نقش ابعاد شخصیتی و سبک‌های دلبستگی در پیش بینی رفتارهای سازگارانه نوجوانان زورگو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل

2 دکترای روان‌شناسی تربیتی، مدرس دانشگاه فرهنگیان، پردیس علامه طباطبایی اردبیل

3 استاد گروه روان‌شناسی، دانشگاه گیلان

4 مربی روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش ابعاد شخصیتی هگزاکو و سبک‌های دلبستگی در پیش­بینی رفتارهای سازگارانه نوجوانان زورگو صورت گرفته است. این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی می­باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه نوجوانان زورگو مقطع دبیرستان منطقه 16 شهر تهران تشکیل می­دادند. نمونه پژوهش، تعداد 170 دانش­آموز زورگو بود که از میان دانش­آموزان شناسایی و به صورت در دسترس انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده­ها، از فرم کوتاه پرسشنامه ابعاد شخصیتی هگزاکو، نسخه جدید پرسشنامه سبک‌های دلبستگی، مقیاس تجدید نظر شده زورگویی ایلینویز و پرسشنامه سازگاری استفاده گردید. داده­های پژوهش، با استفاده از روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که صداقت-تواضع، توافق، وظیفه­شناسی، گشودگی به تجربه و دلبستگی ایمن با رفتارهای سازگارانه نوجوانان زورگو رابطه مثبت معنی­دار دارند(01/0>P). برونگرایی و دلبستگی ناایمن با رفتارهای سازگارانه نوجوانان زورگو رابطه منفی معنی­دار دارند (01/0>P). بین هیجان­پذیری و رفتارهای سازگارانه نوجوانان زورگو رابطه معنی­داری مشاهده نگردید(05/0<P). نتایج نشان داد که ابعاد شخصیتی هگزاکو و سبک‌های دلبستگی، 7/76 درصد از واریانس رفتارهای سازگارانه نوجوانان زورگو را تبیین می­کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of HEXACO personality dimensions and attachment styles in bullying adolescence adjustment behaviors

نویسندگان [English]

  • Sh Valizadeh Shafag 1
  • Sh Azadmard 2
  • A Aabolghasemi 3
  • J Hajilo 4
1 M.A of Clinical Psychology, Islamic Azad University of Ardabil
2 Ph. D in Educational Psychology, lecturer at Farhangian University
3 Professor of Psychology, University of Guilan
4 Lecturer of Payame Noor University
چکیده [English]

The purpose of this study was to examine the role of HEXACO personality dimensions and attachment styles on predicting bullying adolescence adjustment behaviors. This study was descriptive and correlational. The population was all bullied adolescents in Tehran. To the study’s aim, 170 bullied adolescents were identified among the students and selected by availability sampling. To collect the data, Illinois Bullying Scale (Esplage & Holts, 2001), HEXACO-PI-R Characteristic Dimensions Inventory (Ashton & Lee, 2004), Attachment Styles Inventory (Hazan & shaver, 1993) and Adjustment Inventory (Sinha & sing, 1993) were used. The data were analyzed by Pearson's correlation coefficient and multiple regression. The results revealed a positive relationship between honesty-humility, agreeableness, conscientiousness, openness to experience and secure attachment with bullied adolescence adjustment behaviors (p<0.01), and a negative relationship between extraversion and unsecure attachment with bullied adolescence adjustment behaviors (p<0.01). No relationship between emotionality and bullied adolescence adjustment behaviors was observed. Multiple regression analysis showed that Hexaco personality dimensions and attachment styles explain 76.7% variance of bullied adolescence adjustment behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attachment styles
  • adjustment
  • bullying
  • personality dimensions

مراجع

آقابابایی، ناصر و بلچینو، آگاتا. (1393). رابطه میان مدل شخصیتی هگزاکو، دینداری و بهزیستی فاعلی در دانشجویان ایرانی و لهستانی. روان شناسی معاصر، 9(1)، 28-17.
ابراهیمی، مرتضی؛ کرمی، جهانگیر؛ برازنده چقائی، سمیه و بگیان‌کوله‌مرز، محمدجواد (1394). مداخله‌ای در سازگاری اجتماعی و کاهش رفتارهای تکانشی دانش‌آموزان پسر مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری ریاضی: اثربخشی و کارآمدی آموزش والدین با رویکرد آدلری. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، 5(1)، 31-7.
ایوبی، عرفان؛ نظرزاده، میلاد؛ بیدل، زینب؛ بهرامی، ابوالفضل، تزوال، جعفر و رحیمی، محسن. (1392). شیوع قلدری، آسیب عمدی به خود و عوامل مرتبط با آن در دانش­آموزان پسر دبیرستانی. اصول بهداشت روانی، 15 (57)، 16-5.
برزگر ­بفرویی، کاظم و خضری، جعفر. (1392). بررسی میزان شیوع انواع زورگویی در مدارس راهنمایی شهرستان یزد از دیدگاه دبیران. تعلیم و تربیت استثنایی، 7(120)، 27-15.
پاکدامن، شهلا. (1380). «بررسی ارتباط دلبستگی و جامعه طلبی در نوجوانان». پایان نامه دکتری تخصصی، دانشکده روان‌شناسی دانشگاه تهران.
ترابی، شکوه. (1385). بررسی آموزش مهارت‌های زندگی بر سازگاری کودکان . پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد خوراسگان.
بشیری، حسن؛ برهمند، اوشا؛ قمری، حسین. (1389). اعتباریابی پرسشنامه شش عاملی شخصیتی هگزاکو. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی.
شکری، امید؛ مرادی، علیرضا؛ فرزاد، ولی­اله؛ سنگری، علی­اکبر؛ غنایی، زیبا و رضایی، اکبر. (1384). نقش صفات شخصیت و سبک‌های مقابله در سلامت روانی دانشجویان: ارائه مدلهای علی. تازه‌های علوم شناختی، 7(1)، 38-28.
زاهد، عادل؛ رجبی، سعید و امیدی، مسعود (1390). مقایسه سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی و یادگیری خود تنظیمی در دانش‎آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ی ناتوانی یادگیری، 1(2)، 62- 43. 
چالمه، رضا. (1392). کفایت روانسنجی مقیاس قلدری ایلی­نویز در دانش­آموزان ایرانی: بررسی روایی، پایایی، و ساختار عاملی. مجله روش‌ها و مدل­های روان‌شناختی، 3(11)، 52-39.
چلبیانلو، غلامرضا و گروسی­فرشی، محمد­تقی. (1389). رابطه آزمون پنج عاملی Neo-P-I با آزمون Scl-90-R : نگاهی به قابلیت آزمون نئو در ارزیابی سلامت روانی. مجله علوم رفتاری، 4(1)، 58-51.
عظیم­زاده­ پارسی، آرزو؛ حسینی­مهر، علی؛ رحمانی عذرا. (1390). بررسی ارتباط بین مؤلفه­های مدل پنج عاملی شخصیت و شادکامی در دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 2 (2)، 12-1.
گروسی­فرشی، محمد­تقی (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). چاپ اول. تبریز: نشر دانیال و جامعه پژوه.
لطفی، سمیرا (1393). شیوع قلدری در مدارس و رابطه آن با نشانگان روان‌شناختی دانش­آموزان 14-10 ساله. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
محمود­علیلو، مجید؛ رزمی، شهریار؛ و نعمتی سوگلی تپه، فریده. (1388). مقایسه ویژگیهای شخصیتی گروهی از گردشگران ایرانی با گروه غیر گردشگر. تحقیقات علوم رفتاری، 7 (1)، 62-55.
مرادی، محمد­راضی؛ اعتمادی، احمد؛ نعیم­آبادی، الهام. (1389). اثربخشی مشاوره گروهی بر اساس نظریه انتخاب ویلیام گلاسر با دانش‌آموزان قربانی قلدری به منظور افزایش توان مقابله با رفتارهای قلدرانه. مطالعات روان‌شناختی، 6(4)، 36-11.
نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ ابوالقاسمی، عباس و احدی، بتول (1392). مقایسه‌ی اثربخشی آموزش پذیرش/ تعهد با آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، 2(3)، 176-154.
نریمانی، محمد؛ یوسفی، فاطمه و کاظمی، رضا (1393). نقش سبک های دلبستگی و کیفیت زندگی در پیش بینی بهزیستی روان شناختی نوجوانان مبتلا به ناتوانی های یادگیری. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 3 (4)، 142-124.
نریمانی، محمد و احدی، بتول (1389). آزمونهای شخصیت. اردبیل: انتشارات محقق اردبیلی.
هومن، حیدر­علی (1390). تحلیل داده­های چند­متغیری در پژوهش رفتاری. تهران: انتشارات پیک فرهنگ.
Aghababaei, N., Agata, B. (2014). The relationship among the Hexaco model of personality, religiosity, and subjective well-being in Iranian and Polish college students. Contemporary Psychology, 9(1), 17-28. (Persian). 
Alsaker, F. D., & Olweus, D. (1992). Parental relationships, Peer relationships, and the development of depressive tendencies in adolescence. Paper presented at the biennial meeting of the society for Research on Adolescence. Washington DC.
Ashton M. C., Lee, K., Perugini, M., Szarot, P., Devries, RE., Di Blas, L., Bors, K. & De Read, B. (2004). A Six- Factor Structure of Personality- Descriptive Adjective: Solutions from Psycho Lexical Studies in Seven Languages. Journal of Personality and Social Psychology, 86: 356- 366.
Ayyubi, E., Nazarzadeh, M., Bidel, Z., Bahrami, A., Tezwal, J., Rahimi, M., & Delpisheh, A. (2013). Prevalence of bullying and deliberated self-harm behaviors among high school students. Journal of Fundamental of mental Health, 15, 1(57), 366-77. (Persian).
Azimzade' parsi, A., Hosseni' mehr, A, & rahmani, U. (2011). Study of Relation between personality Big Five Factor and happiness in student's. Educational Psychology Quarterly, 2(2), 1-12. (Persian).
Barzegar Befrooyi, K., khezri, H. (2013). Study of prevalence of bullying types among students middle schools in Yazd sity. Quarterly of Exceptional Education, 13 (120), 15-27. (Persian).
Bashiri, H., Barahmand, U., & Ghamari, H. (2010). Validating of Hexaco six factor inventory. M. A. Thesis, Psychology Department, Mohagheg Ardebili University. (Persian).
Bollmer, J. M., Harris, M. J., Milich, R. (2006). Reactions to bullying and peer victimization: Narratives, physiological arousal, and personality. Journal of Research in Personality. 40 (5): 803–828.
Book, A. S., Volk, A. A., & Hosker, A. (2012). Adolescent bullying and personality: An adaptive approach. Personality and Individual Differences, 52(2): 218-223.
Chalabianloo, Gh. R., & Garoosi Farshi, M. T. (2010). Relation of NEO-PI-R inventory and SCL-90-R: Ability of NEO inventory in mental health evaluation. Journal of Behavior Science, 4(1), 51-58. (Persian).
Chamaleh, R. (2013). Psychometric competence of Illinois bullying scale among Iranian students: study of validity, reliability and factor structure. Journal of  psychological methods and models, 3(11), 39-52. (Persian).
Ebrahimi, M., Karami, J., Barazandeh Choghaee, S., & Bagiyan Kulehmarz, M.J. (2016). An intervention in social adjustment and reducing impulsive behaviors of male students with mathematical learning disabilities: Efficiency and effectiveness of parents with. Journal of Learning Disabilities, 1(5), 7-31. (Persian)
Espelage, D. L., & Holt, M.(2001). Bullying and victimization during early adolescence: peer influences and psychological correlates: Journal of Emotional Abuse, 2, 123-142.
Eliot, M., Cornell, D. (2014). The effect of parental Attachment on Bulling in middle school. Retrieved August 15, From http:// yoth violence. ed school. Virginia.edu
Garoosi Farshi, M. T. (2000). New approach in personality evaluation (Application of factor analysis in personality studies). Tabriz: Danial press. (Persian). 
Hansen, T. B., Steenberg, L. M., Palic, S., & Elklit, A. (2012). A review of psychological factors related to bullying victimization in schools. Aggression and Violent Behavior, 17(4), 383-387.
Hazan, C., & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment proccess. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 511-524.
Hooman, H. A. (2011). Multivariate data analysis in scientific research. Tehran: Peik Farhang Press. (Persian).  
Jansen, D. E., Veenstra, R., Ormel, J., Verhulst, F. C. & Reijneveld, S. A. (2011). Early risk factors for being a bullying, victim or bully victim in late elementary and early secondary education: The longitudinal TRAILS study. BMC Public Health, 11, 440-445.
Jie, W., yuan, H., Ciyong, L., Xue, G., Lan, G., Hong., Fanfan, C., & Ying, Z. (2015). Bullying behaviors among chinese school-aged youth: A prevalence and correlates study in guangdong province. Psychiatry Research, volume:225, Issue: 3, 716-722.
Kaltiala-Heino, R., Rimpelä, M., Rantanen, P., & Rimpelä, A. (2000). Bullying at school—an indicator of adolescents at risk for mental disorders. Journal of Adolescence, 23, 661–674.
Kokkinos, S. M. (2013). Bullying and Victimization in Early Adolescence: Associations with Attachment style and perceived parenting. Journal of school violence, 12, 174-192.
Lee, K., & Ashton, M. C. (2004). Psychometric properties of the HEXACO Personality Inventory. Multivariate Behavioral Research. 39, 329–358.
Lotfi, S. (2013). Prevalence of bullying in schools and it's role on frequency of psychological symptoms among students. M. A. Thesis, Psychology Department, Tehran: well-being college. (Persian). 
Mahmood Aliloo, M., Razmi, Sh., & Neimati Sogoli Tappeh, F. (2009). Comparison of personality traits among Iranians tourists and nontourists. Behavior Science Research, 7(1), 55-62.
Mitsopoulou, E., and Giovazolias, T. (2015). Personality traits, empathy and bullying behavior: A meta-analytic approach, 21, 61-72.
Moradi, M. R., Etemadi, A., & Naim Abadi, E. (2010). Effectiveness of group counselling based on Glaser Selection Theory for bullying victims students in order to increasing ability of coping with bulling behaviors. Psychological Studies, 6(4), 11-36. (Persian). 
Narimani, M., Abbasi, M., Abolghasemi, A. & Ahadi, B. (2013).A study comparing the effectiveness of acceptance/commitment by emotional regulation training on adjustmentin students with dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 2(4), 154-176. (Persian).
Narimani, M., Yosefi, F. & Kazemi, R. (2014). The role of attachment styles and quality of life in predicting psychological well-being in adolescents with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3 (4), 124-142.
Narimani, M., & Ahadi, B. (2010). Personality Tests. Ardebil: Mohagheg Ardebily Press. (Persian). 
Nikiforou, M., Georgiou, S. N., & Stravrinides, P. (2013). Attachment to Parents and Peers as a parameter of Bullying and Victimization. Journal of Criminology, Article Id 484871, 1-9. http:// dx. Doi.org /10.1155/2013/484871.
Pailing, A., Boon, J., & Egan,V. (2014). Personality, the Dark Triad and violence. Personality and Individual Differences, 67, 81–86.
Pakdaman, Sh. (2000). Study of relation between Attachment and socialization among adolescent. Ph. D. Thesis, Psychology Department, Tehran University. (Persian). 
Ricardo, R.R, Ricardo, H., Andressa, T., Diego, F.S. (2013). Prevalence and characteristics of victims and perpetrators of bullying. Journal de pediatria (versao emportuges), 89 (2), 164-170.
Shokri, o., Moradi, A., Farzad, v., Sangari, A. A., Ghanaei, Z., Rezaei, A. (2005). The role of personality traits and Coping Styles on mental health among College students: Cause Model. Cognitive Science, 7(1), 28-38. (Persian). 
Sinha, A., and Sing, R. (1993). The Adjustment Inventory for School student's (AISS). National Psychological Corporation.
Torabie, Sh. (2007). Study of effect's teaching life skills on children adjustment. M. A. thesis, Department of psychology, Khurasghan Azad University. (Persian). 
Weimer, B.L.; Kerns, K.A.; and Oldenburg, C.M. (2004) .Adolescence interactions with a best friend: Associations with Attachment Style. Journal of Experimental child Psychology, 88(1), 102-120.
Zahed, A., Rajaby, S., Omidi, M. (2011). The comparison  social, emotional  and  academic  and  self  regulatory  learning  of  students   with  and  without  learning  disabilities. Journal  of  learning  disabilitie, 1(2), 43-62 (Persian)
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار