بررسی نقش واسطه‌ای خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین هویت تحصیلی موفق، باورهای معرفت‌شناختی، نیازهای اساسی روانشناختی با انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه‌ روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه‌ آزاد اسلامی، سنندج، ایران

2 استادیارگروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

3 استادیارگروه مشاوره، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

هدف: انگیزه پدیده ­ای است درونی که فرد را از درون به فعالیت واداشته و منبعث از نیازهای فرد است. در این میان جهت افزایش انگیزه دانش ­آموزان لازم است به پرورش شاخص­ هایی از قبیل هویت تحصیلی موفق، باورمعرفت ­شناختی و نیازهای اساسی پرداخت.
روش ­ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه­ ی دانش ­آموزان دختر شاغل به تحصیل در پایه­ ی یازدهم ناحیه­ی 1و2و3 در سال تحصیلی 98-97 در کرمانشاه است. نمونه مورد نظر برای انجام پژوهش با بکارگیری روش نمونه­ گیری خوشه ­ای چند مرحله ای و با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر برآورد گردید.
یافته­ ها: نتایج تحقیق نشان داد که بین هویت تحصیلی موفق، باورهای معرفت شناختی، نیازهای اساسی دانش­آموزان و انگیزش تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد (05>p). همچنین نتایج موید نقش واسطه­ی خودکارآمدی در رابطه میان هویت تحصیلی موفق، باورهای معرفت­شناختی، نیازهای اساسی دانش­آموزان و پیشرفت تحصیلی آن­هاست (05>p).
نتیجه ­گیری: بنابراین، توجه به متغیرهایی همچون خودکارآمدی، نیازهای اساسی دانش­آموزان، باورهای معرفت شناختی و هویت تحصیلی موفق در افزایش انگیزش پیشرفت دانش­آموزان امری ضروری می ­­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the mediating role of academic self-efficacy in the relationship between successful academic identity, epistemological believes, basic psychological needs, and students' achievement motivation

نویسندگان [English]

  • Jeyran Moradi 1
  • Yahya Yarahmadi 2
  • Mahmoud Goodarzi 3
  • Omid Moradi 3
1 PhD student, Department of Psychology, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
3 Assistant Professor, Counseling Department, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Objective: Motivation is an intrinsic phenomenon that drives the individual into action and derives from one's needs. In order to increase students' motivation, it is necessary to develop indicators such as successful academic identity, ethological believes and basic needs.
Methods: This study was descriptive-correlational. The statistical population of the present study is all female students studying in eleventh grade is district 1, 2 and 3 in Kermanshah in the academic year 2017-2018.
Results: The results showed that there is a significant relationship between successful academic identities, epistemological believes, basic needs of students and academic motivation (p<0.05). The results also confirm the mediating role of self-efficacy in the relationship between successful academic identities, epistemological believes, students' basic needs, and their academic achievement (p<0.05).
Conclusion: Therefore, attention to variables such as self-efficacy, basic needs of students, epistemological believes, and successful academic identity are necessary to increase students' motivation for student achievement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Achievement Motivation
  • Epistemological Believes
  • Self-Efficacy
  • Essential Needs
  • Successful Academic Identity
افشاری، علی. (1401). اثر بخشی روش آموزش ایفای نقش بر خودکارآمدی تحصیلی، سازگاری اجتماعی و انگیزه تحصیلی در دانش‌آموزان با اختلال یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری،11(3)، 29-15.
اکبری، ب. (1386). روایی و اعتبار آزمون انگیزش پیشرفت هرمنس بر روی دانش‌آموزان دوره متوسطه استان گیلان. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 16، 96-73.https://www.sid.ir/paper/127508/fa
حسن زاده، ر. (1381). رابطه بین انگیزش (درونی - بیرونی) و منبع کنترل (درونی - بیرونی) و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان. فصلنامه روان‌شناسی آموزشی، 1(2)، 119-107.  http://noavaryedu.oerp.ir/article_78721.html
حسینی منش، ز.، امیدیان، م.، بفرویی، ک. (1396). نقش اهداف، باورهای معرفت شناختی و کیفیت تجارب یادگیری در اهمال کاری تحصیلی دانشجویان. فصلنامه علمی- پژوهشی اندیشه های نوین تربیتی، 13(2)، 70-53.[Doi: 10.22051/JONTOE.2017.1848]
حجازی، ا.، امانی، ح.، یزدانی، م. (1390). ارزیابی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه منزلت‌های هویت تحصیلی در دانش‌آموزان ایرانی. فصلنامه روش­ها و مدل­های روان‌شناختی، 2(5)، 15-1.     https://unitahlil.ir/product
شیخ الاسلامی، ر.، رضویه، ا. (1384). پیش­بینی خلاقیت دانشجویان شیراز با توجه به متغیرهای انگیزش بیرونی، انگیزش درونی و جنسیت. مجله علوم انسانی دانشگاه شیراز، 22، 103-94. https://www.sid.ir/paper/13370/fa
رحیمی، م.، فرهادی، س. (1396). نقش واسط­ گری انگیزش تحصیلی در رابطه بین هویت تحصیلی و ابعاد بهزیستی هیجانی. مجله­ی مطالعات آموزش و یادگیری، 9، 36-20.https://www.sid.ir/paper/357665/fa
فرامرزی، ح.، مکتبی، غ.، قاسمی خواه، س.، فرزادی، ف. (1395). رابطه بین جهت­گیری­های انگیزشی و خودکارآمدی تحصیلی با هویت تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه جندی شاپور اهواز.  فصلنامه­ی مرکز مطالعات و توسعه­ی آموزش علوم پزشکی، 7(4)، 354-346. https://www.google.com/search?q
­قمری، م. (1392). رابطه بین سرمایه اجتماعی و انگیزش دورنی با پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دوره متوسطه شهر کرج. فصلنامه آموزش و ارزشیابی، 6(22)، 88-45. https://jinev.tabriz.iau.ir/article_521538.html
علی بخشی، ز.، زارع، ح. (1389). اثربخشی آموزش خودتنظیمی یادگیری و مهارت­های مطالعه بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 4(3)، 80-69.[Doi: 20.1001.1.20084331.1389.4.4.3.7]
کریم زاده، م. (1380). بررسی رابطه مفهوم خود (تحصیلی- غیرتحصیلی) و خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دختر شهر تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.https://www.sid.ir/paper/66059/fa
نریمانی، محمد و وحیدی، زهره. (1392). مقایسه ی نارسایی هیجانی، باورهای خودکارآمدی و عزت نفس در میان دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 3(2)، 91-78.  D_JLD_3_2_92_12_25_5
Afshari, A. (2022). The effectiveness of role-playing training on academic self-efficacy, social adjustment and academic motivation in elementary school students. Journal of Learning Disabilities, 11(3), 15-29. (Persian)  [Doi: 10.22098/JLD.2022.8276.1871]
Duffin, L. C., French, B. F., & Patrick, H. (2012). The teachers’ sense of efficacy scale: Confirming the factor structure with beginning pre-service teachers. Journal of Teaching and Teacher Education, 28, 827-834. [Doi:10.1016/j.tate.2012.03.004]
Eyni, S. (2020). The effectiveness of mentalization-based therapy on improving object relations of people with borderline personality disorder. Journal of Research in Psychopathology, 1(1), 16-23.  [Doi: 10.22098/JRP.2020.1028]
Fernando Doménech-Betoret, Laura Abellán-Roselló, and Amparo Gómez-Artiga. (2017). Self-Efficacy, Satisfaction, and Academic Achievement: The Mediator Role of Students' Expectancy-Value Beliefs. Published online 2017 Jul 18. [Doi: 10.3389/fpsyg.2017.01193].
Hou, A. (2015). A Study on the Relationships among High School Students' Ego Identity, Academic Motivation and Academic Performance. Unpublished Master Thesis. NSYSU University. [Doi:10.1093/rfs/hhu068]
Johnston, M. & Finney, S. (2010). Measuring basic needs satisfaction: evaluating previous andconducting new psychometric evaluations of the basic needs satisfaction in general scale. Psychology of Export and Exercis, 11, 91-99. [Doi:10.1016/j.cedpsych.2010.04.003]
Lin, T. J., Deng, F., Chai, C. S., & Tsai, C. C. (2013). High school students’ scientific epistemological beliefs, motivation in learning science, and their relationships: A comparative study within the Chinese culture. International Journal of Educational Development, 33(1), 37-47. [Doi:10.1016/j.ijedudev.2012.01.007]
Luong, C.; Strobel, A.; Wollschläger, R.; Greiff, S.; Vainikainen, M. & Preckel. F. (2017). Need for cognition in children and adolescents: Behavioral correlates and relations to academic achievement and potential. Learning and Individual Differences, 53, 103-113. [Doi:10.1016/j.lindif.2016.10.019]
Martos, T., & Sally, V. (2017). Self-determination theory and the emerging fields of relationship science and Nich construction theory. European Journal of Mental Health, 1(12), 73-87.   [Doi: 10.5708/EJMH.12.2017.1.5]
Narimani, M., & Vahidi, Z. (2014). A comparison of alexithymia, self-efficacy and self-esteem in students with and without learning disability. Journal of Learning Disabilities, 3(2), 78-91. (Persian)  D_JLD_3_2_92_12_25_5
Peng, H. & Fitzgerald, G. E. (2006).  Relationships  between  teacher  education students'  epistemological  beliefs  and  their  learning  outcomes  in  a  case-based hypermedia  learning  environment. Journal of Technology and Teacher Education, 4, 255-281https://www.learntechlib.org/p/5690/ 
Ratelle, C. F., & Duchesne, S. (2014). Trajectories of psychological need satisfaction from early to late adolescence as a predictor of adjustment in school. Journal of Contemporary Educational Psychology, 39(4), 388-400.  Doi: [Doi:10.1016/j.cedpsych.2014.09.003]
Schommer-Aikins, M., Duell, O. K. & Hutter, R. (2005). Epistemological Beliefs, Mathematical Problem-Solving Beliefs, and Academic Performance. The Elementary School. 105, 3; Academic Research Library pg. 289.  https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/428745
Shkullaku, R. (2013). The Relationship between Self Efficacy and Academic Performance in the context of gender among Albanian Students. Journal of European Academic Research, 4, 467-478. Doi: https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.1089.6533&rep=rep1&type=pdf
Vandercammen, L., Hofmans, J., & Theuns, P. (2014). The mediating role of affect in the relationship between need satisfaction and autonomous motivation. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 87(1), 62-79. [Doi:10.1111/joop.12032]
Vuong, M., Brown-Welty, S., & Tracz, S. (2010). The effects of self-efficacy on academic success of first-generation college sophomore students. Journal of College Student Development, 51(1), 50-64. [Doi: 10.1353/csd.0.0109]
Was, C. A, Harthy, I. A, Oden, M.S, et al. (2009). Academic identity status and Relationshi to achievement goal orientation. Electronic Journal of Research in Education Psychology, 7(2), 627 -652. [Doi:10.25115/ejrep.v7i18.1363]
Webb, T. L., & Sheeran, P. (2008). Mechanisms ofimplementation intention effects: The role of goal intentions, selfefficacy, and accessibility of plan components. British Journal of Social Psychology, 47, 373–395.