نقش شیوه‌های فرزندپروری و حساسیت به طرد در پیش‌بینی تکانشوری دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه محقق اردبیلی

3 دانشجوی دکترای روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

10.22098/jsp.2020.863

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش شیوه‌های فرزندپروری و حساسیت به طرد در پیش‌بینی تکانشوری در دانش‌آموزان دبیرستانی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی بود و نمونه پژوهش شامل 154 دانش­آموز دبیرستانی بودکه در سال تحصیلی 94- 95 در دبیرستان‌های شهرستان کامیاران مشغول به تحصیل بودند و به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های شیوه‌های فرزندپروری ادراک‌شده، حساسیت به طرد و تکانشوری استفاده شد و داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان دادکه تکانشوری با سبک‌های فرزند پروری استبدادی و سهل­گیرانه و همچنین با حساسیت به طرد رابطه مثبت اما با سبک فرزندپروری مقتدرانه رابطه منفی داشت. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که سبک‌های فرزندپروری والدین می‌تواند تکانشوری فرزندان را پیش‌بینی کند(001/0>p). بنابراین می­توان چنین نتیجه گرفت که تکانشوری با سبک های فرزند­پروری استبدادی و سهل گیرانه و مؤلفه‌های حساسیت به طرد رابطه مثبت ولی با سبک فرزندپروری مقتدرانه رابطه منفی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of parenting styles and rejection sensitivity in predicting students' impulsivity

نویسندگان [English]

  • S Basharpoor 1
  • J Drodi 2
  • F Heidari 3
1 Professor, Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
2 MA of Clinical Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
3 Ph.D student of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

 The aim of the present study was to investigate the role of parenting styles and rejection sensitivity in predicting impulsivity among high school students. The method of study was correlational and the sample consisted of 154 high school students of Kamyaran city selected by cluster sampling in 2015. To collect data, the questionnaires of the perceived parenting style, the rejection sensitivity  and the impulsivity were used and the collected data were analyzed using the Pearson correlation and multiple regression analysis. The results indicated that impulsivity has positive correlation with authoritarian parenting styles, permissive parenting style and the rejection sensitivity, but it has negative correlation whit authoritative parenting style (p < 0.001). The results also showed that parenting styles can predict the children's impulsivity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parenting style
  • rejection sensitivity
  • impulsivity
  • adolescents
آهنگر انزابی، احد؛ شریفی درآمدی، پرویز و فرج­زاده، رباب (1390). رابطه سبک‌های فرزند پروری والدین با پرخاشگری نوجوانان شهرستان شبستر. پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری، 1(1)، 32-23.
بشارت، محمدعلی؛ قهرمانی، محمد حسین و احمدی، نصور (1392).ویژگی‌های تکانش‌گری ورزشکاران رشته‌های برخوردی و غیربرخوردی. پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 3(5)، 23-13.
بشرپور، سجاد (1394). صفات شخصیت. تهران: نشر ساوالان.
خوشکام، سمیرا؛ بهرامی، فاطمه؛ رحمت‌الهی، فرحناز و نجارپوریان، سمانه. (1393). خصوصیات روانسنجی پرسشنامه حساسیت به طرد در دانشجویان. پژوهش­های روانشناختی، 17(1)، 44-24.
زندن (2004). روانشناسی رشد. ترجمه­ی حمزه گنجی (1393). تهران: انتشارات ساوالان.
مقصودی، سوده؛ درویشی، سعیده و امیرآبادی، مریم (1393). رابطه­ی بین شیوه­های فرزندپروری والدین و اختلالات رفتاری در دانش­آموزان مقطع دوم و سوم دبیرستان؛ (مورد مطالعه: مدارس کاردانش شهر بیرجند). مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، 34، 44-25.
نریمانی، محمد (1391). اثر بخشی آموزش کنترل تکانه بر پردازش هیجانی، تکانشوری و حواس پرتی دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی. مجله ناتوانی­های یادگیری، 2(2)، 122-101.
نریمانی، محمد؛ یوسفی، فاطمه و کاظمی، رضا (1393). نقش سبک‌های دلبستگی و کیفیت زندگی در پیش بینی بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری. مجله ناتوانی­های یادگیری، 3(4)، 142-124.
نوابخش، مهرداد و فتحی، سروش (1390). شیوه های فرزندپروری و سازگاری اجتماعی فرزندان. پژوهش دینی، 22، 64-33.
Ahangarenzabi, A., Sharifi Daramadi, P., & Farajzadeh. R. (2011). The relationship between styles parent of parenting and violence and aggression in adolescents. Research in Cognitive and Behavioral Sciences, 1(1), 23-32. (Persian)
Amber, D., & Mark, M. (2014). Rejection perceptions: feeling disrespected leads to greater aggression than feeling disliked. Journal of Experimental Social Psychology, 55, 43–52.
Argys, L. M., & Ress, D. I. (2006). Birthorder and risky adolescent behavior. Economic Inqiry, 215-233.
Ayduk, O., Downey, G., & Kim, M. (2001). Rejection sensitivity and depressive symptoms in women. Personality and Social Psychology Bulletin, 27, 868-877.
Barikani, A. (2008). The risky behavior of adolescents in junior and high schools in Tehran. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 14(2), 192-198. (Persian)
Barrat, E. S. (1981). Time perception, cortical evoked potentials and impulsiveness among three groups of adolescents. In J. K. Hays, T. K. Roberts, & K. S. Solway (Eds.), Violence and the violent individual (pp. 87-95). New York: Spectrum Publications.
Barratt, E., Stanford, M. S., Kent, T. A., & Felthous, A. (1997). Neuropsychological and cognitive psychophysiological substrates of impulsive aggressions. Society of Biological Psychiatry, 41,1045-1051.
Basharpoor. S. (2014). Personality traits. First edition. Tehran. Publications Savalan. (Persian)
Berenson, K. R., Gregory, W. E., Glaser, E., Romirowsky, A., Rafaeli, E., Yang, X., & Downey, G. (2016). Impulsivity, rejection sensitivity, and reactions to stressors in borderline personality disorder. Cognitive Therapy and Research, 40(4), 510- 521.
Berge, J., Sundel, K., Öjehagen, A., & Håkansson, A. (2016). Role of parenting styles in adolescent substance use: results from a Swedish longitudinal cohort study. BMJ Open, 6:1 doi: 10.1136/bmjopen-2015-008979.
Besharat, M., Qahramani, M. H., & Ahmadi, N. (2013). Impulsivity characteristics of athletes in the field of contact and non-contact collision. Journal of Research in Sport Management and Motor Behavior. 3(5), 121-132.  (Persian)
Cohen, D., Nisbett, R. E., Bowdle, B. F., & Schwarz, N. (1996). Insult, aggression, and thesouthern culture of honor: An experimental ethnography. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 945–960.
Cyder, M., & Smith, G. (2008). Emotion-based dispositions to rash action: positive andnegative urgency. Psycological Bulletin, 807-828.
Downey, G., Feldman, S., & Ayduk, O. (2000). Rejection sensitivity and male violence in romantic relationships. Personal Relationships, 7, 45-61.
Feeney, J. A. (2005). Attachment and perceived rejection: Findings from studies of hurt feelings and the adoption experience. Journal of Applied Psychology: Social Section, 1, 41-49.
Franken, I. H. A., Van Strien, J.W., Nijs, I., & Muris, P. (2008). Impulsivity is associated With behavioral decision-making deficits. Pschiatry Research, 158, 155-163.
Jimenez Barbero, J. A., Ruiz-Hernández, J. A., Llor-Esteban, B., & Waschgler, K. (2016), Influence of attitudes, impulsivity, and parental styles in adolescents’ externalizing behavior. Journal of  Health Psycholoy, 21(1), 122-131.
Khoshkam, S., Bahrami, F., Rahmatollahi, F., & Najarpooryan, S. (2014). Psychometric properties of the RSQ. Psychological Research, 17(1), 13-28.  (Persian)
Lee, A., & Tsang, C. K. (2004). Youth risk behavior in a Chinese population: A territory-wide youthrisk behavioral surveillance in Hong Kong. Public Health; 118(2), 88-95.
Maqsoodi, S., Darvishi, S., & Amirabadi, M. (2015). The relationship between parenting styles parent and behavioral disorders among high school students. Journal of Cultural - Social Studies Khorasan. 9(34), 32-51. (Persian)
Melanco, S., Leraas, K., Collins, C., Fields, S., & Reynolds, B. (2009). Characteristics of psychopathy in adolescent nonsmoker and smokers: relations to delay discounting and self reported impulsivity. Ex Perimental and Clinical Psychopharmacology, 17, 258-265.
Moilanen, K. L., Rasmussen, K. E., & Padilla-walker, L. M. (2015), Bidirectional Associations Between Self-Regulation and Parenting Styles in Early Adolescence; 25(2), 246-262.
Narimani, M. (2013). The effectivness of impulse control training on emotional processing, impulsivity and distractibility of students with dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 2(2), 101-122. (Persian)
Narimani, M., Yosefi, F., & Kazemi, R. (2014). The role of attachment styles and quality of life in predicting psychological well-being in adolescents with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3(4), 124-142. (Persian)
Navaabakhsh, M., & Fathi, S. (2011). Methods of child training and social adaptation. Journal of Religious Research; (22), 33-64.  (Persian)
Neto, R. D.C. A., & True, M. (2011).The development and treatment of impulsivity. Psico, Porto Alegre, PUCRS, 42(1), 134-141.
Petry, N. M. (2001). Substance abuse, pathological gambling, and impulsiveness. Drugand Alcohol Dependency, 63, 29-38.
Rahmani, F., Seyedfatemi, N., Baradaranrezayi, M., Sedaghat, K., & Fathiazar, A. (2006). Therelationship between the parents disciplinary methods behavioral problems level. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 14(4), 365-370. (Persian)
Sariaslan, A., Larsson, H., & Fazel, S. (2015). Genetic and environmental determinants of violence risk in psychotic disorders: a multivariate quantitative genetic study of 1.8 million Swedish twins and siblings. Mol. Psychiatry (December) doi: http:// dx.doi.org/10.1038/mp.184 (advance online publication).
Shekari, N., Yoosefi, M., Safaeirad, E., Akbari, T., Mosavi, M., & Nazari, H. (2015). Correlation risk behaviors among adolescent students with styles parent of parenting. Health Promotion Management, 5(1), 73-82. (Persian)
Stanford, M.S., & Barratt, E.S. (2009). Impulsivity and the multiimpulsive personality disorder. Personality and Individual Differences, 13(4), 831-834.
Swann, A. C., & Hollander, E. (2002). Impulsivity and aggression: Diagnostic challenges for the clinician, A monograph for continuing medical education credit. New York: Oxford Press.
Twenge, J. M., & Campbell, W. K. (2003). Isn't it fun to get the respect that we're going to deserve? Narcissism, social rejection and aggression. Personality and Social Psychology Bulletin, 29, 261–272.
Warburton,W. A.,Williams, K. D., & Cairns, D. R. (2006).When ostracism leads to aggression:The moderating effects of control deprivation. Journal of Experimental Social Psychology, 42, 213–220.
Weeks, A. A. (2011). The harsh sting of rejection: Rejection sensitivity, attachment styles, autobiographical memory, and why some feel the sting more than others. Unpublished bachelor thesis, Connecticut College, New London, Connecticut.
Winestanley, C., Eagle, D., & Robbins, T. (2006). Behavioral models of impulsivity in relation to ADHA: translation between clinical and preclinical studies. Clinical Psycology Review, 26(4), 379-395.
Zanden, J. (2004). Developmental Psychology. Translated by ganji hamzeh. (2014). Tehran. Publications Savalan. (Persian)
Zimmer-Gembeck, M. J., Pronk, R. E., Goodwin, B., Mastro, S., & Crick, N. R. (2013). Connected and isolated victims of relational aggression: associations with peer group status and differences between girls and boys. Sex Roles, 68, 363–377.