رابطه امید، رضایت از زندگی و عزت نفس و سلامت‌روان با نقش واسطه‌ای شناخت، فراشناخت و انگیزه پیشرفت در دانش آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر پیش بینی سلامت روان دانش آموزان براساس متغیرهای امید، رضایت از زندگی و عزت نفس با نقش واسطه ای شناخت، فراشناخت و انگیزه پیشرفت بود.
روش‌ها: روش پژوهش از نوع همبستگی و 256 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی، به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسش نامه های امید، رضایت از زندگی، عزت نفس، سلامت عمومی، شناخت، فراشناخت و انگیزه پیشرفت جواب دادند.
یافته‌ها: یافته ها نشان داد که ضریب استاندارد شده مسیر اثرات مستقیم امید، رضایت از زندگی و عزت نفس با شناخت، فراشناخت، انگیزه پیشرفت و سلامت روان و اثرات مستقیم شناخت، فراشناخت و انگیزه پیشرفت با  سلامت روان در سطح آلفای 01/0 معنی دار است (01/0>p). همچنین ضریب غیرمستقیم مربوط به رابطه امید، رضایت از زندگی و عزت نفس با سلامت روان از طریق متغیرهای شناخت، فراشناخت و انگیزه پیشرفت، در سطح آلفای 01/0 معنی دار بود.
نتیجه‌گیری:  می توان نتیجه گرفت که تقویت متغیرهای امید، رضایت از زندگی و عزت نفس می­تواند نقش تاثیرگذاری در ارتقای  شناخت، فراشناخت و انگیزه پیشرفت دانش آموزان، جهت نیل به سلامت روان داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relationship of hope, life satisfaction, self-esteem and mental health with mediating role of cognition, metacognition and progress motivation in students

نویسندگان [English]

  • Taghi Akbari 1
  • Shahram Mehravar Giglou 2
1 Associate Professor,Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences,University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
2 Ph.D. in Higher Education Management, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to predict mental health of students based on the hope, life satisfaction and self-esteem variables with the mediating role of cognition, metacognition, and motivation for progress.
Methods: The research method was correlational and 256 students were selected through randomized multistage cluster sampling. They answered the questionnaire of hope, life satisfaction, self-esteem, general health, cognition, metacognition, and progression motivation.
Results: Findings showed that the standardized coefficient is the path of direct effects of hope, life satisfaction and self-esteem with cognition, metacognition, progress motivation and mental health, and the direct effects of cognition, metacognition, and progress motivation with mental health are significant at 0.01 alpha level (p 0/01). Also, the indirect coefficient related to the hope, life satisfaction and self-esteem relationship with mental health by variables of cognition, metacognition and progress motivation are at 0.01alpha level.
Conclusion: In general, findings show the effect of hope, life satisfaction and self-esteem in promoting cognitive, metacognitive and student motivation for achieving mental health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hope
  • Life satisfaction
  • Self-esteem
  • Metacognition
  • Motivation for progress
  • Mental health
اکبرپور زنگلانی، محمد باقر؛ خدایاری شوطی سعید و ملک زاده اصغر. (1395). بررسی رابطه بین سلامت روانی و انگیزش پیشرفت در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز. راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی، ۳ (۲)، 14-24. http://dsme.hums.ac.ir/article-۱-۵۷-fa.html
برزگر بفروئی، فاضل؛ صالح‌پور، مصطفی و امام جمعه، محمدرضا. (1393). بررسی رابطه‌ی منبع کنترل و عزت نفس با خلاقیت در دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر اردکان. روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 3(4)، 6-21.
تقدیری، عزت؛ نریمانی، محمد و موسی‌زاده، توکل. (1400). مقایسه اثربخشی مدل مبتنی بر انگیزه پیشرفت و تکنیک‌های تنظیم هیجان بر خودتنظیمی یادگیری در دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 11(1)، 70-82. [Doi: 10.22098/jld.2021.9344.1935]
تقی‌یاره، فاطمه و کریمی، یوسف. (1389). تأثیر چارچوب بر انتخاب: تعامل بین درگیری هیجانی و خطرپذیری. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 6(19)، 1-17. [Doi: 10.22054/jep.2011.6024]
عاشوری، جمال؛ آزادمرد، شهنام؛ جلیل آبکنار، سمیه و معینی‌کیا، مهدی. (1392). الگوی پیش بینی پیشرفت تحصیلی بر اساس راهبردهای شناختی و فراشناختی، جهت گیری هدف‌های پیشرفت و هوش معنوی در درس زیست شناسی. روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 2(4)، 118-136.
عینی، ساناز؛ هاشمی، زهره و عبادی، متینه. (1399). بهزیستی روانشناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو: نقش سرسختی روانشناختی، حس انسجام و راهبردهای مقابله‌ای. روانشناسی سلامت، 9(34)، 121-136. [Doi: 10.30473/hpj.2020.50390.466]
میرکمالی، سیدمحمد؛ خباره، کبری؛ مزاری، ابراهیم و فرهای امجد، فرهاد. (1394). نقش سلامت روان بر عملکرد تحصیلی دانشجویان، با میانجیگری انگیزش پیشرفت تحصیلی. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 16(2)، 101-109. http://jsrp.khuisf.ac.ir/article_533972.html?lang=fa
قربانی، الهه؛ سعادتمند، سعید؛ سپهریان اذر، فیروزه؛ اسدنیا، سعید؛ فیضی پورف هایده (1392). رابطه امید، اضطراب مرگ با سلامت روان در دانشجویان دانشگاه ارومیه. مجله پزشکی ارومیه، 24(8)، 607-616. http://umj.umsu.ac.ir/article-۱-۱۸۸۷-fa.html
نریمانی، محمد؛ محمدامینی، رزا؛ زاهد، عادل و ابوالقاسمی، عباس. (1394). مقایسه‌ی اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و حل مسئله بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان اهمال‌کار. روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 4(1)، 139-155.
نریمانی، محمد و طاهری‌فرد، مینا. (1398). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب تجربه‌ای و پریشانی روان‌شناختی نوجوانان دارای اختلال یادگیری خاص. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 8(4)، 110-133. [Doi: 10.22098/jld.2019.823]
Akbarpoor zanghalani M, khodayari shouti S, Malekzadeh, A. (2016). The relationship between mental health and achievement motivation among the students of Tabriz University of Medical Sciences. Development Strategies in Medical Education3(2), 14-24.‏ (Persian) http://dsme.hums.ac.ir/article-1-57-fa.html
Akyol, G., Sungur, S., & Tekkaya, C. (2010). The contribution of cognitive and metacognitive strategy use to students' science achievement. Educational Research and Evaluation16(1), 1-21.‏ [Doi: 10.1080/13803611003672348]
Arshadi, H., Homam, M., Mohamadi, E., & Sanjar Musavi, N. (2014). A comparative study of self-efficacy and self-esteem among students of islamic azad university of medical sciences Mashhad branch. Future of Medical Education Journal4(1), 17-21.‏ [Doi: 10.22038/FMEJ.2014.2320]
Ashoori, J., Azadmard, S. H., Jalil, A. S., & Moeini, K. M. (2014). A prediction model of academic achievement based on cognitive and metacognitive strategies, achievement goals orientation and spiritual intelligence in biology.‏ Journal of School Psychology and Institutions, 2(4), 118-136.  (Persian). D_2_92_12_18_7
Barzegar, F., Salehpoor, M., & EmamJomeh, M. R. (2015). The relationship between locus of control and self-esteem with creativity in Ardekan city high schools students. Journal of School Psychology3(4), 6-21.‏ (Persian). JSP-1
Bautista, R. G. (2015). The impact of cognitive and metacognitive learning strategies in desktop teaching. Journal of the Association-Institute for English Language and American Studies1(2), 135-143.‏ [Doi: 10.0001/(aj).v1i2.380]
Chavez Zadeh, Z. (2009). The relationship between mental health variables with Internet addiction among Yazd Youth. Tehran, Allameh Tabataba'i University. Master's Thesis. (Persian)
Cooper, K., Smith, L. G., & Russell, A. (2017). Social identity, self‐esteem, and mental health in autism. European Journal of Social Psychology47(7), 844-854.‏ [Doi: 10.1002/ejsp.2297]
De Brito, M. J. A., Nahas, F. X., Barbosa, M. V. J., Dini, G. M., Kimura, A. K., Farah, A. B., & Ferreira, L. M. (2010). Abdominoplasty and its effect on body image, self-esteem, and mental health. Annals of Plastic Surgery65(1), 5-10.‏ [Doi:10.1097/SAP.0b013e3181bc30f7]
Diener, E., & Diener, C. (1996). Most people are happy. Psychological Science7(3), 181-185.‏
Easley Jr, N., Bianco, M., & Leech, N. (2012). Ganas: A qualitative study examining Mexican heritage students’ motivation to succeed in higher education. Journal of Hispanic Higher Education11(2), 164-178.‏ [Doi: 10.1177/1538192712440175]
Eyni, S., Hashemi, Z., & Ebadi, M. (2020). Psychological well-being of patients with type 2 diabetes: The role of psychological hardiness, sense of cohesion, and coping strategies. Health Psychology, 9(34), 121-136. (Persian) [Doi: 10.30473/hpj.2020.50390.4661]
Faber, J. M., Luyten, H., & Visscher, A. J. (2017). The effects of a digital formative assessment tool on mathematics achievement and student motivation: Results of a randomized experiment. Computers & Education, 106, 83-96.‏ [Doi: 10.1016/j.compedu.2016.12.001]
Farahi, S. M. M. M., Kashani, S. R., Moshirian Farahi, S. M., Moghaddam, M., & Ashkzari, M. K. (2017). The relationship between Visual working memory with motivational beliefs and cognitive and metacognitive strategies in primary school children. Indian Journal of Public Health Research & Development, 8(3).‏ [Doi: 10.5539/elt. v9n3p117]
Feldman, D. B., & Snyder, C. R. (2005). Hope and the meaningful life: Theoretical and empirical associations between goal–directed thinking and life meaning. Journal of Social and Clinical Psychology24(3), 401-421.‏ [Doi: 10.1521/jscp.24.3.401.65616]
Ghasemzadeh, A., Youneci, H., & Khanlou, R. (2010). A comparative study of mental health and self-esteem of freshman and junior students. Journal Educational Psychology, 1(4), 39-58. (Persian) [Doi: 10.22054/jep.2011.6024]
Ghorbani, E., Sadatmand, S., Sepehrian Azar, F., Asadnia, S., & Feyzipour, H. (2013). Surveying the relationship between hope, death, anxiety with mental health on students of Urmia university. Studies in Medical Sciences24(8), 607-616.‏ (Persian). http://umj.umsu.ac.ir/article-1-1887-en.html
Guney, S., Kalafat, T., & Boysan, M. (2010). Dimensions of mental health: life satisfaction, anxiety and depression: a preventive mental health study in Ankara University students population. Procedia-Social and Behavioral Sciences2(2), 1210-1213.‏ [Doi: 10.1016/j.sbspro.2010.03.174]
Hashemi, Z.,  Eyni, S., & Ebadi, M. (2021). Life satisfaction of veterans with post-traumatic stress disorder: The predictive role of cognitive flexibility and alexithymia. Annales Médico-psychologiques, revue psychiatrique, 179(10), 901-906. [Doi: 10.1016/j.amp.2021.02.007]
Jafari, H. (2009). Effectiveness of self-esteem-based intervention on decreasing behavioral problems of adolescent girls adolescents. Tehran, Allameh Tabataba'i University. Master's Thesis. (Persian)
Karami, A. (2010). The Survey of The relationship between life satisfaction with general health and adjustment. Counseling Culture and Psycotherapy, 1(4), 73-90. [Doi: 10.22054/qccpc.2011.5896]
Kord, B. T. and kahrazei .(2010). General Health and Life Satisfaction of Students in Polygamy and Monogamy Families. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology. Vol. 36, No.2, 307- 310.  [Doi: 10.1177/00207640060061245]
Logan, J. W., Lundberg, O. H., Roth, L., & Walsh, K. R. (2017). The Effect of Individual Motivation and Cognitive Ability on Student Performance Outcomes in a Distance Education Environment. Journal of Learning in Higher Education13(1), 83-91.‏
Lowis, M. J., Edwards, A. C., & Singlehurst, H. M. (2010). The relationship between preretirement occupation and older adults’ life satisfaction and self-rated health. The Journal of Psychology145(1), 59-72.‏ [Doi: 10.1080/00223980.2010.526974]
Mahdavi, S & Azimi, M. (2016). Mental health forecast based on life satisfaction and job satisfaction, national conference on knowledge and technology of educational sciences, Social Studies and Psychology of Iran, Tehran, Institute for the Development of Knowledge and Technology Centers in Iran. (Persian)
Mann, M. M., Hosman, C. M., Schaalma, H. P., & De Vries, N. K. (2004). Self-esteem in a broad-spectrum approach for mental health promotion. Health Education Research19(4), 357-372.‏ [Doi: 10.1093/her/cyg041]
Mirkamali, S. M., Khobare, K., Mazari, E., & FarhadiAmjad, F. (2015). The role of mental health and academic performance, mediated by achievement motivation. Journal of Applied Psychology16(60), 39-54.‏ (Persian). https://dorl.net/dor/20.1001.1.20084331.1395.10.1.1.1
Myers, J. E., Willse, J. T., & Villalba, J. A. (2011). Promoting self‐esteem in adolescents: the influence of wellness factors. Journal of Counseling & Development89(1), 28-36.‏ [Doi: 10.1002/j.1556-6678.2011.tb00058.x]
Naderi, F., & Hosseini, S. M. (2010). On the relationship between life expectancy and psychological perseverance: A case Study of Male and Female Students of Azad University of Gachsaran. (Persian)
Narimani, M., Mohammad Amini, Z., Zahed, A., & Abolghasemi, A. (2015). A comparison of effectiveness of training self-regulated learning strategies and problem-solving on academic motivation in male students with academic procrastination. Journal of School Psychology4(1), 139-155. (Persian)
Narimani, N., & Taherifard, M. (2019). The effectiveness of acceptance/commitment training to decrease experiential avoidance and psychological distress in teenagers with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 8(4), 110-133. (Persian) [Doi: 10.22098/jld.2019.823]
Ni, C., Liu, X., Hua, Q., Lv, A., Wang, B., & Yan, Y. (2010). Relationship between coping, self-esteem, individual factors and mental health among Chinese nursing students: A matched case–control study. Nurse Education Today30(4), 338-343.‏ [Doi: 10.1016/j.nedt.2009.09.003]
Rosenberg, M. (2015). Society and the adolescent self-image. Princeton university press.‏
Sadeghi, M. R., Bagherzadeh Ladari, R., & Haghshenas, M. R. (2010). A study of religious attitude and mental health in students of Mazandaran University of Medical Sciences. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences20(75), 71-75.‏ (Persian). http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-895-en.html
Schaefer, S. A., King, K. A., & Bernard, A. L. (2007). Is there a relationship between life satisfaction and the five health dimensions. American Journal of Health Studies22(3).‏
Schiefele, U. (2017). Classroom management and mastery-oriented instruction as mediators of the effects of teacher motivation on student motivation. Teaching and Teacher Education64, 115-126.‏ [Doi: 10.1016/j.tate.2017.02.004]
Seligman, M. E., & Csikszentmihalyi, M. (2014). Positive psychology: An introduction. In Flow and the foundations of positive psychology (pp. 279-298). Springer, Dordrecht.‏
Seligman, M. E., Steen, T. A., Park, N., & Peterson, C. (2005). Positive psychology progress: empirical validation of interventions. American Psychologist60(5), 410.‏ https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0003066X.60.5.410
Smokowski, P. R., & Bacallao, M. L. (2007). Acculturation, internalizing mental health symptoms, and self-esteem: Cultural experiences of Latino adolescents in North Carolina. Child Psychiatry and Human Development37(3), 273-292.‏ [Doi: 10.1007/s10578-006-0035-4]
Snyder, C. R. (Ed.). (2000). Handbook of hope: Theory, measures, and applications. Academic press.‏
Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., ... & Harney, P. (1991). The will and the ways: development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology60(4), 570.‏ [Doi: 10.1037/0022-3514.60.4.570]
Soltanian, A. R., Nabipour, I., Akhondzadeh, S., Moeini, B., Bahreini, F., Barati, M., & Faradmal, J. (2011). Association between physical activity and mental health among high-school adolescents in Boushehr province: A population based study. Iranian Journal of Psychiatry6(3), 112.‏[Doi: 10.18502/ijps.v14i1.418]
Soufi, S., Damirchi, E. S., Sedghi, N., & Sabayan, B. (2014). Development of structural model for prediction of academic achievement by global self-esteem, academic self-concept, self-regulated learning strategies and autonomous academic motivation. Procedia-Social and Behavioral Sciences114, 26-35 [Doi: 10.1016/j.sbspro.2013.12.651].
Taghdiri, E., Narimani, M., & Mousazadeh, T. (2021). Comparison of the effectiveness of motivational model based on progress and emotion regulation techniques on learning self-regulation in students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 11(1), 70-82. (Persian [Doi: 10.22098/jld.2021.9344.1935]
Taub, M., Azevedo, R., Bouchet, F., & Khosravifar, B. (2014). Can the use of cognitive and metacognitive self-regulated learning strategies be predicted by learners’ levels of prior knowledge in hypermedia-learning environments?. Computers in Human Behavior39, 356-367.‏ [Doi: 10.1016/j.chb.2014.07.018]
Thimm, J. C. (2010). Personality and early maladaptive schemas: A five-factor model perspective. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry41(4), 373-380.‏ [Doi: 10.1016/j.jbtep.2010.03.009]
Van Gestel, A. J., Kohler, M., Steier, J., Teschler, S., Russi, E. W., & Teschler, H. (2011). Cardiac autonomic dysfunction and healthrelated quality of life in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Respirology16(6), 939-946.‏ [Doi: 10.1111/j.1440-1843.2011.01992.x]
World Health Organization. (2001). The World Health Report 2001: Mental health: new understanding, new hope.‏
Zarar, M. (2006). The relationship between metacognitive beliefs with mental health and academic achievement in schoolchildren in Oshnavieh. Journal of Educational Innovation. 6,142-166.