بررسی رابطه بین عملکرد خانواده و اضطراب امتحان، با نقش واسطه‌ای تمایز یافتگی در دانش آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار مشاوره گروه مشاوره، دانشگاه کردستان

2 کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه کردستان

چکیده

اضطراب امتحان دانش­آموزان از جمله مهمترین مسائلی است که نوجوانان را درگیر خود می‌­کند. عوامل متعددی در شکل­گیری و تقویت اضطراب امتحان نقش دارند که از آن جمله می‌­توان به عملکرد خانواده و سطح تمایزیافتگی افراد اشاره کرد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین عملکرد خانواده و اضطراب امتحان با توجه به نقش واسطه­ای تمایز یافتگی در بین دانش­آموزان پسر است. پژوهش حاضر با روش کمی‌، توصیفی و از نوع همبستگی به روش تحلیل مسیر انجام شد بدین منظور نمونه‌ای مشتمل بر140 دانش­آموز به روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای چندمرحله­ای از میا‌ن دانش­آموزان پسر دبیرستانی شهرستان ملایر انتخاب شدند و به ابزار پژوهش یعنی پرسشنامه­های عملکرد خانواده (FAD)، سطح تمایز یافتگی (DSI) و اضطراب امتحان (TAQ) پاسخ دادند. داده­های پژوهش که با استفاده از روش­های همبستگی و تحلیل مسیر و با استفاده از نرم­افزار­های SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، نشان دادند که عملکرد خانواده به صورت مستقیم (298/0-) و غیر مستقیم یعنی از طریق تمایز­یافتگی (037/0-) بر اضطراب امتحان تاثیرگذار است و هر کدام از متغیر­های عملکرد خانواده و تمایز یافتگی رابطه منفی معناداری با اضطراب امتحان دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A study of the relationship between family function and test anxiety and the mediating role of differentiation among students

نویسندگان [English]

  • N Yosefi 1
  • A Amani 1
  • S Hosseini 2
1 Associate Professor of Family Counseling, University of Kurdistan
2 M.A. in Family Counseling, University of Kurdistan
چکیده [English]

Students test anxiety is one of the most important issues that influences young people. Several factors are involved in formation and strengthening of test anxiety which can be noted as family function and differentiation of people. This study examined the relationship between family functioning and anxiety with an eye on the mediating role of differentiation between the male students. This quantitative study using a descriptive and correlational approach was performed through path analysis. Using the multi-stage cluster sampling, we selected 140 students from among high school students in Malayer city as our sample. They filled Family Assessment Device (FAD), the Differentiation of Self Inventory (DSI), and Test Anxiety Questionnaire (TAQ). The data were analyzed through correlation and path analysis using the SPSS and AMOS showing that the family function directly (-0.298) and indirectly (through differentiation) (-0.037) has effects on test anxiety. Furthermore, each variable of family function and differentiation has significant negative relationship with test anxiety.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Differentiation
  • Family function
  • Students
  • test anxiety

مراجع

ابوالقاسمی‌، عباس (1382). اضطراب امتحان. اردبیل، انتشارات نیک آموز.
آقاجانی، طهمورث؛ شوقی، بهزاد و نعیمی‌، سارا (1393). تحلیل روابط ساختاری بین آموزش خودمتمایزسازی با اضطراب امتحان و باور­های خودکارآمدی. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، (15)1، 43-34.
بارکر، فیلیپ (1986) خانواده درمانی پایه. ترجمه محسن دهقانی و زهره دهقانی (1382) تهران: انتشارات رشد.
باعزت، فرشته و ایزدی­فر، راضیه (1388). اضطراب امتحان: مفاهیم و نظریه­ها، تشخیص و درمان. تهران: نشر نیاک.
بلیاد، محمدرضا؛ ناهید­پور، فرزانه؛ آزادی، شهدخت و یادگاری، هاجر (1393). نقش خانواده اصلی در تمایز خود و تعارضات زناشویی، روان پرستاری، (2)2، 91-81 .
بیرامی‌، منصور؛ فرنام، علی­رضا؛ قلی­زاده، حسین؛ ایمانی، مهدی و پیرزاده، جابر (1391). مقایسه کارکردهای خانوادگی بیماران وسواسی - اجباری با افراد سالم، مجله علمی‌، پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، (21)4، 360-354.
جهانگیر، پانته­آ (1391). مقایسه عملکرد خانواده و رضایت مندی زناشویی در زنان متاهل شاغل و غیر شاغل شهر تهران. فصلنامه علمی‌­پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی،4 (12)، 191-177.
حسینی، میترا و سامانی، سیامک (1391). ارتباط ابعاد عملکرد خانواده و خودتنظیمی‌ فرزندان، فصلنامه خانواده­پژوهی، 8(31)، 317-305.
حسینیان، سیمین و نجفلوی، فاطمه (1390). رابطه تمایز خود با نشان گان روان‌شناختی و جسمی‌ در زنان مراجعه کننده به مرکز مشاوره، زن و مطالعات خانواده، 3(11)، 44-29.
رجبی، سعید؛ ابوالقاسمی، عباس  و عباسی، مسلم (1391). نقش عزت نفس و اضطراب امتحان در پیش بینی رضایت از زندگی دانش‌آموزان پسر دارای اختلال ریاضی. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 1(3)، 46-62.
زرگر، فاطمه؛ عاشوری، احمد؛ اصغری­پور، نگار و عاقبتی، اسماء (1386). مقایسه عملکرد خانواده بیماران مبتلا به اختلال افسردگی عمده با بیماران بدون اختلال های روان پزشکی در شهر اصفهان. مجله تحقیقات علوم رفتاری. (5)2، 106-99.
ساعتچی، محمود؛ کامکاری، کامبیز و عسکریان، مهناز. (1389). آزمون­های روان‌شناختی. تهران: ویرایش.
ساقی، حسین و رجایی، علیرضا. (1387). بررسی رابطه ادراک نوجوانان از عملکرد خانواده با سازگاری آن‍‌ها. مجله اندیشه و رفتار، (3)10، 77-71.
سلیمان­نژاد، اکبر. (1388). تاثیر روان­نمایش­گری بر افزایش تمایز­یافتگی فرد از خانواده در دانشجویان پرستاری. مجله پزشکی ارومیه، 21(1)، 52-42.
غفاری، مظفر و مهینی، شهرام(1393). بررسی رابطه­ی رضامندی از روابط و تمایزیافتگی با عملکرد خانواده در دانشجویان متاهل، فصلنامه شخصیت و تفاوت­های فردی، 3(4)، 57-39.
کارلسون، ج. اسپری، ال. و لویس ، جی (1378). خانواده درمانی: تضمین درمان کارآمد. ترجمه­ی شکوه نوایی نژاد. تهران: انتشارات سازمان انجمن اولیا و مربیان.
مجرد کاهانی، امیرحسین و قنبری هاشم­آبادی، بهرامعلی (1390). ارزیابی اثربخشی مداخله های آموزشی روانی گروهی بر عملکرد خانواده بیماران مبتلا به اختلال های خلقی. فصلنامه ی مشاوره و روان­درمانی خانواده، 2، 412-399.
موسوی، معصومه؛ حق­شناس، حسن؛ علیشاهی، محمدجواد و نجمی‌، بدرالدین (1387). اضطراب امتحان و برخی از عوامل فردی- اجتماعی مرتبط با آن در دانش­آموزان دبیرستانی شهر شیراز. تحقیقات علوم رفتاری، (6)1، 25-17.
مومنی، خدامراد و علیخانی، مصطفی(1392). رابطه عملکرد خانواده، تمایز یافتگی خود و تاب­آوری با استرس، اضطراب و افسردگی در زنان متاهل شهر کرمانشاه، فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده، (3)2، 320-297.
Abolghasemi, A. (2004). Test Anxiety. first edition. Ardabil: nick amooz publication. (Persian)
Aghajani, T; Shoghi, B; Naimi, S. (2015). Analysis of Structural Relationships of Self-differentiation Training With Test Anxiety and Self-efficacy Beliefs. Knowledge & Research in Applied Psychology,1(15), 34-43. (Persian)
Baezat, F & Ezadifar, R (2009). Test Anxiety: Concepts and theories, Diagnosis and Treatment. Tehran: niyak Publication. (Persian)
Barker, P (1986). Basic family therapy. Dehghani, mohsen; dehghani, Zohreh(2004), Tehran, roshd publication. (Persian)
Bayrami, M; Farnam, A; gholizadeh, H; Imani, M; Pirzadeh, J.(2012). Comparison of family functions Between OCD patients and healthy individuals, the journal of urmia university of medical sciences, 4(21), 354-360. (Persian)
Belyad, M; nahidpour, Farzaneh; A, shahdokht & Yadegari, H. (2015). The role of family of origin in differentiation of self and marital conflicts. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 2(2), 81-91. (Persian)
Bjuggren, P. (2010).The Impact of Vote Differentiation on Investment Performance in Listed Family Firms. Family Business Review December, 23(4), 327-340 .
Botey, A. P., & Kulig, J. C. (2014). Family functioning following wildfires: recovering from the 2011 slave lake fires. Journal of Child and Family Studies, 23(8), 1471-1483.‏
Bowen, M. (1978). Family therapy in clinical practice. Jason Aronson.
Carlson, j; spri, L & loeis, J. (2000). Family Therapy: Ensure efficient treatment. Navabi nejad, shokoh. Tehran. Publication of anjoman oliya , morabian. (Persian)
Epstein, N. B., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1983). The McMaster family assessment device. Journal of marital and family therapy, 9(2), 171-180.‏
File, S. E., & Hyde, J.R.G. (2012). Can social interaction be used to measure anxiety?.British journal ofpharmacology, 62(1), 19-24.
Fischer, T. F. (2006). Are you still performing human sacrifice? Journal of Social and Behavioral Sciences,15, 347-361.
Gabelman, E .(2012). The Effects of Locus of Control and Differentiation of Self on Relationship Satisfaction. Honors Research Thesis. The Ohio state university.
Ghafari, M; Mahini, Sh.(2015). Study of Relationship Satisfaction of relationships and differentiation With  family function of married students.Journal of Personality & Individual Differences, 4(3), 39-57 (Persian).
Gibson, J. M. & Donigian, J. (2006). Use of BowenTheory. Journal of addictions & Offender Counseling,14(1), 63-79.
Goldenberg, H., & Goldenberg, I. (2012). Family therapy: An overview. Cengage Learning.‏
Greene, B. A., Miller, R. B., Crowson, H. M., Duke, B. L., &Akey, K. L. (2004). Predicting high school students' cognitive engagement and achievement: Contributions of classroom perceptions and motivation. Contemporary educational psychology, 29(4), 462-482.‏
Haber, J. (1984). An investigation of the relationship between differentiation of self, complementary psychological need patterns, and marital conflict. New York University.‏
Heras, J. E. (2008). A clinical application of Bowen family systems theory. Syracuse Family Center.
Hill, K. T., &Wigfield, A. (1984). Test anxiety: A major educational problem and what can be done about it. The Elementary School Journal, 105-126.‏
Hooper, L. M., & DePuy, V. (2010). Mediating and moderating effects of differentiation of self on depression symptomatology in a rural community sample. The Family Journal, 18(4), 358-368.‏
Hosseini, M; Samani, S. (2013). A Study of the Relationship Between the Family Function Dimensions and Self-Regulation in Children. Journal of Family Research, 31(8), 305-317. (Persian)

Hosseinian, S &  Najaflui, F. (2011). The Relationship between Differentiation of Self with Psychological and physical syndrome In women referred to the Counseling Center.  Journal of Woman and family studies, 11(3), 29-44. (Persian)

Jahangir, P. (2012). Comparison Family function and marital satisfaction Between Employed and unemployed married women in Tehran. Educational Administration Research Quarterly, 12(4), 177-191. (Persian)
Johnson, P., Thorngren, J. M., & Smith, A. J. (2001). Parental divorce and family functioning: Effects on differentiation levels of young adults. The Family Journal, 9(3), 265-272.‏
Kerr, M. E., & Bowen, (1988). Family evaluation: An approach baced on Bowen theory, New York: W. W. Notron.
Meredith, P., Strong, J., & Feeney, J.A. (2006). Adultattachment, anxiety, and pain self-efficacy as predictorsof pain intensity and disability. Pain, 123(1), 146-154.
Miller, R. B., Anderson, S., & Keals, D. K. (2004). Is Bowen theory valid? A review of basic research. Journal of marital and family therapy, 30(4), 453-466.‏
Mojarad kahani, A & Ghanbari hashemabadi, B. (2011). Evaluating the effectiveness of psychoeducational group interventions on patients with mood disorders Family function. Journal of Family Counseling & Psychotherapy, 1(2), 399-412. (Persian)
Momeni, kh; Alikhani, M. (2013). Relationship between family function, differentiation and resilience to stress, anxiety and depression in married women in Kermanshah. Journal of Family Counseling & Psychotherapy, 2(3), 297-320. (Persian)
Mousavi, M; Haghshenas, H; Alishahi, M & Najmi, B. (2008). Test Anxiety and Some of the individual / associated with it in high school students in Shiraz . Journal of Research in Behavioural Sciences, 1(6), 17-25. (Persian)
Parks-Stamm, E. J., Gollwitzer, P. M., &Oettingen, G. (2010). Implementation intentions and test anxiety: Shielding academic performance from distraction. Learning and Individual Differences, 20(1), 30-33.‏
Portes, P. R. Howell, S. C. Brown, J. H. Eichenberger, S. Mas,C. A. (1992). Family functions and children post-divorce adjustment. AmericanJournal of Orthopsychiatry. Oct1992.vol 62(4) 613-617.
Rezazadeh, M., &Tavakoli, M. (2009). Investigating the relationship among test anxiety, gender, academic achievement and years of study: A case of Iranian EFL university students. Journal of English Language Teaching. 2(4): 68-74.
Ryan, C. E., Epstein, N. B., Keitner, G. I., Miller, I. V., & Bishop, D. S. (2005). Evaluating and treating families: The McMaster approach. New York: Routledge Taylor & Francis Group.
Saatchi, M; kamkari, k & Askarian, M. (2009). Psychological tests. Fourth Edition. Tehran. Virayesh publication. (Persian)
Sandage, S. J., & Jankowski, P. J. (2010). Forgiveness, spiritual instability, mental health symptoms, and well-being: Mediator effects of differentiation of self. Psychology of Religion and Spirituality, 2(3), 168.‏
Sarason, I.G. (1984) Stress, anxiety, and cognitive interference:Reactions to tests. Journal of Personality and SocialPsychology, 46(4), 929–938.
Saghi, H. Rajaei, A. (2009). Examine the relationship between adolescent perception of family function and their compatibility. Journal of Andisheh va Raftar, 10(3), 71-77. (Persian)
Selm, L. J. (2002). A Family Systems Approach to Treatment of Addictive Disorders: Confluence of Two Existing Constructs (Doctoral dissertation, La Salle University).‏
Silborn,S; Zubrick, S; DeMaio, J; Shepherad , C; Greeffin J.(2006).The western Australian Aboriginal child health survey: strengthening the capacity of Aboriginal children, families and communities. Perthicurtinuniversity of technology and telethon institute for child health research students. College Student Journal, 33(2), 312-318.
Skowron, E.A. (2004). Differentiation of self, personaladjustment problem solving and ethnic group belonging among persons of color. Journal of Counseling &Development. 82(5), 80-105.
Soleymannejad, A. (2009). the effect Of psychodrama in The increasing differentiation of the family in nursing students. Urmia Medical Journal, 1(21), 42-52. (Persian)
Trifoni, A; Shahini, M. (2011). How Does Exam AnxietyAffect the Performance of University Students?.Mediterranean Journal of Social Sciences, 2(2), 93-101.
Wren, D. G., & Benson, J. (2004). Measuring test anxiety in children: Scale development and internal construct validation. Anxiety, Stress & Coping, 17(3), 227-240.‏
Young, M. E., & Long, L. L. (1998). Counseling and therapy for couples. Thomson Brooks/Cole Publishing Co.‏
Yousefi, N., Etemadi, O., Bahrami, F., Fatehzade, M., Ahmadi, S., &Bashlide. (2009). Structural relationship between self-differentiation and subjective wellbeing, mental health and marital quality. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Science, 3(2), 4-14.
Zargar, F; Ashouri, A; Asgharipoor, N; Aghebati, A. (2007). The Comparison of Family Functioning in Patients with Major.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار