الگوی علی نقش میانجی خلاقیت در تأثیر سبک های فرزند پروری بر پیشرفت تحصیلی و همنوایی تحصیلی دانش آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، ارومیه، ایران.

2 کارشناس ارشد، گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خلاقیت در تأثیر سبک های فرزند پروری بر پیشرفت تحصیلی و همنوایی تحصیلی دانش آموزان به انجام رسیده است.
روش ها: روش تحقیق توصیفی ـ همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر پایه های چهارم، پنجم و ششم در مدارس هیات امنایی به تعداد 770 نفر بود که حجم نمونه با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم جامعه آماری و رجوع  به جدول مورگان 255  نفر به دست آمد. برای جمع آوری داده های مرتبط با فرزندپروری از پرسشنامه بوری، برای سنجش همنوایی تحصیلی از پرسشنامه سینها و سینگ و از مقیاس تورنس جهت سنجش خلاقیت و برای پیشرفت تحصیلی از نمرات دانش آموزان استفاده شد.
یافته ها: نتایج حاصل از اجرای همبستگی پیرسون نشان داد که بین سبک های فرزند پروری با خلاقیت دانش آموزان؛ بین سبک های فرزند پروری با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و نیز بین فرزندپروری و همنوایی تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. با اجرای الگوی معادلات ساختاری برای آزمون رابطه سبک های فرزندپروری با پیشرفت تحصیلی و همنوایی تحصیلی  از طریق متغیر میانجی خلاقیت مشخص شده که الگوی پیشنهادی از برازش مناسبی برخوردار بوده است.
نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که سبک های فرزند پروری با تأثیر گذاری بر میزان خلاقیت دانش آموزان می تواند پیشرفت تحصیلی و همنوایی آنان را متأثر سازد. رشد و توسعه فرزندان در زمینه های اجتماعی، فرهنگی وآموزشی منوط به سبک فرزندپروری والدین است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Causal Model of the Medicating Role of Creativity on the relationship between Parenting style with Academic Achievement and Adjustment

نویسندگان [English]

  • Bahare Azizi Nejad 1
  • Afshin Divband 2
1 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Payame Noor University, Urmia, Iran
2 MA, Department of Educational Sciences, Urmia University, Urmia, Iran.
چکیده [English]

Objective: The present study examines the mediating role of parenting style creativity on students’ academic achievement.
Methods: For this, a descriptive and structural equation modeling (SEM) system was used. Population of the study includes 770 female students from 4-6 grade in Urmia during 2016-2017, from among which 255 were chosen using stratified random sampling and Morgan's table for sample size. Date were collected using Buri’s Parental Authority Questionnaire (PAQ), adjustment inventory for college students (AICS) by Sinha and Sing, and Torrance Tests of Creative Thinking (TTCT). Date on academic achievement was based on student scores.
Results: Results of pearson correlation showed a significant relationship between parenting style and creativity, parenting style and academic achievement, and also parenting style and academic adjustment. In addition, results of SEM showed the relationship between parenting style with academic adjustment and achievement through the mediating role of creativity. This demonstrates fitness of the model.
Conclusion: it is concluded that parenting style can influence student creativity and improve their academic achievement as well as adjustment.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parenting style
  • Academic adjustment
  • Creativity
  • Academic achievement

مراجع

افشاری، علی و دلپذیر، زینب. (1395). مقایسه سبک های فرزند پروری، اعتیاد به اینترنت و سازگاری اجتماعی در دانش آموزان عادی و دانش آموزان خود آسیب زن. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 7(27)، 51-63.
امینی، محمد؛ رحیمی، حمید و منتظر، مرجان. (1398). آسیب شناسی رشد خلاقیت دانش آموزان در نظام آموزشی ایران (مورد مطالعه: مدارس دوره متوسط اول کاشان). نشریه علمی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9(1)، 81-114.
پرچم، اعظم؛ فاتحی زاده، مریم و یاری، حمیداله. (1391). مقایسه سبکهای فرزند پروری بامریند با سبک فرزند پروی مسئولانه در اسلام. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 20 (14)، 115-138.
حیدری، فاضله؛ فلاحی، وحید و حاجیلو، جلیل. (1397). ﻧﻘﺶ ﺷﻴﻮه ﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوری و ﺳﺒﻚ ﻫﺎی دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ در ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺳﺎزﮔﺎری داﻧﺶ آﻣﻮز ان ﺑﺎ ﻣﺪرﺳﻪ. مجله روانشناسی مدرسه، 7(1)، 138-151.  10.22098/JSP.2018.661
سیف درخشنده، سعید و نریمانی، محمد. (1398). فراتحلیل عوامل و موانع مرتبط با افزایش خلاقیت دانش‌آموزان. مجله روانشناسی مدرسه، 8(3)، 109-126.    http://doi.org/10.22098/JSP.2019.844
طباطبایی، سیدعلی؛ فضلی، رخساره و یارعلی، جواد. (1392). بررسی رابطه سبک های فرزندپروری والدین با پیشرفت تحصیلی و اختلال رفتاری دانش آموزان دوره ابتدایی. فصلنامه خانواده وپژوهش، 10(18)، 7-22. http://doi.org/20.1001.1.26766728.1392.10.1.1.4
فراهینی، ندا؛ افروز، غلامعلی و رسول زاده طباطبایی، سید کاظم. (1392). رابطه ی شیوه‌های فرزند پروری والدین و کمرویی با خلاقیت در تیزهوشان. مجله روانشناسی مدرسه، 2(4)، 137-153.   D_2_92_12_18_8
قائد رحمتی، معصومه؛ بختیاری، لیلا و فرزاد، ولی الله. (1396). فراتحلیل و بررسی عوامل مؤثر در نقش خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی. فصلنامه  نوآوری های آموزشی، 63(15)، 133-145.
مصطفی سرباز، زهرا؛ ابوالقاسمی، عباس و رستم اوغلی، سهیلا. (1393). مقایسه ی راهبردهای خودتنظیمی، خلاقیت و جهت گیری هدف در دانش آموزان با و بدون اختلال ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 3(3)، 68-78. JLD-3-3-93-3-5
موحدزاده، بهرام؛ کرمی، زهرا و یاوری کرمانی، مریم. (1397). بررسی رابطه شیوه های فرزندپروری و سازگاری تحصیلی با واسطه گری صبر. فصلنامه فرهنگی  تربیتی زنان و خانواده، 13(45)، 37-53. https://dorl.net/dor/20.1001.1.26454955.1397.13.45.2.7
محلاتی، ریحانه و ابوالمعالی، خدیجه. (1395). مقایسة ابعاد سازگاری تحصیلی و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان ایرانی و مهاجر دورۀ متوسطه با توجه به ملیت - نوع مدرسه و جنسیت آنان. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 60 (15)، 99-118.
مهربان، سیدعلی؛ کرمی، ابوالفضل؛ اسدزاده، حسن و ستوده اصل، نعمت. (1398). تدوین مدل ساختاری برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی از طریق سبک های فرزندپروری و باورهای معرفت شناختی در دانش آموزان متوسطه دوره دوم شهر تهران. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 10(2)، 209-236. https://doi.org/20.1001.1.20086369.1398.10.38.10.6
نظری، پروین و یزدان ستا، فاروق. (1398). بررسی نقش فعالیت های فوق برنامه در عملکرد تحصیلی با توجه به نقش میانجی خلاقیت. فصلنامه علمی پژوهشی تدریس پژوهی، 7(1)، 87-107. https://doi.org/10.34785/J012.2019.464
نیک سیرت، فرشته؛ خادمی اشکذری، ملوک و هاشمی، زهرا. (1395). رابطۀ شیوه های فرزند پروری والدین با انگیزش پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر. فصلنامه اندیشه های نوین تربیتی، 12(4)، 151-174. https://doi.org/10.22051/jontoe.2017.2686
همرنگ، حمید؛ قنبری پناه، افسانه؛ ابوالمعالی الحسینی، خدیجه و سپاه منصور، مژگان. (1398). تبیین رابطه بین خلاقیت و سازگاری تحصیلی دانش آموزان با میانجیگری انگیزش تحصیلی. نشریه علمی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9(3)، 25-60.
Afshari, A., & Delpazir, Z. (2016). Compare the style of parenting, addiction to the Internet and social adjustment in normal students and self-mutilated students.  Educational Psychology, 7(27), 51-63. (Persian)
Al-Karasneh, S., & JubranSaleh, A. (2013). Classroom leadership and creativity: A study of social studies and islamic education teachers in Jordan. Creative Education, 4(10), 651-662. http://doi.org/10.4236/ce.2013.410094.
Alt, D. (2015). Using structural equation modeling and multidimensional scaling to assess female College students’ academic adjustment as a function of perceived parenting styles. Springer Science+Business Media New York, 1-20. http://doi.org/ 10.1007/s12144-015-9320-3
Amini, M., Rahimi, H., & Montazer, M. (2019). The determine the role and contribution of some factors and obstacles to creativity growth in Iranian educational system (study case: Secondary Schools First in Kashan). Innovation and Creativity in Human Sciences, 9(1), 81-114. (Persian)
Diaconu-Gherasim, L. R., &Mairean, C. (2016). Perception of parenting styles and academic achievement: The mediating role of goal orientations. Learning and Individual Differences, In Press, Corrected Proof. http://doi.org/10.1016/j.lindif.2016.06.026
Farahini, F., Afrooz, Gh.A., & Rasoolzadeh-Tabatabaiee, K. (2014). The relationship between parenting styles, shyness and creativity in the gifted. Journal of School Psychology and Institutions, 2(4), 137-153. (Persian)  http://doi.org/ D_2_92_12_18_8
Gefen, D., Straub, D.W., & Boudreau, M.-C. (2000). Structural equation modeling and regression: Guidelines for research and practice. Communications of the Association for Information Systems, 3(1), 1-78.  https://doi.org/10.17705/1CAIS.00407
Ghaedrahmati, M., Bakhtiari, L., & Farzad, V. (2017). Meta-analysis of the factors influential on the role of self-efficacy in academic achievement. Quarterly Journal of Educational Innovations, 16(3), 133-145. (Persian)
Hamrang, H., Ghanbari Pana, A., Abolmaali, KH., & Sepahmansour, M. (2020). Relativity between creativity and adjustment academic motivation. Quarterly Journal of Innovation and Creativity in Human Sciences, 9(25), 25-60. (Persian)
Heidari, F., Fallahi, V., & Hajiloo, J. (2018). The role of parenting and attachment styles in predicting the students' adjustment to school. Journal of School Psychology and Institutions, 7(1), 138-151. (Persian) http://doi.org/10.22098/JSP.2018.661
Kenney, S.R., Lac, A., Hummer, J.F., Grimaldi, E.M., & LaBrie, J.W. (2015). Pathways of parenting Style on adolescents’ college adjustment, academic achievement, and alcohol.
Mahallāti, R., & Abolmaāli, Kh. (2017). Comparison of academic adjustment components and academic performance between Iranian and immigrant high school students with regard to their "nationality-school type" and gender. Quarterly Journal of Educational Innovations 15(4), 99-118. (Persian)
Mehraban, S. A., Karami, A., Asadzadeh, H., & Sotodehasl, N. (2019). Develop a structural model for predicting academic achievement of children through style Fact and epistemological beliefs in high school students in Tehran second period. Journal of New Approaches in Educational Administration, 10(2), 209-236. (Persian) https://doi.org/20.1001.1.20086369.1398.10.38.10.6
Movahedzadeh, B., Karami, Z., Yavari Kermani, M. (2019). A study of the relationship between parenting styles and academic adjustment with the mediating role of patience. The Women and Families Cultural-Educational, 13(45), 37-53. (Persian) https://doi.org/20.1001.1.26454955.1397.13.45.2.7
Mostafa, Z., Abolghasemi, A., & Rostamoghli, S. (2014). A comparison of self-regulatory strategies, creative thinking and goal orientation in children with and without mathematical disorder. Journal of Learning Disabilities, 3(3), 68-78. (Persian) JLD-3-3-93-3-5
Nazai, P., & Farug yazdan, S. (2020). The role of extracurricular activities in academic performance with regard to the mediating role of creativity. Research in Teaching, 7(1),87-107. (Persian) https://doi.org/10.34785/J012.2019.464
Niksirat, F., Khademi ashkazari, M., & Hashemi, Z. (2017). The relationship between parental child-rearing styles and academic achievement motivation in girl students. Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 12(41), 151-174. (Persian) https://doi.org/10.22051/jontoe.2017.2686
Parcham, A., Fatehizadeh, M., & Yari, H. (2011). Comparison of child-rearing styles with respect to responsible child-rearing styles in Islam. Research in Islamic education issues, 20 (14), 115-138. (Persian)
Risk. Journal of College Student Retention: Research, Theory & Practice, 17(2), 186-203. http://doi.org/10.1177/1521025115578232
Seif, S., & Narimani, M. (2019). A meta-analysis of factors increasing and decreasing students' creativity. Journal of School Psychology and Institutions, 8(3), 109-126. (Persian)  http://doi.org/ 10.22098/JSP.2019.844
Tabatabaee, S. A., Fazli, R., & Yarali, J. (2013). Parenting styles, educational achievement, and behavioral disorders among elementary school students. Quarterly Journal of Family and Research,10 (1),7-22. (Persian) http://doi.org/20.1001.1.26766728.1392.10.1.1.4
Kokkinos, C.M., & Vlavianou, E. (2019). The moderating role of emotional intelligence in the association between parenting practices and academic achievement among adolescents. Current Psychology, 1-15.   https://doi.org/10.1007/s12144-019-00343-5.
Mehrinejad, S. A., Rajabimoghadam, S., & Tarsafi, M. (2015). The relationship between parenting styles and creativity and the predictability of creativity by parenting styles. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 205, 56-60.  https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.09.014.
Mourgues, C., Tan, M., Hein, S., Elliott, J. G., & Grigorenko, E. L. (2016). Using creativity to predict future academic performance: An application of Aurora’s five subtests for creativity. Learning and Individual Differences, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2016.02.001.
Park, J., Kim, M., & Jang, SH. (2017). Analysis of factors influencing creative personality of elementary school students. International Education Studies, 10(5), 167-180. https://www.emerald.com/insight/2414-6994.htm
Punia, S., & Sangwan, S. (2011). Emotional intelligence and social adaptation of school children. Psychology, 2 (2), 83-87.
Sarkar, S., & banik, S. (2017). A study on the adjustment and academic achievement of adolescent students. International Journal Research-Grantaalayah Acknowledge Repository. 5(6), 659-668. https://doi.org/10.5281/zenodo.825592
Sarac, M., Efil, I., & Eryilmaz, M. (2014). A study of the relationship between person-organization fit and employee creativity. Management Research Review, 37(5),  479–501. http://doi.org/10.1108/MRR-01-2013-0025.
Setiawan, R., Aprillia, A., & Magdalena, N. (2019). Analysis of antecedent factors in academic achievement and student retention. Published in Asian Association of Open Universities Journal Published by Emerald Publishing Limited. 1-11. http://doi.org/10.1108/AAOUJ-09-2019-0043
Serdyukov, P. (2017). Innovation in education: what works, what doesn’t, and what to do about it?. Journal of Research in Innovative Teaching & Learning, 10(1), 4-33. http://doi.org/10.1108/JRIT-10-2016-0007    
Soh, K. (2017). Fostering student creativity through teacher behaviors. Thinking Skills and Creativity, 23, 1-19. http://doi.org/doi:10.1016/j.tsc.2016.11.002.
Van Rooij, EC.M., Jansen, E P.W.A., & van de Grift, WJ.C.M. (2017). First-year university students’ academic success: the importance of academic adjustment. Instituto Superior de Psicologia Aplicada, 1-19. http://doi.org/10.1007/s10212-017-0347-8
Xiang, SH. Liu, Y., & Bai, L. (2017). Parenting styles and adolescents’ school adjustment: Investigating the mediating role of achievement goals within the 2 _ 2 framework. Educational Psychology, 1-13. http://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.01809
Singh, S.P., Malik, S. & Singh, P. (2016). Factors affecting academic performance of students. Paripex - Indian Journal of Research,  5(4), 65-77.
روان شناسی مدرسه و آموزشگاه
دوره 11، شماره 4
بهمن 1401
صفحه 106-118

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار