بررسی مقایسه‌ای رابطه‌ی نیازهای بنیادی روان‌شناختی خود تعیین‌گری و سازگاری فردی در دانش‌آموزان تیزهوش و عادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روان‌شناسی گروه علوم تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشیار گروه آموزش و پرورش، دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی مقایسه‌ای رابطه‌ی نیازهای بنیادی روان‌شناختی خودتعیین گری و سازگاری فردی دانش‌آموزان تیزهوش و عادی می باشد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی است. بدین منظور280 نفر از دانش‌آموزان تیزهوش و عادی مدارس شهر زاهدان با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های شخصیت کالیفرنیا و مقیاس نیازهای روان‌شناختی اساسی پاسخ دادند. نتایج نشان داد، خودتعیین‌گری دانش‌آموزان عادی از تیزهوش بیشتر است. اما دانش‌آموزان از نظر سازگاری فردی، باهم تفاوت معناداری ندارند. همچنین نتایج رابطه ی معناداری بین خودتعیین‌گری و سازگاری فردی دانش‌آموزان نشان می‌دهد(01/0P<). نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که نیاز به ارتباط و نیاز به شایستگی به میزان 33 درصد می‌توانند سازگاری فردی دانش‌آموزان را پیش بینی نمایند. بنابراین وقتی نیازهای روانی دانش‌آموزان برآورده می‌شود، آنها به تکالیف درسی توجه بیشتری نموده و به انجام آنها علاقمند خواهند شد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative study of the relationship between basic psychological needs of self-determination and personal adjustment in gifted and normal students

نویسندگان [English]

  • H Jenaabadi 1
  • A Pourghaz 2
  • M Shabani 3
1 Associate Professor of Psychology, University of Sistan and Baluchestan
2 Associate Professor, University of Sistan and Baluchestan
3 M.A in Educational Psychology, University of Sistan and Baluchestan
چکیده [English]

     This study aimed to investigate the relationship between basic psychological needs of self-determination and personal adjustment in gifted and normal students. To this end, 280 gifted and normal students using stratified sampling were selected to participate in this study. California Personality Inventory and the basic psychological needs scale were used as the research instrument. The results revealed that self-determination in normal students is more than of self-determination in gifted students, but in terms of personal adjustment, they were not significantly different from each other. There was a significant relationship between personal adjustment and self-determination in students. However, the results of stepwise regression analysis showed revealed that only relatedness and competence were useful in the model and can be considered as predictors of personal adjustment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self-determination
  • personal adjustment
  • Gifted
  • normal
  • Students
ابراهیمی، مرتضی؛ کرمی، جهانگیر؛ برازنده چقائی، سمیه و بگیان‌کوله‌مرز، محمدجواد (1394). مداخله‌ای در سازگاری اجتماعی و کاهش رفتارهای تکانشی دانش‌آموزان پسر مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری ریاضی: اثربخشی و کارآمدی آموزش والدین با رویکرد آدلری. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 5(1)، 31-7.
اردلان، الهام و حسن چاری، مسعود (1389). پیش بینی سازگاری تحصیلی بر اساس مهارت‌های ارتباطی با واسطه ی باورهای خودکارآمدی. فصلنامه ی روان‌شناسی تربیتی، 6 (17)، 28-1 .
حافظی، فریبا؛ افتخار، زهرا و سیدنژاد، مرضیه.(1389). مقایسه ی باورهای انگیزشی، راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و ویژگی‌های شخصیتی دانش‌آموزان دبیرستانهای عادی و تیزهوش. یافته‌های نو در روان‌شناسی، 5 (16)، 122-42 .
 خوارزمی، احمد؛ کارشکی، حسین و عبدخدایی، محمد (1391).نقش نیازهای اساسی خودتعیین گری، کیفیت اطلاعات و قابلیت کاربرد در علاقه به تداوم یادگیری الکترونیکی با میانجی گری انگیزش درونی و رضایت. مجله ی مطالعات آموزش و یادگیری، 4 (2)، 2-20 .
رمزی، سپیده؛ پاکدامن، شهلا و فتح آبادی، جلیل (1388). بررسی تحولی سازگاری نوجوانان تیزهوش و عادی با توجه به ویژگی‌های شخصیتی آنها، مجله ی علوم روان‌شناختی، 8 ، 13-1 .
زاهد، عادل؛ رجبی، سعید و امیدی، مسعود (1390). مقایسه سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی و یادگیری خود تنظیمی در دانش‎آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ی ناتوانی یادگیری، 1(2)، 62- 43.  
فتحی، آیت ا..؛ رضاپور، یوسف و یاقوتی‌آذر، شهرام (1390). تعیین رابطه‌ی نیازهای بنیادین و حمایت اجتماعی با سازگاری اجتماعی در دانش‌آموزان دختر و پسر. مطالعات امنیت اجتماعی،2 (25)، 146-131.
فریدونی، لیلا؛ نادری نجف آبادی، فاطمه و بساک نژاد، سودابه (1393). رابطه ی بین ویژگی‌های شخصیتی با نیازهای روان‌شناختی اساسی در دانشجویان دختر. فصلنامه ی شخصیت و تفاوتهای فردی،3 (5)، 77-63 .
مظاهری، مینا و افشار، ‌حمید. (۱۳۸۴). بررسی سازگاری اجتماعی کودکان و نوجوانان (۱۸-۱۲سال) شهرستان اصفهان. مطالعات روان‌شناختی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا«س»، 5 (3)،116-103 .
مرزیه، افسانه و پناهی، غلامحسن. (1394)، انگیزش تحصیلی و سبک‌های تدریس در چهارچوب نظریه ی خود تعیین گری. تربت حیدریه: چشم انداز قطب .
 موسوی شوشتری، مژگان (1377). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده و سازگاری فردی-اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر متوسطه شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
 محمدی دادکان، عبدالوهاب.(1393). مقایسه ی سبک‌های تفکر، خلاقیت هیجانی و سازگاری اجتماعی بین دانش‌آموزان تیزهوش و عادی سال اول متوسطه‌ی شهرخاش، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان .
نادری، فرح؛ پاشا، غلامرضا و مکوندی، فرزانه.(1386). تاثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری فردی و اجتماعی، پرخاشگری و ابراز وجود دانش‌آموزان دختر در معرض خطر مقطع متوسطه ی شهر اهواز. دانش و پژوهش در روان شناسی، 33، 62-37 .
 نادری بلداجی، فرود.(1381). عوامل فرهنگی- اجتماعی و آموزشی موثر بر ترک تحصیل دانش‌آموزان مدارس راهنمایی عشایری شهرستان لردگان و اردل، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشکده ی روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ ابوالقاسمی، عباس و احدی، بتول (1392). مقایسه‌ی اثربخشی آموزش پذیرش/ تعهد با آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، 2(3)، 176-154.
Ardalan, .E., & Hoseinchari, M. (2009). Forecast academic adjustment based on communication skills through self-efficacy, Journal of Educational Psychology, 6(17), 1-28. (Persian).
Brad burn, N.M (1969). The structure of psychological well-being, Chicago: Adina publishing company.
Chymrz, B.G., Hugh, H., & García, J. (2001). Misconception of perceived self-efficacy. Cognitive therapy and research .8(3), 231-255.
Conti, R. (2000).College goals: Do self- determined and carefully considered goals predict intrinsic motivation, academic performance, and adjustment during the first semester? , Social psychology of education, 4(2), 189-211.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior, New York: 7th Plenum. doi:10.1006/ceps.1999.1020 available online at http://www.idealibrary.com
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2002). The paradox of achievement: The harder you push, the worse it gets. In J. Aronson (Ed.), Improving academic achievement: Contributions of social psychology, New York: Academic Press.
Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: classic definitions and new directions. Contemporary educational psychology, 25, 54-67.
Ebrahimi, M., Karami, J., Barazandeh Choghaee, S., & Bagiyan Kulehmarz, M.J. (2016). An intervention in social adjustment and reducing impulsive behaviors of male students with mathematical learning disabilities: Efficiency and effectiveness of parents with. Journal of Learning Disabilities, 1(5), 7-31. (Persian)
Fathi, A., Rezapour, Y., & Yaghootiazar, S. (2010). Determine the relationship between basic needs and social support, social adjustment of male and female students, Social Security Studies, 2(25), 131-146. (Persian).
Freydoni, L., Naderinajafabadi, F., & Basaknejad, S. (2014). The relationship between personality traits and basic psychological needs in female students, 3(5), 63-77. (Persian).
Freeman.J. (1986). The psychology of gifted children: perspectives on development and education. New York: John Wiley and sons.
Hafezi, F., Eftekhar, Z., & Seyednejad, m. (2009). Comparison of motivational beliefs, self-regulated learning strategies and personality traits normal and gifted high school students, new findings in psychology, 5(16), 42-122. (Persian).
Harter, S (1982).The perceived competence scale for children, child development, 83, 87-97.
Ilardi, B.C., Leon, D., Kasser, T., & Ryan, R.M. (1993). Employee and supervisor rating of motivation: Main effect and discrepancies associated with job satisfaction and adjustment in a factory setting. , Journal of applied social psychology, 23, 1789-1805.
Kharazmi, A., Karashki, H, & Abdekhodayee, M. (2012).The basic needs of self-determination quality and usability of e-learning in the interest of continuity mediated by intrinsic motivation and satisfaction. Journal of Teaching and Learning, 4(2), 2-20. (Persian).
Laguardia, J.G., & Patrick, H. (2008).Self- determination theory as a fundamental theory of close relationships. Canadian psychology, 49(3), 201-209.
Mazaheri, M., & Afshar, H. (2008).Study of social adjustment of children and adolescents (18-12 year) Isfahan city, Psychological Studies, Faculty of Education and Psychology Alzahra University, 5(3), 103-116. (Persian).
Marziyeh, A., & Panahi, GH. (2015). Educational motivation and teaching styles within Self-determination theory, Torbat heydariyeh: Outlook pole press. (Persian).
Mohammadi-dadkan, A. (2013). Compare the style of thinking, creativity, emotional and social adjustment of gifted and regular students first year of secondary khash City.  Master’s thesis, University of Sistan and Baluchestan. (Persian).
Machida, M. (2008). An examination of source and multidimensionality of self- confidence in collegiate athletes, a thesis submitted to the faculty of Miami University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master Of Science Department of kinesiology and Health.
Naderi, F., Pasha, G., & Makondi, F.(2004). Social skills training on individual and social harmony, aggressiveness and assertiveness at-risk high school girl students of Ahwaz, Knowledge and research in psychology, 33, 37-62. (Persian).
Naderi,F. (2000). Socio-cultural and educational factors affecting dropout nomadic school students city Lordegan and Ardal, Master's thesis, Faculty of Psychology and Educational Sciences of Allameh Tabatabai University, Tehran. (Persian).
Narimani, M., Abbasi, M., Abolghasemi, A. & Ahadi, B. (2013).A study comparing the effectiveness of acceptance/commitment by emotional regulation training on adjustmentin students with dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 2(4), 154-176. (Persian).
Niemiec, C.P., Ryan, R.M., & Deci, E.L. (2009). The path taken: consequences of attaining intrinsic and extrinsic aspirations in post- college life. Journal of research in personality, 43, 201-306.
Ramzi, S., Pakdaman, S., & Fathabadi, J. (2008). Transformation Study of adjustment regular and gifted students according to their characteristic personality, the journal Psychological Science, 8, 1-13. (Persian).
Reeve .J. (2006). Teachers on facilitators: What autonomy – supportive teachers do and why their student benefit. , Journal of elementary school, 106(3), 225-36.
Ray, S.et.al (1992).Study of self-concept, Locus of control and adjustment of intellectually superior and normal students Indium.  Journal of Behavior, 16(3), 24-29.
Sol Ibarra-Rovillard. M. & Kuiper, N. A. (2011).  Social support and social negativity findings in depression: Perceived responsiveness to basic psychological needs .Clinical Psychology Review, 31, 342–352.
Thogersen-Ntoumanic., & Ntoumanis, N. (2007). A self-presentation theory approach to the study of body image concerns, self-presentation and self- perceptions in a sample of aerobics instructors.  Journal of Health psychology, 12, 301-315.
Van den Broeck, A., Vansteenkiste .M ., De Witte. H., & Lens.W. (2008).Explaining the relationships between job characteristics, burnout, and engagement: The role of basic psychological need satisfaction. Work & stress, 22(3), 277-94.
Zahed, A., Rajaby, S., Omidi, M. (2011). The comparison  social, emotional  and  academic  and  self  regulatory  learning  of  students   with  and  without  learning  disabilities. Journal  of  learning  disabilitie, 1(2), 43-62 (Persian)
Zychowski, L.A. (2007). Academic and social predictors of college adjustment among first-year students: Do high school friendships make a difference? , Unpublished PhD thesis, Indiana university of Pennsylvania.