اثربخشی آموزش کنش‌های اجرایی و نوروفیدبک بر ارتقاء عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم شناختی، مشاور آموزش و پرورش منطقه جلگه اصفهان

2 دانشیار روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشیار علوم اعصاب شناختی، مدیر واحد بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد

10.22098/jsp.2018.699

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی میزان اثربخشی آموزش کلاسی کنش‌های اجرایی به همراه  نوروفیدبک بر ارتقاء عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان بهنجار بود.در قالب یک طرح  نیمه­آزمایشی پیش­آزمون- پس­آزمون  با گروه کنترل، 36 نفر دانش‌آموز پسر کلاس چهارم ابتدایی به صورت تصادفی انتخاب شده و در سه گروه 12 نفری آموزش کنش‌های اجرایی و  نوروفیدبک، آموزش کنش‌های اجرایی و کنترل قرار داده شدند. دو گروه آموزش کنش‌های اجرایی به همراه نوروفیدبک و آموزش به تنهایی در 16 جلسه آموزش کلاسی کنش‌های اجرایی و گروه آموزش و نوروفیدبک علاوه بر آموزش کلاسی در 8 جلسه آموزش نوروفیدبک شرکت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. نتایج بیانگر بهبود معنادار عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان شرکت‌کننده در جلسات آموزشی کنش‌های اجرایی نسبت به گروه کنترل با اندازه اثر 89/0 در نمره کلی عملکرد تحصیلی است و مقایسه گروه‌ها معناداری بیش­تر عملکرد تحصیلی را در گروه آموزش کنش‌های اجرایی  به  همراه  نوروفیدبک نسبت به گروهی که فقط از آموزش کلاسی استفاده کرده بودند را نشان داد. این مطالعه نشان داد که با آموزش کنش‌های اجرایی می‌توان عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان را ارتقاء داد و این آموزش‌ها در همراهی با نوروفیدبک تأثیرگذاری بیش­تری دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of executive-function training and neuro-feedback on improving students’ academic performance

نویسندگان [English]

  • M Ghiyasi 1
  • A Mashhadi 2
  • A Ghanaei Chaman Abad 3
1 M.A of Cognitive science, Ferdowsi University of Mashhad
2 Associate professor of psychology, Ferdowsi University of Mashhad
3 Associate professor of cognitive neurosciences, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

The purpose of this study was to evaluate the effectiveness of executive-function training and neuro-feedback on improving normal students’ academic performance. Through a pretest-posttest quasi-experimental design with a control group, thirty six male students from the fourth grade of primary school were randomly selected and put into three groups of twelve including 1) executive-function training and neuro-feedback group, 2) executive-function training group, and 3) control group. The two groups of executive function training plus neuro-feedback and mere executive-function training participated in 16 sessions of class trainings of executive functions and the group of executive function training plus neuro-feedback attended in 8 sessions of neuro-feedback training in addition to the previous sessions; the control group remained in the waiting list. The results indicated a significant improvement in academic performance of the students attending the training sessions of executive function relative to those of the control group manifested as with an effect size 0f 0.89 an improvement in total score of educational performance and comparison of the groups indicated the higher significance of academic performance in “executive-function training plus neuro-feedback” group relative to the group utilizing the class training alone. The results of this study suggest that through training the executive functions, it is possible to improve students’ academic performance and these trainings would be more influential and effective in association with neuro-feedback.

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic performance
  • executive functions
  • neuro-feedback
  • Students

مراجع

درتاج، فریبرز (1383). بررسی تأثیر شبیه سازی ذهنی فرایندی و برایندی در بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان ساخت و هنجاریابی آزمون عملکرد تحصیلی، پایان نامة دکتری، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران.
رضایی، سعید و بوستان زر، رعنا (1396). طراحی برنامه مداخله‌ای توجه متمرکز و تقسیم‌شده و بررسی اثربخشی آن بر هوشبهر حافظه فعال در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 7(1)، 25-7.
شریفی، علی اکبر؛ زارع، حسین و حیدری، میترا (1392). مقایسه حافظه‌ی فعال بین دانش‌آموزان نارساخوان و دانش‌آموزان عادی. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، (3) 2، 17-6.
قمری گیوی، حسین؛ نریمانی، محمد و ربیعی، ژاله(1388). مقایسه کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی، ناتوانی در یادگیری و بهنجار. مجله ی اصول بهداشت روانی، 4(1)، 24-10. 
قمری گیوی، حسین؛ نریمانی، محمد و محمودی، هیوا (1391). اثربخشی نرم افزار پیشبرد شناختی بر کارکردهای اجرایی، بازداری پاسخ و حافظه کاری کودکان دچار نارساخوانی و نقص توجه. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 5(3)، 13-1.
قلی زاده، زهرا؛ باباپور خیرالدین، جلیل؛ رستمی، رسول؛ بیرامی، منصور و  پور شریفی، حمید (1389). اثربخشی نوروفیدبک بر حافظه  بینایی. مجله علوم رفتاری، 4، 289-285.
نریمانی، محمد و سلیمانی، اسماعیل(1392). اثربخشی توان بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی (حافظه کاری و توجه) و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی. مجله‌ی ناتوانی های یادگیری، 2(3)، 115-91. 
نریمانی، محمد؛ ابوالقاسمی، عباس و ایل بیگی قلعه نی، رضا. (1396). اثربخشی آموزش خودتعلیمی کلامی بر کارکردهای اجرایی و هماهنگی دیداری حرکتی کودکان مبتلا به اختلال خواندن. مجله­ی ناتوانی های یادگیری، 7(2)، 93-72.
نریمانی، محمد؛ رجبی، سوران؛ ابوالقاسمی، عباس؛ نظری، محمدعلی و زاهد، عادل (1391). بررسی اثربخشی نوروفیدبک در اصلاح دامنه امواج مغزی و میزان توجه دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی. فصلنامه پژوهش های روانشناسی بالینی و مشاوره، 3(1)، 23-34.
 نوری زاده، نرگس؛ میکاییلی منیع، فرزانه؛ رستمی، رضا و صادقی، وحید (1391). اثر بخشی نوروفیدبک بر اختلال یادگیری همراه با اختلال بیش فعالی/نقص توجه. مجله ناتوانی‌های یادگیری،2(2)،158-123.
مشهدی، علی. (1388). بررسی کنش های اجرایی و تأثیر شیوه های درمانگری (دارو درمانگری، آموزش کنش های اجرایی و ترکیب این مداخله) در افزایش کنش های اجرایی و کاهش نشانه های بالینی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی . پایان نامه دکتری. چاپ نشده دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده ی علوم انسانی.
Best, J. R., Miller, P. H., & Naglieri, J. A. (2011). Relations between executive function and academic achievement from ages 5 to 17 in a large, representative national sample. Learning and individual differences, 21(4), 327-336.
Blair, C., & Razza, R. P. (2007). Relating effortful control, executive function, and false belief understanding to emerging math and literacy ability in kindergarten. Child development, 78(2), 647-663.
Bull, R., Espy, K. A., & Wiebe, S. A. (2008). Short-term memory, working memory, and executive functioning in preschoolers: Longitudinal predictors of mathematical achievement at age 7 years. Developmental neuropsychology, 33(3), 205-228.
Dortaje F. (2004). The check effect of mental simulations process and products on improving academic performance of students, structure and validate performance academic test. Tehran. Faculty of Education and Psychology. Tarbiat Modares univ. (Persian).
George, J. L., & Greenfield, D. B. (2005). Examination of a structured problem-solving flexibility task for assessing approaches to learning in young children: Relation to teacher ratings and children's achievement. Journal of applied developmental psychology, 26(1), 69-84.
Ghamari Givi, H., Narimani, M . & Mahmoodi, H. (2012). The effectiveness of cognition-promoting software on executive functions, response inhibition and working memory of childern with dyslexia and attention dificit/ hyperactivity disorders. Journal of Learning Disabilities, 1(2), 98-115. (Persian).
Ghamari Givi, H., Narimani, M. & Rabiee, Z.(2009). Comparison of executive functions among children with attention deficit hyperactivity disorder, learning disability and normal children. Journal of Fundamentals of Mental Health, 4(1), 10-24. (Persian).  
Gholizadeh, Z., Babapour, J., Rostami, R., Beirami, M., & Poursharifi, H. (2011). Effects of neurofeedback on visual memory. Journal of Behavioral Sciences, 4(4), 285-289. (Persian).
Hitch, G. J., Towse, J. N., & Hutton, U. (2001). What limits children's working memory span? Theoretical accounts and applications for scholastic development. Journal of Experimental Psychology: General, 130(2), 184.
Holmes, J., Gathercole, S. E., & Dunning, D. L. (2009). Adaptive training leads to sustained enhancement of poor working memory in children. Developmental science, 12(4), 9-15.
Juhel, J. (2011). The effects of neurofeedback training on memory performance in elderly subjects. Psychology, 2(8), 846-852.
Klingberg, T. (2008). The Overflowing Brain: Information Overload and the Limits of Working Memory: Information Overload and the Limits of Working Memory. Oxford University Press.
Klingberg, T. (2010). Training and plasticity of working memory. Trends in cognitive sciences, 14(7), 317-324.
Kuhn, J. T., & Holling, H. (2014). Number sense or working memory? The effect of two computer-based trainings on mathematical skills in elementary school. Advances in Cognitive Psychology, 10(2), 59-65.
Mashhadi A. (2009). The study of executive function and effect of therapeutic methods (pharmacotherapy, training of executive functions and their combination) in increasing executive functions and decrease of clinical symptoms in children with attention deficit/ hyperactivity disorder(ADHD). Tehran: Faculty of humanities. Tarbiat modares univ. (Persian). 
McCloskey, G., Perkins, L. A., & Van Diviner, B. (2008). Assessment and intervention for executive function difficulties. Taylor & Francis.
McNab, F., & Klingberg, T. (2008). Prefrontal cortex and basal ganglia control access to working memory. Nature neuroscience, 11(1), 103-107.
Meltzer, L. (2010). Promoting executive function in the classroom. Guilford Press.
Miller, M., & Hinshaw, S. P. (2010). Does childhood executive function predict adolescent functional outcomes in girls with ADHD? Journal of Abnormal Child Psychology, 38(3), 315-326.
Moffitt, T. E., Arseneault, L., Belsky, D., Dickson, N., Hancox, R. J., Harrington, H. & Caspi, A. (2011). A gradient of childhood self-control predicts health, wealth, and public safety. Proceedings of the National Academy of Sciences, 108(7), 2693-2698.
Monastra, V. J., Lynn, S., Linden, M., Lubar, J. F., Gruzelier, J., & La Vaque, T. J. (2006). Electroencephalographic biofeedback in the treatment of attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of Neurotherapy, 9(4), 5-34.
Narimani, M. & Soleymani, E. (2013). The effectiveness of cognitive rehabilitation on executive functions (working memory and attention) and academic achievement in students with math learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 2(3), 91-115. (Persian).
Narimani, M., Rajabi, S., & Delavar, S. S. (2013). Effects of neurofeedback training on female students with attention deficit and hyperactivity disorder. Arak Medical University Journal, 16(2), 91-103. (Persian).
Narimani, M., Ensafi, E., & Mohajeri Aval, N. (2018). Effectiveness of Neurofeedback Treatment on Adult ADHD: A Meta-Analysis. Journal of Practice in Clinical Psychology, 6(2), 73-82.
Narimani, M., Abolghasemi, A., Ilbeigy, R. (2018). The effectiveness of verbal self-instruction training on executive functions and visual motor coordination in children with dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 7(2), 72-93. (Persian).
Narimani, M., Abolghasemi., A, Rajab, S., Nazari, M. A. & Zahed A. (2012). The Impact of EEG Neurobiofeedback on Dyslexia Symptoms. Journal of Exceptional Children, 12 (1), 25-32. (Persian).
Narimani, M., Asbaghi, E., & Abolghasemi, A. (2013). Effects of Neurofeedback on Cognitive Function of Headache Patient. Journal of Psychology & Psychotherapy, 3(3), 1-9.
Noorizadeh, N., Meekaili, F., Rostami, R. &  Sadegi, V. (2013). The Effectiveness of Neurofeedback in the Learning Disability with Attention Deficient/ Hyperactivity.  Journal of Learning Disabilities, 2(2), 123-158. (Persian).
Roebers, C. M., Cimeli, P., Röthlisberger, M., & Neuenschwander, R. (2012). Executive functioning, metacognition, and self-perceived competence in elementary school children: An explorative study on their interrelations and their role for school achievement. Metacognition and Learning, 7(3), 151-173.
Rezaei, S. & Boustanzar, R (2018). Developing intervention program focused and divided attention and investigating its effectiveness on working memory IQ in children with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 7(1), 7-25. (Persian).
Röthlisberger, M., Neuenschwander, R., Cimeli, P., & Roebers, C. M. (2013). Executive functions in 5-to 8-year olds: developmental changes and relationship to academic achievement. Journal of Educational and Developmental Psychology, 3(2), 153-163..
Sharifi, A.A., Zare, H. & Heidari, M. (2013). The comparison between working memory of the students with and without dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 2 (3), 6-17. (Persian).
St Clair-Thompson, H. L. (2011). Executive functions and working memory behaviours in children with a poor working memory. Learning and Individual Differences, 21(4), 409-414.
Vernon, D. J. (2005). Can neurofeedback training enhance performance? An evaluation of the evidence with implications for future research. Applied psychophysiology and biofeedback, 30(4), 347-364.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار