اثربخشی برنامه آموزشی فرزندپروری مبتنی برذهن آگاهی برکیفیت روابط والد-کود ک و استرس فرزندپروری والدین کودکاِن سن پیش ا زدبستان شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 استاد، گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت روابط والد-کودک و استرس فرزندپروری والدین کودکان(سن پیش از دبستان) شهر تهران بود.
مواد و روش‌ها: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش جمع‌‌آوری داده‌‌ها از نوع نیمه آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون-ﭘﺲآزﻣﻮن و گروه کنترل و همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. جامعه مورد پژوهش تمام والدین کودکان سن زیر پیش دبستان شهر تهران در سال 1399 بودند. ابتدا به روش نمونه‌گیری در دسترس 30 نفر انتخاب و سپس به شیوه تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند(15 نفر آزمایش و 15 نفر کنترل). گروه آزمایش تحت 8 جلسه 120 دقیقه‌ای برنامه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفت. از مقیاس تعامل والد- کودک پیانتا(1992) و پرسشنامه استرس فرزندپروری آبدین(1995) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تحلیل داده‌ها از طریق نرم‌افزار SPSS در دو بخش توصیفی و استنباطی(تحلیل واریانس با اندازه‏گیری مکرر و آزمون بن فرونی) انجام پذیرفت.
یافته‌ها: نتایج بیانگر این بود که برنامه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی توانسته است کیفیت روابط والد-کودک و استرس فرزندپروری والدین به‌طور معناداری بهبود بخشیده و نتایج در دوره پیگیری نیز ماندگار بوده است (05/0>P).
نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که برنامه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی می‌تواند به عنوان مداخله‌ای مؤثر برای بهبود کیفیت روابط والد-کودک و استرس فرزندپروری والدین مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness-Based Parenting Education Program on Quality of Parent-Child Relationships and Parenting Stress of Parents of Children Age Preschool in Tehran City

نویسندگان [English]

  • Minoo sadat Hosseini sohi 1
  • Fariborz Dortaj 2
  • Soghra Ebrahimi Ghavam 3
1 M.Sc, Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
2 Corresponding Author, Professor, Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: The aim of this study was to investigate the effectiveness of mindfulness-based parenting education program on quality of parent-child relationships and parenting stress of children (under preschool age) in Tehran city.
Methods: This study is an applied one, and quasi-experimental study was conducted with a pretest-posttest design with control group and two month’s follow-up was used to collect the data. The statistical population was all parents of children in Tehran city in year 1399. In first, 30 people were selected by available sampling method and then randomly divided into experimental and control groups (15 experimental and 15 control). For the parents of children in the experimental group, the mindfulness-based parenting education program was implemented in 8 sessions, each session lasting two hour. The instruments used in this study include the parent child relationship scale of Pianta (1992) and parenting stress index–short form of Abidin (1995). Data analysis was performed using SPSS software in two sections: descriptive and inferential (analysis of variance with repeated measures and post-hoc Bonferroni).
Results: Results indicated that mindfulness-based parenting education program, significantly improvement quality of parent-child relationships and parenting stress of children (under preschool age) in Tehran city and the results have had enough consistency in the follow-up period, as well (P<0.05).
Conclusion: The study findings proposed that mindfulness-based parenting education program can be used as an effective intervention in order to improvement the quality of parent-child relationships and parenting stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • parenting
  • mindfulness
  • quality of parent-child relationships
  • parenting stress

مراجع

بهمنی، مهسا؛ و جهان بخشی، زهرا. (1399). اثر بخشی برنامه مداخله­ای بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک بربهبود کیفیت تعامل والد-کودک و کاهش پرخاشگری کودکان پیش دبستانی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 11(44)، 156-131. https://doi.org/10.22054/qccpc.2020.51244.2358
پورحیدری، سپیده؛ بساک نژاد، سودابه؛ داودی، ایران؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1396). اثربخشی فرزندپروری مثبت و ذهن­آگاهی بر رابطه مادر-فرزند سالم و رابطه همشیران در خانواده­های دارای کودک دچار کاستی توجه/فزون­کنشی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(41)، 26-7. https://apsy.sbu.ac.ir/article_96837.html
حسین­خانزاده، عباسعلی؛ طاهر، محبوبه؛ سیدنوری، سیده­زهرا؛ یحیی زاده، آیدا؛ و عیسی پور، مهدی. (1392). رابطه شیوه تعامل والد-فرزند با میزان اعتیادپذیری و گرایش به جنس مخالف در دانشجویان. فصلنامه علمی-پژوهشی اعتیادپژوهی، 7(28)، 74-59. http://etiadpajohi.ir/article-1-279-fa.html
حسین­زاده اسکوئی، علی؛ صفرپور، فاطمه؛ کندلو، زهرا؛ حبیبی­عسگرآباد، مجتبی؛ زمانی­زارچی، محمدصادق. (1399). مقایسه استرس والدگری و مشکلات برونی­سازی و درونی­سازی کودکان در مادران شاغل و غیرشاغل. نشریه توانمندی کودکان استثنایی، 11(3)، 49-37. https://doi.org/10.22034/ceciranj.2020.228165.1380
زمانی، مجید؛ جلالی، محسن؛ و پوراحمدی، الناز. (1398). نقش همراهی خانوادگی با علایم کودک، شیوه‌های فرزندپروری و استرس فرزندپروری در پیش‌بینی شدت اختلالات اضطرابی در کودکان 6 تا 10 ساله در استان گلستان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 21(2)، 98-89. http://goums.ac.ir/journal/article-1-3268-fa.html
سلمانی، علی؛ روشنی خیاوی، حمیده؛ و اسماعیلی، زهرا. (1402). بررسی اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اشتیاق تحصیلی و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان دارای اضطراب اجتماعی. نشریه روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 12(1)، 61-46. https://doi.org/10.22098/jsp.2023.11287.5362
شریف محمدی، فاطمه؛ چرامی، مریم؛ شریفی، طیبه؛ و غضنفری، احمد. (1399). اثربخشی آموزش گروهی مهارت­های فرزندپروری مبتنی بر ذهن­آگاهی بر تنیدگی و انعطاف­پذیری روان‌شناختی مادران دانش‏آموزان دختر نابینا شهر اهواز. نشریه علمی روان‌شناسی اجتماعی، 8(56)، 147-137. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23455098.1399.8.56.12.7
شیخ ­الاسلامی، علی؛ محمدی، نسیم؛ و سیداسماعیلی قمی، نسترن. (1395). مقایسه‏ی استرس فرزندپروری، شادکامی و انعطاف‎پذیری شناختی مادران دارای فرزند کم‌توان‌ذهنی و ناتوان یادگیری. مجله ناتوانی‏های یادگیری، 5(4)، 42-25. https://jld.uma.ac.ir/article_431.html
شیرزادی، پرستو؛ امینی شیرازی؛ نرگس؛ و اصغرپور لشکامی، زهرا. (1399). رابطه اضطراب کرونا در مادران با تعامل والد-کودک و پرخاشگری کودکان در ایام قرنطینه. فصلنامه  خانواده پژوهی، 16(2)، 154-139. https://jfr.sbu.ac.ir/article_97811.html
شیرزادی، پرستو؛ فرامرزی، سالار؛ قاسمی، مسلم؛ و شفیعی، میثم. (1393). بررسی روایی و اعتبار فرم کوتاه شاخص استرس فرزندپروری، رویش روان‌شناسی، 3(9)، 111-91. http://dorl.net/dor/20.1001.1.2383353.1393.3.4.5.2
صیدی، محمدسجاد؛ رضایی، خدیجه؛ و حسینی شورابه، ستاره. (1398). بررسی نقش واسطه ای کیفیت زندگی خانوادگی در رابطه بین استرس والدگری و مشکلات رفتاری فرزندان. مجله مطالعات روان‌شناسی تربیتی، 16(34)، 154-131. https://doi.org/10.22111/jeps.2019.4729
عابدی شاپورآبادی، ثریا؛ پورمحمدرضای تجریشی، معصومه؛ محمدخانی، پروانه؛ و فرضی، مرجان. (1391). اثربخشی برنامه گروهی والدگری بر رابطه مادر-کودک در کودکان با اختلال بیش فعالی-نارسایی توجه. مجله روان‌شناسی بالینی، 4(3)، 73-63. https://doi.org/10.22075/jcp.2017.2098
غلامی،  سمیه؛ بازیاری‌زاده، بدریه. (1400). مقایسه میزان کودک آزاری و کیفیت رابطه مادر با فرزند مبتلا به اختلال یادگیری و فرزند غیر مبتلای خود. فصلنامه ناتوانی‌های یادگیری، 11(2)، 104-117. https://doi.org/10.22098/jld.2022.7134.1761
معمار باشی اول، مژگان؛ طبیبی، زهرا؛ و نورانی جورجاده، رقیه. (1398). بررسی رابطه تعامل والد-کودک با مهارتهای اجتماعی و مشکلات رفتاری با میانجیگری خود مهارگری بازداری در کودکان پیش دبستانی. فصلنامه خانواده پژوهی، 15(4)، 557-541. https://jfr.sbu.ac.ir/article_97790.html
مغربی سینکی، حامد؛ حسن­زاده، سعید؛ ارجمندنیا، علی­اکبر؛ و خادمی، مژگان. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی به مادران دارای فرزند با اختلال نارسایی توجه/ فزون‌کنشی بر ارتقای کیفیت روابط والد-کودک. فصلنامه روان‌شناسی تحولی، 13(49)، 69-57. https://jtbcp.roudehen.iau.ir/article_122.html
میرزایی ‌کوتنایی، فرشته؛ شاکری­نیا، ایرج؛ و اصغری، فرهاد. (1394). رابطه تعامل والد- فرزند با سطح رفتارهای پرخاشگرانه دانش آموزان. فصلنامه سلامت روان کودک، 2(4)، 34-21. http://childmentalhealth.ir/article-1-80-fa.html
ولیئی، زهرا؛ و امانی، احمد. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رابطه والد-فرزندی، استرس والدگری و سخت‌رویی مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی/بیش‌فعالی. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی، 10(38)، 230-207. https://doi.org/10.22054/jpe.2020.51200.2141
هاشمی، زهره؛ عینی، ساناز. (1400). اثربخشی درمان تعاملی والد-کودک بر تنیدگی والدگری و خودکارآمدی والدگری مادران کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی های یادگیری، 10(3)، 380-393.  10.32598/JLD.10.3.7
 
Abedi-Shapourabadi, S., Pourmohamadreza-Tajrishi, M., Mohamadkhani, P., & Farzi, M. (2012). Effectiveness of Group Training Positive Parenting Program (Triple-P) on Parent-Child Relationship in Children with Attention Deficit/ Hyperactivity Disorders. Journal of Clinical Psychology, 4(3), 63-73. (Persian) https://jcp.semnan.ac.ir/article_2098.html?lang=en
Abidin, R. R. (1995). Parenting Stress Questionnaire: Professional Manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources, Inc https://psycnet.apa.org/record/2006-03622-011
Bahmani, M., & Jahanbakhshi, Z. (2020). The effectiveness of the play therapy intervention program based on the parent-child relationship on improving the quality of parent-child interaction and reducing the aggression of preschool children. Counseling Culture and Psycotherapy, 11(44), 131-156. https://doi.org/10.22054/qccpc.2020.51244.2358
Balcells-Balcells, A., Giné, C., Guàrdia-Olmos, J., Summers, J. A., & Mas, J. M. (2019). Impact of supports and partnership on family quality of life. Research in Developmental Disabilities, 85(1), 50-60. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2018.10.006
Bishop, M., Cohen, L. L., & Robbertz, A. S. (2020). Illness-Related Parenting Stress and Maladjustment in Congenital Heart Disease: Mindfulness as a Moderator. Journal of Pediatric Psychology, 45(10), 1208-1215. https://doi.org/10.1093/jpepsy/jsaa081
Bögels, S. M., Hellemans, J., van Deursen, S., Römer, M., & van der Meulen, R. (2014). Mindful parenting in mental health care: effects on parental and child psychopathology, parental stress, parenting, coparenting, and marital functioning. Mindfulness, 5(5), 536-551. https://doi.org/10.1007/s12671-010-0014-5
Bögels, S. M., Lehtonen, A., & Restifo, K. (2010). Mindful parenting in mental health care. Mindfulness, 1(2), 107-120. https://doi.org/10.1007%2Fs12671-010-0014-5
Bögels, S., & Restifo, K. (2013). Mindful parenting: A guide for mental health practitioners. Springer Science & Business Media. http://dx.doi.org/10.1007/s12671-013-0256-0
Bradford, A. B., Burningham, K. L., Sandberg, J. G., & Johnson, L. N. (2017). The association between the parent–child relationship and symptoms of anxiety and depression: The roles of attachment and perceived spouse attachment behaviors. Journal of marital and family therapy, 43(2), 291-307. https://doi.org/10.1111/jmft.12190
Bradley, R. S., Staples, G. L., Quetsch, L. B., Aloia, L. S., Brown, C. E., & Kanne, S. M. (2023). Associations Between Parenting Stress and Quality Time in Families of Youth with Autism Spectrum Disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 1(2), 1-12. https://doi.org/10.1007/s10803-022-05852-0
Duncan, L. G., & Bardacke, N. (2010). Mindfulness-based childbirth and parenting education: promoting family mindfulness during the perinatal period. Journal of Child and Family Studies, 19(2), 190-202. https://doi.org/10.1007%2Fs10826-009-9313-7
Duncan, L. G., Coatsworth, J. D., & Greenberg, M. T. (2009). A model of mindful parenting: Implications for parent–child relationships and prevention research. Clinical child and family psychology review, 12(3), 255-270. https://doi.org/10.1007%2Fs10567-009-0046-3
Feng, Y., Zhou, X., Qin, X., Cai, G., Lin, Y., Pang, Y., ... & Zhang, L. (2022). Parental self-efficacy and family quality of life in parents of children with autism spectrum disorder in China: The possible mediating role of social support. Journal of Pediatric Nursing, 63(2), 159-167. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2021.10.014
Fish, J. N., Russell, B. S., Watson, R. J., & Russell, S. T. (2020). Parent-child relationships and sexual minority youth: implications for adult alcohol abuse. Journal of youth and adolescence, 49(10), 2034-2046. https://doi.org/10.1007/s10964-020-01299-7
Fuller, J. L., & Fitter, E. A. (2020). Mindful parenting: a behavioral tool for parent well-being. Behavior Analysis in Practice, 13(4), 767-771. https://doi.org/10.1007/s40617-020-00447-6
Gholami, S., & Baziyari zadeh, B. (2022). Comparison of child abuse rate and the quality of the mother's relationship of mothers with children those have learning disabilities and with children those haven't learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 11(2), 104-117.  https://doi.org/10.22098/jld.2022.7134.1761
Hashemi, Z., & Eyni, S. (2021). The effectiveness of parent-child interactive therapy on parenting stress and parenting self-efficacy of mothers of children with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 10(3),380-393. (Persian) 10.32598/JLD.10.3.7
Han, Z. R., Ahemaitijiang, N., Yan, J., Hu, X., Parent, J., Dale, C., ... & Singh, N. N. (2021). Parent mindfulness, parenting, and child psychopathology in China. Mindfulness, 12(2), 334-343. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/s12671-019-01111-z
Hiraoka, D., & Tomoda, A. (2020). The relationship between parenting stress and school closures due to the COVID‐19 pandemic. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 74(9), 479-498. https://doi.org/10.1111/pcn.13088
Ho, L. L. K., Li, W. H. C., Cheung, A. T., Luo, Y., Xia, W., & Chung, J. O. K. (2022). Impact of poverty on parent–child relationships, parental stress, and parenting practices. Frontiers in Public Health, 10(2), 1-10. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.849408
Ho, R. Y. F., Zhang, D., Chan, S. K. C., Gao, T. T., Lee, E. K. P., Lo, H. H. M., ... & Wong, S. Y. S. (2021). Brief Report: Mindfulness Training for Chinese Adolescents with Autism Spectrum Disorder and Their Parents in Hong Kong. Journal of Autism and Developmental Disorders, 1(1), 1-13. https://doi.org/10.1007/s10803-020-04729-4
Hosseinkhanzadeh, A.A., Taher, M., Seyednuri, S.Z., Yahyazadeh, A., Esapour, M. (2014). Relationship between interaction parent-child with addictability rate and heterosexual orientation in students. Etiadpajohi, 7 (28), 59-74. (Persian) http://etiadpajohi.ir/article-1-279-fa.html
Hosseinzadeh Oskouei, A., Safarpour, F., Kamandlo, Z., Habibi Asgarabad, M., & Zamani Zarchi, M. S. (2020). Comparison of parenting stress and externalizing and internalizing problems of children in working and non-working mothers. Empowering Exceptional Children, 11(3), 37-49. (Persian) https://doi.org/10.22034/ceciranj.2020.228165.1380
James Riegler, L., Raj, S. P., Moscato, E. L., Narad, M. E., Kincaid, A., & Wade, S. L. (2020). Pilot trial of a telepsychotherapy parenting skills intervention for veteran families: Implications for managing parenting stress during COVID-19. Journal of Psychotherapy Integration, 30(2), 290-310. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/int0000220
Jeon, S., Choi, J. Y., Horm, D. M., & Castle, S. (2018). Early Head Start dosage: The role of parent-caregiver relationships and family involvement. Children and Youth Services Review, 93(2), 291-300. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.childyouth.2018.07.032
Kabat-Zinn, J., & Kabat-Zinn, M. (2021). Mindful parenting: perspectives on the heart of the matter. Mindfulness, 12(2), 266-268. https://doi.org/10.1007%2Fs12671-020-01564-7
Kim, I., Dababnah, S., & Lee, J. (2020). The influence of race and ethnicity on the relationship between family resilience and parenting stress in caregivers of children with autism. Journal of autism and developmental disorders, 50(2), 650-658. https://doi.org/10.1007/s10803-019-04269-6
Kim, J. H., & Bost, K. K. (2023). Self‐regulation linking the quality of early parent–child relationship to adolescents' obesity risk and food consumption. Pediatric Obesity, 18(3), 1-10. https://doi.org/10.1111/ijpo.12993
Kochanova, K., Pittman, L. D., & McNeela, L. (2021). Parenting Stress and Child Externalizing and Internalizing Problems Among Low-Income Families: Exploring Transactional Associations. Child Psychiatry & Human Development, 53(1), 76-88. https://doi.org/10.1007/s10578-020-01115-0
Lee, C. S., Ng, K. H., Chan, P. C., & Peng, X. (2022). Effectiveness of mindfulness parent training on parenting stress and children’s ADHD-related behaviors: A systematic review and meta-analysis. Hong Kong Journal of Occupational Therapy, 35(1), 3-24. https://doi.org/10.1177/15691861211073826
Li, J., & Zhou, X. (2021). Internet use and Chinese older adults’ subjective well-being (SWB): The role of parent-child contact and relationship. Computers in Human Behavior, 1(1), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.chb.2021.106725
Lippold, M. A., Glatz, T., Fosco, G. M., & Feinberg, M. E. (2018). Parental perceived control and social support: Linkages to change in parenting behaviors during early adolescence. Family Process, 57(2), 432-447. https://doi.org/10.1111/famp.12283
Lu, M. H., Wang, G. H., Lei, H., Shi, M. L., Zhu, R., & Jiang, F. (2018). Social Support as Mediator and Moderator of the Relationship Between Parenting Stress and Life Satisfaction Among the Chinese Parents of Children with ASD. Journal of Autism and Developmental Disorders, 48(4), 1181-1188. https://doi.org/10.1007/s10803-017-3448-y
Maghrebi Senaki, H., Hassan zadeh, S., Khademi, M., & Arjmandnia, A. A. (2015). Studying the Effect of Communication Skills Training Program on Parental Self-Efficacy of Mothers, Who Have Children Suffering from Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder. Thoughts and Behavior in Clinical Psychology, 10(36), 37-46. (Persian) https://jtbcp.roudehen.iau.ir/article_122.html
Mark, K. M., Pike, A., Latham, R. M., & Oliver, B. R. (2017). The Maternal Emotional Climate Predicts Twin Sibling Relationship Quality. Twin Research and Human Genetics, 20(2), 150-160. http://dx.doi.org/10.1017/thg.2017.8
Meamarbashi Aval, M., Tabibi, Z., & Nourani Jorjadeh, R. (2019). The Relationship of Child-Parent Interaction with Social Skills and Behavioral Problems Mediated by Inhibitory Self-Contorl (ISCI) in Preschool Childeren. Journal of Family Research, 15(4), 541-557. (Persian) https://jfr.sbu.ac.ir/article_97790.html
Mirzaei, F., Shakerinia, I., Asghari, F. (2016). The Associations between Parent-Child Relationship and Aggressive Behavior among Students. Journal Child Mental Health, 2 (4), 21-34.  (Persian) http://childmentalhealth.ir/article-1-80-fa.html
Parent, J., Dale, C. F., McKee, L. G., & Sullivan, A. D. (2020). The Longitudinal Influence of Caregiver Dispositional Mindful Attention on Mindful Parenting, Parenting Practices, and Youth Psychopathology. Mindfulness, 12(2), 357-369. https://doi.org/10.1007/s12671-020-01536-x
Pianta, R. C. (1992). Child-parent relationship scale. Unpublished measure, University of Virginia, 427. https://www.bristol.ac.uk/media-library/sites/sps/documents/c-change/cprs.pdf
Pourhaydari, S., Bassaknejad, S., Davoodi, I., & Mehrabizade Honarmand, M. (2017). Comparing effectiveness of positive parenting and mindfulness on healthy mother-child and sibling relationship in families with an ADHD child. Quarterly of Applide Psychology, 11(2), 7-26. (Persian) https://apsy.sbu.ac.ir/article_96837.html?lang=en
Ruth, C. E., & Green, K. T. (2020). Mindful Parenting. In Mindfulness for Everyday Living (pp. 69-84). Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-51618-5_6
Salmani, A., Roshani Khiavi, H., & Esmaeili, Z. (2023). Investigating the effectiveness of cognitive therapy based on mindfulness on academic enthusiasm and social adjustment of students with social anxiety. Journal of School Psychology, 12(1), 46-61. https://doi.org/10.22098/jsp.2023.11287.5362
Savell, S. M., Womack, S. R., Wilson, M. N., Shaw, D. S., & Dishion, T. J. (2019). Considering the role of early discrimination experiences and the parent–child relationship in the development of disruptive behaviors in adolescence. Infant mental health journal, 40(1), 98-112. https://doi.org/10.1002/imhj.21752
Seydi, M. S., Rezaee, K., & Hoseini Shurabeh, S. (2019). Investigating the Mediating role of quality of family life in relationship between parenting stress and children’s behavioral problems. Journal of Educational Psychology Studies, 16(34), 131-154.  (Persian) https://doi.org/10.22111/jeps.2019.4729
Sharif Mohamady, F., Choramy, M., Sharifi, T., & Ghzanfari, A. H. (2020). Comparing the Effects of Group Training of Mindful parenting skills on stress and psychological Flexibility in Mothers with Blind Girl students. Scientific Journal of Social Psychology, 8(56), 137-147. (Persian) https://dorl.net/dor/20.1001.1.23455098.1399.8.56.12.7
Sheykholeslami, A., Mohammad, N., & Seyedesmaili Ghomi, N. (2016). Comparing the parenting stress, happiness and cognitive flexibility of mothers with intellectually disable and learning disable children. Journal of Learning Disabilities, 5(4), 25-42. (Persian) https://jld.uma.ac.ir/article_431.html
Shirzadi, P., Amini Shirzadi, N., Asgharpour Lashkami, Z. (2020). Relationship between Corona Anxiety in Mothers and Parent -Child Interaction and Children's Aggression during Quarantine Days.  Journal of Family Research, 16(2), 139-154. (Persian) https://jfr.sbu.ac.ir/article_97811.html
Shirzadi, P., Framarzi, S., Ghasemi, M., Shafiee, M. (2015). Investigating Validity and reliability of Parenting Stress Index – short form among Fathers of normal child under 7 years old. Rooyesh, 3(4), 91-110. (Persian) http://dorl.net/dor/20.1001.1.2383353.1393.3.4.5.2
Taylor, Z. E., Conger, R. D., Robins, R. W., & Widaman, K. F. (2015). Parenting practices and perceived social support: Longitudinal relations with the social competence of Mexican-origin children. Journal of Latina/o psychology, 3(4), 193-210. https://doi.org/10.1037/lat0000038
Uddin, J., Alharbi, N., Uddin, H., Hossain, M. B., Hatipoğlu, S. S., Long, D. L., & Carson, A. P. (2020). Parenting stress and family resilience affect the association of adverse childhood experiences with children's mental health and attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of affective disorders, 272(2), 104-109. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.03.132
Valiei, Z., & Amani, A. (2020). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Parent-Child Relationship, Parenting Stress, and Hardiness of Mothers with ADHD Children. Psychology of Exceptional Individuals, 10(38), 207-230. (Persian) https://doi.org/10.22054/jpe.2020.51200.2141
Wang, M. F., Liu, L., & Wang, Y. T. (2010). A study on the relationships between parents' marital quality, parent-child attachment and preschoolers' anxiety. Chinese Journal of Clinical Psychology, 1(2), 1-10. https://psycnet.apa.org/record/2011-04813-036
Wang, Y., Huang, Z., & Kong, F. (2020). Parenting stress and life satisfaction in mothers of children with cerebral palsy: The mediating effect of social support. Journal of Health Psychology, 25(3), 416-425. https://doi.org/10.1177/1359105317739100
Ward, K. P., & Lee, S. J. (2020). Mothers’ and fathers’ parenting stress, responsiveness, and child wellbeing among low-income families. Children and Youth Services Review, 116(1), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105218
Yan, Z., Yu, S., & Lin, W. (2023). Parents’ perceived social support and children’s mental health: the chain mediating role of parental marital quality and parent‒child relationships. Current Psychology, 1(2), 1-13. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/s12144-023-04625-x
Yang, X., Zhao, H., Zhou, J., & Gong, X. (2023). Longitudinal relations among parent–child relationships, positivity, and teachers–student relationships in Chinese children. School Psychology, 1(1), 1-10. https://doi.org/10.1037/spq0000552
Zamani, M., Jalali, M., & Pourahmadi, E. (2019). Role of family accommodation of child symptoms, parenting style and parental stress in Prediction of anxiety disorder in 6 - 10 years old children in Northern Iran. J Gorgan Univ Med Sci, 21 (2), 89-98. (Persian) http://goums.ac.ir/journal/article-1-3268-fa.html
روان شناسی مدرسه و آموزشگاه
دوره 13، شماره 2
مرداد 1403
صفحه 71-86

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار