نقش حساسیت پردازش حسی و کارکردهای شناختی در پیش‌بینی نیمرخ روان آسیب‌شناختی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه محقق اردبیلی

10.22098/jsp.2020.907

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش حساسیت پردازش حسی و کارکردهای شناختی در پیش‌بینی نیمرخ روان‌شناختی­ دانش‌آموزان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی همبستگی بود که جامعه آماری آن را کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه شهر اردبیل در سال تحصیلی 96-1397 تشکیل می‌دادند و نمونه پژوهش شامل 300 دانش‌آموز بود که به روش تصادفی خوشه‌ای، انتخاب شده بودند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس شخص با حساسیت حسی بالا (HSPS)، پرسشنامه توانایی‌های شناختی (CAQ) و چک‌لیست اختلالات روانی (SCL-90-R) استفاده شد و داده‌ها نیز با روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که شاخص‌های آسیب‌شناختی GSI، PST و PSDI با همه مؤلفه‌ها و نمره کل حساسیت پردازش حسی رابطه مثبت، و به جزء شناخت اجتماعی با همه مؤلفه‌های کارکردهای شناختی رابطه منفی دارد (01/0>P). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که نمره کل حساسیت پردازش حسی و کارکردهای شناختی به ترتیب 10 و 40 درصد واریانس GSI؛ 7 و 35 درصد واریانس PST و 7 و 24 درصد واریانس PSDI را پیش‌بینی می‌کند (01/0>P). با توجه به رابطه معنادار حساسیت پردازش حسی و کارکردهای شناختی با نشانگان بالینی دانش‌آموزان و نقش این متغیرها در پیش‌بینی نیمرخ روان­شناختی، می‌توان نتیجه گرفت که متغیرهای مذکور نقش مهمی در آسیب‌شناسی روانی نوجوانی بازی می‌کنند؛ از این رو می‌توانند به عنوان اهداف درمانی و توانبخشی در کار بالینی با دانش‌آموزان در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of sensory processing sensitivity and cognitive functions in predicting student’s psychopathological profile

نویسندگان [English]

  • A Atadokht 1
  • H Majdi 2
1 Associate Professore of Psychology, University of Mohagheg Ardabili
2 M.A of Clinical psychology, University of Mohagheg Ardabili
چکیده [English]

The aim of this study was to examination of the role of sensory processing sensitivity and cognitive functions in predicting students’ psychopathological symptoms. The method was a descriptive and correlation study that the statistical population included all male high school students at 2017-2018 in Ardabil city. The sample consisted of 300 students that were sampled by cluster sampling method. Data were collected using Highly Sensitive Person Scale (HSPS), Cognitive Abilities Questionnaire (CAQ), and Symptoms Checklist-90-Revised (SCL-90-R) and were analyzed using Pearson correlation coefficient and multiple regression analysis. The results showed that psychopathological indexes such as GSI, PST and PSDI have positive relationship with sensory processing sensitivity (P<0.01), and negative relationship with cognitive functions (P<0.01). Also, the result of multiple regression analysis showed that sensory processing sensitivity and cognitive functions have significant role in explaining of students psychopathological profile (P<0.01). According to these findings, it seems that sensory processing sensitivity and cognitive functions have important role in students’ mental health problems, and can be considered as therapeutic objects in clinical work with students’ psychopathology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sensory sensitivity
  • sensory processing disorder
  • cognitive abilities
  • psychological disorders

مراجع

بشرپور، سجاد (1394). صفات شخصیت (نظریه و آزمون). تهران: انتشارات ساوالان.
بخشی‌پور، عباس؛ میکائلی، عصمت و بخشی بارزیلی، محبوب (1394). ارتباط طرح‌واره‌های غیرانطباقی اولیه یانگ با نیمرخ علامت‌شناختی SCL-90-R. فصلنه پژوهش‌های نوین روانشناختی، 10 (38). 48-21.
مجدی، هادی (1395). مقایسه سیستم‌های مغزی/رفتاری، تنظیم هیجان و بدکارکردی‌های نوروسایکولوژیک در بیماران مبتلا به اختلالات طیف اسکیزوفرنی، اختلالات افسردگی و افراد بهنجار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه محقق اردبیلی.
نجاتی، وحید (1392). پرسشنامه توانایی‌های شناختی: طراحی و بررسی خصوصیات روان‌سنجی. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی: 15 (2). 19-11.
Bagalman.E.& Cornell. A.S (2016). Prevalence of Mental Illness in the United States: Data Sources and Estimates. Congressional Research Service.www.crs.gov. 1-11.
Bhattacharya, K (2015). Cognitive Function in Schizophrenia: A Review. Journal of psychiatry, 18(1); 1-8.
Bortolato. B. Miskowiak. K.W. Köhler. C.A. Maes. M. Fernandes. B.S. Berk. M.&Carvalho.A.F (2016).Cognitive remission: a novel objective forthe treatment of major depression? BMC Medicine: 14 (9); 1-18.
Boterberg.S. &Warreyn.P (2016).Making sense of it all: The impact of sensory processing sensitivity on daily functioning of children. Personality and Individual Differences: 92; 80-86.
Dar. R. Kahn. D.T.&Carmeli. R (2012).The relationship between sensory processing, childhood rituals and obsessive-compulsive symptoms. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry: 43; 679-684.
Dick. B.&Riddell.R.P (2010). Cognitive and school functioning in children and adolescents with chronic pain: A critical review. Pain Res Manage: 15 (4); 238-244.
Engle-Yager.b.& Dunn. W (2011).Exploring the relationship between affectand sensory processing patterns in adults.British Journal of Occupational Therapy: 74(10); 456-464.
Engel-Yeger. B. Muzio. C. Rinosi. G. Solano. P.Geoffroy. P.A. Pompili. M. Amore.M. Serafini.G (2016). Psychiatry Research: 236; 112–118.
Engle-Yager.B. Palgy-Levin.D.& Lev-Wiesel. R (2013).The Sensory Profile of People With Post-Traumatic Stress Symptoms. Occupational Therapy in Mental Health: 29 (3); 266–278.
Etkin. A. Gyurak. A.& O’Hara. R (2013).A neurobiological approach to the cognitive deficits of psychiatric disorders. Dialogues ClinNeurosci: 15; 419-429.
Haregu. A. Gelaye. B.Pensuksan. W.C. Lohsoonthorn. V.Lertmaharit3.S. Rattananupong.T. Tadesse.M.G.& Williams. M.A (2014).Circadian rhythm characteristics, poor sleep quality, daytimesleepiness and common psychiatric disorders among Thaicollege students.Official journal of thePacific Rim College of Psychiatrists.1-8.
Hosenbocus.S. &Chahal.R (2012).A Review of Executive Function Deficits and PharmacologicalManagement in Children and Adolescents.J Can Acad Child Adolesc Psychiatry: 21(3); 223-229.
Kamaradova. D. Hajda. M. Prasko. J. Taborsky. J. Grambal. A. Latalova. K.Ociskova. M. Brunovsky.M. Hlustik.P (2016). Cognitive deficits in patients with obsessive–compulsive disorder – electroencephalography correlates. Neuropsychiatric Disease and Treatment:12: 1119–1125.
Kessler. R.C. Avenevoli. S. Costello. E.J. Georgiades. K. Green. J.G. Gruber. M.J. He. J.P. Koretz. D. McLaughlin. K.A (2012).Prevalence, Persistence, and Sociodemographic Correlates of DSM-IV Disorders in the National Comorbidity Survey Replication Adolescent Supplement. Arch Gen Psychiatry: 69 (4): 372-380.
Kumar.M (2016). Dare to Care-Adolescent’s Mental Health. The International Journal of Indian Psychology: 3 (9); 155-160.
Khodabakhsh.S. Cheong.L.S.&Rosli. N.A (2016).The relationship Between Sensory Processing Patterns and Depression in Adults. Malaysian Online Journal of Counseling: 3 (1); 49-56.
Matsushima.K.& Kato. T (2013).Social Interaction and Atypical Sensory Processing in Children with Autism SpectrumDisorders.Hong Kong Journal of Occupational Therapy: 23; 89-96.
Passarotti. A. Trivedi. N.& Patel. M (2015). Executive Function in Adolescent Bipolar Disorder With and Without ADHD Comorbidity. Bipolar Disord: 1(1); 1-8.
Rempfer, Melisa A, B, Edna Hamera C, Catana Brown D, Rebecca J. Bothwell D. (2006). Learning Proficiency on the Wisconsin Card Sorting Test in People with Serious Mental Illness: What Are the Cognitive Characteristics of Good Learner? Schizophrenia Research87 3.16-322.
Russo, M. Mahon, K. and Burdick, K.E. (2015).Measuring cognitive function in MDD: Emerging assessment tools. DEPRESSION AND ANXIETY32:262–269.
Serafini. G.Gonda. X. Pompili.M.Rihmer.Z. Amore M. Engel-Yeger.B (2016).The relationship between sensory processing patterns, alexithymia, traumatic childhood experiences, and quality of life among patients with unipolar and bipolar disorders.Child Abuse & Neglect: 62; 39–50.
Shettleworth, SJ (2010). Cognition, Evolution, and Behavior. 2nded. New York: Oxford University Press.
Telléus. G.K.Jepsen. J.R. Bentz. M. Christiansen. E. Jensen. S.O.W.Fagerlund. B.&Thomsen. P.H (2015).Cognitive Profile of Children and Adolescents with AnorexiaNervosa.European Eating Disorders Review; 23; 34-42.
 
روان شناسی مدرسه و آموزشگاه
دوره 9، شماره 1
اردیبهشت 1399
صفحه 134-152

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار