تأثیر واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر هوش اخلاقی و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار،گروه روان شناسی،دانشگاه پیام نور،تهران،ایران

10.22098/jsp.2020.906

چکیده

تحقیق حاضر باهدف تأثیر واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر هوش اخلاقی و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه گرگان صورت گرفت. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نوع روش، نیمه تجربی - پیش‌آزمون و پس‌آزمون- با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه گرگان در سال تحصیلی 94-95 بود که از این تعداد به‌صورت تصادفی ساده 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه استاندارد هوش اخلاقی لنیک و کیل و سازگاری تحصیلی فرحبخش استفاده شد. همچنین ابزار مداخله شامل آموزش واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر اساس الگوی گلاسر در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای بود. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره و چندمتغیره استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر هوش اخلاقی و سازگاری تحصیلی تأثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد ابعاد هوش اخلاقی ازجمله (درستکاری، مسؤولیت پذیری، بخشش، همدلی) همچنین ابعاد سازگاری تحصیلی (سازگاری با محیط آموزشی، رشته تحصیلی، مهارت‌های تحصیلی و آموزشی) در دانش‌آموزان تأثیر مثبتی دارد؛ بنابراین، استفاده از محتوا و دستورالعمل‌های واقعیت درمانی در ارتقا هوش اخلاقی و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان مفید خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of group reality therapy on moral intelligence and academic adjustment of students

نویسنده [English]

  • Hasan Abdollahzadeh
Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effect of group reality therapy on moral intelligence and academic adjustment of high school students in Gorgan. The research was applied in terms of purpose, and the method was quasi-experimental (pre-test and post-test with a control group). The statistical population consisted of all-male high school students in Gorgan in the school year of 2015-2016. Of these, 15 were randomly assigned to the experimental group and 15 to the control group. Data were collected using the standard Link and Keil Moral Intelligence Questionnaire and the Farahbakhsh Academic Adjustment Questionnaire. The intervention tool was a group reality therapy training based on Glasser's model in eight 90-minute sessions. Univariate and multivariate analysis of covariance was used for data analysis. Findings showed that reality therapy had a positive effect on the dimensions of moral intelligence (honesty, responsibility, forgiveness, empathy) as well as the dimensions of academic adjustment (adjustment to the educational environment, the field of study, academic and educational skills). Therefore, using content and reality therapy guidelines will be helpful in promoting students' moral intelligence and academic adjustment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reality Therapy
  • Moral Intelligence
  • Academic Adjustment
اسمخانی اکبری نژاد، هادی؛ اعتمادی، اکبر و نصیرنژاد، فریبا. (1393). اثربخشی واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر اضطراب زنان. مجله مطالعات روان‌شناختی، 10(2)، 73-88.
امیری، مرضیه؛ آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا و کیمیایی، سیدعلی. (1391). اثربخشی رویکرد واقعیت درمانی گروهی بر منبع کنترل و راهبردهای مقابله‌ای. مجله اندیشه و رفتار-روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 6(24)، 59-68.
تمنایی، محمدرضا و مرادی، صبا. (1395). پیش‌بینی سازگاری تحصیلی بر اساس خودکارآمدی، ابراز وجود و حمایت اجتماعی. مجله روانشناسی اجتماعی، 2(36)، 57-73.
جرالد، کری. (1390). نظریه و کاربست روان‌درمانی. ترجمه یحیی سید محمدی، تهران، لوئیس شیلینگ؛ ترجمه سیده خدیجه آرین، انتشارات ارسباران.
رفعتی، شیوا؛ رژه، ناهید؛ احمدی وش، طه محمد و دواتی، علی. (1393). هوش اخلاقی دانشجویان پزشکی دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران. فصلنامه اخلاق پزشکی.8(27)، 71-91.
سجادی، نسیم؛ گل محمدیان، محسن و حجت خواه محسن. (1395). اثربخشی طرح‌واره درمانی بر سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان دختر. فصلنامه علمی -پژوهشی پژوهش‌های مشاوره. ۱۵ (۵۸)، ۴-۱۷.
سلیمانی، زهرا؛ غفاری، مجید و باعزت، فرشته. (1397). اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 7(4)، 68-86.
سیادت، سیدعلی؛ کاظمی، ایرج و مختاری پور، مرضیه. (1388). رابطه بین هوش اخلاقی و رهبری تیمی در مدیران آموزشی و غیر آموزشی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. نشریه مدیریت سلامت، 36(4)، 61-69.
شفیع‌آبادی، عبدالله و ناصری، غلامرضا. (1395). نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. چاپ سیزدهم، ص 254.
شیخی‌ساری، حسین و اسماعیلی فر، ندا. (۱۳۹۱). بررسی اثربخشی واقعیت درمانی گروهی برافزایش شادکامی دانشجویان، کنفرانس ویژگی‌های ملی 5 گانه تحول در شخصیت ایرانیان و پیشرفت ایران، ارس، پردیس بین‌المللی ارس دانشگاه تهران.
شیلینگ، لوئیس. (1391). نظریه‌های مشاوره. ترجمه سیده خدیجه آرین، تهران: نشر اطلاعات.
عطاالهی، طاهره؛ ربیعی، علی و امینی، محمدتقی. (1394). رابطه هوش اخلاقی با سرمایه اجتماعی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 10(3)، 29-40.
غفاری، مظفر؛ حاجلو، نادر و بایرامی، شهناز. (1394). بررسی ارتباط هوش اجتماعی و اخلاقی با عملکرد تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی شهرستان‌های مراغه و بناب، آموزش پرستاری، ۴ (۳)، ۴۸-۵۵.
 فرحبخش، کیومرث. (1390). تهیه آزمون سازگاری دانشجویان (اسد) و تعیین پایایی، روایی و تعیین هنجار آن. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 2(6)، 23-45.
قربانعلی پور، مسعود؛ نسیمی، منیره؛ علیرضالو، زهرا و نجفی، محمود. (1393). اثربخشی واقعیت درمانی بر شادکامی و امیدواری در زنان مطلقه. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده دانشگاه کردستان، 4(2)، 297-317.
مرادی شهربابک، فاطمه؛ قنبری هاشم‌آبادی، بهرام علی و آقا محمدیان شعرباف، حمیدرضا. (1389). اثربخشی واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر افزایش میزان عزت‌نفس دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد. مطالعات تربیتی و روانشناسی، 11(2)، 227-238.
نریمانی، محمد و غفاری، مظفر. (1394). نقش هوش اخلاقی و اجتماعی در پیش بینی تاب‌آوری و کیفیت زندگی والدین کودکان دارای ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 5(2)، 106-128.
نیکبخت، الهام؛ عبدخدائی، سعید و حسن آبادی، حسین. (1393). اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر افزایش انگیزش تحصیلی و کاهش اهمال‌کاری تحصیلی دانش‌آموزان. پژوهش‌هایروان‌شناسی بالینیومشاور، 2(3)، 81-94.
Akbari, M. & Dinarvand, F, A. (2014). Effectiveness of therapy based on teaching choice theory on reduction of negative emotional reactions between couples with marital conflicts international. Journal ofBasic Sciences & Applied Research, 3 (SP), 38-41.
Amiri, M. Aghamohammadian sherbaf, H. R. & Kimiaie, S. A. (2012). The effectiveness of group reality therapy approach on locus of control and coping strategies. Thought & Behavior in Clinical Psychology, 6(24), 59-68. (Persian)
Ataelahi, T. Rabi'i, A. & Amini, M. T. (2016). The Relationship between Moral Intelligence and Social Capital. Journal of Ethics in Science and Technology, 10 (3), 29-40. (Persian)
Bhargava, R. (2013). The Use of Reality Therapy with a Depressed Deaf Adult. Clinical Case Studies, 12 (5), 388-396.
Esmaili Far, N. S. Sheikhi, H. & Pour, Z. J. (2013). Effectiveness of group reality therapy in increasing the students' happiness. International Journal of Psychology and Behavioral Research, 2(2), 65-70.
Farahbakhsh, K. (2012). Preparing the Student Assessment Test (ASAD), and determining its reliability, validity and standardization. Journal of Educational Measurement, 2(6), 45-23. (Persian)
Gerald, Carrie. (2012). Theory and Practice of Psychotherapy. Translated by: Yahya Seyed Mohammadi, Tehran, Louis Schilling, Translated by Seyed Khadijeh Arian, Arasbaran Publications. (Persian)
Ghaffari, M. Hajlo, N. Bayami, S. (2015). The Relationship between Social and moral Intelligence with Academic Performance of Medical Students in Maragheh and Bonab, Journal of Nursing Education, 4(3), 48-55. (Persian)
Gorbanalipour, M. Alirezalo, Z. Najafi, M. & Nasimi, M. (2015). The Effectiveness of Reality Therapy on Happiness and Hope in Divorced Women. Journal of Family Counseling and Psychotherapy, University of Kurdistan, 4(2), 297-317. (Persian)
Hakak, N. M. (2013). Effectiveness of Group Reality Therapy in increasing the Students' Happiness. Life Science Journal, 10(1), 1-4.
 Kianipour, O. & Hoseini, B. (2012). An Examination of the Effectiveness of Choice Theory on Teachers Teaching Effectiveness and Students Subsequent Academic Achievement. International Journal of choice theory and Reality Therapy, 31(2), 55-63.
Kim, J. (2005). Effectiveness of reality therapy program for schizophrenic patients. Taehan Kanho Hakhoe chi, 35(8), 1485-1492.
 Kim, J. U. (2008). The effect of AR/T Group counseling program on the internet addiction and self-esteem of internet addiction university students. International Journal of Reality Therapy, 27(2), 4-12.
Lennick, D. & Kiel, F. (2005). Moral intelligence: The key to enhancing business performance and leadership success. Wharton School Publishing, An imprint of Pearson Education.
Massah, O. Farmani, F. & Karami, H. (2015). Group Reality Therapy in Addicts Rehabilitation Process to Reduce Depression, Anxiety and Stress. Iranian Rehabilitation Journal, 13(23), 44-50.
Moradi Shahrbabak, F. Ghanbari Hashemabadi, B. A. & Agha Mohammadian sharabaf, H. R. (2011). The Effectiveness of Group Reality Therapy on Increasing Self-Esteem in Students of Ferdowsi University of Mashhad. Educational Studies and Psychology, 11 (2), 227-238. (Persian)
Narimani, M. & Ghaffari, M. (2016). The role of moral and social intelligence in predicting resiliency and quality of life in parents of children with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 5(2), 106-128. (Persian)
Nikbakht, E. Abdkhodaie, S. Hassanabadi, H. (2014). The Effectiveness of Group Reality Therapy on Increasing Academic Motivation and Reducing Academic Delay. Clinical Psychology Research and Consulting, 2(3), 94 -81. (Persian)
Rafati, S. Rezheh, N. Ahmadivash T. M. & Davati, A. (2014). Ethical Intelligence of Medical Students of Tehran University of Medical Sciences. Medical Ethic Journal, 8(27), 71-91. (Persian)
Ramzi Eslambooli R, Alipour A, Sepehri Shamloo Z. (2015). The effectiveness of group therapy based on reality therapy on rebuild of relationship beliefs in working married women of Mashhad. Journal ofFamily Research, 10(4), 493-509.
Reader, S. D. (2011). Choice theory: an investigation of the treatment effects of a choice therapy protocols students identified as having a behavioral, emotional disability on measures of anxiety, depression, and locus of control and self-steem. PHD unpublished Dissertation, North Carolina University.
Sadat Bari N. Bahraini, A. Azargoon, H. Abedi, H. Aghaee F. (2013). The effectiveness of reality therapy on resilience of divorced women in neyshabur city of Iran. International Research of Applied and Basic Sciences, 160-164.
Sajadi, N. GolmohammadiAN, M. & Hojat Khah, M. (2016). Effectiveness of schema therapy on academic adjustment in high school female students in Kermanshah. Journal of counselling research, 15(58), 4-17. (Persian)
Sajjadi, S. (2015). Effectiveness of group therapy based on reality therapy in reduction of marital conflicts. Biological lett, 51(2), 127–31.
Schilling, Louis. (2013). Counseling theories. Translated by Seyed Khadijeh Arian, Tehran: Publication of Information. (Persian)
Shafiabadi, A. & Naseri, G. R. (2016). Theories of Counseling and Psychotherapy. Tehran University Academic Publishing Center, Thirteenth Edition, p. 254. (Persian)
Sheikhsari, H. & Esmaili Far, N. (2013). The Effectiveness of Group Reality Therapy on Increasing Student Happiness, 5th National Conference on Iranian Personality Transformation and Iranian Progress, Aras, Aras International Campus, University of Tehran. (Persian)
Siadat, S. kazemi, I. Mokhtaripour, M. (2009). Relationship between Moral Intelligence and the Team Leadership in Administrators from Faculty Members` Point of View at the Medical Sciences University of Isfahan 2008-2009. Journal of Health Management, 12(36), 61-69. (Persian)
 Smkhani akbarinejhad, H. Etemadi, A. & Nasirnejhad, F. (2015). Effectiveness of Group Reality Therapy on the Anxiety of Women. Journal of Psychological Studies, 10(2), 73-88. (Persian)
Soleimani, Z. Ghaffari, M. & Baezzat, F. (2018). The effectiveness of reality group therapy on academic vitality in students with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 7(4), 68-86. (Persian)
Tamanaei, M. R. & Moradi, S. (2017). Prediction of academic adjustment based on self-efficacy, assertiveness and social support. Journal of Social Psychology, 2(36), 57-73. (Persian)
Vafayee Jahan, G. (2012). Compare the effectiveness of group training and upgrading programs to enrich lives and improve the therapeutic index therapeutic Abuse addiction material suppliers. MA Psychology thesis, Ferdowsi University of Mashhad.
Wesley, J. V. (2013). Group reality therapy intervention for substance abuse with severely and chronically mentally ill. MAI Journal, 27(01), 59.