بررسی رابطه اشتیاق شغلی و بهزیستی روان‌شناختی با فرسودگی شغلی معلمان (مورد مطالعه معلمان شهر اردبیل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت و اقتصاد ، دانشگاه محقق اردبیلی

2 کارشناس روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

10.22098/jsp.2019.748

چکیده

هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه اشتیاق شغلی و بهزیستی روان­شناختی با فرسودگی شغلی معلمان است. این تحقیق از لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی، از لحاظ نوع روش، توصیفی و همبستگی بوده و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات روش تحقیق مورد نظر پیمایشی است. جامعه­آماری این پژوهش شامل کلیه معلمان (ابتدایی، راهنمایی، متوسطه) شهرستان اردبیل است که تعداد آنها برابر 5185 نفر است. برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد و تعداد نمونه آماری برابر 200  نفر به­دست آمد که با روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به­منظور گرد­آوری داده­ها، از پرسش­نامه­های استاندارد اشتیاق شغلی شوفلی، ‌بهزیستی روان­شناختی ریف و فرسودگی شغلی مزلاچ استفاده شده است. داده­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره در نرم­افزار SPSS21 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین شوق کار، وقف در کار و نمره­ی کل اشتیاق شغلی با فرسودگی شغلی رابطه منفی معناداری وجود دارد (01/0p<). همچنین بین پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، تسلط بر محیط، رشد فردی و نمره کل بهزیستی روان شناختی با فرسودگی شغلی رابطه منفی معناداری وجود داشت (01/0 p<).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between work engagement and psychological well-being and job burnout: A case study of teachers in Ardabil

نویسندگان [English]

  • H Rahimi 1
  • R Kazemzadeh 2
1 Assistant professor of management and economy department, University of MohagheghArdabili
2 BS student of Psychology, General psychology department, University of MohagheghArdabili.
چکیده [English]

The present study aimed to investigate the relationship between work engagement and psychological well-being and job burnout in teachers. The present study was applied in terms of objective, and descriptive and correlational based on the type of method. The research method was survey in terms of data collection. The population included all 5185 teachers (elementary, secondary, and high schools). Morgan table was used to determine the sample size which was equal to 200 who were selected using simple random sampling. Schaufeli's work engagement questionnaire, Ryff's psychological well-being questionnaire, and Maslach Burnout Inventory were used to collect the required data. SPSS software was used for data analysis, and Pearson correlation coefficient and multivariate regression were applied to analyze the examine the hypotheses. The results indicated that there were significant negative relationships between work engagement, job burnout, and total work engagement score with job burnout (p<.01). Furthermore, there was a significant negative relationship between self-acceptance, positive communication with others, environmental domination, individual growth and total score of psychological well-being with job burnout (p<.01).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Work engagement
  • psychological well-being
  • job burnout
  • teachers

مراجع

بهزادی، حیدر.(1389). مقایسه راهبردهای مقابله­ای با فرسودگی شغلی و استرس شغلی پرستاران زن شاغل در بخش­های ویژه و عادی بیمارستان­های تهران . پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
پرداختچی، محمد حسن؛ احمدی، غلامعلی و آرزومندی، فریده. (1388). بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی مدیران و معلمان مدارس شهرستان تاکستان. فصل­نامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 3(3)، 25-50.
پورعباس، علی. (1387). اثربخشی شرکت در کارگاه­های خودکارآمدی حرفه­ای بر اشتیاق شغلی کارمندان دانشگاه اصفهان. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
خاقانی زاده، مرتضی؛ سیرتی، مسعود و عبدی، فتانه. (1385). بررسی میزان فرسودگی شغلی پرستاران. مجله علوم رفتاری، 2(1)،51-59.
خاکبازان، زهرا. (1385). بررسی رابطه بین منبع کنترل و فرسودگی شغلی معلمان ابتدایی مدارس دولتی شهر نیشابور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
زنجانی طبسی، رضا. (1383). ساخت و هنجاریابی مقدماتی آزمون بهزیستی روان­شناختی، پایان نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی عمومی، دانشگاه تهران.
سوری، حسین؛ حجازی، الهه و سوری نژاد، محسن. (1393). رابطه تاب آوری و بهزیستی روان­شناختی: نقش واسطه­ای خوش بینی. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 15(1)، 5-15.
صادقی، سمیه. (1388). بررسی ارتباط خوشبینی با بهزیستی روان­شناختی و سبک­های مقابله­ای در دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روان­شناسی عمومی، دانشگاه علامه طباطبائی.
طلایی، علی؛ مخبر، نغمه و محمدنژاد، مریم. (1387). فرسودگی شغلی و عوامل وابسته به آن در کارکنان بیمارستان­های دانشگاهی مشهد در سال 1385. مجله­ی علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، 9(3)، 237-245.
میرحیدری، اشرف؛ سیادت، سیدعلی، هویدا، رضا و عابدی، محمدرضا. (1391). رابطه یادگیری سازمانی و خودکارآمدی مسیر شغلی با اشتیاق کاری مدیران. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3(10)، 139-153.
نریمانی، محمد و عباسی، مسلم. (1388). بررسی رابطه­ی بین سرسختی روانشناختی و خودتاب­آوری با فرسودگی شغلی. فراسوی مدیریت، 2(8)، 75-92.
نعامی، عبدالزهرا و پیریایی، صالحه. (1390). بررسی رابطه بین ابعاد انگیزش شغلی، خودتعیین کنندگی با اشتیاق شغلی در کارکنان شرکت ذوب آهن اصفهان، مشاوره شغلی و سازمانی، 2(3)، 23-41.
هاشمی شیخ شبانی، سید اسماعیل؛ اصلانپور جوکندان، محمد و نعامی، عبدالزهرا. (1391). نقش میانجی اشتیاق شغلی در رابطه جو روان­شناختی و خودارزشیابی­های محوری با عملکرد وظیفه­ای و قصد ترک شغل، مجله­ی مشاوره شغلی و سازمانی، 4(11)، 13-32.
Behzadi, H. (2010). Comparison of coping strategies with job burnout and job stress in female nurses working in intensive and normal units of hospitals in Tehran. Master's thesis, Allameh Tabatabaei University of Tehran. (Persian)
Burke, J. R., & El-Kot, G. (2010). Work engagement Among Managers and Professionals in Egypt. African Journal of Economics and Management Studies, 1, 42-60.
Chiristian,   M.   Garza,   A. ,  &   Salaughter,   J. (2011). Work engagement: A quantitative review  and  test  of  its  relations  with  task and   contextual   performance. Personnel Psychology Magazine, 64, 89-136.
Garcia, G. (2006). Role stress and job engagement towards understanding positive psychology. MA. San Jose State.
Hashemi Sheikh-Shabani, S. E., Aslanpour-Jokandan, M., Naami, A. (2012). A mediating role of work engagement in a relationship between psychological climate and axial self-assessment with job performance and turnover intention. Journal of Job and Organizational Counseling. 4(11), 13-23. (Persian)
Khakbazan, Z. (2006). Study on the relationship between source of control and job burnout among primary state school teachers in Nishapur city, Master's Thesis, Allameh Tabatabaei University. (Persian)
Lloyd, L.B. & Leslie, W.R. (2008). Human  resource  management, 9thed. Boston, Mc Graw –Hill/Irwin.
Mirheidari, A., Siyadat, S. A., Hovida, R., & Abedi, M. R. (2012). The Relationship of Organizational Learning and Self – Efficacy to Work Engagement. Journal of Management System, 3(10),139-154. (Persian)
Naami, A., Piriyaei, S. (2011). Relationship between self-determining job motivation dimensions with work engagement in employees of Isfahan steel co. Journal of Occupational and Organizational Counseling, 2(3),23-41. (Persian)
Narimani, M., & Abbasi, M. (2009). Survey of relationship between psychological hardiness and self-toleration and vocational weariness. Quarterly Journal of Productivity Management, 2(8), 75-92. (Persian)
Pardakhtchi, M.H., Ahmadi, Gh., & Arezoumandi, F. (2009). A study on the relationship between the quality of work life and job burnout in school managers and teachers in Takestan County. Quarterly of Educational Management and leadership at Islamic Azad University of Garmsar, 3(3), 25-50. (Persian)
PoorAbbas, A.(2008). Effectiveness of participation in professional efficacy workshops upon occupational engagement among employees at University of Isfahan . M.A. thesis, career counseling university of Isfaan.  (Persian)
Sadeghi, S. (2009). Investigation of relationship between optimism and psychological well-being and coping styles in students, Master's Thesis on General Psychology, Allameh Tabatabaei University. (Persian)
Salanova,  M  &  Schaufeli,  W.(2007). Work engagement:  an  emerging  psychological concept and its implications for organizations.  In  S.  W.  Gilliland,  D.  D. Steiner, & D.    P.    Skarlicki    (Eds.), Research in Social Issues in Management (Volume):  Managing  Social  and  Ethical Issues   in   Organizations   (pp.   135-177). Greenwich, CT: Information Age Publishers.
Schaufeli, W.B., Bakker, A.B., & Salanova, M. (2006).The measurement of work engagement with a short questionnaire: Across–national study. Educational and psychological Measurement, 66(25), 101-116.
Souri, H., Hejazi, E., & Sourinejad, M. (2014). Relationship between of resilience and psychological well-being: A mediating role of optimism. Knowledge and Research on Applied Psychology, 15(1),5-15. (Persian)
Talaei, A., Mokhber, N., & Mohammadnejad, M. (2008). Job burnout and its related factors in employees at Hospital Universities of Mashhad. Journal of Semnan Medical Sciences Univesity ,9 (3), 237-245. (Persian)
Zanjani-Tabasi, R. (2004). Preliminary normalization and construction of psychological well-being test. Master's thesis on General Psychology, University of Tehran. (Persian)

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار