تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه لرستان

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه لرستان

3 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه لرستان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر تفکر انتقادی دانش­آموزان انجام گرفت. طرح پژوهش، نیمه­آزمایشی از نوع پیش­آزمون- پس­آزمون و پیگیری با گروه گواه  بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش­آموزان دختر پایه دوم دوره متوسطه دوم مدارس دولتی ناحیه دو شهر خرم­آباد در سال تحصیلی 95- 1394 بود. حجم نمونه به تعداد 56 نفر(28 نفر گروه آزمایش و 28 نفر گروه گواه) با استفاده از روش تصادفی خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب گردید. سپس تنها گروه آزمایش تحت آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی قرار گرفت، بعد از اتمام جلسات آموزشی، از هر دو گروه آزمایش و گواه پس­آزمون و مجدداً دو ماه بعد، پیگیری به عمل آمد. ابزار اندازه­گیری این پژوهش پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس بود. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر تفکر انتقادی تأثیر معناداری داشت. ضمن این که­ نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of training self-regulated learning strategies on critical thinking of students

نویسندگان [English]

  • E NikPay 1
  • S Farahbakhshs 2
  • L Yousefvand 3
1 : Assistant Professor of Educational Administration, University of Lorestan
2 Associate Professor of Educational Administration, University of Lorestan
3 Student Department of Education, University of Lorestan
چکیده [English]

The aim of the present study was to examine the effect of self-regulated learning strategy training on critical thinking of students. This quasi-experimental study had a pre-test/post-test and follow-up design with a control group. The population included all high school female students in the second grade in Khorramabad public schools in the academic year 1394-1395 with a total number of 905 students. Using multi-stage cluster random sampling, a sample of 56 participants (28 in the experimental group and 28 in the control group) were selected. The experimental group received self- regulated learning strategy training. After the training sessions, both the experimental and control groups took a post-test. And two months later, both groups were followed up. The instrument was critical thinking   questionnaire Ricketts. The results revealed that self-regulated learning strategy training had a significant effect on critical thinking. Meanwhile, the results were almost the same in the follow-up phase.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self-regulated learning strategies
  • critical thinking
  • Students
ابوالقاسمی، عباس؛ برزگر، سبحان و و رستم اوغلی، زهرا (1393). اثربخشی آموزش یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی در دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 4(2)،21-6.
ارجی، رقیه (1385). هنجاریابی پرسشنامه یادگیری خودتنظیمی به عنوان صلاحیت میان ­برنامه­ای بین دانش­آموزان.  پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
اطهری، زهرا (1386). بررسی مهارت‌های تفکر انتقادی در دانشجویان دانشگاه اصفهان و ارتباط آن با رتبه آزمون ورودی خود در  دانشگاه. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
امیرپور، برزو (1391). رابطه تفکر انتقادی و ابعاد آن با شادکامی و عزت نفس اجتماعی دانشجویان. فصلنامه راهبردهای آموزشی، 5 (3) ، 147- 143.
آهنچیان، محمدرضا؛ ارفع، فاطمه؛ بهمن­آبادی، سمیه و علائی، عبدالله (1393). سبک‌های اسناد و خودتنظیمی؛ تبیین نقش سبک‌های شخصیت. مجله علوم رفتاری، 8 (2) ، 164-155.
بختیارپور، سعید (1391). رابطه تفکر انتقادی، راهبردهای فراشناختی و مدیریت زمان با عملکرد تحصیلی دانشجویان  دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. یافته­های نو در روان‌شناسی، 7 (22) ، 19- 15.
بشیر­بنائم، یاسر (1392). بررسی نقش تفکر انتقادی در راستای تعالی تفکر راهبردی. فصلنامه توسعه، 8 (29)،                   205- 174.
دلاور، علی (1386). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر ویرایش.
زاهد، عادل؛ رجبی، سعید و امیدی، مسعود (1391). مقایسه ی سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی و یادگیری خودتنظیمی در دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 1(2)، 62-43.
سیف، علی­اکبر (1394). روان‌شناسی پرورشی نوین: روان‌شناسی یادگیری و آموزشی، چاپ هشتم، تهران: دوران.
عاشوری، جمال (1393). ارتباط خودکارآمدی، تفکر انتقادی، سبک‌های تفکرو هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پرستاری. مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی همدان، 22 (3) ، 23- 15.
علی­پور، وحیده؛ سیف­نراقی، مریم؛ نادری، عزت­اله و شریعتمداری، علی (1392). تاملی بر موانع تفکر انتقادی در برنامه درسی آموزش متوسطه. پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 10(9)، 15- 1.
عمادی، علی ( 1386). میزان اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر تفکر مفهومی دانش­آموزان پایه چهارم دبستان شهر مرودشت. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
قلتاش، عباس (1391). تربیت شهروندی( رویکردها، دیدگاه­ها و برنامه درسی). تهران: یادواره کتاب.
قلتاش، عباس؛ طاهری، عبدالمحمد و مراحل، فاطمه (1393). دموکراسی آموزشی در مدارس و تأثیر آن بر رشد مهارت تفکر انتقادی و اجتماعی دانش­آموزان دوره متوسطه اول. دو فصلنامه علمی- پژوهشی شناخت اجتماعی، 3 (2) ، 107- 95.
قنبری­هاشم­آبادی، بهرام­علی؛ گراوند، هوشنگ؛ محمدزاده­قصر، اعظم و حسینی، سیدعلی اکبر (1391). بررسی رابطه گرایش به تفکر انتقادی و یادگیری خودراهبر در دانشجویان پرستاری و مامایی مشهد و نقش آن در موفقیت تحصیلی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، 7 (4) ، 27- 15.
کرمی، بختیار؛ کرمی، آزادالله؛ هاشمی، نظام (1392). اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر خلاقیت،  انگیزه پیشرفت و خودپنداره تحصیلی. ابتکاروخلاقیتدرعلومانسانی، 2 (4) ، 137-121.
محمودی، ایوب؛ نوروزی، رضاعلی و نجفی، محمد (1390). ویژگی­ها و ثمرات تفکر انتقادی از دیدگاه امام علی(ع). پژوهش در مسایل تعلیم و تربیت اسلامی، 19 (13) ، 111-93.
مهاجری، محمدکاظم؛ یاسینی، محمدرضا و شریعتی، مسعود (1392). تفکر انتقادی و نقش داستان در پرورش آن(با رویکرد تربیت دینی کودکان). بصیرت و تربیت اسلامی، 10 (26) ، 53-31.
نریمانی، محمد؛ خشنودی نیای چماچائی، بهنام؛ زاهد، عادل و ابوالقاسمی، عباس (1395). مقایسه باورهای انگیزشی و یادگیری خود تنظیمی در دانش‌آموزان پسر نارساخوان، نارسانویس و نارساحساب و عادی. مجله ی ناتوانی یادگیری، 5(4)،104-87.
نوحی، عصمت؛ صلاحی، سحر و سبزواری، سکینه (1393). رابطه تفکر انتقادی با سبک‌های یادگیری در دانشجویان تحصیلات تکمیلی پرستاری. گام­های توسعه در آموزش پزشکی، 11(2)، 186- 179.
هاشمی، شهناز و سادات­­سدیدپور، سمانه (1393). بررسی جایگاه تفکر انتقادی در منابع دانشگاهی- مطالعاتی رشته  جامعه شناسی.  فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، 3 (12) ، 113-97.
Abolghassemi, A., Barzeghar, S. & Rostam Oghli, Z., (2014) effectiveness of self regulation training on self efficacy and life satisfaction on students with mathematical disorder. Journal of Learning Disabilities, 4(2) 6-21.( Persian).  
Alazzi, F. K. (2008). Teachers, perceptions of critical thinking: A study of Jordanian secondary school social studies teachers. Copyright Holder  publications.
Ahanchian, M., Arfaa, F., Bahmanabadi, S., Alayi, A. (2014). Attribution styles an self- regulation: An exploration into role of personality styles. Journal of Behavioral sciences, 8(2), 155- 164. (Persian).
Alipoor, V., Seifnaraghi, M., Naderi, E., Shariatmadari, A. (2013). Reflection on the barriers to critical thinking in the curriculum of secondary education. Research in curriculum planning, 10(9), 1- 15. (Persian).
Amirpour, B. (2012). Relationship of critical thinking and its dimensions with university students social self- esteem and happiness. Iranian Quarterly of  Education strategies, 5(3), 143- 147. (Persian).
Arji, R. (2006). Standardization questionnaire Branch Ay self-regulated learning among the students as competent, Payan-Namh master, Allameh Tabatabai University. (Persian).
Ashoori, G. (2014). Relationship between academic achievement and self- efficacy, critical thinking, thinking styles and emotional in negligence in nursing students. Scientific Journal of Hamadan Nursing & midwifery faculty, 22(3), 15- 23. (Persian).
Athari, Z. (2007). Evaluation of critical thinking skills in students of Isfahan University and its relationship with the university entrance exam rank, PayanNamh graduate,  esfehan university. (Persian).
Bkhtyarpvr, S. (2012). Relationship between critical thinking, metacognitive strategies and time management and academic performance of students of Islamic Azad University of Ahvaz, new findings in psychology, 7(22), 15- 19. (Persian).
Bshyrbnaym, Y. (2013). The Role of Critical Thinking in terms of excellence, strategic thinking, development Quarterly, 8(29), 73- 20. (Persian).
Benesley, D. & Alan, A. (1997). Critical thinking in Psychology, Pacific grove, California-Bollinger, A. Journal of knowledge management, 5(10), 22-34.
Cole, J. Logan, T. K. & Walker, R. (2011). Social exclusion, personal control, self- regulation, and stress among substance Abuse Treatment clients. Drug and Alcohol Dependence, 113, 13- 20.
Delaware, A. (2007). Research Methods in Psychology and Educational Sciences, Tehran, edited publication. (Persian).
Edwards, S.L. (2007). Critical thinking A two-phase framework. Nurse education in practice, 7(5), 303- 14.
Emir, S. (2009). Education faculty student’s critical thinking disposition according toacademic achievement. Procedia Social Behavior scions, 1(1), 2466-2490.
Facione, N.  & Facione, P. (2006). The cognitive  structuring of patient delay. Social science & Medicine, 6, 3137-3149.
Gul, R. Cass uma, S.H. Ahmada, A. Khana, S.H. Saeeda, T. Parpio, Y. (2010). Enhancement of critical thinking in curriculum design and delivery: A randomized controlled trail for educators. Procedia social and Behavioral science, 2(2), 3219-3225.
GhanbariHashemabadi, B. A., Garavand, H., MohammadzadehGhasr, A., Hosseini, S. A. A. (2013). A survey on relation between tendency to critical thinking and self- direction in nursing and midwifery students and its role on their academic achievement. Journal of Medical Education and Development, 7(4), 15- 27. (Persian).
Gholtash, A. (2012). Citizenship education (attitudes, views and Curriculum). Tehran: Memorial book. (Persian).
Gholtash, A., Taheri, A., Marahel, F. (2015). Educational democracy and its effects on students critical thinking and social skills in middle school. Social cognition, 3(2),(series 6), 95- 108. (Persian).
Hashemi, S.h., SadatSdydpvr, S. (2014). Check the status of critical thinking in the academic study of sociology. social policy and cultural journal, 3(12); 97- 113. (Persian).
Hendricks, H.  & Vincent, F. (2005). Through 2 talk: A Crash Course in reflection and Expression, New York: Automatic press/VIP, ISBN, 87-99.
Jawarneh, M. Iyadat, W. Al-Sudafed, S. &  Khasawneh, L. (2008). Developing  critical    thinking skills of secondary student in tordan utilizing monro and slater strategy and McFarland strategy. IJAES, 3(1): 84-90.
Johnson, E. B. (2002). Contextual tea chin and learning: what it is and why it's here to stay. United kingdom, crowing press.
Karami, B., Karami, A., Hashemi, N. (2013). The effectiveness of cognitive and metacognitive strategies based on creativity, motivation and academic self-concept, initiative and creativity in the humanities, 2(4), 121- 137. (Persian).
Kuiper, R. (2002). Enhancing met cognition through the reflective use of self- regulated learning strategies. The Journal of continuing   Education in Nursing, 3(2), 78- 87.
Lee, M.  Lee, I. H.  &  Rojewski, J. W. (2012). The Role of contextual and intrapersonal factors in students schools satisfaction in Korean vocational High schools. Available from: http:/ www. Google scholar. Com. Accessed 07 february 2013.
Leins, J. E. (2011). Self- regulated strategy instruction with the self- regulation micro- analytic assessment and attribution training in high school students with learning disabilities. (Unpublished master's thesis). George mason nOUR university, Fairfax, us.
Lyutykh, E. (2009). Practicing critical thinking in an educational psychology classroom. Journal of Education  studies, 45(4), 377-391.
Magno, C. (2010). The role of met cognitive skills in developing critical thinking. Met cognition learn, 5(2), 137- 56.
Matuga, M. J. (2009). Self- regulation, goal orientation, and academic achievement of secondary students in online university courses. Educational Technology & society, 12(3), 4- 11.
Meyers, C. (1968). Teaching students to think critically. California: Bass; 1991.
Mahmoudi, A., Nouruzi R.A., Najaf,I, M. (2011). Features and benefits of critical thinking from the viewpoint of Imam Ali (AS), research on issues related to Islamic education, new era, 9(13), 93- 111. (Persian).
Mohajeri, M.K., Yassini, M.R., Shariati, M. (2013). Critical thinking and its growing role in the story (with the approach of religious education for children), insight and Islamic Education, 10(26), 31- 53. (Persian).
Myers,C.H. (2007). Teaching critical thinking, Tehran, Smat  press.
Narimani, M., Khoshnoodnia Chomachaei, B., Zahed, A. & Abolghasemi, A.(2015). A compare motivational beliefs and self- regulation learning strategies in boy students with dyslexia, dysgraphia, dyscalculia and normal. Journal of Learning Disabilities, 5(4), 87-104. (Persian).
Oing, Z.H. Jinga, G. Yan, W. (2010). Promoting preserves teachers, critical thinking’s skills by in query-based chemical experiment. Procedia-Social And Behavioral Sciences, 4597-4603.
Paris, S. G., & Winogred, P. (2007). The role of self- regulated learning in contextual thinking: principles and practices for teacher preparation. http// www. Ceria. Org/ library/achieve/2001- 04/. / 400.
Phan, H.P. (2010). Critical thinking as a self- regulatory process component in teaching and learning. Psicothema; 22( 2), 284- 920.
Pintrich, P. R. & DeGroot, E. (1990). Motivational and self-regulated learning component of classroom  academic performance. Journal of Educational Psychology, 82.
Popil, I. (2010). Promotion of critical thinking by using case studies as teaching method, Nurse Education Today, 31(2), 204-207.
Ricketts, J.C. Rudd, R. (2004). The relationship between critical thinking dispositions and critical thinking skills of selected youth leaders in the national FFA organization. Journal of Southern Agricultural Education Research, 54(1), 21-33.
Schmitz, B., & Wiese, B. S. (2006). New perspectives for the evaluation of training sessions in self- regulated learning: time- series analyses of diary data. Journal of contemporary Educational psychology, 31, 64- 96.  
Schraw, & Brooks, D. W. (2001). Helping student's self- regulated in match and sciencescourses. University of Nebraska. Con- temporary Educational psychology, 20, 359- 368.
Snyder, L. Gueldenzph, S. Mark, J. (2008). Teaching critical thinking  and problem solving skills. The Delta Pi Epsilon Journal, 1(2), 14-34.
Tiwari, A., Lai, P. So, M.  Yuen, K.A. (2006). comparison of the effects of problem- based learning an lecturing on the development of students critical thinking. Med Education, 40(60), 547- 54.
Wilgis, M. &  McConnell, J. (2008). Concept mapping: an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program. The Journal of Continuing Education in Nursing; 139(3), 56-80.
Zahed, A., Rajabi, S., & Omidi, M. (2012). A comparison of social, emotional and educational adjustment and self-regulated learning in students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 1(2), 43-62. (Persian).
Zimmerman, B.J. (2015). Self- regulated learning: Theories, Measures, and outcomes, city university of New York Graduate center, NY, USA..