بررسی شیوع اختلال نقص‌توجه/بیش‌فعالی (ADHD) و عوامل جمعیت شناختی مرتبط با آن در دانش آموزان کلاس دوازدهم شهر اردبیل در سال تحصیلی 97-1396

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 رزیدنت اطفال، گروه پزشکی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

4 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

5 کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان شیوع اختلال نقص‌توجه/ بیش‌فعالی در دانش آموزان پایه دوازدهم در سال تحصیلی 1396-97 شهر اردبیل انجام شد.
مواد و روش ها:  روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- مقطعی به صورت نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای بود و حجم نمونه نیز شامل 443 نفر بود (237 پسر و 206 دختر). ابزار جمع آوری داده‌‎ها مقیاس خود گزارشی اختلال نقص‌توجه/بیش‌فعالی بزرگسالان (ASRS) بود. داده ها با  Spss 22 و آزمون X2 مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج نشان داد شیوع نوع مرکب اختلال در پسران 75/6 درصد و در دختران 31/6 درصد، نوع نقص‌توجه پسران 79/3 درصد و دختران 39/4 درصد و نوع بیش فعال-تکانشگر پسران 53/2درصد و دختران 91/2درصد بود. همچنین تحلیل داده‌ها نشان داد بین شیوع نوع مرکب، بیش فعال-تکانشگر و کم توجه با  تحصیلات والدین، ترتیب تولد و وضعیت اقتصادی در هردو جنس رابطه معنی‌داری وجود ندارد(05/0<P).
نتیجه گیری: با توجه به این نتایج بنظر می‌رسد  شناسایی زود هنگام این افراد و ارجاع آنها به متخصصان بالینی می‌تواند از شدت یافتن علائم جلوگیری کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the prevalence of attention deficit / hyperactivity disorder (ADHD) and related demographic factors in students in 12th class of Ardabil in the academic year 2016-2018

نویسندگان [English]

  • Mohsen Bayat 1
  • Azin Narimani 2
  • Fardad Didar 3
  • Keyvan Soraya Taifeh Dalai 4
  • Mohammad Sabetroo 5
1 PhD student in psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
2 Professional doctorate student, Department of Medicine, Faculty of Medical Sciences, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran
3 Master's student in clinical psychology, Ardabil branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.
4 Master's student in General Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
5 Master's Degree in Family Counseling, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: The purpose of this research was to investigate the prevalence of attention deficit/hyperactivity disorder in 12th grade students in the academic year of 2016-2017 in Ardabil city.
Methods: The current research method was descriptive-cross-sectional in the form of random cluster sampling and the sample size included 443 people (237 boys and 206 girls). The data collection tool was the Adult Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ASRS) self-report scale. Data were analyzed with spss 22 and X2 test.
Results: The results showed that the prevalence of mixed type of disorder was 75.6% in boys and 31.6% in girls, attention deficit type was 3.79% in boys and 4.39% in girls, and hyperactive-impulsive type was 53.2% in boys and 91.91% in girls. It was 2 percent. Also, data analysis showed that there is no significant relationship between the prevalence of mixed type, hyperactive-impulsive and inattention with parents' education, birth order and economic status in both genders (P<0.05).
Conclusion: According to these results, it seems that early identification of these people and their referral to clinical specialists can prevent the severity of symptoms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • attention deficit/hyperactivity disorder
  • prevalence
  • Ardabil
اخوان کرباسی، صدیقه ؛ گلستان، مطهره؛ فلاح، راضیه و صدر بافقی، مهدخت. (1386). بررسی شیوع اختلال بیش‌فعالی، کمبود توجه و تمرکز در کودکان 6 ساله شهر یزد. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد 15(4)، 34-29. URL: http://jssu.ssu.ac.ir/article-1-618-fa.html
حسنی جبدرقی، یوسف؛ میکاییلی، نیلوفر و بشرپور ، سجاد. (۱۳۹۶). ارتباط ترتیب تولد با دارا بودن نشانه های  ADHDدر بزرگ‌سالان، پنجمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی وروان‌شناسی، آسیب های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.6(2):4-7. https://civilica.com/doc/654510/
زارع بهرام آبادی، مهدی و گنجی، کامران. (1393). بررسی شیوع اختلال نارسایی‌توجه/بیش‌فعالی و همبودی آن با اختلال یادگیری در دانش‌آموزان دبستانی. مجله ناتوانی های یادگیری, 3(4)، 43-25.  93-3-4-2
شفاعت، عارفه؛ تیرگری سراج، عبدالحکیم؛ دانشپور، سید محمد؛ حاجیان، مینا و خادملو محمد. (۱۳۹۲). بررسی شیوع اختلال بیش‌فعالی و نقص‌توجه در دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهرستان ساری. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران .۲۳  (۱۰۴) :18-12. magiran.com/p1232575
صالحی، بهمن؛ مرادی، شیرین؛ ابراهیمی، سمیه و رفیعی، محمد. (1390). مقایسه شیوع اختلال نقص‌توجه، بیش فعالی-تکانشگری، ترکیبی در دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی ناحیه یک شهرستان اراک در سال تحصیلی 89-1388.مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان. 16 (2): 54-45. URL: http://sjku.muk.ac.ir/article-1-535-fa.html
ظهیرالدین، علرضا؛ آدینه، مینا؛ راجزی اصفهانی، سپیده و احمدی، آمنه. (1396 ). بررسی شیوع نارسایی توجه- بیش‌فعالی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. فصلنامه علمی - پژوهشی طب توانبخشی, 6(4: 231-239. doi: 10.22037/jrm.2017.110459.1306
گنجی، مهدی و گنجی، حمزه . (1394). آسیب-شناسی روانی  Dsm5 تهران: ساوالان  https://www.adinehbook.com/gp/product/9647609791
لشکری پور، کبری؛ عرب کل، فریبا و بخشانی پور، نور محمد(1388). بررسی شیوع علایم اختلال بیش‌فعالی-نقص‌توجه(ADHD) بالغین در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان. سومین کنگره سراسری رفتا‌های پر خطر، 10 (8)2424https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=127147
محسن زاده، اعظم؛ فرهادی، علی؛ طراحی، محمد جواد و پدرام، آینور. (1388). بررسی شیوع انواع اختلالات خواب در کودکان دبستانی ۷-۱۲ ساله تحت مطالعه در شهر خرم آباد در سال تحصیلی ۸۶-۸۵. مجله علمی پژوهشی یافته، ۱۱ (۳)، 49-41. URL: http://yafte.lums.ac.ir/article-1-162-fa.html
مختاری، حمید؛ ربیعی، مهدی و سلیمی، سید حسین. (1394). ویژگی‎های روان‎سنجی نسخه فارسی مقیاس خودسنجی بیش‌فعالی و نقص‌توجه بزرگ‌سالانASRS) ). مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران. ۲۱ (۳)، 253-244.  ‎ 10.32598/ijpcp.27.4.1878.3
مرادی، علی؛ خباز خوب، مهدی؛ آگاه، تهمینه؛ جواهر فروش زاده، علی؛ رضوان، بیژن؛ حائری کرمانی، زهرا و همکاران. (1387). شیوع بیش‌فعالی - نقص‌توجه ( ADHD) در کودکان دبستانی شهر نیشابور طی سال تحصیلی 86-1385. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 10 (2)،42-37. http://goums.ac.ir/journal/article-1-357-fa.html
مولوی، پرویز؛ محمدی، محمد رضا؛ خالقی، علی و ندرمحمدی مقدم، مهریار. (1397). شیوع شناسی اختلالات روانپزشکی کودک و نوجوان در استان اردبیل: یک مطالعه مبتنی بر جمعیت عمومی . مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، ۱۸  (۲)،251-240. 10.29252/jarums.18.2.240
نامداری، پریسا؛ نظری، هدایت؛ طراحی، محمد جواد و محمدی، محمدرضا. (1387). میزان شیوع اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی در کودکان دبستانی ‏ شهر خرم آباد‏. مجله علمی پژوهشی یافته، 3 (۴)، 49-44.http://yafte.lums.ac.ir/article-1-102-fa.html
Akhavan Karbasi, S., Golestan, M., Fallah, R., & Sadr Bafghi, M.  (2007).  Prevalence of hyperactivity disorder, attention deficit disorder and concentration in 6-year-old children in Yazd.  Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Yazd, 15 (4), 29-34. (Persian) 10.47176/mjiri.35.8
Albatti, T. H., Alhedyan, Z, Alnaeim, N., Almuhareb, A. Alabdulkarim, J. , Albadia, R., & Alshahrani, K.  (2017). Prevalence of attention deficit hyperactivity disorder among primary school-children in Riyadh, Saudi Arabia, 2015–2016. International Journal of Pediatrics and Adolescent Medicine.  4 (3), 91-94. 10.1016/j.ijpam.2017.02.003
American Psychological Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Dsm-5. American Psychiatric Association Publishing. 217-317. 10.4103/0019-5545.117131
Brahmbhatt, K., Hilty, D. M. ,Hah, M., Han, J., Angkustsiri, K & Schweitzer, J. B.  (2016). Diagnosis and treatment of attention deficit hyperactivity disorder during adolescence in the primary care setting: A concise review. Journal of Adolescent Health, 59 (2), 135-143.‏10.1016/j.jadohealth.2016.03.025
Daley, D. (2006). Attention deficit hyperactivity disorder: a review of the essential facts .Child Care Health Development, 32 (2),193-204. https://doi.org/10.1111/j.1365-2214.2006.00572.x
Dehili, V. M., Prevatt, F., & Coffman, T. P.  (2017). An analysis of the Barkley Deficits in Executive Functioning Scale in a college population: does it predict symptoms of ADHD better than a visual-search task?. Journal of Attention Disorders, 21 (7), 567-574.‏ 10.1177/1087054713498932
Donfrancesco, R., Marano, A., Calderoni, D., Mugnaini, D., Thomas, F., Di Trani, M. et al. (2015). Prevalence of severe ADHD: an epidemiological study in the Italian regions of Tuscany and Latium. Epidemiol Psychiatr Sci, 24: 33-525. 10.1017/S2045796014000523
Ganji, M., & Ganji, H.  (2015).  Psychosocial Dsm5 Tehran: Savalan. (Persian) http://lrr.modares.ac.ir/article-14-2416-en.html
 Hosseini Jabdoreghi, Y., Mikaeli, N., & Bashpour, S.  (2017).  Relationship between birth order and ADHD symptoms in adults, Fifth Research Conference on educational sciences and social sciences and cultural Sciences, Tehran, The Association for the Development and Promotion of Basic Sciences and Techniques, 6(2), 4-7. (Persian) 10.22038/IJP.2014.3749
Kaplan, B. J.  (2016). Kaplan and Sadock’s Synopsis of Psychiatry. Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry. Tijdschrift voor Psychiatrie, 58 (1), 78-79.‏ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2802389/
Kessler, R. C., Adler, L., Barkley, R., Biederman, J., Conners, C. K., Demler, O., ... & Spencer, T. (2006). The prevalence and correlates of adult ADHD in the United States. Results from the National Comorbidity Survey Replication, 163.‏ 10.1176/ajp.2006.163.4.716
Kessler, R.C., Adler, L.A., Gruber, M.J., Sarawate, C.A., Spencer, T., Van Brunt, D.L. (2007). Validity of the World Health Organization Adult ADHD Self- Report Scale (ASRS) Screener in a representative sample of health plan members. International Journal of Methods in Psychiatric Research,16 (2), 52-65.  10.1002/mpr.208
Khemakhem, K., Ayadi, H., Moalla, Y., Yaich, S., Hadjkacem, I., Walha, A. et al. (2015). Attention deficit hyperactivity disorder at schools in Sfax-Tunisia. Tunis Med, 93, 302-307.
   Lashkaripoor, K., Arab Total., F., Bakhshanipour, N M (2009).  The prevalence of hyperactivity disorder (ADHD) in adolescents in Zahedan University of Medical Sciences.  Third Congress of High-Risk Events, 10 (8), 24-34. (Persian)
Mannuza, S., Klein, R. G., Bonagura, N., Malloy, P., Giampino, T, L. & Addalli, K. A.(1991). Hyperactive boys almost grown up. Archive General Psychiatry, 48, 77- 83.
 Mohsenzadeh, A., Farhadi. A., Design, M. J ., Pedram, A.  (2009).  The prevalence of sleep disorders in 12-12 year-old primary school children in Khorramabad city in the academic year of 86-85.  Scientific Journal of Research, 11 (3), 41-49. (Persian)
 Mokhtari, H., Rabiei, M., Salimi, S. H.  (2015).  Psychometric features of the Persian version of the Hyperactivity and Adult Attention Deficit Self-Assessment (ASRS).  Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 21 (3), 244-253.  (Persian)
Molavi P., Mohammadi M R., Khaleghi A., Nadr Mohammadi Moghaddam M. (2018). Prevalence of Child and Youth Psychiatric Disorders in Ardabil Province: A Population-Based Study. Journal of Ardabil University of Medical Sciences, 18(2): 251-240. (Persian) 10.29252/jarums.18.2.240
 Moradi, A., Good Khbaz, M., Awareness, T., Jahehr Salezadeh, A., Rezvan, Bi., Haeri Kermani, Z., & et al.  (2008).  Outbreak of ADHD in primary school children in Neishabour during the academic year of 2006-2007.  Journal of Gorgan University of Medical Sciences,  10 (2), 37-42. (Persian)
 Namayari, P., Theoretical, H., Tarahe, M. J., Mohammadi, M. R.  (2008). Prevalence of attention deficit hyperactivity disorder in primary school children in Khorramabad.  Scientific Journal of Research, 3 (4), 44-49. (Persian) https://doi.org/10.1080/03004430.2017.1396980
Perold, H. Louw, C. & Kleynhans, S.  (2010). Primary school teachers’ knowledge and misperceptions of attention deficit hyperactivity disorder  (ADHD). South African Journal of Education, 30 (3): 22-25.‏ 10.15700/saje.v30n3a364
Romo, L., Rémond, J. J., Coeffec, A. Kotbagi, G. Plantey, S. Boz, F. et al.( 2015). Gambling and attention deficit hyperactivity disorders in a population of french students. Journal of Gambling Studies, 31, 1261-1272. 1007/s10899-014-9515-9
Rumi, Pa., Mohammadi, M. R., Khaleg, A., & Nadr Mohammadi Moghadam, M.  (2018).  Prevalence of childhood and adolescent psychiatric disorders in Ardebil province: a population-based study.  Journal of Ardabil University of Medical Sciences, 18 (2), 251-240. (Persian)
 Salehi, B., Moradi, S., Ebrahimi, S., & Rafiei, M.  (2011).  Comparison of the prevalence of attention deficit disorder, hyperactivity-impulsivity, combined in boys and girls of primary school of Arak district in the academic year of 1389-89. Journal of Kurdistan University of Medical Sciences,  16 (2): 54-45. (Persian). http://sjku.muk.ac.ir/article-1-535-en.html
 shafaith, A., Tiraghi Seraj, A H., Danshypour, S M., Hajian, M., & Khademo M.  (2013).  Prevalence of hyperactivity disorder and attention deficit in high school students in Sari.  Journal of Mazandaran University of Medical Sciences, (104), 12-18. (Persian) 10.47176/mjiri.35.8
Simon, V., Czobor, P., Bálint, S., Mészáros, A., & Bitter, I. (2009). Prevalence and correlates of adult attention-deficit hyperactivity disorder: meta-analysis. The British Journal of Psychiatry, 194(3), 204-220. 10.1192/bjp.bp.107.048827
Smith, M. (2017). Hyperactive around the world? The history of ADHD in global perspective. Social History of Medicine, 30(4), 767-787. 10.1093/shm/hkw127
Wellander, L. Wells, M. B. Feldman, I. (2016). Does Prevention Pay? Costs and potential cost-savings of school interventions targeting children with mental health problems. Journal Mental Health Policy Econ, 19, 91-101. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27453456/
 Zahiruddin, A., Adineh M, Rajazi Isfahani, S., & Ahmadi, A.  (2017).  The prevalence of attention deficit hyperactivity disorder among students of Shahid Beheshti University of Medical Sciences.  Journal of Rehabilitation Sciences, 6 (4), 231-239. (Persian)
 Zare Bahram Abadi, M., & Ganji, K. (2014).  Evaluation of prevalence of ADHD and its association with learning disabilities in elementary school students.  Learning Disabilities, 3 (4), 43-25. (Persian)  93-3-4-2
Zorlu, A., Unlu, G., Cakaloz, B., Zencir, M., Buber, A., & Isildar, Y. (2015). The prevalence and comorbidity rates of ADHD among school-age children in Turkey. Journal of attention disorders, 8(7), 79-91. 10.1177/1087054715577991