اثربخشی آموزش مبتنی بر تاب‌آوری بر نگرش مسئولیت‌پذیری و خودنظم‌جویی تحصیلی دانش‌آموزان فرزند طلاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشجوی دکتری تخصصی روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 دانشجوی دکتری تخصصی مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر تاب‌آوری بر افزایش نگرش مسئولیت‌پذیری و خودنظم‌جویی تحصیلی در دانش‌آموزان فرزند طلاق انجام گرفت.
روش‌ها: روش پژوهش حاضر‌ آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر فرزند طلاق مقطع متوسطه دوره دوّم در سال تحصیلی 1403-1402 شهرستان اردبیل بود. بدین منظور تعداد 30 دانش‌آموز فرزند طلاق بر حسب  ملاک‌های ورود به پژوهش به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش وکنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. پس از انجام پیش‌آزمون به‌وسیله مقیاس مسئولیت نگرش‌های سالکوویکس و پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی بوفارد و همکاران، گروه آزمایشی 12 جلسه (هرهفته 3 جلسه) 75 دقیقه‌ای برنامة آموزش مبتنی بر تاب‌آوری را دریافت کرد. درحالی­که گروه کنترل هیچ برنامة مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم‌افزار SPSS.26 تجزیه وتحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای نگرش مسئولیت‌پذیری و خودتنظیمی تحصیلی به‌طور معناداری متفاوت است. بدین معنی­که بعد از اجرای برنامه آموزشی مبتنی بر تاب‌آوری میانگین نمرات دانش‌آموزان فرزند طلاق در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به‌طور معناداری افزایش یافته است (01/0≥P).
نتیجه‌گیری: آموزش مبتنی بر تاب‌آوری بر نگرش مسئولیت‌پذیری و خودتنظیمی تحصیلی دانش‌آموزان فرزند طلاق تأثیر مثبت داشته است. بنابراین، می‌توان گفت که از این برنامه می‌توان برای کمک به دانش‌آموزان فرزند طلاق استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of education based on resilience on the attitude of responsibility and academic self-regulation of students who are children of divorce

نویسندگان [English]

  • Seyfollah Aghajani 1
  • Ali Salmani 2
  • Aysan Sharei 3
1 Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
2 PhD Student , Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
3 PhD student of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Kharazmi, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective:  The present study was conducted with the aim of investigating the effectiveness of education based on resilience on increasing the attitude of responsibility and academic self-regulation in students who are children of divorce.
Methods: The method of the current research was a pre-test-post-test experiment with a control group. The population of this research included all female students of divorce in the secondary level of the second period in the academic year of 2023-2024 in Ardabil city. For this purpose, 30 students as children of divorce were selected according to the criteria of entering the research and were randomly placed into two experimental and control groups (15 people in each group). After conducting the pre-test using the Salkovics Attitudes Responsibility Scale and the Academic Self-Regulation Questionnaire of Bouffard et al., the experimental group received 12 sessions (3 sessions per week) of 75 minutes of the resilience-based training program, while the control group did not receive any intervention program. The obtained data was analyzed using multivariate analysis of covariance in SPSS.26 software.
Results: The results showed that the mean of the experimental and control groups is significantly different in the variables of attitude of responsibility and academic self-regulation. This means that after the implementation of the training program based on resilience, the average scores of the children of divorce students in the experimental group increased significantly compared to the control group (p < 0.01).
Conclusion: Education based on resilience has a positive effect on the attitude of responsibility and academic self-regulation of students who are children of divorce. Therefore, it can be said that this program can be used to help students who are children of divorce.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education based on resiliency
  • attitude of responsibility
  • academic self-discipline and students who are children of divorce
تیموری، لیلا؛ رضایی، اکبر و محمدزاده، علی. (2020). مقایسة ‌امید، انگیزش پیشرفت تحصیلی و خودپندارة تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص. ناتوانی های یادگیری9(2), 7-35. ‎ [Doi: 10.22098/JLD.2020.854]
حسن‌زاده نمین، فرزانه؛ پیمانی، جاوید؛ رنجبری پور، طاهره و ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1398). مدل پیش بینی بهزیستی روانشناختی بر اساس تاب آوری با در نظر گرفتن نقش میانجی استرس ادراک شده مجله علوم روانشناختی. ۱۸ (۷۷) :۵۷۸-۵۶۹. [Dor:20.1001.1.17357462.1398.18.77.12.5]
رشیدزاده، عبداله؛ بدری، رحیم؛ فتحی آذر، اسکندر و هاشمی، تورج. (1398). اثر بخشی تعاملی آموزش راهبردهای خودگردان-فراشناختی و خود پنداره تحصیلی بر مولفه های تاب آوری و هیجانات مثبت تحصیلی. شناخت اجتماعی، 8(1), 141-164. [Doi:10.30473/sc.2019.39956.2191]
سمیعیان، سمانه؛ غلامعلی لواسانی، مسعود و نقش، زهرا. (1398). رابطه بین خودتنظیمی هیجانی، ادراک از محیط یادگیری و تاب‌آوری تحصیلی: کاربرد مدل‌یابی دو سطحی دانش‌آموز و کلاس. فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 10(3), 119-132. [Doi:10.22059/japr.2019.247550.642681]
طالب‌زاده نوبریان، محسن؛ ابوالقاسمی، محمود؛ عشوری‌نژاد، فاطمه و موسوی، سیدحسین (1390). بررسی روابط ساختاری خودپنداره، یادگیری خودتنظیمی و موفقیت تحصیلی دانشجویان. فصل­نامة روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 1 (4)، 72-59. [Dor:20.1001.1.22285516.1390.1.4.5.9]
عباسی، محمد؛ مسلمی، قمی و مهین. (2019). ارتباط کیفیت تجارب یادگیری و خودنظم دهی با فرسودگی تحصیلی. دوماهنامه علمی-پژوهشی راهبــردهای آموزش در علوم پزشکی, 12(3), 31-43. http://edcbmj.ir/article-1-1520-fa.html
عینی، ساناز؛ نظر، سمیرا، عبادی، متینه و زینال‌زاده، مهتاب. (1401). تدوین معادلات ساختاری سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه بر اساس ناگویی هیجانی و باورهای فراشناختی و با میانجی‌گری حمایت اجتماعی ادراک‌شده. مجله ناتوانی‌های یادگیری،  11(4)، 62-77. https://doi.org/10.22098/jld.2022.8168.1865
قاجاریه، مژگان؛ عالی پور، سیروس؛ شهنی ییلاق، منیجه و داوودی، ایران. (1397). اثربخشی برنامه آموزش تاب آوری فرندز نوجوانان بر اضطراب دانش‌آموزان دختر شهر اهواز. فصلنامه علمی روش‎ها و مدل‌های روانشناختی, 9(31), 69-84. [Dor:20.1001.1.22285516.1397.9.31.4.4]
کاوه، منیژه؛ علیزاده، حمید؛ دلاور، علی و برجعلی، احمد. (1390). تدوین برنامه افزایش تاب­آوری در برابر استراس و تاثیر آن بر مولفه های کیفیت زندگی والدین دارای کودک کم توان ذهنی خفیف. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 11(2)، 140-119. [Dor:20.1001.1.16826612.1390.11.2.2.2]
کبیرنژاد، ساناز؛ محمودعلیلو، مجید و شریفی، محمدامین. (1389). روایی و پایایی مقیاس نگرش به مسوولیت. پژوهش‌های روان شناختی، 13(1 (پیاپی 25))، 109-123. https://sid.ir/paper/66232/fa
مدنی، یاسر؛ حاج حسینی، منصوره و تسیه حسینی، قاسم. (1398). اثر بخشی آموزش تلفیقی مثبت‌نگری و تاب‌آوری بر نگرانی از تصویر بدنی و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان پسر. پژوهش های مشاوره. ۱۸ (۷۱) :۴-۳۵. [Doi:10.29252/jcr.18.71.4]
مرادی، مرتضی؛ دهقانی­زاده، محمدحسین و سلیمانی خشاب، عباسعلی. (1394). حمایت اجتماعی ادراک­شده و سرزندگی تحصیلی: نقش واسطه­ای باورهای خودکارآمدی تحصیلی. مطالعات آموزش و یادگیری، 7(1)، 24-1. [Doi:10.22099/jsli.2015.3093]
موسوی، واعظ موسوی؛ سید محمد کاظم، نصیری و باقرلی، ژاله. (2023). ارتباط مؤلفه‌های شخصیتی با ویژگی روانشناختی انگیزش پیشرفت در دانشجویان دختر. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت9(6)، 43-52. [Doi:10.32598/shenakht.9.6.43]
میکائیلی، نیلوفر؛ شارعی، آیسان؛ سلمانی، علی و باقری، جبرائیل (1402). بررسی نقش اشتیاق تحصیلی در پیش‌بینی خودنظم جویی تحصیلی نوجوانان. سومین همایش ملی روان‌شناسی بالینی کودک و نوجوان، اردبیل. https://civilica.com/doc/1988956
نریمانی، محمد؛ سلمانی، علی؛ شارعی، آیسان و باقری، جبرائیل (1402). بررسی نقش اشتیاق تحصیلی در پیش‌بینی نگرش به مسئولیت نوجوانان، سومین همایش ملی روان‌شناسی بالینی کودک و نوجوان، اردبیل. https://civilica.com/doc/1988957
نعمتی، شهروز؛ بدری گرگری، رحیم؛ سروآزاد صوفیانی، رقیه؛ حمزه‌ای، حامد. (1402). اثربخشی برنامه آموزشی تاب آوری تحصیلی بر خودکارآمدی تحصیلی و ساختار انگیزشی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه. فصلنامه ناتوانی‌های یادگیری، 13(1)، 71-85. https://doi.org/10.22098/jld.2023.13482.2115
نیکدل، فریبرز؛ کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی اله؛ عربزاده، مهدی و کاووسیان، جواد. (1391). رابطه خودپنداره تحصیلی، هیجان‌های تحصیلی مثبت و منفی با یادگیری خودگردان. فصلنامه روان‌شناسی‌کاربردی. 6 (2)، 119-103. [Dor:20.1001.1.20084331.1391.6.2.1.5]
یاراحمدی، یحیی؛ نادری، ناهید؛ اکبری، مریم و یعقوبی، ابوالقاسم. (1398). اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر تاب آوری تحصیلی در تعلل ورزی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان. تدریس پژوهی، 7(1)، 233-249. [Dor:20.1001.1.24765686.1398.7.1.12.0]
یحیی‌زاده، حسین و حامد، محبوبه. (1394). مسایل فرزندان طلاق در ایران و مداخلات مربوطه: فراتحلیل مقالات موجود. مطالعات زن و خانواده. 3(2)،91-120. [Doi:10.22051/jwfs.2016.2209]
   Abbasi, M., Moslemi, Z., & Ghomi, M. (2019). The relationship between the quality of learning experience and self-regulation with academic burnout. Educ Strategy Med Sci. 12 (3) :31-43. [In Persian] http://edcbmj.ir/article-1-1520-fa.html
Aruta, J.J.B.R. (2023). The intergenerational transmission of nature relatedness predicts green purchase intention among Filipino adolescents: Cross-age invariance and the role of social responsibility. Curr Psychol 42, 7297–7308. [Doi:10.1007/s12144-021-02087-7]
Aryani, E., Hadi, A., Ningsih, R., Saputri, N. S. D., Laras, P. B., & Nurbaiti, A. T. (2023, April). Self-regulation and Resilience in Adolescents in Divorced Families. In 1st Annual International Conference: A transformative Education: Foundation & Innovation in Guidance and Counseling (AICGC 2022),65-72. [Doi:10.2991/978-2-38476-030-5_9]
Asikainen, H., Hailikari, T., & Mattsson, M. (2017). The interplay between academic emotions, psychological flexibility and self-regulation as predictors of academic achievement. Journal of Further and Higher Education42(4), 439–453. [Doi:10.1080/0309877X.2017.1281889]
Backmann, J., Weiss, M., Schippers, M. C., Hoegl, M. (2019). Personality factors, student resiliency, and the moderating role of achievement values in study progress. Learning and Individual Differences, 72, 39-48. [Doi:10.1016/j.lindif.2019.04.004]
Bouffard, T., Boisvert, J.,Vezeau, C., & Larouche, C. (1995). The impact of goal orientation on self-regulation and performance among college students. British Journal of EducationalPsychology, 65, 317-329. [Doi:10.1111/j.2044-8279.1995.tb01152.x]
DeLongis, A., & Zwicker, A. (2017). Marital satisfaction and divorce in couples in stepfamilies. Curr Opin Psychol. 13: 158–161. [Doi:10.1016/j.copsyc.2016.11.003]
Dick, A. S., Lopez, D. A., Watts, A. L., Heeringa, S., Reuter, C., Bartsch, H., et al.. (2021). Meaningful associations in the adolescent brain cognitive development study. NeuroImage239, 118262. [Doi:10.1016/j.neuroimage.2021.118262]
Ebrahimi, F. (2017). Determining the influence of game treatment on decreasing divorce children's' stress. Eur Psychiatry. 41: S436.  [Doi:10.1016/j.eurpsy.2017.01.429]
Eldar‐Avidan, D., Haj‐Yahia, M. M., & Greenbaum, C. W. (2009). Divorce is a part of my life… resilience, survival, and vulnerability: Young adults’ perception of the implications of parental divorce. Journal of Marital and Family Therapy, 35(1), 30-46. [Doi:10.1111/j.1752-0606.2008.00094.x]
Ernawati, Y., Sugiyarto, K. H., Wiyarsi, A. & Ikhsan, J. (2023). Analysis of students’ learning interest in the implementation of the 5 E cycle model on chemical equilibrium material. Journal Penelitian Pendidikan IPA9(8), 6122–6127. [Doi:10.29303/jppipa.v9i8.3041]
Etemadi, N., & Shahamati, F. (2019). The role and effect of academic resilience on students' academic performance. School Counselor Development Quarterly, 11 (2), 50-57. https://www.magiran.com/paper/2121755
Eyni, S., Nazar, S., Ebadi, M., & Zeynalzadeh, M. (2022). Development of structural equations of social adjustment of students with Specific Learning Disorder based on alexithymia and metacognition beliefs and mediated by perceived social support. Journal of Learning Disabilities, 11(4), 62-77. (Persian) https://doi.org/10.22098/jld.2022.8168.1865
Fatma, F., Hidayat, S., & Zahro, E. B. (2022). Subjective well-being of teenagers who Are Raised by single mother: A cross-Cultural analysis study. International Conference of Humanities and Social Science (ICHSS). 373-381. [Doi:10.1234/ichss.v1i1.42]
Floyd, F.J., & Olsen, D.L. (2017). Family-Peer linkages for children with intellectual disability and children with learning disabilities. J Appl Dev Psychol.52:203-211. [Doi:10.1016%2Fj.appdev.2017.08.001]
Gall, M. D., Gall, J., &  Borg, W. (2014). Quantitative and qualitative research methods in educational sciences and psychology. Translation: {Nasrasifhani, Ahmadreza et al.} Tehran: Samit Publications. (The publication date of the original work, 1963). [Doi:10.2307/3121583]
Galizty, R., & Sutarni, N. (2021). The effect of student resilience and self-regulated learning on academic achievement. Pedagonal : Jurnal Ilmiah Pendidikan, 5(2), 62-69. [Doi:10.33751/pedagonal.v5i2.3682]
García-Martínez, I., Augusto-Landa, J. M., Quijano-López, R., & León, S. P. (2022). Self-concept as a mediator of the relation between university students’ resilience and academic achievement. Frontiers in Psychology, 12, 747168.‌ [Doi:10.3389/fpsyg.2021.747168]
Geng, H., & Wei, H. (2023). The relationship between self-discipline and academic achievement of Chinese undergraduate students in the E-learning environment. Journal of Higher Education Theory and Practice23(14). [Doi:10.33423/jhetp.v23i14.6387]
Ghajareih, M., Allipour, S., shehni yailagh, M., & Davoodi, I. (2018). The effects of the FRIENDS for youth program on anxiety of Ahvaz female students. Psychological Models and Methods9(31), 69-84. [Dor:20.1001.1.22285516.1397.9.31.4.4]
Gu, H., Ma, P., & Xia, T. (2020). Childhood emotional abuse and adolescent nonsuicidal self-injury: The mediating role of identity confusion and moderating role of rumination. Child Abuse & Neglect106, 104474. [Doi:10.1016/j.chiabu.2020.104474]
Haft, S. L., Myers, C. A., & Hoeft, F. (2016). Socio-emotional and cognitive resilience in children with reading disabilities. Current Opinion in Behavioral Sciences10, 133–141. [Doi:10.1016/j.cobeha.2016.06.005]
Hasanzadeh Namin, F., Peymani, J., Ranjbaripoor, T., & Abolmaali Alhoseini, K. (2019). Predictive model of psychological well-being based on resilience considering the mediating role of perceived stress . Journal of Psychological Science18(77), 569-578. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1398.18.77.12.5
Henderson, N., & Milstein, M. M. (1996). Resiliency in schools: Making It happen for students and educators. Corwin Press. https://scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=1956997
Huang, H. J. (2020). Crisis Intervention with Children of Divorce. DEStech Transactions on Social Science, Education and Human Science, (icesd). [Doi:10.12783/dtssehs/icesd2020/34408]
Johnson, J., Panagioti, M., Bass, J., Ramsey, L., & Harrison, R. (2017). Resilience to emotional distress in response to failure, error or mistakes: A systematic review. Clinical Psychology Review52, 19–42. [Doi:10.1016/j.cpr.2016.11.007]
Kang, J., Faria, A.A., Lee, J. & Choi, W.J. (2023), Will consumers give us another chance to bounce back? Effects of precrisis commitments to social and product responsibility on brand resilience, Journal of Product & Brand Management, 32 (6): 927-941. [Doi:10.1108/JPBM-03-2022-3899]
Kaveh, M., Alizadeh, H., Delavar, A., & Borjali, A. (2011). Development of a resilience fostering program against stress and its impact on quality of life components in parents of children with mild intellectual disability. JOEC. 11 (2) :119-140. [In Persian]  [Dor:20.1001.1.16826612.1390.11.2.2.2]
Kaya, A., Türk, N., Batmaz, H., & Griffiths, M. D. (2023). Online gaming addiction and basic psychological needs among adolescents: The mediating roles of meaning in life and responsibility. International Journal of Mental Health and Addiction, 1–25. [Doi:10.1007/s11469-022-00994-9]
Kim, Y., & Chung, Y. (2020). Child support receipt among divorced mothers in Korea: Changes after the 2007 policy reform. Children and Youth Services Review, 119, 105446. [Doi:10.1016/j.childyouth.2020.105446]
Kordich-Hall,D. & Pearson,J. (2005). Resilience,Giving children the skills to bounce back. Journal of Education and Health, 23(1), 12- 15. https://sheu.org.uk/sites/sheu.org.uk/files/imagepicker/1/orig/eh231dkh.pdf
Lau, C., Chiesi, F., & Saklofske, D. H. (2019). The combinative role of traits cheerfulness and seriousness relating to resiliency and well-being: A moderated mediation model. Personality and Individual Differences, 151, 48-53. [Doi:10.1016/j.paid.2019.109515]
Lawson, M.J., Vosniadou, S., Van Deur, P., et al. (2019). Teachers’ and students’ belief systems about the self-regulation of learning. Educ Psychol Rev 31, 223–251. [Doi:10.1007/s10648-018-9453-7]
Le, T. U., Johnson, S. K., & Lerner, J. V. (2023). Exploring moderators of the relationship between adolescents' social responsibility and civic actions. Journal of Community & Applied Social Psychology33(2), 391-405. [Doi:10.1002/casp.2618]
Lou, Y., Taylor, E. P., & Di Folco, S. (2018). Resilience and resilience factors in children in residential care: A systematic review. Children and Youth Services Review, 89, 83-92. [Doi:10.1016/j.childyouth.2018.04.010]
Madani, Y., Hajhosseini, M., & Tasieh Hosseini, G. (2019). Effectiveness of integrating positive thinking and resiliency training on body image concerns and social self-efficacy in adolescents’ boys. Journal of Counseling Research, 18(71), 4-36. [In Persian] [Doi:10.29252/jcr.18.71.4]
Mannino J. E. (2015). Resilience and transitioning to adulthood among emerging adults with disabilities. Journal of Pediatric Nursing30(5), e131–e145. [Doi:10.1016/j.pedn.2015.05.017]
Mekonnen, Y., Kassa, K., & Ayalew, M. (2019). Prevalence, causes and consequences of divorce in Bahir Dar city, Ethiopia. African Journal of Social Work, 9(1), 24-36. https://www.ajol.info/index.php/ajsw/article/view/184252
Moradi, M., Dehghani Zadeh, M. H., & Soleimani Khashab, A. A. (2015). Perceived social support and academic vitality: The mediating role of academic self-efficacy beliefs. Teaching and Learning Studies, 7 (1), 24-1. [In Persian] [Doi:10.22099/jsli.2015.3093]
Musavi, K., Vaez Mousavi, M., Nasiri, E., & Bagherli, Z. (2023). Relationship between personality traits and psychological characteristic of achievement motivation in girl's students. Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry. 9 (6) :43-52. [In Persian]  [Doi:10.32598/shenakht.9.6.43]
Nemati, SH., Badri Gargari, R., Sarvazad sofiyani, R.,& Hamzehei, H. (2023). The effectiveness of the academic resilience training program on academic self-efficacy and motivational structure of students with specific learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 13(1),71-85. [In Persian]  [doi: 10.22098/jld.2023.13482.2115]
Quchani, M., Arbabi, F. H., & Smaeili, N. S. (2021). A comparison of the effectiveness of Clark and ACT parenting training on improving the emotional-behavioral problems of the child with divorced single mothers. Learning and Motivation, 76, 1-11. [Doi:10.1016/j.lmot.2021.101759]
Rashidzadeh, A., Badri, R., Fathi Azar, E., & Hashemi, T. (2019). Interactive effectiveness of training elfregulated -metacognitive strategies and academic self-concept on academic resilience and positive emotions. Social Cognition8(1), 141-164. [Doi:10.30473/sc.2019.39956.2191]
Salkovskis, P. M., Wroe, A. L., Gledhill, A., Morrison, N., Forrester, E., Richards, C., Reynolds, M., & Thorpe, S. (2000). Responsibility attitudes and interpretations are characteristic of obsessive compulsive disorder. Behaviour Research and Therapy38(4), 347–372. [Doi:10.1016/s0005-7967(99)00071-6]
Salmanzadeh, H., Ahmadi-Soleimani, S. M., Pachenari, N., Azadi, M., Halliwell, R. F., Rubino, T., & Azizi, H. (2020). Adolescent drug exposure: A review of evidence for the development of persistent changes in brain function. Brain Research Bulletin156, 105–117. [Doi:10.1016/j.brainresbull.2020.01.007]
Samieyan, S., Gholamali Lavasani, M., & Naghsh, Z. (2019). Relationship between emotional self-regulation, perception of learning environment and academic resilience: Application of two-level modeling of student and Classroom. Journal of Applied Psychological Research10(3), 119-132. [Doi:10.22059/japr.2019.247550.642681]
Sattler, K., & Gershoff, E. (2019). Thresholds of resilience and within- and cross-domain academic achievement among children in Poverty. Early Childhood Research Quarterly46, 87–96. [Doi:10.1016/j.ecresq.2018.04.003]
Sawalhah, A. M., Al Zoubi, A. (2020). The relationship of academic self-regulation with self-esteem and goal orientations among university students in Jordan. International Education Studies, 13 (1), 111-122. [Doi:10.5539/ies.v13n1p111]
Shaykhi, F., Ghayour-Minaie, M., & Toumbourou, J. E. (2018). Impact of the resilient family’s intervention on adolescent antisocial behavior: 14-month follow-up within a randomized trial. Children and Youth Services Review, 93, 484-491. [Doi:10.1016/j.childyouth.2018.08.021]
Shirzadfar, A., & Abbasi, G., & Hasanzadeh, R. (2020). Effectiveness of premarital relationship education on difficulties in mate-selection decision and attitudes toward marriage of children of divorce. Commonity Health, 7(3), 289- 298. [In Persian]  https://www.sid.ir/paper/381479/en
Spohrer, K. (2024). Resilience, self-discipline and good deeds – examining enactments of character education in English secondary schools. Pedagogy, Culture & Society32(1), 1–20. [Doi:10.1080/14681366.2021.2007986]
Talebzadeh Nobarian, M., Abolghasemi, M., Ashourinejad, F., & Mousavi, S. H. (2011). A Causal model for self-concept, self-regulatory learning and academic achievement. Psychological Models and Methods1(4), 65-79. [In Persian] [Dor:20.1001.1.22285516.1390.1.4.5.9]
Teimouri, L., Rezaei, A., & Mohammadzadeh, A. (2020). A comparative study of hope, academic achievement motivation, and academic self-concept among students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities9(2), 7-35. [In Persian] [Doi: 10.22098/JLD.2020.854]
Toubøl, J., Carlsen, H. B., Nielsen, M. H., & Brincker, B. (2022). Mobilizing to take responsibility: exploring the relationship between Sense of Community Responsibility (SOC-R), Public Service Motivation (PSM) and public service resilience during Covid-19. Public Management Review25(4), 836–857. [Doi:10.1080/14719037.2021.2018847]
Valenzuela, R., Codina, N., Castillo, I., & Pestana, J. V. (2020). Young university students' academic self-regulation profiles and their associated procrastination: Autonomous functioning requires self-regulated operations. Frontiers in Psychology11, 354. [Doi:10.3389/fpsyg.2020.00354]
Yahyazadeh, H., & Hamed, M. (2016). Issues and interventions of children of divorce in Iran: A meta-analysis of articles. Journal of Woman and Family Studies, 3(2), 91-120. [Doi:10.22051/jwfs.2016.2209]
Yarahmadi, Y., Naderi, N., Akbari, M., & Yaghoubi, A. (2019). The effectiveness of an educational program based on academic resilience in academic procrastination and students' academic performance. Teaching Research, 7 (1), 233-249. [Dor:20.1001.1.24765686.1398.7.1.12.0]