پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان براساس خودپنداشت تحصیلی و مسند مهارگری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته ی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه امام رضا (ع

2 استاد گروه روان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی

3 استاد ممتاز روان‌شناسی، دانشگاه تهران

4 استادیار روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

چکیده

پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان براساس خودپنداشت تحصیلی و مسند مهارگری انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان رشته علوم تجربی سال آخر دبیرستان‌های دوره‏ی دوّم متوسطه دخترانه و پسرانه دولتی تهران در سال تحصیلی 93-1392 تشکیل می‌دادند که 560 دانش‌آموز دختر و پسر به روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای، به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. به‌منظورجمع‌آوری داده‌ها از مقیاس خودپنداشت تحصیلی، مقیاس درونی بودن افراد قدرتمند و شانس و از نمره معدل به عنوان معیار پیشرفت تحصیلی استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون درSPSS21 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که بین خودپنداشت تحصیلی و مسند مهارگری با پیشرفت تحصیلی رابطه مستقیم معناداری (01/0>P) وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون آشکار کرد که تقریباً 23 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان براساس خودپنداشت تحصیلی و مسند مهارگری درونی به صورت مثبت قابل پیش‏بینی است. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش خودپنداشت تحصیلی و مسند مهارگری درونی بر میزان پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان افزوده می‌شود. به‌عبارت ‌دیگر خودپنداشت تحصیلی و مسندمهارگری از متغیرهای مهم در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Predicting academic achievement based on academic self-concept and locus of control

نویسندگان [English]

  • A Lotfi Azimi 1
  • F Dortaj 2
  • Gh Afrooz 3
  • M Nemattavousi 4
1 Ph.D. Educational Psychology, Imam Reza International University
2 Professor of Psychology , Allameh Tabataba'i University
3 Professor of Psychology, University of Tehran
4 Assistant Professor of Psychology, Islamic Azad University South Tehran Branch
چکیده [English]

          The purpose of this study was to predict the academic achievement based on academic self-concept and locus of control. The design of this study was correlational-descriptive. The population consisted of all male and female pre-university students in public high schools of Tehran majoring in natural sciences in the academic year of 2014-2015. From this population, 560 male and female students were selected using multi-stage random sampling. The instruments were academic self-concept scale, and interiority, powerful people and chance scale. Also, the students’ GPA was considered as the criterion of their academic achievement. Data analysis was performed through Pearson's correlation coefficient and regression analysis in SPSS 21. The results showed a positive significant correlation between academic self-concept and locus of control with academic achievement (p<0.01). The result of regression analysis also revealed that almost 23% of students’ academic achievement variance was predicted positively based on academic self-concept and internal locus of control. Hence, it can be concluded that by increase of the level of academic self-concept and locus of control, the academic achievement increases accordingly. In other words, academic self-concept and locus of control are the most important variables in academic achievement of the students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic self-concept
  • locus of control
  • academic achievement
  • Students

مراجع

خجسته مهر، رضا؛ کوچکی، رحیم؛ کرایی، امین و عباسپور، ذبیح الله. (1391). تأثیر برنامه موفقیت تحصیلی بر عملکرد و خود پنداره تحصیلی، نگرش نسبت به مدرسه، یادگیری شیوه موفقیت در مدرسه و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان. مجله روان‌شناسی مدرسه، 1 (1)، 45-27.
رشیدی، مرتضی (1387). بررسی برخی متغیرهای شناختی و غیر شناختی به‌عنوان پیش بینهای موفقیت و عدم موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان پسر سال اول دبیرستان‌های شهرستان رامهرمز. پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز.
قنبری، سیروس و سلطانزاده، وحید (1395). نقش واسطه‌ی هوش هیجانی در ارتباط بین خودکارآمدی پژوهشی و انگیزه پیشرفت (مورد مطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوعلی سینا همدان). فصلنامه مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، (14)6، 67-41.
لطفی عظیمی، افسانه و ابراهیمی قوام، صغری (1394). سبک‌های انگیزش و پیشرفت تحصیلی: نقش واسطه‌ای خودپنداشت تحصیلی. روان‌شناسان تحولی: روان شناسان ایرانی. (43)11، 258-247.
لطفی عظیمی، افسانه؛ افروز، غلامعلی؛ درتاج، فریبرز و نعمت طاوسی، محترم(1394). نقش مسندمهارگری و خودکارآمدی در پیش‌بینی انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، (31)9، 1-23.
میکائیلی، نیلوفر؛ افروز، غلامعلی و قلیزاده، لیلا (1391). ارتباط خودپنداره و فرسودگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر. روان شناسی مدرسه، (4)1، 103-90.
ولی‌زاده، شیرین (1390). سبک‌های والدگری و پیشرفت تحصیلی: نقش واسطه گر خودپنداشت یا حرمت خود؟ روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 8 (30)، 143- 155.
ابراهیمی قوام آبادی، صغری. (1377). اثربخشی سه روش راهبرد یادگیری (آموزش دوجانبه، توضیح مستقیم و چرخه افکار) بر درک مطلب، حل مسئله، دانش فراشناخت، خودپنداره تحصیلی و سرعت یادگیری در دانش‌آموزان دختر دوم راهنمایی معدل پایین­تر از 15 شهر تهران. پایان­نامه دکتری روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
Coetzee, L. R. (2011). The relationship betweenstudents' academic self-concept,  motivation andacademic achievement at the university of the Free State. MA thesis, University of South Africa.
Curtin, N., Stewart, A. J., & Ostrove, J. M. (2013). Fostering academic self-concept: Advisor supportand  sense  of  belonging  among  international  anddomestic  graduate  students.  American  EducationalResearch Journal, 50, 108-137.
Dramanu, B. Y. & Balarabe, M. (2013). Relationshhip between academic self-concept and academic performance of junior high school students in Ghana. European Scientific Journal, 9(34), 93-104.
Ebrahimi Ghavam Abadi, S. (2006). Efficacy of three methods of learning strategy (education, mutual, positive comments and thoughts cycle) on reading comprehension, problem solving, cognitive knowledge, academic self-concept and learning speed in second grade point average lower than 15 female students in Tehran. PhD dissertation Psychology, Faculty of Education and Psychology Allameh Tabatabaei University in Tehran. (Persian).
Engin-Demir, C. (2009). Factors influencing the academic achievement of the Turkishurban poor.  International Journal of Educational Development,  29 (1),17–29.
Gemeay, E., Behilak, S., Kanona, A., & Mansour, E. A. (2013). Self-concept and academic achie-vements  among  nursing  students.  Life  ScienceJournal, 10(1), 1466-1470.
Ghanbari, S., & Soltanzadeh, V. (2016).The Mediating Role of Emotional Intelligence in The Relationship between Self-Efficacy and Academic Achievement (the case of Bu-Ali Sina University graduate students). Journal of Educational Measurement & Evaluation Studies, 6(14), 41-67. (Persian)
 Golparvar, S. E. (2014). A Comparison of Locus of control and General English Achievement in Students of Medicine and Theology. Khazar Journal of Humanities and Social Sciences, 17 (2), 50- 65.
Hssaskhah, J & Jahedi, F. (2015). The Role of Social Comparison Orientation and Tendencies in Iranian EFL Learners’ Academic Achievement. The Journal of Teaching Language Skills (JTLS). 2015; 6 (4), 45-65.
Jansen, M., Schroeders, U., & Lüdtke, O. (2014). Academic self-concept in science: Multidimensionality, relations to achievement measures, and gender differencesOriginal Research ArticleLearning and Individual Differences, 30, 11-21.
Judge, T. A., Locke, E. A., Durham, C. C., & Kluger, A. N. (1998). Dispositional effects on job and life satisfaction: The role of core evaluations. Journal of Applied Psychology, 83, 17–34.
Khojaste Mehr, R., kochaki,R., Karaie, A., & Abaspour, Z. A. (2012).The effect of a "Succeeding in School" program on the academic performance, academic self-concept, attitude towards school, learning how to succeed in school and social adjustment of school students. Journal of school psychology, 1(1), 27-45. (Persian).
Levenson, H. (1981). Differentiating among internality, powerful others, and chance. In H. M. Lefcourt (Ed.), Research with the locus of control constructs (pp.15-63). New York: Academic Press.
Lotfi Azimi, A., & Ebrahimi Ghavam, S. (2015).Motivation Styles and Academic Achievement: The Mediating Role of Academic Self-Concept. Developmental Psychology: Iranian Psychologist, 43(13), 247-258.(Persian)
Lotter, C., Dickenson, T., Smiley, W., Thompson, S., & Rea, M. (2014). Middle Level Teachers’ Self-efficacy and Outcome Expectancy for Teaching Science as Inquiry: The Impact of a Professional Development Program. Manuscript submitted for publication.
Majzub, R. M., Bataineh, M. Z. T., Ishak, N. M. & Rahman, S. (2009). The Relationship between Locus of Control and Academic Achievement and Gender in a selected Higher Education Institution in Jordan. Proceedings of the 8th WSEAS International Conference on education and educational technology.
Mali, V. (2013). A Study on Locus of Control and its Impact on Employees’ Performance. International Journal of Science and Research (IJSR), 2 (12), 149- 151.
Marsh, H. W., & O’Mara, A. (2008). Reciprocal effects between academic self-concept, self-esteem,  achievement,  and  attainment  over  seven  adolescentyears: Unidimensional  and  multidimensional  perspectives  of  self-concept. Personality and Social Psychology Bulletin, 34, 542–552.
Mason,  L.,  Boscolo,  P.,  Tornatora,  M.  C.,  &Ronconi,  L.  (2013).  Besides  knowledge:  Across-sectional  study  on  the  relations  betweenepistemic  beliefs,  achievement  goals,  self-beliefs, and achievement  in  science.  Instructional Science, 41(1), 49-79.
Michael Becker, Marko Neumann. (2016). Context-related changes in academic self concept development: On the long-term persistence of big-fish-little-pond effects.  Learning and Instruction, 45, 31-39.
Michaielie, N., Afroz, G. A. & Gholizadeh, L. (2012). Relationship between Self-Concept and Academic Aurnout and Academic Performance of Aemale Students. Journal of school psychology, 4(1), 90-103. (Persian).
Oyler, J. D. (2007). Core self-evaluations and job satisfaction: The role of organizational and community embeddedness . Journal of Applied Psychology. 80(2), 257-268.
Pinxten, M., Wouters, S., Preckel, F., Niepel, C., De Fraine, B., & Verschueren, K. (2015). The formation of academic self-concept in elementary education: A  unifying  model  for  external  and  internal  comparisons. Contemporary Educational Psychology, 41, 124-132.
Rashidi, M. (2008). Evaluation of cognitive and non-cognitive variables as predictors of high school students academic success and failure of Rāmhormoz city. MA thesis in Educational Psychology, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University.(Persian)
Sagone, E. & De Caroli, M. E. (2014). Locus of control and academic self-efficacy in university students: the effects of Self-concepts. Social and Behavioral Sciences 114, 222 – 228.
Sarıçam, H., Duran, A., Çardak, M. & Halmatov, M. (2012). The Examination of Pre-school Teacher Candidates’ Academic Locus of Control Levels According to Gender and Grade. Mevlana International Journal of Education (MIJE), 2 (2), 67- 74.
Shkullaku, R. (2013). The relationship between self-efficacy  and  academic  performance  in  thecontext  of  gender  among  Albanian  students. European Academic Research, 1(4), 467-478.
Valizadeh, S. (2012). Parenting Styles and Academic Achievement: Mediating Role of Self-Concept or Self-Ssteem?. Developmental Psychology: Iranian Psychologist, 30(8), 143-155. (Persian)
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار