Effectiveness of Cognitive-Behavioral Play Therapy (CBPT) on improving attention and planning in children with attention-deficit/ hyperactivity disorder

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD student in Psychology, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, University of Mohaghegh Ardebili , Ardebil, Iran

2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, University of Mohaghegh Ardebili, Ardebil, Iran

Abstract

Objective: The purpose of the current study was to determine the effectiveness of Cognitive-Behavioral Play Therapy (CBPT) on improving Attention and Planning in Children with Attention-Deficit/ Hyperactivity Disorder.
Methods: This was an experimental study with the pre- and post-test design and group control. The study population consisted of children ages 7-12 years old was diagnosed with ADHD in Ardebil city. Among them, 30 were selected by Convenience Sampling method. They were randomly assigned to equal rations in the intervention and control group. The research instruments were: Short Form and Revised Conforming Rating Scale for Parents (CPRS-R: S), Toulouse. Pieron’s attentional Test and Tower of London. Intervention group received Cognitive-Behavioral Play Therapy (CBPT) in 10 sessions. The data were analyzed using multivariate analysis of covariance (MANCOVA).
Results: Results showed that cognitive behavioral Play Therapy (CBPT) had significant impact on the improving attention and planning in students with Attention-Deficit/ Hyperactivity Disorder (P<0/05) and the students who received Cognitive-Behavioral Play Therapy (CBPT) in the experimental group had higher levels of planning and attention than the students in the control group.
Conclusion: The findings indicated that Cognitive-Behavioral Play Therapy (CBPT) can be considered as an effective way to improve the attention and planning of students with Attention-Deficit/ Hyperactivity Disorder.

Keywords

References

ارجمندنیا، ع.ا.، حسن­وند، م.، و اصغری نکاح، م. (1397). تأثیر بازی­های شناختی بر عملکرد توجه و بازداری پاسخ در کودکان دارای اختلال ریاضی. فصلنامه کودکان استثنایی، 18(1)، 5-18.  20.1001.1.16826612.1397.18.1.6.3
اصغری نکاح، م.، و عابدی، ز. (1393). بررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر بهبود بازداری پاسخ، برنامه­ریزی و حافظه­ی کاری کودکان دارای اختلال نقص توجه / بیش­فعالی. فصلنامه روانشناسی شناختی، 2(1)، 41- 52.  ‎ 20.1001.1.23455780.1393.2.1.5.8
اکبری، ب.، و رحمتی، ف. (1394). اثر بخشی بازی­درمانی مبتنی بر روی­آ­ورد شناختی– رفتاری بر کاهش پرخاشگری کودکان پیش­دبستانی مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون­کنشی. فصلنامه تحول روانشناختی کودک، 2(2)، 93-100.
ایروانی، م. (1383). روانشناسی آزمایشی (تجربی). تهران: انتشارات پیام آوران کلک آزاد.
پورمحمدرضای تجریشی، م.، عاشوری، م.، جلیل­آبکنار، س.، و به­پژوه، ا. (1393). اثربخشی آموزش بازداری پاسخ بر حافظه فعال دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی. توانبخشی، 15(4)، 12-20.
پاشا، غ.م.، و اخوان، گ. (1388). تأثیر موسیقی فعال بر حافظه و توجه بیماران اسکیزوفرن مرد و زن مرکز شفاء دزفول. یافته­های نو در روانشناسی، 4(11)، 35-46.
پرورش، ن.، ضیاء الدینی، ح.، عرفانی، ر.، و شکوهی، م. (1393). فراوانی اختلال کمبود توجه/ بیش­فعالی و ارتباط آن با افسردگی در دانشجویان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 16(1)، 94-99.
جنتیان، س.، نوری، ا.، شفتی، س. ع.، مولوی، ح.، و سماواتیان، ح. (1387). اثربخشی بازی­درمانی بر رویکرد شناختی – رفتاری بر شدت علایم اختلال بیش­فعالی/ کمبود توجه، تحقیقات علوم رفتاری، 6(2)، 109-119.
حسین­خانزاده، ع.، رسولی، ح.، و کوشا، م. (1397). تأثیر بازی درمانی بر حافظه کوتاه مدت دیداری و انعطاف پذیری شناختی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی-توجه/ فزون کنشی. مطالعات روانشناختی، 14(4)، 55-72.
حسنی، ر.، میرزائیان، ب.، و خلیلیان، ع. (1392). اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری بر اضطراب و عزت نفس کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / بیش­فعالی. فصلنامه پژوهش­های نوین روانشناختی، 8(29)، 164-180.
خیراله بیاتیانی، غ.، حافظی، ف.، عسگری، پ.، و نادری، ف. (1399). اثربخشی بازی­درمانی شناختی رفتاری و آموزش نظریه ذهن بر انعطاف‌پذیری شناختی در دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های خاص یادگیری با و بدون همبودی اختلال نقص توجه/بیش-فعالی. تازه های علوم شناختی، 22(۳)، ۲۴-۳۶. 10.30699/icss.22.3.24
خوشابی، ک.، شمسایی، م.م.، جدیدی، م.، نیکخواه، ح.ر.، بسته حسینی، ش.، و ملک خسروی، غ. (1392). مقایسه تاثیر ریتالین، نوروفیدبک، آموزش مدیریت والدین و تعامل سه روش بر علائم کلی در اختلال بیش فعالی ـ نقص توجه و کیفیت رابطه مادر ـ فرزندی. مجله پزشکی بالینی ابن سینا، 20(۲) ،۱۳۳-۱۴۳.
گنجی، ح. (1392). آزمون­های روانی (مبانی نظری و علمی). تهران، انتشارات ساوالان.
عاشوری، م.، و دلال­زاده بیگدلی، ف. (1396). اثربخشی بازی­درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری بر مشکلات رفتاری و مهارت­های اجتماعی کودکان پیش­دبستانی با اختلال نارسایی توجه-بیش­فعالی. توانبخشی، 19(2)، 102- 115.
عبدی، ا.، عربانی­دانا، ع.، حاتمی، ج.، و پرند، ا. (1393). اثربخشی بازی­های رایانه­ای شناختی بر بهبود حافظة کاری، توجه و انعطاف­پذیری شناختی در کودکان مبتلا به ADHD ، فصلنامة کودکان استثنائی، 14(1)، 20-33.  20.1001.1.16826612.1393.14.1.2.1
عینی، ساناز و هاشمی، زهره. (1401). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر تعلل‌ورزی تصمیم‌گیری و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان. مجله روانشناسی مدرسه و آموزشگاه، 11(1)، 68-79. 10.22098/JSP.2022.1571
سلیمانی، ا. (1394). مقایسه­ی عملکرد دانش­آموزان با و بدون اختلال یادگیری ریاضی در آزمون برج لندن و مقیاس عملکرد پیوسته. ناتوانی­های یادگیری، 4(3)، 73-56.
شهائیان، آ.، شهیم، س.، بشاش، ل.، و یوسفی، ف. (1386). هنجاریابی، تحلیل عاملی و پایایی فرم کوتاه ویژه والدین مقیاس درجه­بندی کانرز برای کودکان 6 تا 11 ساله در شیراز، مطالعات روانشناختی، 3(3)، 120-97
طاهری، م. (1396). تاثیر بازی درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی در توانایی برنامه­ریزی و توجه انتخابی کودکان مبتلا به نقص توجه و بیش­فعالی. مجله پیشرفت­های نوین در علوم رفتاری،2(9)، 37-49.
لواسانی، م.،کرامتی، ه.، و پروین، ک. (1397). اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری بر سازگاری اجتماعی و سازگاری تحصیلی دانش­آموزان با اختلال خواندن. ناتوانی­های یادگیری، 7(3)، 91-109. 0.22098/JLD.2018.629
مالدار، ز.، و رسولی، ن. (1399). اثربخشی عروسک­درمانی مبتنی بر شناختی­رفتاری بر افزایش توانمندی­شناختی و بهبود توجه دختران با نقص توجه بیش­فعالی. رویش روانشناسی، 4(49)، 132-123
مشهدی، ع.، رسول­زاده طباطبایی، س.ک.، آزادفلاح، پ.، و سلطانی­فر، ع. (1388). مقایسه بازداری و کنترل تداخل در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون­کنشی و کودکان بهنجار. مجله روانشناسی بالینی، 1(2)، 37-50.
موللی، گ.، جلیل‌آبکنار، س.، و عاشوری، م. (1394). بررسی اثربخشی بازی‌درمانی گروهی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی آسیب‌دیده شنوایی. مجله توانبخشی، ۱۶(۱)، ۷۶-۸۵.
نریمانی، محمد و شربتی، انوشیروان. (1394). مقایسه‌ی حساسیت اضطرابی و عملکرد شناختی در دانش‌آموزان با و بدون نارسانویسی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 4(4)، 85-100.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th Ed.), (DSM-5). American Psychiatric Pub. [DOI.org/10.1176/appi.books.9780890425596]
Abdi, A., Arabani Dana, A., Hatami, J., & Parand, A. (2014). The effect of cognitive computer games on working memory, attention and cognitive flexibility in students with attention deficit/hyperactivity disorder. Journal of Exceptional Children, 14 (1), 19-34. (Persian). http://joec.ir/article-1-198-en.html
Ashori, M., & Dallalzadeh Bidgoli, F. (2018). The effectiveness of play therapy based on cognitive-behavioral model: Behavioral problems and social skills of pre-school children with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Rehabilitation, 19 (2), 102-115. (Persian).  http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2314-en.html
Arjmandnia, A. A., Hassanvand, M., & Asgharinekah, M. (2018). The effect of cognitive games on attention and response inhibition in Students with dyscalculia. Journal of Exceptional Children, 18(1), 5-18. (Persian). http://joec.ir/article-1-628-en.html
Asgari Nekah, S. M., & Abedi, Z. (2014). The effectivness of executive Functions based play therapy on improving response inhibition, planning and working memory in children with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Cognitive Psychology, 2(1), 41-51. (Persian). http://jcp.khu.ac.ir/article-1-2005-en.html
Akbari, B., & Rahmati, F. (2015). The efficacy of cognitive behavioral play therapy on the reduction of aggression in preschool children with attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of Child Mental Health, 2 (2), 93-100. (Persian).  http://childmentalhealth.ir/article-1-53-en.html
Barkley, R. A. (2014). Sluggish cognitive tempo (concentration deficit disorder?): Current status, future directions, and a plea to change the name. Journal of Abnormal Child Psychology, 42(1), 117-125. [DOI.org/10.1007/s10802-013-9824-y]
Conners, C. K. (1990). Manual for Conners’ Rating Scales. Canada. Multi health system, Inc.
Conners, C. K., Sitarenios, G., Parker, J. D., & Epstein, J. N. (1998). Conners CK, Sitarenios G, Parker JD, Epstein JN. The revised Conners' Parent Rating Scale (CPRS-R): factor structure, reliability, and criterion validity. Journal of Abnormal Child Psychology, 26(4), 257-268. [DOI.org/10.1023/A:1022602400621]
Coogan, A. N., Baird, A. L., Popa-Wagner, A., & Tome, J. (2016). Circadian rhythms and atention defcit hyperactivity disorder: Te what, the when and the why. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry; 67, 74-81. [DOI.org/10.1016/j.pnpbp.2016.01.006]
Dvorsky, M. R., & Langberg, J. M. (2019). Predicting impairment in college students with ADHD: the role of executive functions. Journal of Attention Disorders, 23(13), 1624-1636. [DOI.org/10.1177/1087054714548037]
El-Nagger, N. S., Abo-Elmagd, M. H., & Ahmed, H. I. (2017). Effect of applying play therapy on children with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Nursing Education and Practice, 7(5), 104-115. [DOI.org/10.5430/jnep.v7n5p104]
Eyni, S., & Hashemi, Z. (2022). The effectiveness of cognitive-behavioral intervention on decisional procrastination and academic self- efficacy education the students. Journal of School Psychology and In Stitutions, 11(1),68-79. (Persian) 10.22098/JSP.2022.1571
Ghanji, H. (2001). Psychological tests (theoretical and scientific foundations).Tehran: Savalan. (Persian).
Hassani, R., Mirzaeeian, B., & Khalilian, A. (2013). Effectiveness of cognitive behavior-based play therapy on anxiety and self-steem of children with attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD) children. Quarterly Journal of New Psychological Research, 8(29), 164-180. (Persian). https://psychologyj.tabrizu.ac.ir/article_4279_en.html
Hallahan, D. P., Kauffman, J. M., & Pullen, P. C. (2015). Exceptional learners: An introduction to special education. York New: Pearson.  https://www.amazon.com/Exceptional-Learners-Introduction-Special-Education/dp/013480693X
Hossein Khanzadeh, A. A., Rasouli, H., & Kousha, M. (2019).The effectiveness of play therapy on visual short-term memory and cognitive flexibility in children with attention deficit/ hyperactivity disorder. Psychological Studies, 14(4), 55-72. (Persian). [DOI.org/10.22051/psy.2018.16252.1452]
Hudec, K. L., Alderson, R. M., Patros, C. H., Lea, S. E., Tarle, S. J., & Kasper, L. J. (2015). Hyperactivity in boys with attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD): The role of executive and non-executive functions. Res Devel Disabi, 45-46(5), 103-109. [DOI.org/10.1016/j.ridd.2015.07.012]
Klingberg, T., Forssberg, H., & Westerberg, H. (2002). Training of working memory in children with ADHD. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology; 24(6), 781–91. [DOI.org/10.1076/jcen.24.6.781.8395]
Kristen, L. M., Smith, S. W., Cumming M. M & Daunic, A. P. (2017). A review of social problem- solving intervetions: Past finding, current status, and future directions. Review of Ecucational Research, 87(1), 71-102. [DOI.org/10.3102%2F0034654316652943]
Khalife, N., Kantomaa, M., Glover, V., Tammelin, T., Laitinen, J., Ebeling, H., & et al. (2014). Childhood attentiondeficit/hyperactivity dis-order symptoms are risk factors for obesity and physical in activity in adolescence. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 53, 425-436. [DOI.org/10.1016/j.jaac.2014.01.009]
Khoushabi, K., Shamsaee, M. M., Jadidi, M., Nikkhah, H. R., Basteh Hoseini, S. H., & Malek Khosravi, G. H. (2013). A comparative Study on the effectiveness of stimulant therapy (Ritalin) neurofeedback, and parental management training and interaction of the three approaches on improving ADHD and quality of mother -child communication. Scientific Journal of Hamadan University of Medical Science, 20(2), 68, 132-141. (Persian). http://sjh.umsha.ac.ir/article-1-140-en.html
Kheirolah Bayatiani, G., Hafezi, F., Asgari, P., Naderi, F. (2020). Comparison of the effectiveness of cognitive-behavioral play therapy and theory of mind training on cognitive flexibility of students with specific learning disabilities and comorbidity with attention-deficit/hyperactivity disorder as a moderator. Advances in Cognitive Sciences, 22(3), 24-36. (Persian). http://icssjournal.ir/article-1-1156-en.html
Irvani, M. (2004).  Experimental psychology. Tehran: Kalak azad. (Persian)
Janatian, S., Nouri, A., Shafti, A., Molavi, H., & Samavatyan, H. (2009). Effectiveness of play therapy on the bases of cognitive behavior approach on severity of symptoms of Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) among primary school male students aged 9-11. Journal of Behavioral Studies; 6, 109- 119. (Persian). http://dorl.net/dor/20.1001.1.17352029.1387.6.2.7.5
Lavasani, M., Keamati, H., & Kadivar, P. (2018). Effectiveness of cognitive-behavioral play therapy on social adjustment and educational adaptability of students with reading disorder, Journal of Learning Disabilities, 7(3), 161-167. (Persian). 10.22098/JLD.2018.629
Lezak, M. D., Howieson, D. B., & Loring, D. W. (2004). Neuropsychological Assessment (4 thed). New York: Oxford University press. [DOI.org/10.1007/s00415-005-0003-0]
Martel, M., Nikolas M., & Nigg, J. T. (2007). Executive function in adolescents with ADHD. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 46(11), 1437-1444. [DOI/10.1097/chi.0b013e31814cf953]
Miranda, A., Presentación, M. J., Siegenthaler, R., & Jara, P. (2013). Effects of a psychosocial intervention on the executive functioning in children with ADHD. Journal of Learning Disabilities, 46(4), 363-376. [DOI.org/10.1177/0022219411427349]
Mhalla, A., Guedria, A., Braham, T., Amamou, B., Sboui, W., Gaddour, N. & Gaha, L. (2018). ADHD in tunisian adolescents: Prevalence and associated Factord. Journal of Attention Disorder, 22(2), 154- 162. [DOI.org/10.1177%2F1087054717702217]
Molly, G., Jalil Abkenar, S. S., & Ashouri, M. (2015). The effectiveness of group play therapy on social skills of hearing impaired preschool children. University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, 16 (1), 76-85. (Persian). http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-1568-fa.html
Maldar, Z., & Rasuli, N. (2020). Effectiveness doll therapy based on cognitive behavioral to increase cognitive ability and improve attention of girls with attention deficit hyperactivity disorder. Frooyesh, 9(4), 123-132. (Persian). http://frooyesh.ir/article-1-1853-en.html
Mashhadi, A., Rasoolzadeh tabatabaee, K., Azadfalah, P., & Soltanifar, A. (2009). Comparative response inhibition in children deficit /hyperactivity disorder compared to normal children. Journal Clinical Psycology, 2(1), 37-50. (Persian). [DOI.org/10.22075/jcp.2017.1979]
Narimani, M., & Sharbati, A. (2015). Comparison of anxiety sensitivity and cognitive function in students with and without dysgraphia. Journal of Learning Disabilities, 4(4), 85-100. (Persian)
O'connel, R. G., Bellgrove, M. A., Dockree, P. M. & Robertson, I. H. (2006). Cognitive remediation in ADHD. Effect of periodic non-contingent alerts on sustained attention to response. Neuropsychological Rehabiliation, 16(6), 653-65. [DOI.org/10.1080/09602010500200250]
Panksepp, J., Burgdorf, J., Cortney, T., & Gordon, V. (2003). Modeling ADHD-type arousal with unilateral frontal cortex damage in rest and beneficial effect of play therapy. Journal of Brain and Cognition, 52, 97-105. [DOI.org/10.1016/s0278-2626(03)00013-7]
Pourmohammadreza-Tajrishi, M., A'shouri, M., Jalil-Abkenar, S. S., & Behpajooh, A. (2015). The effectiveness of response inhibitation training on the working Memory in Students with attention deficit/hyperactivity disorder. Journal of Rehabilitation, 15 (4), 12-21. (Persian). http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-1484-fa.html
Pasha, G. H. R & Akhavan, G. (2009). The effect of Active music on memory and attention of schizophrenia patient. Journal of Social Psychology. 3(11), 35-46. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=194229
Parvaresh, N., Ziaadini, H., Erfani, R., & Shokoohi, M. (2014). Prevalence of attention deficit hyperactivity disorder and its relation with depression. Journal of Gorgan University Medical Sciences, 16(1), 94-99. (Persian). http://goums.ac.ir/journal/article-1-1981-fa.html
Safer, D. J. (2018). Is ADHD really increasing in youth? Journal of Attention Disorder, 22(2), 107-115. [DOI.org/10.1177/1087054715586571]
Sosic-Vasic, Z., Kröner, J., Schneider, S., Vasic, N., Spitzer, M., & Streb, J. (2017). The association between parenting behavior and executive functioning in children and young adolescents. Frontiers In Psychology, 8(2), 472-472. [DOI.org/10.3389%2Ffpsyg.2017.00472]
Shallice, T. (1982) Specific impairments of planning. Philosophical Transactions of the Royal Society B; 298(1089), 199–209. [DOI.org/10.1098/rstb.1982.0082]
Soleymani, E. (2015). Performance comparison of students with and without math learning disorder in tower of London and continuous operation scale. Journal of Learning Disabilities, 4(3), 56-73. (Persian). https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=441658
Shahaeian, A., Shahim, S., Bashash, L., Yousefi, F. (2007). Standardization, factor analysis and reliability of the conners’parent rating scales for 6 to 11 years old children in Shiraz. Journal of Educational Psychology Studies, 3(3), 97-120. (Persian).  https://www.sid.ir/En/Journal/ViewPaper.aspx?ID=199724
Springer, C., Misurell, J. R., Hiller, A. (2012). Game- Based Cognitive- Behavioral Therapy (GB-CBT) group program for children who have experienced sexual abuse: A three- month follow up investigation. Journal of Child Sexual Abuse, 21(6), 646-664. [DOI.org/10.1080/10538712.2012.722592]
Shallice, T., Marzocchi, G. M., Coser, S., Del Savio, M., Meuter, R. F., & Rumiati, R. I. (2002). Executive function profile of children with attention deficit hyperactivity disorder. Developmental Neuropsychology; 21(1), 43–71. [DOI.org/10.1207/S15326942DN2101_3]
Taheri, M. (2015). The effect of executive function-based play therapy on the ability to plan and selectively pay attention to children with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Recent Advances in Behavioral Sciences, 2(9), 37-49. (Persian). http://ijndibs.com/article-1-79-fa.html
Tenenbaum, R. B., Musser, E. D., Morris, S., Ward, A. R., Raiker, J. S., Coles, E. K., & Pelham, W. E. (2019). Response inhibition, response execution, and emotion regulation among children with attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of Abnormal Child Psychology, 47(4), 589-603. [DOI.org/10.1007/s10802-018-0466-y]
Zablotsky, B., Black, L. I., Maenner, M. J., Schieve, L. A., Danielson, M. L., Bitsko, R. H., & Boyle, C. A. (2019). Prevalence and trends of developmental Disabilities among children in the United States: 2009– 2017. Pediatrics, 144(4), e20190811. [DOI.org/10.1542/peds.2019-0811]
Journal of School Psychology
Volume 11, Issue 4
January 2023
Pages 16-29

Files

Share

How to cite

Statistics