نقش میانجی بی‌اشتیاقی اخلاقی در روابط ویژگی‌های سرشتی با نشانه‌های اختلال سلوک در دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 استاد دانشگاه محقق اردبیلی

3 گروه روان نشاسی، دانشگاه محقق اردبیلی

10.22098/jsp.2023.11257.5355

چکیده

هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش میانجی بی‌اشتیاقی اخلاقی در روابط ویژگی‌های سرشتی با نشانه‌های اختلال سلوک در دانش‌آموزان انجام گرفت.

روش‌: این مطالعه به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام گرفت. تمامی دانش‌آموزان دوره‌های اول و دوم متوسطۀ شهر ارومیه در سال تحصیلی 1400-1399، جامعۀ آماری این پژوهش را تشکیل دادند. تعداد 220 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای به عنوان نمونه آماری انتخاب و به پرسشنامۀ توانایی‌ها و مشکلات (SDQ)، مقیاس مرکب سرشت‌های عاطفی هیجانی(AFECT) و مقیاس بی‌اشتیاقی اخلاقی (MDS) پاسخ دادند. داده‌های به‌دست آمده با استفاده از مدل تحلیل مسیر با نرم‌افزار SmartPLS 3 تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج مدل‌ تحلیل مسیر نشان داد که سرشت‌های هیجانی فعال‌سازی (05/0>p ؛17/0ß=) و حساسیت (05/0>p ؛12/0ß=) اثر مثبت مستقیم و سرشت‌های هیجانی کنترل (01/0>p ؛35/0- ß=)، مقابله (05/0>p ؛26/0- ß=) و بازداری (01/0>p ؛12/0- -ß=) اثر منفی مستقیمی بر نشانه‌های اختلال سلوک دارند. سرشت‌های هیجانی فعال‌سازی (05/0>p ؛12/0ß=)، بازداری (01/0>p ؛23/0ß=) و حساسیت (05/0>p ؛17/0ß=) اثر مثبت مستقیم ولی سرشت‌های کنترل (01/0>p ؛35/0-ß=) و حساسیت (05/0>p ؛35/0-ß=) اثر منفی مستقیمی بر بی‌اشتیاقی اخلاقی دارند. این نتایج همچنین نشان داد که به غیر از فعال‌سازی، ضرایب مسیرهای مربوط به اثرات غیرمستقیم سایر سرشت‌های هیجانی بر نشانه‌های اختلال سلوک با میانجی‌گیری بی‌اشتیاقی اخلاقی معنی‌دار می‌باشند (05/0>p).

نتیجه‌گیری: این نتایج نشان می‌دهند که سرشت‌های هیجانی یکی از پیشایندهای مهم اختلال سلوک در نوجوانان می‌باشد و بی‌اشتیاقی اخلاقی نیز میانجی اثرات سرشت‌های هیجانی بر نشانه‌های اختلال سلوک می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The mediating role of moral disengagement in the relations of temperamental traits with symptoms of conduct disorder in students

نویسندگان [English]

  • fazeleh heidari 1
  • mohammad narimani 2
  • seyfollah aghajani 3
  • sajjad basharpoor 1
1 Department of Psychology, School of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
2 university of mohaghegh ardabili
3 Department of Psychology, School of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
چکیده [English]

objective: the study aimed to examine the mediating role of moral disengagement in the relations of temperamental traits with symptoms of conduct disorder in students.

Methods: this study carried out with descriptive- correlational method. All the first and second periods of high school students in Urmia city in the 2020-2021 academic years was comprised the statistical population. Two hundred and twenty people were selected by multistage random sampling method and answered to the strengths and difficulties questionnaire، affective and emotional composite temperaments scale and moral disengagement scale . Collected data were analyzed using path analisis via SmartPLS 3.

Results: The results of the path analysis model showed that the emotional temperaments of activation and sensitivity have a direct positive effect and the emotional traits of control , coping and inhibition have a direct negative effect on symptoms of conduct disorder. The emotional temperaments of activation , inhibition and sensitivity have a direct positive effect, but temperaments of control and sensitivity have a direct negative effect on moral disengagement. These results also showed that, apart from activation, the coefficients of the paths related to the indirect effects of other emotional temperaments on the symptoms of conduct disorder with the mediation of moral disengagement are significant.

Conclusion: These results show that emotional temperaments are the important antecedents of conduct disorder in adolescents and moral disengagement is also a mediator of the effects of emotional temperaments on the symptoms of conduct disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conduct disorder
  • Emotional Temperament
  • Moral disengagement
  • Students