اثربخشی مهارت‌های زندگی بر سازگاری و تکانشوری (بی توجهی، حرکتی و بی برنامگی) دانش‌آموزان زورگو(غیرمنضبط)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه ارومیه

10.22098/jsp.2018.604

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر سازگاری و میزان تکانشوری (بی توجهی، حرکتی و بی برنامگی) دانش‌آموزان زورگو بود. این پژوهش از نوع آزمایشی و با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانش‌آموزان زورگو در سال­تحصیلی 94-1393 بودند که به روش نمونه گیری خوشه ایی چند مرحله ایی از میان جامعه آماری انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از مقیاس تجدیدنظر شده زورگویی اولویوس، پرسشنامه سازگاری دانش‌آموزان و مقیاس تکانشوری استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد بین دانش‌آموزان زورگو گروه آزمایش و گروه کنترل در سازگاری (تحصیلی، اجتماعی و هیجانی) و تکانشوری (بی توجهی، حرکتی و بی برنامگی) تفاوت معناداری در سطح(001/0≥P) وجود دارد. به عبارت دیگر میانگین مولفه های سازگاری و تکانشوری گروه آزمایش بعد از آموزش مهارت‌های زندگی متفاوت است. این نتایج حاکی است که آموزش مهارت‌های زندگی می­تواند سازگاری و تکانشوری دانش‌آموزان زورگو را تعدیل نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of life skills training on adaptation and impulsivity (inattention, motor, and disorganization) in bullying students

نویسنده [English]

  • E Soliemani
Assistant Professor of Psychology, Urmia University
چکیده [English]

            This study examined the effectiveness of life skills training on adaptation and impulsivity (inattention, motor, and disorganization) in bullying students.  The research method was experimental with pretest-posttest control group. The sample consisted of students bullying who were selected during the school year 1393-1394 with multi-stage cluster sampling from the population. To collect data, the revised scale of bullying, school adjustment questionnaire and impulsivity scale were used. Multivariate analysis of variance showed that there was a significant difference among bullying students in the experimental group and the control group compatibility (academic, social and emotional) and impulsivity (inattention, motor, and disorganization). In other words, the average component of compatibility and impulsivity group improved after learning different life skills. These results suggest that life skills can be adapted and impulsivity can amend bullying students' behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Life skills
  • consistency
  • impulsivity
  • disciplined students (bullying)
ابراهیمی، مرتضی؛ کرمی، جهانگیر؛ برازنده چقائی، سمیه و بگیان‌کوله‌مرز، محمدجواد (1394). مداخله‌ای در سازگاری اجتماعی و کاهش‌رفتارهای تکانشی دانش‌آموزان پسر مبتلابه ناتوانی‌های یادگیری ریاضی: اثربخشی و کارآمدی آموزش والدین با رویکرد آدلری. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 5(1)، 31-7.
اختیاری، حامد؛ بهزادی، آرین؛ جنتی، علی و مقیمی، امیر (1382). فرآیند کاهش ارزش تعویقی و رفتارهای تکانشی: معرفی یک مطالعه مقدماتی. تازه های علوم شناختی، 5(2)، 64-52.
اختیاری، حامد؛ صفایی، هومن؛ اسماعیلی، غلامرضا؛ عاطف وحید، محمدکاظم؛ عدالتی، هانیه و مکری، آذرخش(1378). روایی و پایایی نسخه های فارسی پرسش نامه های آیزنک، بارت، دیکمن و زاکرمن در تعیین رفتارهای مخاطره جویانه و تکانشگری. مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 14(3)، 336-326.
باباپور خیرالدین، جلیل؛ رسول زاده طباطبایی، کاظم؛ اژه­ای، جواد و فتحی آشنایی، علی(1382). بررسی رابطه بین شیوه­های حل مسأله و سلامت روان‌شناختی دانشجویان. مجله روان‌شناسی، 7(1)، 16-3.
بهرامی، فاطمه(1386). کارایی آموزش مهارت حل مساله در کاهش پرخاشگری دختران دانش‌آموز. مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران. 11، 467-469.
پورسید، سیدرضا؛ حبیب الهی، سعید و فرامرزی، سالار(1389). اثربخشی برنامه آموزش مهارت‌های زندگی بر میزان سازگاری دانشجویان نابینا و کم بینا. مجله راهبرد آموزش، 3(1)، 11-7.
درتاج، فریبرز؛ مصائبی، اسداله و اسدزاده، حسن(1388). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان پسر 12 تا 15 ساله. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 3(4)، 72-62.
حاتمی، محمد و کاوسیان، (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر سازگاری فرزندان شاهد و ایثارگر. مجله ی روان شناسی مدرسه، 2(2)، 57-44.
درخشان، صفورا؛ حسینیان، سیمین و یزدی، سیدمنوره(1385). بررسی تأثیر آموزش­های مهارت‌های اجتماعی به شیوه گروهی بر کاهش کمرویی نوجوانان دختر مقطعه متوسطه شهر تهران. تازه­ها و پژوهش­های مشاوره، 5(19)، 34-23.
دلاور، علی(1382). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. ویرایش دوم؛ تهران: انتشارات رشد.
رضاپور، میثم؛ سوری، حمید و خداکریم، سهیلا(1392). به منظور روانسنجی نسخه فارسی مقیاس های ارتکاب زورگویی و قربانی شدن پرسشنامه زورگویی الویوس در مدارس راهنمایی. مجله ی ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها، 1(4)، 221-212.
ساقی، محمد حسین و رجایی، علیرضا(1387). رابطه ادراک نوجوانان از عملکرد خانواده با سازگاری آنها. مجله اندیشه و رفتار، 3(10)، 71-82.
سروش زاده، سید حسن(1391). اثربخشی برنامه پیشگیری از زورگویی اولویوس بر مهارت‌های اجتماعی و عزت نفس دانش‌آموزان در مدارس ابتدایی شهرستان اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشاسی. دانشگاه محقق اردبیلی.
شهرکی پور، حسن؛ شیرمحمدی، رحمان و ندری، خدیجه(1389). بررسی آموزش مهارت‌های زندگی بر میزان سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان سال اول دوره راهنمایی شهرستان الشتر از دیدگاه معلمان این دوره. فصلنامه پژوهش­های اجتماعی، 3(7)، 184-159.
صادقی، احمد؛ احمدی، سیداحمد و عابدی، محمدرضا(1381). بررسی اثربخشی آموزش گروهی مهار خشم به شیوه عقلانی - رفتاری - عاطفی، بر کاهش پرخاشگری. مجله روان‌شناسی، 6(2)، 62-52.
عارفی، مژگان و رضویه، اصغر(1382). بررسی رابطه پرخاشگری آشکار و ارتباطی با سازگاری عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان دختر و پسر ابتدایی. مجله دانش و پژوهش در روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اصفهان، 13(5)، 125-133.
فتحی، لادن؛ محمدخانی، شهرام؛ موتابی، فرشته و کاظم زاده، مهرداد(1385). راهنمای عملی برگزاری کارگاه­های آموزش مهارت‌های زندگی. تهران: انتشارات وزارت بهداشت.
کاظمی، رضا؛ مومنی، سویل و کیامرثی، آذر. (1390). اثر بخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر کفایت اجتماعی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 1(1)، 94-108.
کهرازی، فرهاد؛ آزادفلاح، پرویز و اللهیاری، عباسعلی(1382). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های حل مسئله در کاهش افسردگی دانش‌آموزان. مجله روان‌شناسی، 7(2)، 142-127.
محمدخانی، شهرام(1385). مدل ساختاری مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر: ارزیابی اثر آموزش مهارت‌های زندگی بر عوامل میانجی مصرف مواد. پایان نامه دکتری ، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
محمودی راد، مریم(1381). بررسی نقش آموزش مهارت‌های ارتباطی و حل مسئله اجتماعی در ارتقای سطح عزت نفس و رابطه آن با کارکردهای هوشی و پیشرفت تحصیلی. مجله بیماری­های کودکان ایران، 13(3)، 54-39.
مهدوی حاجی، طاهره(1389). بررسی اثر بخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر شادکامی، کیفیت زندگی و تنظیم هیجانی دانشجویان دانشگاه تربیت معلم.  پایان نامه ی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم.
نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ ابوالقاسمی، عباس و احدی، بتول (1392). مقایسه‌ی اثربخشی آموزش پذیرش/ تعهد با آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، 2(3)، 176-154.
نویدی، احد(1385). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر مهارت‌ها، سازگاری دانش‌آموزان پسر دوره ی  متوسطه ی شهر تهران. مجله  روانپزشکی و روان شناسی بالینی ایران، 3(7)، 403-494.
زاهد، عادل، رجبی، سعید و امیدی، مسعود (1391). مقایسه‌ی سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی و یادگیری خودتنظیمی در دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ی ناتوانی‌های یادگیری، 1(2)، 62-43.
Atik, G. (2006). The of locus of control, self-esteem, parenting styles, loneliness and academic achievement in predicting bullying among middle school students. Unpublished M. A. thesis, Middle East technical university, turkey
Botvin, G. T, Griffin , K. W.(2004). Life skills training: empirical findings and future directions the journa of primary prevention, 25,2,211-232.
Botvin, G.T., Griffin, K.W., & Nichols, Y. (2006). Preventing youth violence and deling uensy Through a universal sckool based pvevention Approach. prevsci. 7:403-8.
Brit, C., Camila, Olivira, T. Marluce. (2013). Bullying and self- esteem in adolescents from public schools. Journal of Pediatria, 86(6), 601-607.
Cheraghi, A. & Piskin, M. (2011). A comparison of peer bullying among high school students in Iran and Turkey. Procedia social and Behavioral science,(15): 2510-2520.
Dreer, E., Elliot, R., Fletcher, C., Swanson, M. 2005. Social problem solving abilities and psychological adjustment of persons in low vision rehabilitation. Rehabilitation Psychology, 89, 3, 232-238.
Dupper, D. R., & Meyer-Adams, N. (2002). Low-level violence: A neglected aspect of school culture. Journal of Urban Education, 37, 350−364.
Ebrahimi, M., Karami, J., Barazandeh Choghaee, S., & Bagiyan Kulehmarz, M.J. (2016). An intervention in social adjustment and reducing impulsive behaviors of male students with mathematical learning disabilities: Efficiency and effectiveness of parents with. Journal of Learning Disabilities, 1(5), 7-31. (Persian)
Findley, Ian. (2006). Shared Responsibility. ACER Press, Australia.62-70.
Fraser, M., Galinsky, G., Smokowski, P., Day Terzian, A., Rose., A., Guo, S. 2006. Social information–processing skills training to promote competence and pevent aggressive behavior in the third grads. Conselling and clinical psychology, 73, 6: 1045- 1055.
Hanish, L. D., Ryan, P., Martin, C. L., & Fabes, R. A. (2005). The social context of young children's peervictimization. Journal of Social Development, 14, 2−19.
Hashemi, L., Ahmadi, A., & Koushesh, Z. (2014).  Effectiveness of life skill training on prisoners’ mental adjustment,
Karami, A. (1998). Normalization of adjustment inventory for high school students. Tehran: Sina psycho- ogical institute press.
Kartal, H.(2009). The ratio of bullying and victimization among Turkish elementary school students ad its relationship to gender and grade leve. Journal of social sciences, 20(2),109-119
Kazdin, A. E., Dowson, K. E., French, N. H., &  Unisa, A. S. (1987). Problem solving skills training and relationship therapy in the treatment of antisocial child behavior. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55: 76-85.
Kochenderfer-Ladd, B., & Pelletier, M. E. (2008). Teachers' views and beliefs about bullying: Influences on classroom management strategies and students' coping with peer victimization. Journal of School Psychology, 46, 431–453.
Lou, Ch. H., Wang, X. J., Tu. X. & Gao, E. (2008). Impact of Life Skills Training to Improve Cognition on Risk of Sexual Behavior and Contraceptive Use among Vocational School Students in Shanghai, China. Journal of Reproduction & Contraception, 239-251.
Meichenbaum, D. H., and Goodman, J. (1971). Training impulsive children to talk to themselves. A means of Developing Self-control. Journal of Abnormal Psychology, 77, 2, 115-126.
Mousavi Lotfi, M., Akbari, V., & Safavi, M. (2009). Why Emotional Intelligence. Qum: Fanoose Andishe Press. (Text in Perian)
Narimani, M., Abbasi, M., Abolghasemi, A. & Ahadi, B. (2013).A study comparing the effectiveness of acceptance/commitment by emotional regulation training on adjustmentin students with dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 2(4), 154-176. (Persian).
Olweus, D. (1986). The revised Olweus bully/victim questionnaire. Research Center for Health Promotion (HIMIL), University of Bergen. Bergen, Norway. Patent. N-5015 1996.
Olweus, D., & Limber, S. P. (2010). The Olweus Bullying Prevention Program: Implementation and evaluation over two decades. In S. R. Jimerson, S. M. Swearer, & D. L. Espelage (Eds.), The handbook of school bullying: An international perspective(pp. 377-402). New York, NY: Routledge.
Olweus, D. (1987). Bully/Victim Problems Among School Children in Scandinavia. In P.K. Smith and S. Sharp. Great Britain: Routledge, 302-315.
Poor Afkari, N. (2006). Psychological-Psychiatric comprehensive dictionary. Tehran: farhange moaser publication.
Rigby, Ken, Thomas, Barrington. (2010). How Schools Counter Bullying. ACER Press, Australia. 58-65.
Ryan, A. M. & Shin, S. (2014). The Effectiveness of life skill training on Social adjustment in Children. University of Illinois, urbana-champaign.
Swann, A. C., Dougherty, D. M., Pazzaglia, P. J., Pham, M., & Moeller, F. G. (2004). Impulsivity: a link between bipolar disorder and substance abuse. Bipolar Disorders, 6(3), 204-212..
wang, J., Ianotti, R., Luk, J. W. (2013). Patterns of adolescent bullying behaviors: Physical, Verbal, Exclusion, Rumor & Cyber. Journal of School Psychology, 50: 521-534
Waxman, S. E. (2012). A Systematic Review of Impulsivity in Eating Disorders. Impulsivity in Eating Disorders, Rev, 17(3), 408–425.
Wellford, J. (2013). Life skills training. Journal of International Relations, 19, 687- 411.
Wolf, L. H., & Horon, E. T., & Goddard, Y. L. (2010). Effect of self-monitoring on students with learning disabilities. Human Sciences, 8(2), 263- 279.
Yadav, Pooja & Iqba, Navedl. (2013). Impact of Life Skill Training on Self-esteem, Adjustment and Empathy among Adolescents, Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 35, Special Issue, 61-70.
Zahed, A., Rajaby, S., Omidi, M. (2011). The comparison  social, emotional  and  academic  and  self  regulatory  learning  of  students   with  and  without  learning  disabilities. Journal  of  learning  disabilitie, 1(2), 43-62 (Persian)