اعتیاد به فضای مجازی در دانش‌آموزان : نقش پیش بین ازخودبیگانگی تحصیلی و آشفتگی-روانشناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 کارشناس تربیت بدنی، آموزش و پروش شهرستان مشگین شهر

3 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه محقق اردبیلی

4 دکتری روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

5 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

10.22098/jsp.2021.1249

چکیده

هدف از پژوهش حاضر پیش­بینی اعتیاد به فضای­مجازی براساس ازخودبیگانگی تحصیلی و آشفتگی­روان­شناختی (اضطراب، افسردگی و استرس) در دانش­آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان اردبیل بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و نمونه پژوهش شامل 150 دانش­آموز دبیرستانی بود که در سال تحصیلی 99-1398 در دبیرستان­های شهرستان اردبیل مشغول به تحصیل بودند و به صورت نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب­شدند. برای گردآوری داده­ها از پرسشنامه­های اعتیاد به اینترنت یانگ، ازخودبیگانگی تحصیلی دیلون و گروات  و افسردگی، اضطراب و استرس (DAS-21) استفاده شد و با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل­رگرسیون چندگانه مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان­داد که اعتیاد به فضای­مجازی با ازخودبیگانگی­تحصیلی و آشفتگی ­روان­شناختی (اضطراب، افسردگی و استرس) رابطه مثبت داشته است. به عبارتی ازخودبیگانگی تحصیلی و آشفتگی­روانشناختی قادر به پیش­بینی اعتیاد به فضای­مجازی بودند (01/0>p). بنابراین روان­شناسان با آموزش تدابیر مناسب در راستای کاهش مشکلات روان­شناختی و ارتباطی در دانش­آموزان باید اقدامات لازم را انجام دهند تا از شدت اعتیاد به فضای­مجازی در این قشر آسیب­پذیر از جامعه کاسته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cyberspace addiction in students: The predictive role of academic alienation and psychological distress

نویسندگان [English]

  • M Ebadi 1
  • A.R Roshani Khiavi 2
  • S Kazemi 3
  • S Eyni 4
  • R Rezayi 5
1 Master of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
2 Bachelor of Physical Education , Education of Meshginshahr city
3 PhD student in Educational Management, University of Mohaghegh Ardabili
4 PhD in Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
5 Assistant Professor, Department of Psychology, Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to predict cyberspace addiction based on academic alienation and psychological distress students. The method of study was correlational and the sample consisted of 150 high school students of Ardabil city selected by cluster sampling in 2020. To collect data, the questionnaires of Yang's Internet Addiction Questionnaire, Dillon and Grout's Educational Alienation, and Depression, Anxiety, and Stress (DAS-21 (were used and the collected data were analyzed using the Pearson correlation and multiple regression analysis. The results indicated Addiction to cyberspace has been positively associated with academic alienation and psychological distress (anxiety, depression, and stress). In other words, academic alienation and psychological distress were able to predict cyberspace addiction (P<0.01). Therefore, psychologists by teaching appropriate measures in order to reduce psychological and communication problems in students should take necessary actions to reduce the severity of addiction to cyberspace in this vulnerable group of society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyberspace addiction
  • Academic alienation
  • Psychological distress
ابوالقاسمی، عباس و نریمانی، محمد. (1384). آزمون های روان‌شناختی، اردبیل: انتشارات باغ رضوان.
تبریزچی، نرگس و وحیدی، زهره. (1394). مقایسه ی تنظیم هیجان، ذهن آگاهی و بهزیستی روان شناختی در مادران دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 4(4)، 35-21.
ساداتی بالا دهی، مهسا و تقی پور جوان، عباسعلی. (1397). رابطۀ بین اعتیاد به اینترنت، رشد اجتماعی و رفتارهای بهداشتی دانش‌آموزان دورۀ متوسطۀ شهر تهران. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، ۶ (۳)،230-222.
صحتی یزدی، آرزو و طالبیان شریف، جعفر. (1397).رابطه اعتیاد به اینترنت با اختلالات روانی (اضطراب، استرس و افسردگی) و بهزیستی روانی. ایده های نوین روانشناسی، 2(6)، 9-1.
علوی، سید سلمان؛ جنتی فرد، فرشته؛ مرآثی، محمدرضا و رضاپور، حسین. (1396). بررسی ویژگی‌های روان‌‌‌ سنجی پرسشنامۀ اعتیاد به اینترنت GPIUS درکاربران دانشجوی دانشگاه‌های شهر اصفهان سال 1388. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی،1 (40)، 51-38.
فرشی رومیانی، فریده و ترابی نیکجه، مجید. (1397). مقایسه اضطراب و استرس بر مبنای میزان استفاده از فضای مجازی در بیماران قلبی مرد و زن آنژیوگرافی شده در بیمارستان شهید مدنی تبریز. زن و مطالعات خانواده، 4(39)، 15-1.
کیهان، جواد و کاظم­زاده بیطالی. (1397). تأثیر حمایت از خودمختاری معلم و گرایش­های علیتی خودمختار بر از خودبیگانگی تحصیلی دانش­آموزان دوره دوم متوسطه با نقش واسطه­ای نیازهای روان‌شناختی اساسی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 19(3)، 100-90.
نریمانی، محمد؛ پورعبدل، سعید و بشرپور، سجاد. (1395). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش/ تعهد بر کاهش اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 6(1)، 140-121.
Abolghasemi, A., & Narimani, M. (2005). Psychological Methods, Ardabil, Bagh Rezvan Publication. (Persian)
Alavi, S. S., Jannatifard, F., Maracy, MR., & Reazpour, H. (2017). The psychometric properties of generalized pathological unternet use scale (GPIUS) in internet Uusers students of Isfahan universities. Knowledge & Research in Applied Psychology, 0(40), 38-51. (Persian)
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition. Arlington, VA, American Psychiatric Association
Azher, M., Khan, RB., Salim, M., Bilal, M., Hussain, A., & Haseeb, M. (2014). The relationship between internet addiction and anxiety among students of University of Sargodha. International Journal of Humanities and Social Science, 4(1), 35-56
Best, P., Manktelow, R., & Taylor, B. (2014). Online communication, social media and adolescent wellbeing: A systematic narrative review. Children and Youth Services Review, 41, 27 –36.
Brown, M., Higgins, K., & Paulsen, P. (2003). Adolescent alienation. What is it and what can educatiors   do about it? Journal of Intervention in School and Clinic, 39(1), 3-90.
Cerniglia, L., Zoratto, F., Cimino, S., Laviola, G., Ammaniti, M., & Adriani, W. (2017). Internet Addiction in adolescence: Neurobiological, psychosocial and clinical issues. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 76,174-184.
Dalbudak, E., Evren, C., Aldemir, S., Coskun, K. S., Ugurlu, H., & Yildirim, F. G. (2013). Relationship of internet addiction severity with depression, anxiety, and alexithymia, temperament and character in university students. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16(4), 272-278. 
Demirci, K., Akgönül, M., & Akpinar, A. (2015). Relationship of smartphone use severity with sleep quality, depression, and anxiety in university students. Journal of Behavioral Addictions, 4, 85 –92.
Doornwaard, SM., van den Eijnden, RJ., Baams, L., Vanwesenbeeck, I., ter Bogt, TF. (2016). Lower psychological well-being and excessive sexual interest predict symptoms of compulsive use of sexually explicit internet material among adolescent boys.  Journal of Youth and Adolescence, 45(1), 73-84.
Egan, M., Daly, M., & Delaney, L. (2016). Adolescent psychological distress, unemployment, and the great recession: Evidence from the National Longitudinal Study of Youth 1997. Social Science & Medicine, 156, 98–105.
Evren, C., Evren, B., Dalbudak, E., Topcu, M., & Kutlu, N. (2019). Relationships of Internet addiction and Internet gaming disorder symptom severities with probable attention deficit/hyperactivity disorder, aggression and negative affect among university students. ADHD Attention Deficit and Hyperactivity Disorders, 1-9
Gupta, A., Khan, A.M., Rajoura, O.P., & Srivastava, S. (2018). Internet addiction and its mental health correlates among undergraduate college students of a university in North India. Journal of Family Medicine and Primary Care, 7(4), 721.
Hoare, E., Milton, K., Foster, C., & Allender, S. (2016). The associations between sedentary behaviour and mental health among adolescents: A systematic review. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. BioMed Central Ltd, 13(1), 108.
Huang, H., & Leung, L. (2009). Instant messaging addiction among teenagers in China: Shyness, alienation, and academic performance decrement. Cyberpsychology & Behavior: The Impact of the Internet, Multimedia and Virtual Reality on Behavior and Society, 12(6), 675–679.
Huang,H., Li, C. J., Gui, Y. F., Zhou, C. Y., Wu, H. M., & Zhang, J. Y. (2015). Undergraduates ’ impulsivity and mobile phone addiction: Amediating role of alienation. Chinese Journal of Clinical Psychology, 23(4), 674– 677.
Jain, G., & Singhai, M. (2017). Academic Stress amongst Students: A Review of Literature. Journal of Management and Research, 5(1), 58-67.
Jia, J., Li, D., Li, X., Zhou, Y., Wang, Y., Sun, W. (2017). Psychological security and deviant peer affiliation as mediators between teacherstudent relationship and adolescent Internet addiction. Computers in Human Behavior, 73, 345-352.
Kaess, M., Durkee, T., Brunner, R., Carli, V., Parzer, P., Wasserman, C., et al. (2014). Pathological internet use among European adolescents: Psychopathology and self-destructive behaviours. European Child & Adolescent Psychiatry, 23(11), 1093-102.
keyhan, J., Kazemzadehbeytali, M. (2018). The effect of teacher autonomy support and causality orientations of autonomy on educational alienation of second grade high school students with mediating role basic psychological needs. Knowledge & Research in Applied Psychology, 19(3), 90-100. (Persian)
Kim, H. H. (2017). The impact of online social networking on adolescent psychological well-being (WB): A population-level analysis of Korean schoolaged children. International Journal of Adolescence and Youth, 22(3), 364–376.
Kumar, M., & Mondal, A. (2018). A study on Internet addiction and its relation to psychopathology and selfesteem among college students. Industrial Psychiatry Journal, 27(1), 61.
Lian, L. (2017). Alienation as mediator and moderator of the relationship between virtues and smartphone addiction among Chinese university students. International Journal of Mental Health and Addiction.
Liang, L., Zhou, D., yuan, C., Shao, A. and Bain, Y. (2016). Gender difference in the relationship between internet addiction and depression: A cross-lagged study in Chinese adolescents. Computers in Human Behavior, 26(4), 463-470
Lim, S., & Shim, H. (2016). Who multitasks on smartphones? Smartphone multitaskers' motivations and personality traits. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 19(3), 223–227.
Livsey, BK. (2013). Self-concept and online social networking in young adolescents: Implications for school counselors [MSc Thesis]. Austin, TX: The University of Texas at Austin.
Malak, M.Z., Khalifeh, A.H., & Shuhaiber, A.H. (2017). Prevalence of internet addiction and associated risk factors in Jordanian school students. Computers in Human Behavior, 70, 556–563.
Mamun, M. A., Hossain, M. S., Siddique, A. B., Sikder, M. T., Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2019). Problematic internet use in Bangladeshi students: The role of socio-demographic factors, depression, anxiety, and stress. Asian Journal of Psychiatry, 44, 48-54.
Marino, C., Gini, G., Vieno, A., & Spada, M. M. (2018). The associations between problematic Facebook use, psychological distress and well-being among adolescents and young adults: A systematic review and meta-analysis. Journal of Aective Disorders,226, 274–281.
McCrae, N., Gettings, S., & Purssell, E. (2017). Social media and depressive symptoms in childhood and adolescence: A systematic review. Adolescent Research Review.
 Motavalli, R., Motavalli, V., Ejder Apay, S. (2021). The effect of coping methods in reducing anxiety among girls with premenstrual syndrome. Journal of Research in Psychopathology, 1(4), 32-36.
Narimani, M., Pourabdol, S., & Basharpour, S. (2016). The effectiveness of acceptance/ commitment training to decrease social anxiety in students with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 6(1), 121-140. (Persian)
Nekane, S.,  Gorostiaga, A., Alonso-Arbiol, I., & Aritzeta, A. (2016). The impact of the role of cyberspace on the tendency towards addiction and delinquency among students in the city of Cyprus. Journal of Adolescence, 53, 1-9
Newman, B.M., & Newman, P.R. (2001). Group identity and alienation: Giving the weits due. Journal of Youth and Adolescence, 30(5), 515–538.
Orsal, O., Orsal, O., Unsal, A., & Ozlap, S. S. (2013). Evaluation of internet addiction and depression among university students. Social and Behavior Science, 82(2), 445-454.
Sadati Baladehi, M., & Taghi Pour Javan, A. (2018). The relationship between internet addiction, social development and health behaviors of high school students in Tehran. Iranian Journal of Health Education and Health Promotion, 6(3), 222-223. (Persian)
Sadock, B.J., Sadock, V.A. Kaplan, & Sadock's. (2015). synopsis of psychiatry: Behaviora sciences/clinical psychiatry. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins
Schimmenti, A., Passanisi, A., Gervasi, AM., Manzella, S., & Fama, F.I. (2014).  Insecure attachment attitudes in the onset of problematic Internet use among late adolescents. Child Psychiatry & Human Development, 45(5), 588-595.
Simcharoen, S., Pinyopornpanish, M., Haoprom, P., Kuntawong, P., Wongpakaran, N., & Wongpakaran, T. (2018). Prevalence, associated factors and impact of loneliness and interpersonal problems on internet addiction: A study in Chiang Mai medical students. Asian Journal of Psychiatry, 31, 2–7.
Tabrizch, N., & Vahidi, Z. (2015). Comparing emotional regulation, mindfulness and psychological well- being in mothers of students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 4(4), 21-35. (Persian)
Turk, F. (2014). Alienation in education. International Journal of Educational Policies, 8 (1), 4158.
van Deursen, A. J. A. M., Bolle, C. L., Hegner, S. M., & Kommers, P. A. M. (2015). Modeling habitual and addictive smartphone behavior: The role of smartphone usage types, emotional intelligence, social stress, self-regulation, age, and gender. Computers in Human Behavior, 45, 411 –420.
World Health Organization (2015). Depression Fact sheet N369.
Xie, X., Dong, Y., & Wang, J. (2018). Sleep quality as a mediator of problematic smartphone use andclinical health symptoms. Journal of Behavioral Addictions, 7, 466–472.
Xu, F. Z., & Zhang, W. X. (2011). Relationship between adolescents’ alienation and pathological internet use: Testing the moderating effect of family functioning and peer acceptance. Acta Psychologica Sinica, 43(4), 410–419. 
Young, K.S. (1998). Caught in the net: How to recognize the sings of internet addiction and a winning strategy for recovery. New York: John Willy and sons
Zhang, Y., Yang, Z., Duan, W., Tang, X., Gan, F., Wang, F., … Wang, Y. (2014). A preliminary investigation on the relationship between virtues and pathological internet use among Chinese adolescents. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 8(1), 8.