تأثیر آموزش مهارت های فراشناختی بر خودکارآمدی دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علومتربیتی، دانشگاه بوعلیسینا همدان

2 استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

3 کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

d_1_3_91_7_1_7

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارت ها ی فراشناختی
بر خودکارآمدی دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه است . روش تحقیق
نیمه آزمایشی است. جامعه آماری پژوهش عبارتند از کلیه ی
دانش آموزان دختر سال سوم متوسط ه ی رشته ی انسانی ناحی ه ی 1 شهر
1389 که تعداد کل آن ها 520 نفر است. با - همدان در سال تحصیلی 90
استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای دو کلاس به تعداد 70
نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند . ابزار اندازه گیری پرسشنام ه ی
استاندارد سنجش خودکارآمدی شرر و همکاران است . برای تجزیه و
t تحلیل داده ها از شاخص ها ی آمار توصیفی و آزمون آمار استنباطی
مستقل، تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده است .
یافته ها نشان داد که میزان تمرکز بر هدف، تعمق بر هدف، انگیزش
درونی، مهارت حل مسأله و خودارزشیابی دان ش آموزانی که تحت
آموزش مهارت های فراشناختی قرار داشتند از دانش آموزانی که فاقد این
آموزش ها بودند، بیشتر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The impact of metacognition skills instruction on secondary school girl students’ self-efficacy

نویسندگان [English]

  • M.R Yousefzadeh 1
  • A Yaghoobi 2
  • M Rashidi 3
1 Assistant professor of education, university of Bu-Ali Sina
2 Assistant professor of psychology, Bu-Ali Sina University
3 Educational psychology (M.A), , Bu-Ali Sina University
چکیده [English]

The main purpose of this study was to
determine the impact of metacognition skills
instruction on secondary school girl students’ selfefficacy.
A quasi experimental research method was
used. The statistical population (N= 520) comprised
all grade three secondary school girl students
studying Humanities in Hamedan city. Using a
cluster sampling method, two classes and 70 subjects
were selected as the study sample. The instrument
used for data collection was the Sherer self-efficacy
assesment scale. The validity of the questionnaire has
been reported as acceptable. The reliability of the
instrument computed through Cronbach’s alpha was
0.81. Data were analyzed using descriptive indices,
such as the frequency, mean, standard deviation, and
inferential tests such as the independent t-test,
analysis of covariance and one-way analysis of
variance. Findings show that goal centring, goal
penetration, internal motivation, problem solving
skills and self evalution of the students who recieved
metacognition instruction were greater than those of
students not receiving such instruction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • metacognition skills
  • self-efficacy
  • girl students
  • secondary school
آقازاده، محرم و احدیان، محمد ( 1377 ). مبانی نظری و کاربردهای آموزش نظری  هی فراشناخ . ت تهران :
انتشارات پیوند.
اسمیت، فیلیپ و هولفیش،گوردن ( 1982 ). تفکر منطق . ی ترجمه ی علی شریعتمداری ( 1371 ). تهران :
انتشارات سمت.
پورحیدری، فضل الدین ( 1389 ). رابطه بین جهت گیری هدف پیشرفت و آگاهی شناختی با عملکرد
تحصیلی دان شآموزان پسر سال سوم متوسط هی شهرستان کامیارا . ن پایان نامه ی کارشناسی ارشد .
دانشکده ی علوم انسانی و اجتماعی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
حمیدی پور، رحیم ( 1377 ). رابط  هی جو مدرسه با کارآمدی شخصی مشاور و مدرس . ه پایان نام ه ی
کارشناسی ارشد روان شناسی. دانشکده ی علوم تربیتی و روان شناسی. دانشگاه تربیت معلم تهران.
خرازی و کمالی ( 1387 ). بررسی رابط ه ی اهداف پیشرفت، خودکارآمدی و راهبردهای فراشناختی . مجله
.69-87 (3) روا نشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، 38
خرازی، سید علینقی ؛ اژه ای، جواد ؛ قاضی طباطبایی، محمود و کارشکی، حسین ( 1387 ). بررسی رابط ه ی
اهداف پیشرفت، خودکارآمدی و راهبردهای فراشناختی، مجله ی روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه
.69-87 (3) تهران، 38
زهرا کار،کیانوش ؛ رضازاده،آزاده و احقر، قدسی ( 1389 ). بررسی اثربخشی آموزش مهارت حل مسأله بر
.150-133 (5) خودکارآمدی دانش آموزان دختر دبیرستان های رشت. مجل هی اندیش ههای نوین تربیتی، 3
سیدآبادی، محمد ( 1384 ). بررسی راب ط هی بین سب کهای شناختی _ کلی نگر، جزئی نگر و کلام ی-
تصویری) با خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی دان شآموزان دختر پا ی هی سوم دبیرستان تهرا . ن پایان
نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
سیف، علی اکبر ( 1382 ). روان شناسی پرورشی. چاپ ششم. تهران: انتشارات دوران.
شعبانی، حسن ( 1382 ). روش تدریس پیشرفته (آموزش مهارت ها و راهبردهای تفکر ). تهران : انتشارات
سمت.
تأثیر آموزش مهارت های فراشناختی بر خودکارآمدی دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه
132
صفری، یحیی و مرزوقی، رحمت الله ( 1388 ). بررسی میزان تأثیر آموزش به شی و هی فراشناختی بر عملکرد
تحصیلی و آگاه یهای فراشناختی دان شآموزان در ب رنام  هی درسی علوم دو ر هی راهنمای . ی رساله ی
دکتری دانشکده ی روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شیراز.
عباباف، زهره ( 1375 ). مقایسه راهبردهای شناختی و فراشناختی دانش آموزان دوره ی متوسطه به تفکیک
سطح توانایی، رشته ی تحصیلی و جنسیت و ارائه پیشنهادهایی در حوزه ی برنامه ی درسی ، فصلنا م هی
68-79 ،(25) نوآور یهای آموزشی، 8
عبدوس، میترا ( 1380 ). بررسی تأثیرآموزش راهبردهای فراشناختی بر پرورش خلاقیت در دان شآموزان
دختر سال سوم دبیرستان شهر تهران، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه الزهرا
غباری، باقر و آدم زاده، فا طمه ( 1386 ). تأثیر به کارگیری راهبردهای فراشناختی و شناختی در بهبود انشای
دانش آموزان با اختلالات یادگیری در مقطع ابتدایی، مجل هی روا نشناسی و علوم تربیتی دانشگاه
71-57 ،(1) تهران، 37
فلاول، جان اچ ( 1987 ). رشد شناختی، ترجمه ی فرهاد ماهر( 1377 )، تهران. انتشارات رشد.
، (7) قائدی، یحیی ( 1384 ). امکان آموزش فلسفه به کودکان، تهران، فصلنام هی مطالعات برنامه درس ی، 2
.61-94
قورچیان، نادر قلی ( 1378 ). نظریه های یادگیری و نظریه فراشناخت در فرایند یاددهی – یادگیری .، تهران :
تربیت.
کدیور، پروین ( 1383 ). روان شناسی تربیتی، چاپ هشتم، تهران: سمت.
محسن پور ، مریم ؛ حجازی، الهه وکیامنش، علیرضا ( 1385 ). نقش خود کار آمدی، اهداف پیشرفت،
راهبرد های یادگیری و پایداری پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان سال سوم متوسطه .
. 36-16 (28) مجل هی نوآور یهای آموزشی، 9
مدرکی، آمنه ( 1386 ). بررسی راب ط هی بین خود کار آمدی معلم ،خود کارآمدی ریاضی دان شآموزان با
عملکرد آ نها. پایان نامه ی کارشناسی ارشد دانشکده ی روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه
طباطبایی.
مصطفایی، علی و محبوبی، طاهر ( 1385 ). تفکر و فراشناخت : مفاهیم، نظریه ها و کاربرد آن . تهران : نشر
پرسش.
ملک زاده، اکرم ( 1378 ). اثر آموزش راهبردهای خود -نظم بخشی بر راهبردهای یادگیری، خودکارآمدی
و اهداف پیشرفت دانش آموزان دختر در درس ریاضی . پایان نامه ی کارشناسی ارشد دانشکده ی
روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
ملکی، بهرام ( 1384 ). تأثیر آموزش راهبرده ای شناختی و فراشناختی بر افزایش یادگیری و یادداری متون
.76- 94،(3) درسی مختلف. تاز ههای علوم شناختی، 7
موسوی نژاد، عبدالصمد ( 1376 ). بررسی رابط هی باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خود نظم داده
شده با پیشرفت تحصیلی در دان شآموزان سال سوم راهنمای . ی پایان نامه ی کارشناسی ارشد دانشکده ی
روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
مهر محمدی، محمود ( 1384 ). مبانی علمی هنر تدریس. تهران: انتشارات سمت.
نقش، زهر ا؛ قاضی طباطبایی، محمود و طرخان، رضاعلی ( 1389 ). الگوی ساختاری رابط ه ی خودکارآمدی،
.44-36 ،(12) سودمندی ادراک شده و پیشرفت تحصیلی. فصلنام هی تاز ههای شناختی، 4
یوسف زاده، محمدرضا ؛ معروفی، یحیی و طاهری تیزرو، مهین ( 1388 ). تربیت انتقاد . ی همدان : انتشارات
سپهر دانش.
Bandura , A. (2004). Social cognitive theory: and ognatic perspective, Annual Review of
Psychology, 52, 1-26.
Burke, J. (2000). Reading, Reminders: tools, tips, and techniques. Portsmoul NH:
Boyntow/cook.
Carol, Rand Ross, J .(2005). Student self- evaluation, what research sots and what practices
show. Center for development and learning.
Cole. P. (1993). Learner generated questions and comments: tools for improving instruction
ERIC document service NO: ED 362160.
Hufer, H. (2005). juide: available at: http://www.ee.oulu.firesearch/ouspg/sage/glossary.
Kay, j. (1992). Student evaluation in cooperative learning. Teacher cognitions, Teachers
and Teaching, 14(5)463-477.
Maddux, J. E. (2002). The power of believing you can. Hand book of positive psychology
Oxford University Press,.
Martinez, M. E. (2006). What is metacognition? Phi delta Kappan, Bloomington, 16(87),
696-700.
Mason, D. (2000). Self – conceptdomain Values, and self-esteem: Relations and changes at
early adolescence, Journal of Personality and Social Psychology, 57, 283-310 .
Montague, C. (1992). The multiple dimension of learning 3rd Ed. Englewood Cliffs. NJ:
Prentice-Hall.
Pajares, F., Britner, S. L., & Valiante, G. (2002). Relation between achievement goals and
self-beliefs of middle school students in writing and science. Contemporary
Educational Psychology, 25, 406-492.
Paris, Scott. G., & Paris, Allison. H. (2001). Classroom applications of research on self –
regulated, learning. Educational Psychologist, 36, 89 -101.
Pintrich, P. R., & shank. K. (2003). Multiple goals, multiple pathway: the role of goal orientatior
in learning and achievement. Journal of Educational Psychology, 22(3), 544-555.
Schewarzer, R., & Scholz, U. (2000). Cross-cultural assessment of coping resources: the
general perceived self-efficacy scale. Paper presented at the Asian Congress of Health
Psychology. Health psychology and culture. Tokyo , Japan.
Sharaw, H. (2006). the effects of gender of grade level on the motivational need of
achievement. Journal Of Family And Consumer Sciences Education, 23(2),19-26.
Veenman, M. V. J., Vanhout, A. M., & Afflerbach, A. (2006). Metacognition and learning
conceptual and methodological consideration, metacognition learning, Springer science,
INC, 103-140.
Wells, G. (2001). The role of memory self–efficacy in memory performance and
performance estimation accuracy in old age. Doctoral dissertation, University of
Windsor, proquest dissertations.
Wexler, j. A. (2004). 5 steps to goal setting. available :from http://www.quantum-felf.com
Woul, F. (2004). the stress process, self- efficacy expectations, and psychological health,
Personality And Individual Differences, 37, 1033-1043.
Wynestien. L., & hume. L. (1990). Optimism and self mastery predict more rapid
disengagement from unsolvable tasks in the presence of alternatives, Journal of
Motivation & Emotion, 23, 221-245.
Zemerman, H & Bandura, A. (1994). Misconception of percieved self-efficacy. cognitive
therapyand research.8(3),231-255.