اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر استرس تحصیلی و مهارت‏های اجتماعی دانش‌آموزان دختر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان شناسی، دانشگاه خوارزمی

2 استادیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه خوارزمی

3 دانشیار گروه روان شناسی، دانشگاه خوارزمی

10.22098/jsp.2018.700

چکیده

پژوهش حاضر با هدف روشن ساختن تأثیر آموزش خودکارآمدی بر استرس تحصیلی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول انجام ‌شده است. روش پژوهش آزمایشی است. طرح تحقیق آن پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آن را دختران متوسطه اول شهر معمولان (خرم‌آباد) تشکیل می‌دادند که در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل بودند. روش نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی (ساده) بوده است. برای انتخاب نمونه از بین 8 مجتمع آموزشی و پرورشی شهر معمولان، یک مجتمع به‌صورت تصادفی انتخاب و پرسش­نامه‌های خودکارآمدی شرر (1982)، استرس تحصیلی زاژکووا و همکاران (2005) و مهارت‌های اجتماعی نوجوانان ایندربیتزن و فوستر (1992) بین تمام دانش‌آموزان دختر آن مجتمع  اجرا شد. در این پژوهش، گروه آزمایش (15 نفر) با استفاده از پکیج آموزشی خودکارآمدی، 10 جلسه مورد آموزش قرار گرفتند. بعد از تجزیه‌وتحلیل، به‌صورت تصادفی، 15 نفر از دانش‌آموزانی که خودکارآمدی پایین، استرس تحصیلی بالا و مهارت‌های اجتماعی پایینی داشتند به‌ عنوان گروه آزمایش و 15 نفر نیز به‌عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. سپس آموزش خودکارآمدی در 10 جلسه به عمل آمد. در نهایت، از هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد. اطلاعات به‌دست‌آمده از پرسش­نامه‌ها بر اساس تحلیل­کوواریانس مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که آموزش خودکارآمدی بر استرس تحصیلی و مهارت‌های اجتماعی گروه آزمایش تأثیر معنی‌داری داشته است، درصورتی‌که این تأثیر در گروه کنترل مشاهده نشده است. افزون براین، نتایج نشان داد که با آموزش خودکارآمدی، استرس تحصیلی کاهش و مهارت­های اجتماعی افزایش ‌یافته است. از این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که آموزش خودکارآمدی بر کاهش استرس تحصیلی و همچنین افزایش مهارت‌های اجتماعی دانش­آموزان، مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of self-efficacy training on academic stress and social skills of female students

نویسندگان [English]

  • M Kooshki 1
  • H keramati 2
  • J Hasani 3
1 M. A of Psychology, Kharazmi University
2 ناشقشظئه عدهرثقسهفغ
3 Associate Professor of Psychology, Kharazmi University
چکیده [English]

This study aimed to examine the effectiveness of self-efficacy training on the academic stress and social skills in junior high school female students. The research method was experimental. The design was pretest and posttest with a control group. The population included junior high school female students in Mamulan city during 2013-2014 academic year. Simple random sampling was used to select the participants. In this method, among the 8 educational complexes, one complex was selected and their students filled in Sherer self-efficacy, Zajacova academic stress and social skills of adolescents questionnaires. After analysis, randomly, 15 students with low self-efficacy, high stress and low social skills were selected and placed into experimental and control groups. The treatment was conducted in 10 sessions. Finally, a posttest was performed in both groups. The questionnaires were analyzed using covariance analysis in SPSS software. The results showed that in experimental group, self-efficacy training had a significant and positive effect on academic stress and social skills. As a result, we conclude that self-efficacy training affects educational stress and social skills.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Stress
  • self-efficacy training
  • social skills

مراجع

ابوالقاسمی، عباس؛ بیگی، پروین و نریمانی و محمد (1390). بررسی اثربخشی دو روش آموزشی شناختی- رفتاری و مهارت‌های تنظیم هیجان بر خودکارآمدی و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان دارای اضطراب امتحان. فصل­نامه روان­شناسی تربیتی، 22 (7)، 42-21.
امامی مقدم، زهرا؛ داودی، ملیحه؛ بهنام وشانی، حمیدرضا و امین یزدی، سیدامیر. (1392). تأثیر آموزش مهارت‌های هوش هیجانی بر واکنش به استرس تحصیلی دختران دبیرستانی. فصلنامه مراقبت مبتنی بر شواهد، 3(5)، 44-32.
به پژوه، احمد؛ سلیمانی، منصور؛ افروز، غلامعلی و لواسانی، مسعود. (1389). تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و عملکرد تحصیلی دان آموزان دیرآموز. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 33 (9)، 66-51..
بیرامی، منصور و مرادی، علیرضا. (1385). تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر کفایت اجتماعی دانش­آموزان. فصل­نامه علمی-پژوهشی روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 1(4)، 98-77.
تکلوی، سمیه و فرشی، آمنه. (1396). مقایسه سطوح خودانتقادی، استرس ادراک شده، عاطفه مثبت و منفی در مادران دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری. مجله­ی ناتوانی های یادگیری، 7(2)، 7-26.
رضایی، سعید (1395). تدوین برنامه آموزش مهارت‌های اجتماعی و بررسی اثربخشی آن بر کفایت اجتماعی کودکان با اختلال یادگیری غیرکلامی و اختلال اتیسم عملکرد بالا. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 6(4)، 82-67.
صبحی قراملکی، ناصر (1395). اثربخشی آموزش به روش خودآموزی کلامی بر بهبود پردازش هیجانی و مهارت اجتماعی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 5(3)، 88-71.
 جناابادی، حسین (1395). تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر افزایش اعتماد به نفس کودکان دارای اختلال یادگیری کلامی و کودکان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 6(2)، 82-70.
خوشکام، زهرا؛ ملک­پور، مختار و مولوی، حسین. (1387)، اثربخشی آموزش حل مسأله گروهی بر مهارت­های اجتماعی دانش­آموزان با آسیب بینایی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 8(2)، 156-141.
شکری، امید؛ کدیور، پروین و دانش پور، زهره. (1386). ارزیابی دانشجویان از تنشگرهای تحصیلی و واکنش‌ها به این تنشگرها. مجله علوم روان‌شناختی، 22(2)، 65-52.
شولتز، دوان پی و شولتز. سیدنی، آلن. (2005). نظریه‌های شخصیت. ترجمه: یحیی سید محمدی (1387) چاپ دوازدهم، تهران: ویرایش.
فولادند، خدیجه؛ فرزاد، ولی اله؛ شهرآرای، مهرناز و سنگری، اکبر. (1392). اثر حمایت اجتماعی، استرس تحصیلی و خودکارآمدی بر سلامت روانی- جسمانی. روان­شناسی معاصر، 4(2)، 82- 95.
علایی خرایم، رقیه؛ نریمانی، محمد و علایی خرایم، سارا (1391). مقایسه‌ی باورهای خودکارآمدی و انگیزه‌ی پیشرفت در میان دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 3(1)،  91-78.
نریمانی، محمد و وحیدی، زهره(1392). مقایسه ی نارسایی هیجانی، باورهای خودکارآمدی و عزت نفس در میان دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ی ناتوانی های یادگیری،3(2)،91-78.
 هرگنهان، بی آر و السون، متیو اچ. (2005). مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری. (چاپ سیزدهم)، ترجمه علی‌اکبر سیف. (1387). تهران: دوران.
Alaei Kharaim, R., Narimani, M. & Alaei Kharaim, S (2010). Comparison of self-efficacy beliefs and the motivation for progress among students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3 (1), 91-78. (Persian).
Ames, C(1992). Classrooms: goals, structures, and student motivation. J Educ Psycho, , 84: 261–271.
Amirkhan, J. H. (1998). Attributions as predictors of coping and distress. Perso Soci Psycho Bull, , 24: 1006–1018.
Arch, J. J., Ayers, C. R., Baker, A., Almklov, E., Dean, D. J., & Craske, M. G. (2013). Randomized clinical trial of adapted mindfulness-based stress reduction versus group cognitive behavioral therapy for heterogeneous anxiety disorders. Behaviour Research and Therapy, 51(4–5), 185–196.
Artino, A. R., La Rochelle, J. S. (2010). Durning SJ. Second-year medical students’ motivational beliefs, emotions, and achievement. Med Educ: 44(12): 1203–1212.
Bandura, A., (2004) “health Promotion by socio cognitive means health education behavior”. Journal of Health Education & Behavior; 31(2): 143-16.
Covington, M. V. A(1993)  motivational analysis of academic life in college. In J. Smart (ed.), Higher Education: Handbook of Theory and Research, Vol. 9, New York: Agathon Press, 1993, p. 50–93.
Hamdan-Mansour, A., M. & Dawani, H., A (2008). Social support and stress among university students in Jordan. Intern J Heal Addic, , 6: 442-450.
Jenaabadi, H. (2017). The effect of social skills training on increasing self-confidence among children with verbal learning disorders and children with nonverbal learning disorders. Journal of Learning Disabilities, 6(2), 70-82. (Persian).
Karademas, E. C., Kalantzi-Azizi, A. (2004). The stress process, self- efficacy expectations, and psychological health.Personality and Individual Differences; 37: 1033–1043.
Klink, J. L., Byars-Winston, A., & Bakken, L. L.( 2008) Coping efficacy and perceived family support: potential factors for reducing stress in premedical students. Medi Educa, , 42: 572–579.
Lee, C (2002). Self Efficacy and Behavior as predictors of subsequent behavior an assertiveness training program. Behavior Research and Therapy; 21: 225-35.
Mawdsley, H. (2010). The transactional relation between child behaviorproblems and parenting stress and the impact of coping and social support within families who have children with developmental disabilities.Doctoral Thesis, Department of Counseling, Developmental, and Educational Psychology, Boston College.
Misra, R. & Castillo, L.( 2004) Academic Stress among College Students: Comparison of American and International Students. Intern J Stre Manag, , 11: 132-148
Misra, R., Crist, M., & Burant, C. J.( 2003) Relationships among life stress, social support, academic stressors, and reactions to stressors of international students in the United States. Intern J Stre manag, , 10 (2): 137-157.
Misra, R., McKean, M., West, S., & Tony, R.( 2000) Academic Stress of College Students: Comparison of Student and Faculty Perceptions. Colle Stud J, , 34(2): 236-246.
Narimani, M. & Vahidi, Z. (2014). A comparison of alexithymia, self-efficacy and self-esteem in students with and without learning disability. Journal of Learning Disabilities, 3(2), 78-91. (Persian).
Nie, Y., Lau. Sh., Liau, A. K. (2011). Role of academic self efficacy in moderating the relation between task importance and test anxiety. Learning and Individual Differences; (21): 736– 741.
Pekrun, R., Goetz, T., & Titz, W., & Perry, R. P( 2002). Academic emotions in student’ self-regulated learning and achievement: A program of qualitative and quantitative research. Educ Psycho, , 37(2): 91-105.
Perry, R. P(1991). Perceived control in college students: implications for instruction in higher education. In J. Smart (ed.), Higher Education: Handbook of Theory and Research, Vol. 7, New York: Agathon Press. 1991, p. 1–56.
Roddenberry, A., Renk, K. (2010). Locus of Control and self efficacy: Potential Mediators of stress, Illness, and utilization of health services college students. Child Psychiatry Hum Dev; 41(4): 353-370.
Rodebaugh, Thomas, L. (2000). Self-efficacy and social behavior. Behaviour Research and Therapy 44(12): 1831-1838
Rezayi, S. (2017). Designing the social skills training program and investigating its effectiveness on social competence of children with High function autistic (HFA) and non-verbal learning disorder (NLD). Journal of Learning Disabilities, 6(4), 67-82. (Persian).
Shokri, O., Kadivar, P., & Daneshvarpour, Z(2007). The role of coping styles in academic stress and academic achievement. J Iran Psycho, , 3 (11): 249-257.
Shokri, O., Kadivar, P., & Daneshvarpour, Z. (2008)College students assess their academic stressors and reactions to stressors. J Psycho Scie, , 6 (21): 52-65.
Sobhi, N. (2016). The effectiveness of verbal self instruction method on improving the emotional processing and social skill of students with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 5(3), 71-88. (Persian).
Struthers, C. W., Perry, R. P., & Menec, V. H(2000). An examination of the Relationship among Academic Stress, Coping, Motivation, and Performance in College. Resea High Educa, 41(5): 581-592.
Taklavi, S. & Farshi, A. (2018). Comparing the levels of self-criticism, perceived stress, and positive and negative effects in mothers of student with and without learning disorders. Journal of Learning Disabilities, 7(2), 7-26. (Persian).
Zajacova, A., Lynch, S. M., & Espenshade, T. J) 2005(,. Self-efficacy, Stress, and academic success in college. Resea High Educa, 46 (6): 678-706
Zajacova, A., Lynch, S. M., & Espenshade, T. J.( 2005) Self-efficacy, Stress, and academic success in college. Resea High Educa, 46 (6): 678-706.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار