهرستان قم . پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی، دانشکده ی
روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم.
ملانقی، فاطمه( 1377 ). بررسی وضعیت عملکرد خانواده و سلامت روانی زنان در خانواده ها ی چند
همسری، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
موسوی شوشت ری، مژگان ( 1377 ). بررسی رابطه ی جو عاطفی خانواده با سازگاری فردی، اجتماعی و
عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه ی سوم مدارس راهنمایی شهر اهواز . شورای تحقیقات اداره کل
آموزش و پرورش استان خوزستان.
نجاریان، فاطمه( 1374 ). عوامل مؤثر در کارایی خانواده، بررسی ویژگی ها ی روانسنجی مقیاس سنجش
خانواده، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
نظری، زهرا( 1387 ). بررسی و مقایسه ی عملکرد خانواده ها ی عادی و مطلقه ی شهر تهران، پایان نامه ی
کارشناسی ارشد رشته ی مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی.
Journal of school psychology, Summer 2012 مجله ی روان شناسی مدرسه/ تابستان 1391
Vol.1, No.2/114-134 114-134 / دوره ی 1، شماره ی 2
133
نورالدین وند، محمد حسین؛ شهنی ییلاق، منیجه و پاشا، غلامرضا( 1382 ). رابطه ی بین جو عاطفی خانواده
با سازگاری فردی – اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دبیرستان های پسرانه شهرستان مسجد
.19-20،(1) سلیمان. نشریه دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 2
نوروزی، مهدی ( 1377 ). بررسی تأثیر عملکرد خانواده در ابتلا به اختلال روانی نوجوانان گروه سنی 15 الی
18 سال در شهر تهران . پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته روان شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی
واحد رودهن.
Azizi, Y., Jamaludin., Shahrin., Mohd., Raja Roslan R. A. R., & Noordin, Y.(2009).
Discipline problems among secondary school students in johor behru, Malaysia.
European Journal of social sciences,volume 11,Number 4.
Brewer, M., & Krano, W. (1994). Social Psychology. west publeshing company.
Coopersmith, S.(1967). The Antecedents of Self-Esteem. Sanfransisco: Freeman Company.
Epstein, N.B.,Baldwin,L.M., & Bishop,D.S. (1983). Family assessment Device mcmaster
model. Journal of Marital and Family Therapy, Vol 9. 171-180.
Galloway, D., & Rogers, C. (2000) . motivational style: A link in the relationship between
school effectiveness and childrens behavior? .vol. 11 (2) : 16-25.
Goldenberg, h., & goldenberg, l. (1998). counseling todays family, (3ed). brooks & cole
publishing co.
Krouse, N., & Show, B. (2000). Specific Feelings of Control and mortality school of public
health. University of Michigan.
Lefcourt, H. M. (1992). Durability and impact of the locus of control construct,
psychological bblletion, 112, 411-414.
Luster, T., Mcadoo,H., & Pipes,N .(1994) factors related to the achievement and adjustment
of young African American children. child development.
Mahmoudi,A.,& Betsur,N.(2010).Relationship between adjustment and self – esteem
among adolescents, Asian Journal of development matters,3(1), 75-86.
Maxwell, B. E. (1992). Hostility., Depression and Self-Esteem A mong troubled and
Homless Adolestents in crisis. Journal of youth and adolescence, 21, 139-150.
Moghaddam, F. (1998). Social Psychology, Exploring Universal Across cultures, Freeman
and company. New York.
Nakamura, R.M. (2000). Healthy ClassRoom Management. Canada: Wads worth.
Portes,J.,Howel,P.,Brown,Y.,& Igenberg, D.(1995).Thr relation between family function
and adjustment adolescence. Journal of health and social behavior, 25,136-159.
Renk, K., Mckinney, C., Klein, J. & Oliveros, A. (2006) .childhood discipline percption of
parents and current fanctioning in the femal college students. Journal of adolescence.
29, 73-88
Richman, N., Stevenson, J., & Graham, P.J (1982). Pre-School to school. A behavioural
study. Academic Press, INC, (London) L. T.D.
Ronen, T., Rahav, G., & Moldawsky, A.(2007). Aggressive behavior among Israel
elementary school student and associated emotional/behavior problems and self-control.
school psychology Quarterly, 22(3), 8-87.
SheK, D. L., (1998). A longitudinal study of Hong Kong adolescent’s and parent’s
perceptions of family functioning and well-being. SREL. Social Service Review, 64,
121-142.
Tony, T.S. K.(2003). locus of control, attributional style and discipline problems in
secondary schools. early child development and car, 173 (5) , 455-466.
Weishew, N.L. , & Peng , S . S. (1993). variables predicting students problem behaviors,
Journal of educational research. 81, 352-358.