بررسی روابط ساختاری عملکرد نظارتی و تفکر انتقادی والدین با سازگاری و خودکارآمدی دانش‌آموزان مقطع متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره، دانشگاه کردستان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره تحصیلی، دانشگاه کردستان

10.22098/jsp.2018.697

چکیده

هدف از این پژوهش، پیش­بینی سازگاری و خودکارآمدی دانش­آموزان از طریق سبک نظارتی و تفکر انتقادی والدین ­بود.روش پژوهش حاضر توصیفی _ همبستگی، از نوع مدل­یابی معادلات ساختاری ­بود. جامعه آماری پژوهش، متشکل از کلیه دانش­آموزان پسر دبیرستانی بودند که در سال 1395-1396 در مدارس شهر سنندج مشغول به تحصیل بودند. از بین این جامعه، نمونه­ای به حجم 440 دانش­آموز به روش خوشه­ای تک­­مرحله­ای انتخاب­ و پرسش­نامه­های: نظـارت والـدین(PMS)، مهارت هایتفکر انتقادی کالیفرنیا(CCTST)(فرم ب)، خودکارآمدی کودکان و نوجوانان(SEQ-C) وپرسش­نامه سازگاری سینها و سینگ (AISS)را تکمیل نمودند. داده­ها با نرم­افزار AMOS  مورد تجزیه و تحلیل قرار­گرفت. نتایج نشان داد بین نظارت والدین با کلیه مؤلفه­های سازگاری و خودکارآمدی دانش­آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود­ دارد و همچنین یافته­ها بیانگر رابطه مثبت و معنادار بین تمامی مؤلفه­های تفکر انتقادی با کلیه مؤلفه­های سازگاری و خودکارآمدی دانش­آموزان ­بود. نتایج حاصل از پژوهش حاضر می­تواند برای کمک به تدوین و به­کارگیری برنامه­های آموزشی، پیشگیرانه و درمانی برای والدین جهت شکل­دهی و تقویت خودکارآمدی و سازگاری دانش­آموزان مورد استفاده قرار ­بگیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A study of the structural relationships between parental monitoring performance, critical thinking and middle school students' adaptability and self-efficacy

نویسندگان [English]

  • O Issanejad 1
  • shabrooz ghabadizade 2
1 Assistant of Counseling, University Kordistan
2 Consultation, Humanites And Social Sciences, Kurdistan, SanandJ , Iran
چکیده [English]

This study aims at predicting students' adaptability and self-efficacy through parental monitoring performances and critical thinking. This descriptive-correlational study uses structural equation modeling (SEM). The population included junior high school male students in Sanandaj, Iran in 2016 academic year. 440 students were selected through one-stage cluster sampling. Parental Monitoring System (PMS), California Critical Thinking Skills Test (B), Self-Efficacy Questionnaire for Children (SEQ-C) and adaptability questionnaires (AISS) were filled in. The data were analyzed through AMOS software. The results showed that there was a positive relationship among parental monitoring and all students' adaptability and self-efficacy factors. The results also implied the meaningful and positive relationship among students' critical thinking and all adaptability and self-efficacy factors. The findings of this study can be used in developing and applying educational plans and proposing preventive therapy for parents in order to form and improve students' adaptability and self-efficacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaptability
  • critical thinking
  • parental monitoring performances
  • self-efficacy

مراجع

آقاجانی، طهمورث؛ شوقی، بهزاد؛ نعیمی، سارا. (1393). تحلیل روابط ساختاری بین آموزش خودمتمایزسازی با اضطراب امتجان و باورهای خودکارآمدی. فصل­نامه دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 15(1)، 34_44.
اسلامی، حسین. (1382). ارائه الگویی برای طراحی و اجرای برنامه خواندن انتقادی و بررسی اثر آن بر تفکر انتقادی و نوشتن تحلیلی. رساله دکتری، تهران: دانشگاه تربیت معلم.
احمدی، خدابخش؛ خدادادی­سنگده، جواد. (1394). بررسی وضعیت نظارت والدین بر نوجوانان در خانواده­های نظامی. مجله علوم مراقبتی نظامی، 2(3)، 127_133.
پردل، هادی. (1395). اثربخشی نظارت والدین بر میزان خطرپذیری نوجوانان. دوفصلنامه آسیب­شناسی مشاوره، 1(2)، 25_33.
تمنایی فر، محمدرضا؛ لیث، حکیمه. (1394). رابطه هوش هیجانی، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی با سازگاری دانش­آموزان دبیرستان، فصلنامه پژوهش های نوین روان شناختی، 10(39)، 25_53.
جوکار، فاطمه. (1393). رابطه شیوه­های فرزندپروری و سبک­های هویت با تفکر انتقادی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران.
خوش­کنش، ابوالقاسم؛ اسدی، مسعود؛ شیرعلی­پور، اصغر؛ کشاورزافشار، حسین. (1389). نقشِ نیازهای بنیادین و حمایت اجتماعی در سازگاری اجتماعی دانش­آموزان مقطعِ متوسطه. فصل­نامه روان­شناسی کاربردی، 4(1)، 82_94.
خلیلی، حسین؛ سلیمانی، محسن. (1382). تعیین اعتماد، اعتبار و هنجار نمرات آزمون­های مهارت­های تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب. مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل، 5(2)، 84_90.
رحیم نیا، محسن؛ رسولیان، مریم. (1385). مقایسه مکانیزم های سازگاری نوجوانان کانون اصلاح و تربیت و نوجوانان دبیرستانی. مجله روانپزشکی و روان شناسی بالینی ایران، 12(1)، 29_35.
زکی، محمدعلی. (1389). سازگاری دانش­آموزان و رابطه آن با حمایت اجتماعی، بررسی موردی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان، دو فصلنامه تخصصی پژوهش جوان، فرهنگ و جامعه خانواده، سال چهارم، شماره 8، صص 107-130.
زاهد، عادل، رجبی، سعید و امیدی، مسعود. (1391). مقایسه سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی و. یادگیری خودتنظیمی در دانش­آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ی ناتوانی­های یادگیری، 1(2)، 43-62.
سینها، ای. کی. پی؛ سنک، آر. پی. (1993). راهنمای پرسش­نامه سازگاری دانش­آموزان دبیرستانی. ترجمه ابوالفضل کرمی، 1380، تهران: انتشارات مؤسسه روان­تجهیزِ سینا.
صمیمی­پور، محبوبه. (1393). پیش­بینی ابعاد امید براساس سبک­های والدگری در دانش­آموزان دبیرستانی شهر شیراز. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت.
صادقی، نعیمه. (1392). بررسی رابطه سبک­های تفکر و شیوه­های فرزندپروری با خودکارآمدی تحصیلی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز.
طهماسبیان، کارینه. (1386). اعتبار، پایایی و هنجاریابی پرسش­نامه خوداثرمندی کودکان و نوجوانان در تهران، فصل­نامه روان شناسی کاربردی، 1(4)، 373_390.
عبدالهی، راشن؛ رسولی زاده طباطبایی، کاظم. (1392). تأثیر بازی­های رایانه ای بر ویژگی­های شخصیتی و سازگاری نوجوانان. دوفصل­نامه مطالعات پلیس زن، 7(18)، 84_107.
کوکبی، مرتضی؛ حری، عباس؛ مکتبی­فرد، لیلا. (1389). بررسی مهارت­های تفکر انتقادی در داستان­های کودکان و نوجوانان. مطالعات ادبیات کودک، 1(2)، 157_170.
گراوند, هوشنگ؛ سیدعلی اکبر، حسینی؛  یاسر، سلطانی؛ احمد، چالی. (۱۳۹۰). بررسی رابطه بین سبکهای تفکر با ادراک سبکهای فرزندپروری والدین در دانشجویان، دومین همایش ملی روان­شناسی - روان­شناسی خانواده، مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
معافیان، فاطمه؛ غنی­زاده، افسانه. (1390). بررسی رابطه میان تفکر انتقادی و خودکارآمدی دانشجویانِ زبانِ انگلیسی. فصل­نامه آموزش مهارت­های زبان، 3(1)، 119_149.
نظری، علی­محمد؛ امینی­منش، سجاد؛ شاهینی، علی. (1392). ساختار خانواده، نظارت والدین و همنشینی با همسالان بزهکار در نوجوانان پسر بزهکار و بهنجار. فصل­نامه پژوهش در سلامت روان­شناختی، 6(4)، 61_68.
علایی خرایم، رقیه؛ نریمانی، محمد و علایی خرایم، سارا (1391). مقایسه‌ی باورهای خودکارآمدی و انگیزه‌ی پیشرفت در میان دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 3(1)،  91-78.
نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ ابوالقاسمی، عباس و احدی، بتول (1392). مقایسه‌ی اثربخشی آموزش پذیرش/ تعهد با آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، 2(3)، 176-154.
نریمانی، محمد؛ خشنودنیای چماچایی، زاهد، عادل و ابوالقاسمی، عباس (1392). نقش درک حمایت معلم در پیش بینی خودکارآمد ی تحصیلی دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 3(1)، 110-128.
نریمانی، محمد و وحیدی، زهره(1392). مقایسه ی نارسایی هیجانی، باورهای خودکارآمدی و عزت نفس در میان دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ی ناتوانی های یادگیری،3(2)،91-78.
نویدی، احد. (1387). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر مهارت­های سازگاری پسران دوره متوسطه شهر تهران. مجله روان­پزشکی و روان­شناسی بالینی ایران، 14(4)، 394_403.
یارمحمدیان، احمد؛ شرفی راد، حیدر. (1390). تحلیل رابطه بین هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی در نوجوانان. فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، 22(44)، 35_50.
Alaei Kharaim, R., Narimani, M. & Alaei Kharaim, S (2010). Comparison of self-efficacy beliefs and the motivation for progress among students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3 (1), 91-78. (Persian).
Azmoude, E., Jafarnejade, F., & Mazlom, S. R. (2015). The Predictors for Maternal Self-efficacy in Early Parenthood. Journal of reproductive & infant psychology, 3(2), 368-376.
Bandura, A. (2005). The primacy of self regulation in health promotion transformative main stream. Applied psychology & International Review, 54(1), 245- 254.
Bandura, A. (2006) (a). Toward a psychology of human agency. Perspective of Psychological Science, 1(2), 164 180.
Banta, T. W. (2012). Toward a Plan for Using National Assessment To Ensure Continuous Improvement of Higher Education. [Cited 2012 Mar 30]. Available from: http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED340753.pdf
Biabangard, E. (2005). Juvenile psychology. Tehran; Nashr Farhange Eslami Press.
Brandt, D. (2006). Delinquency, development, & social policy. 1st ed. Connecticut: Yale University Press.
Bowman, M. A., Prelow, H. M., & Weaver, S. R. (2007). Parenting behaviors, association with deviant peers, & delinquency in African American adolescents: A mediated-moderation model. Journal of youth & adolescence, 36(4), 517-527.
Burns, J. M., Andrews, G., & Szabo, M. (2002). Depression in young people: hat causes and can we prevent it? Mia. Com. au / public / issues / 177-00-0712002 / burt 1037 – fm. pdf.
Crosby, R., Terrell, L., & Pasternak, R. (2015).Is perceived parentalmonitoring associated with sexual risk behaviors of young Black males? Preventive Medicine Reports, 2(1), 829–832.
Chong, Sh. T., The, P. Sh., Jaafar, J. R., Rahim, S. A., Abdulkadir, N., Hoesni, A., Mohamad, S., Sarnon, N. S. (2014). Caring or Controling? Parental Monitoring & its Effect on Negative Emotion & Achievement Motivation of At-risk Adolescents. Journal of social & behavioral sciences, 140(1), 270 – 273.
DiClemente, R. J., Wingood, G. M., Crosby, R., Sionean, C., Cobb, B. K., Harington, K., Davies, S., Hook, E. W., Oh, M. K. (2001). Parental monitoring: Association with adolescents’ risk behaviors. Archives Pediatrics & Adolescent Medicine, 107(6), 1363-1368.
Emir, S. (2009).  Education faculty students’ critical thinking disposition according to academic achievement. Journal of social & behavioral sciences, 1(1), 2466-2469.
Faure, S., & Loxton, H. (2003). Anxiety, depression & self efficacy level of women undergoing first trimester abortion. South African journal of psychology, 33(1), 28 – 38.
Facione, A. P., Facione, N. C. (1994). The California critical thinking skills test and national. League for nursing accreditation requirement Millbrae. CA: Academic; 5.
Fosco, G. M., Stormshak, E. A., Dishion, T. J., & Winter, C. E. (2012). Family relationships & parental monitoring during middle school as predictors of early adolescent problem behavior. Journal of clinical child & adolescent psychology, 41(2), 202_213.
Fulkerson, J. A., Pasch, K. E., Perry, C. L., & Komro, K. (2008). Relationships between alcohol-related informal social control, parental monitoring & adolescent problem behaviors among racially diverse urban youth. Journal of community health, 33(6), 425-433.
Flamm, E. S., & Glornick, W. S. (2013). Adolescent adjustment in the context of life change: The supportive role of parental structure provision. Journal of adolescence, 36(5), 899–912.
Gul R, Cassuma SH, Ahmada A, Khana SH, Saeeda T, Parpio Y. (2010). Enhancement of critical thinking in curriculum design & delivery: Arandomized controlled trial for educators. Journal of research on adolescence, 2(2), 3219-3225.
Gerard, J. M., & Zollerbooth, M. (2015). Family & school influences on adolescents' adjustment: The moderating role of youth hopefulness & aspirations for the future. Journal of adolescence, 44(2), 1-16.
Gravand, H., Hosaini, S. A., Soltani, Y., & Chali, A. (2011). The Relationship between Thinking Styles & Perception of Parents' Parenting Styles in Students. Second National Conference on Psychology - Family Psychology, Islamic Azad University Central Marvdasht, Marvdasht. (Persian).
Huang, L., Wang, Z., Yao, Y., Shan, Ch., Wang, H., Zhu, M., Lu, Y., Sun, P., & Zhao, X. (2015). Exploring the association between parental rearing styles & medical students’ critical thinking disposition in China. BMC medical education, 15(88), 2-8.
Jacobson, K. C., & Crockett, L. J. (2000). Parental monitoring & adolescent adjustment: An ecological perspective. Journal of research on adolescence, 10(1), 65-97.
King, R. A., Schwab-Stone, M., Flisher, A. J., Greenwald, S., Kramer, R. A., Goodman, S. H., & Gould, M. S. (2001). Psychosocial & risk behavior correlates of youth suicide attempts and suicidal ideation. Journal of the American academy of child & adolescent psychiatry, 40(7), 837-846.
Kogut, E. (2016). Adult attachment styles, self-efficacy, & causal attributional style for achievement-related failures. Journal of learning & individual differences, 50(5), 64–72.
Laird, R. D., Criss, M. M., Pettit, G. S., Dodge, K. A., & Bates, J. E. (2008). Parents' monitoring knowledge attenuates the link between antisocial friends & adolescent delinquent behavior. Journal of abnormal child psychology, 36(3), 299-310.
Lee, B., Padilla, J., & Mchale, S. M. (2015). Transmission of Work Ethic in African-American Families and Its Links with Adolescent Adjustment. Journal of youth adolescence, 45(11), 2278-2291.
Martinson, L. A., Esposito-Smythers, C., & Blalock, D. V. (2016). The effect of parental monitoring on trajectories of disordered eating attitudes & behaviors among adolescents: An individual growth curve analysis. Journal of adolescence, 107(1), 180-187.
Narimani, M. & Vahidi, Z. (2014). A comparison of alexithymia, self-efficacy and self-esteem in students with and without learning disability. Journal of Learning Disabilities, 3(2), 78-91. (Persian).
Narimani, M., Khoshnoodnia Chomachaei, B., Zahed, A. & Abolghasemi, A. (2013). The role of perceived teacher support in predicting academic self-efficacy in students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3 (1), 110-128. (Persian)
Narimani, M., Abbasi, M., Abolghasemi, A. & Ahadi, B. (2013).A study comparing the effectiveness of acceptance/commitment by emotional regulation training on Adjustment in students with dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 2(4), 154-176. (Persian).
Negovan, V., Sterian, M., & Martin, O. P. (2014). Interparental relationships & preparatory class children’s selfesteem and self-efficacy. Journal of social & behavioral sciences, 187(33), 637 – 641.
Popil, I. (2010). Promotion of critical thinking by using case studies as teaching method. Journal of nurse education today, 31(2), 204-207.
Padillawalker, L. M., Coyne, S. M., & Coiller, K. M. (2016). Longitudinal relations between parental media monitoring & adolescent aggression, prosocial behavior, & externalizing problems. Journal of adolescence, 46 (1), 86-97.
Pellerone, M., Spinelloa, C., Sidoi, A., & Micciche, S. (2014). Identity, perception of parent-adolescent relation & adjustment in a group of university students. 2nd global conference on psychology researches, 190(2), 459 – 464.
Qing, Z. H., Jinga, G., & Yan, W. (2010). Promoting preserves teachers’ critical thinking skills by inquiry-based chemical experiment. Journal of social & behavioral sciences, 2(2), 4597-4603.
Singer, M. I., Flannery, D. J., Guo, S., Miller, D., Leibbrandt, S. (2004). Exposure to violence, parental monitoring, & television viewing as contributors to children’s psychological trauma. Journal of community psychology, 32(5), 489–504.
Sidhartha, T., & Jena, Sh. (2006). Suicidal Behaviors in adolescents. Journal of pediatrics, 73(9), 783-788.
Suld, S. M., & Huebner, E. S. (2006). Is extremely high life satisfaction during adolescence advantageous? Journal of social indicators research, 78(2), 179 – 203.
Travers, L. V., Bohnert, A. M., & Randall, E. T. (2013). Brief report: Adolescent adjustment in affluent communities: The role of motivational climate & goal orientation. Journal of adolescence, 36(2), 423–428.
Tahmasbian, K. (1997). Validity, reliability & standardization of self-efficacy questionnaire in children & adolescents in Tehran. Journal of Applied Psychology, 1(4 & 5), 373_390.
Ulas, A. H., Kocak, B., & Karabacak, H. (2012). Examination of critical thinking levels of fifth grade students in primary education in terms of their success in the Turkish language Course. Journal of social & behavioral sciences, 31(1), 880 – 885.
Wang, B., Stanton, B., Li, X., Cottrell, L., Deveaux, L., & Kaljee, L. (2013). The influence of parental monitoring & parenteadolescent communication on Bahamian adolescent risk involvement: A three-year longitudinal examination. Journal of social science & medicine, 97(1), 161-169.
Whiteman, Sh. D., Solmeyer, A. R., & McHale, S. M. (2015). Sibling relationships & adolescent adjustment: longitudinal associations in two parent African American families. Journal of youth & adolescence, 44(11), 2042-2053.
Zahed, A., Rajabi, S. & Omidi, M. (2011). The comparison  social, emotional  and  academic  and  self  regulatory  learning  of  students   with  and  without  learning  disabilities. Journal of Learning Disabilities, 1(2), 43-62 (Persian).
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار