نقش نگرش‌های ناکارآمد و خودپنداره تحصیلی در پیش بینی اضطراب امتحان دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال

2 دانشجوی دکترای روانشناسی سلامت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

10.22098/jsp.2020.866

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی نقش نگرش­های ناکارآمد و خودپنداره تحصیلی در پیش­بینی اضطراب امتحان دانش­آموزان بود. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانش­آموزانی بود که در سال تحصیلی 95– 96 در مدارس دوره پیش دانشگاهی شهرستان لاهیجان مشغول به تحصیل بودند. نمونه‌ای به حجم 150 نفر (75 نفر دختر و 75 نفر پسر) با روش نمونه­گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه نگرش­های ناکارآمد، پرسشنامه خودپنداره تحصیلی و پرسشنامه اضطراب امتحان اقدام به جمع­آوری اطلاعات شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به روش ورود استفاده شد. یافته­ها نشان داد که بین اضطراب امتحان با تأیید اجتماعی،کمال­گرایی و نگرش‌های ناکارآمد کل رابطه مثبت معناداری وجود دارد  و بین اضطراب امتحان و خود­پنداره تحصیلی همبستگی منفی معنادار وجود دارد (01/0>P). همچنین نتایج نشان داد که تأیید­اجتماعی و کمال­گرایی و خودپنداره تحصیلی  اضطراب امتحان را پیش بینی کردند (01/0>P). برگزاری امتحان موجب اضطراب متوسط تا شدید در اکثر دانش­آموزان می­شود. با توجه به درصد بالای اضطراب شدید امتحان در بین دانش­آموزان، ضرورت مدیریت مؤثر و اثربخش اضطراب امتحان در دانشجویان کاملاً محسوس است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of ineffective attitudes and academic self-concept in predicting students' test anxiety

نویسندگان [English]

  • A Rastravesh 1
  • I Mohammadi 2
1 MA of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Khalkhal Branch.
2 PhD Student of Health Psychology, Islamic Azad University, Karaj Branch
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the role of ineffective attitudes and self-concept in predicting students' test anxiety. The research method was correlational. The population consisted of all students studying in Lahijan pre-university period in the academic year of 1396-1395. A sample of 150 participants (75 females and 75 males) were selected through multi-stage sampling. Using inferential attitudes questionnaire, self-concept questionnaire and test anxiety questionnaire, the data were collected. Pearson correlation and regression analysis were used to analyze the data. The results showed a significant positive correlation between test anxiety with social confirmation (p<0.01). There was a significant negative correlation  between perfectionism and total ineffective attitude, and between test anxiety and self-concept (p<0.01). The results also showed that social confirmation and perfectionism and academic self-concept  predicted test anxiety (p< 0.01). Exams lead to moderate to severe anxiety in most students. Considering the high percentage of test anxiety among students, the necessity of effective management of test anxiety in students is quite tangible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic self-concept
  • inefficient attitudes
  • test anxiety
ابوالقاسمی، عباس (1382). اضطراب امتحان. اردبیل: انتشاراتنیکآموز.
ابوالقاسمی، عباس؛ بیگی، پروین و نریمانی، محمد (1390). بررسی اثر بخشی دو روش آموزشی شناختی - رفتاری و مهارت های تنظیم هیجان برخودکارآمدی و سازگاری تحصیلی دانش­آموزان دارای اضطراب امتحان، فصلنامهروانشناسیتربیتی، 22(7)، 42-21.
افشاری زاده، سید احسان؛ کارشکی، حسین و ناصریان، حمید (1392). بررسی ویژگیهای روان سنجی پرسشنامه خودپنداره تحصیلی دانش آموزان دبستانی شهر تهران. روش ها و مدل های روا­­ن­شناختی، 3(11)، 66-53.
بیرامی، مهدی، موحدی، یزدان و علیزاده، جابر(1394). اثربخشی درمان ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت در کاهش اضطراب اجتماعی و نگرش‌های ناکارآمد نوجوانان. دوفصلنامه علمی-پژوهشی شناخت اجتماعی، 4(1)، 53-41.
حسینی دولت‌آبادی، فاطمه (1386). نقش خودپنداره در موفقیت تحصیلی دانش آموزان با تکیه بر وظایف معلمان. مجله پیوند، 340، 78-69.
خجسته مهر، رضا (1391). تأثیر برنامه موفقیت تحصیلی بر عملکرد و خود پنداره تحصیلی، نگرش نسبت به مدرسه، یادگیری شیوه موفقیت در مدرسه و سازگاری اجتماعی دانش آموزان. مجلهروانشناسیمدرسه، 1(1)، 45 – 27.
ربیعی، مهدی؛ کلانتری، مهرداد و عظیمی، حسین (1388). رابطه بین نگرش ناکارآمد و راهبردهای مقابله‌ای با سلامت روان، مجله پژوهش‌های تربیتی و روانشناختی، 4(2)، 30-21.
رجبی، سعید؛ ابوالقاسمی، عباس و عباسی، مسلم (1391). نقش عز ت نفس و اضطراب امتحان در پیش بینی رضایت از زندگی دانش آموزان پسر دارای اختلال ریاضی. مجله ناتوانی­های یادگیری، 1(3)، 62-46.
رضایی، امیر موسی؛ خالدی، فیروز؛ خبازی فرد، محمد رضا؛ مؤمنی قلعه قاسمی، طاهره؛ کشاورز، محبوبه و خدایی، مهناز. (1394). نگرش های ناکارآمد و ارتباط آن با استرس، اضطراب و افسردگی در مبتلایان به سرطان پستان. مجله تحقیقات نظام سلامت، 11(1)، 76-68.
سپهریان، فیروزه و زمانه رضایی. (1389). میزان شیوع اضطراب امتحان و تأثیر مقابلة درمانگری بر کاهش میزان آن و افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر دبیرستانی. برنامه ریزی درسی دانش و پژوهش در علوم تربیتی، دانشگاهآزاداسلامیواحدخوراسگان (اصفهان). 25، 80 -65.
سیف، علی اکبر. (1384). روانشناسی پرورشی (روانشناسی برای یادگیری وآموزش). تهران: انتشاراتآگاه.
شیرزاد، مینا. (1395). بررسی رابطه تیپ‌های شخصیتی و کمال گرایی با اضطراب امتحان دانشجویان. فصلنامهمطالعاتروانشناسیوعلومتربیتی، 2 (1)، 71 – 62.
عبدی، علی. (1393). بررسی رابطه خودپنداره تحصیلی، انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان. دومینکنفرانسملیروانشناسیوعلومرفتاری.
عیسی زادگان، علی (1388). دانشجویان و معنای تحصیل. نشریه راهبردفرهنگ، 7، 165 – 147.
غفاری، ابوالفضل و ارفع بلوچی، فاطمه. (1390). رابطه انگیزش پیشرفت و خودپنداره تحصیلی با اضطراب امتحان در دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد. پژوهش های روانشناسی بالینی و مشاوره،1(2)، 136-121.
لطفی کاشانی، فرح (1387). تأثیر مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد رفتاری - شناختی در کاهش نگرش‌های ناکارآمد. فصلنامه اندیشهورفتار دوره،2(8)، 69-54.
نریمانی، محمد؛ رشیدی، جمال و زردی، بهمن (1398). نقش خودپنداره کودکان، حمایت اجتماعی خانواده و سبک والدگری در پیش‌بینی سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری خاص، مجله ناتوانی های یادگیری، 8(3)، 133-112.
نگهداری، سمیه و زارع، حسین (1397). نقش واسطه‌ای باورهای فراشناختی در رابطه بین جهتگیری هدف و اضطراب امتحان دانشجویان.دوفصلنامهراهبردهایشناختیدریادگیری، 6(11)، 20-1
Abdi, A. (2014). The relationship between academic self-concept, achievement motivation and academic achievement of students. Second National Conference on Psychology and Behavioral Sciences. (Persian)
Abolghasemi, A., Beigi, P., Narimani, M. (2011).The effectiveness of two cognitive - behavioral training methods and emotion regulation skills on self-efficacy and academic adjustment of students with test anxiety. Quarterly Journal of Educational Anthropology, 7, 22-42. (Persian)
Abolghasemi, Abbas. (2003). test stress. Ardebil: Nik Amooz Publications. (Persian)
Afshari Zadeh, S. E-K., & Hossein-Nassarian, H. (2013). Evaluation of psychometric properties of Tehran university students' self-concept questionnaire. Psychological Methods and Models , 3(11), 53-66. (Persian)
Beirami, M., Movahedi, Y., & Alizadeh, J. (2015). The impact of cognitive-based mindfulness therapy in reducing social anxiety and ineffective adolescents. Social Cognitive Research, 4 (1), 41-53. (Persian)
Bonaccio, S., & Reeve, C. L. (2010). The nature and relative importance of students' perceptions of the sources of test anxiety. Learning and Individual Difference, 20, 617-625.
Devine, A., Fawcett, K., Szucs, D., & Dowker, A. (2012). Gender differences in mathematics anxiety and the relation to mathematics performance while controlling for test anxiety. Iranian Biomedical Journal, 8, 33.
Dortaj, F., Mosavi, SH., & Rezaei, P. (2013). Evaluation of test anxiety and related factors among newly arrived students of Hormozgan University of Medical Sciences. Educational psychology, 17(4), 365-374.
Farooqi, Y. N., Ghanl, R., & Spielberger, C. D. (2012). Gender differences in test anxiety and academic performance of medical students. International Journal of Psychology and behavioral Sciences, 2, 38-43.
Ghaffari, A.,& Arfa Baluchi, F. (2011). The relationship between achievement motivation and academic self-Concept with test anxiety in graduate students of Ferdowsi University of Mashhad. Clinical Psychology Research & Counseling, 1(2), 121-136. (Persian)
Henderson- king, D., & Mitchell, A. M. (2011). Do materialism,intrinisic aspiration,and meaning in life predict students meanings of education? Journal of Personality and Social Psychology, 1(14),119-134.
Hosseini Dolatabadi, F. (2007). The role of self-concept in students' academic achievement by relying on teacher duties. Peyvand Journal, 340, 69-78. (Persian)
Isa Zadeqan, A. (2009). Students and the meaning of education. Strategic Culture Journal, 7, 147-165. (Persian).
Jing, H. E. (2007). Analysis on the relationship among test anxiety, self-concept and academic competency. Journal of Educational Psychology, 5(1), 48-51.
Khojaste Mehr, R. (2012). The impact of academic achievement program on academic performance and self-concept, attitude toward school, learning how to succeed in school and social adjustment of students. Journal of School Psychology, 1 (1) 45 - 27. (Persian)
Latas, M., Pantic, M., & Obradovic, D. (2010). Analysis of test anxiety in medical students. Journal of Educational Psychology, 63(11-12), 863-866.
Lotfi Kashani, F. (2008). The impact of group counseling based on cognitive behavioral approach in reducing dysfunctional attitudes. Journal of Thought and Behavior, 2 (8), 69-54. (Persian)
Narimani, M., Rashidi, P.,& Zardi, B. (2019).The role of children’s self-concept, family’s social support, and parenting styles in predicting academic vitality among students with specific learning disability. Journal of Learning Disabilities, 8(3), 152-158. (Persian)
Rabiei, M., Kalantari, M., & Azimi, H. (2009). The relationship between inefficient attitude and coping strategies with mental health. Journal of Educational and Psychological Research, Faculty of Educational and Psychological Sciences, 4 (2), 21-30. (Persian)
Rajabi, S., Abolghasemi, A., & Abbasi, M. (2012). The role of self-esteem and test anxiety in predicting life satisfaction in students with dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 1(3),46-62. (Persian)
Rezaei, A. M., Khaledi, F., Khabazi Fard, M. R., Momeni Qale Ghasemi, T., Keshavarz, M., & Khodaei, M. (2015). Dysfunctional attitudes and its relation to stress, anxiety and depression in breast cancer patients. Journal of Health System Research, 11 (1), 76-68. (Persian)
Sarason, S. B. (1959). What research says about test anxiety in elementary school children? Journal of Education and Psychology, 48(2), 26-27.
Seif, A. A. (2005). Educational Psychology (Psychology for Learning and Training). Tehran: Agah Publications. (Persian)
Sepehrian, F., & Zamaneh R. (2010). The prevalence of test anxiety and the impact of therapeutic opportunity on reducing it and increasing academic performance in high school girl students. Knowledge and Research Curriculum in Educational Sciences, Islamic Azad University, Khorasgan Branch (Isfahan), 25, 80-65. (Persian)
Shirzad, M. (2016). The relationship between personality types and perfectionism with student exam anxiety. Journal of Psychological and Educational Sciences Studies, 2 (1), 71 - 62. (Persian)
Trifoni, A., & Shahini, M. (2011). How does exam anxiety affect the performance of university students? Journal of Educational Psychology, 2(2),93-100.
Weissman, A. N., & Beck, A. T. (1978). Development and validation of the dysfunctional attitudes scale. Paper presented at the annual meeting of the association for the advancement of behavior therapy. Journal of educational psychology, 92, 544-569.
Zeidner ,M. (1998). Test anxiety: The state of the art. New York, NY: Plenum Press.
Zeidner, M. (2007). Test anxiety in educational contexts: Concepts, findings, and future directions. In: Schutz PA, Pekrun R (Eds.), Boston: Elsevier Academic Press. Learning and Individual,165-184.