پیش‌بینی توان بخشودگی براساس سبک‌های دلبستگی، جهت‌گیری زندگی و عزت نفس دانش‌آموزان دبیرستانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان شناسی، دانشگاه خلیج فارس

2 کارشناس ارشد روان شناسی، دبیر آموزش و پرورش

10.22098/jsp.2020.938

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطة بخشودگی با سبک­های دلبستگی، جهت‌گیری زندگی و عزت نفس در دانش‌آموزان بود. پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی است. تحلیل بر روی 420 نفر از دانش‌آموزان دختر و پسر شهر اِوَز استان فارس انجام شد. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس بخشودگی بین فردی، مقیاس دلبستگی، مقیاس جهت‌گیری زندگی و مقیاس عزت نفس روزنبرگ بود. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که بین بخشودگی با عزت نفس و جهت‌گیری زندگی مثبت ارتباط مستقیم معنادار وجود دارد  و بین بخشودگی با سبک­های دلبستگی دوسوگرا و اجتنابی و جهت‌گیری زندگی منفی  ارتباط معکوس معنادار وجود دارد (05/0>P). مدل رگرسیون، 19/0 واریانس بخشودگی مربوط به پسران و 09/0 واریانس بخشودگی دختران را پیش‌بینی کرد. می­توان نتیجه گرفت که افراد با سبک‌های دلبستگی ناایمن، کمتر تمایل به بخشنده بودن دارند و استفاده از راهبردهای ارتقای عزت نفس و توجه به بُعد مثبت زندگی در افزایش بخشودگی دانش‌آموزان و افزایش سلامت روانی آنان مؤثر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Predicting forgiveness based on attachment style, life orientation and self-esteem in high school students

نویسندگان [English]

  • A Pakizeh 1
  • M.J Jafarnezhad 2
1 Associate Professor, Department of Psychology, Persian Gulf University
2 M.A. Psychology, Secretary of Education
چکیده [English]

Forgiveness is a motivational and multi-dimensional structure that has long entered into the psychology literature but it is a relatively new topic and has received much attention of psychological approaches, especially positive psychology. We conducted the study on 420 male and female high school students in Evaz city. The data collection instruments included interpersonal forgiveness scale, attachment style inventory, life orientation and the Rosenberg self-esteem scale. Multiple regression analysis showed a direct connection between forgiveness and self-esteem and positive life orientation and there was a significant inverse relationship between forgiveness and ambivalent attachment style and avoidance and negative life orientation (p < .05). The model predicted 19% variance of male's forgiveness and 9% variance of female's forgiveness. Participants with insecure attachment style were less inclined to be forgiving. Using strategies to improve self-esteem and increase attention to the positive side of life in students will be effective to improve their psychological well-being and forgiveness

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forgiveness
  • attachment style
  • life orientation
  • self-esteem
احتشام زاده، پروین و طیبی، زهره (1390). رابطه بین ویژگی های شخصیتی و سبک های دلبستگی با بخشودگی در کارکنان شرکت ملی نفت اهواز. مجله یافته های نو در روان شناسی، 6(18)، 90-75.
احدی، بتول (1387). رابطة احساس تنهایی و عزت نفس با سبک های دلبستگی دانشجویان. مطالعات روان شناختی، 5(1)، 112-95.
احمدی، طاهر؛ غباری بناب، باقر و آذر نییاد، آرش (1396). اثربخشی برنامه گروهی بازآموزی اسنادی بر عزت‌نفس و مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 6(3)، 29-7.
افخمی، ایمانه و بهرامی، فاطمه (1389). تأثیر آموزش بخشودگی بر میزان بخشودگی زوج های شهر یزد. اندیشه های نوین تربیتی، 6(3)، 26-9.
ایزدی طامه، احمد؛ حسین زاده، مینا و عزت آقاجری، پروانه (1392). رابطه سبک‌های دلبستگی عزت نفس و امید در دانشجویان پرستاری. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زابل، 6(1)، 25-16.
البرزی، محبوبه؛ گلزار، حمیدرضا؛ خوشبخت، فریبا و صبری، مصطفی (1394). رابطه بین سبک‌های دلبستگی و تاب‌آوری: نقش واسطه‌ای هوش هیجانی. روانشناسی تحولی روانشناسان ایرانی، 11(44)، 436-425.
جمشیدی سلوک لو، بهنام؛ حقانی، محمود؛ زاهدی، محمدرضا و حسینی، مریم (1390). ارزیابی ویژگی‌های روان سنجی مقیاس «جهت‌گیری زندگی» آنتونوفسکی. روش ها و مدل های روان شناختی، 1(4)، 27-15.
خسروی، زهره؛ بلیاد، محمدرضا؛ ناهیدپور، فرزانه و آزادی، شهدخت (1390). بررسی رابطه سبک های دلبستگی، بخشش و تعارضات زناشویی در زوج های مراجعه کننده به مرکز مشاوره شهر کرج. مجله علوم اجتماعی: زن و جامعه، 2(3)، 80-61.
رضایی، اکبر (1393). بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی نسخه فارسی پرسش نامه جهت‌گیری زندگی مبسوط. تحقیقات علوم رفتاری، 12(1)، 143-133.
زارع، حسین؛ غباری بناب، باقر؛ شمس نطنزی، علیرضا و صادق خانی، اسدالله (1392). رابطه بین سبک های دلبستگی و بخشش با رضایت زناشویی زوج ها. مشاوره و روان درمانی خانواده، 3(1)، 44-22
شریفی، کبیر و سعیدی، حمیدرضا (1394). پیش‌بینی بهزیستی روان شناختی بر اساس جهت‌گیری زندگی و جهت‌گیری زندگی مثبت. مجله رویش روان شناسی، 4(10)، 58-41.
صاحب الزمانی، محمد؛ فشارکی، محمد و عبداللهی منفرد، زهره (1389). بررسی ارتباط سبک زندگی با عزت نفس دختران نوجوان دبیرستان های دولتی روزانه شهر تهران. مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، 2(1)، 51-45.
صدوقی، مجید و حسامپور، فاطمه (1396). پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کاشان بر اساس مؤلفه های بخشودگی. نشریه پرستاری ایران، 30(110)، 10-1.
کشاورز، نسرین؛ صالحی، مسلم و قلتاش، عباس (1393). رابطه جهت‌گیری زندگی با رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد ضغلی دبیران زن. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، 5(4)، 17-1.
موید فر، همام؛ آقامحمدیان، حمیدرضا و طباطبایی، سید محمود (1385). رابطة سبک های دلبستگی و عزت نفس اجتماعی. مطالعات روان شناختی، 3(1)، 70-59.
نریمانی، محمد؛ یوسفی، فاطمه و کاظمی، رضا (1393). نقش سبک‌های دلبستگی و کیفیت زندگی در پیش بینی بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 3(4)، 142-124.
نریمانی، محمد و وحیدی، زهره (1392). مقایسة نارسایی هیجانی، باورهای خودکارآمدی و عزت نفس در میان دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 3(2)، 91-78.
Afkhamee, E., & Bahraamee, F. (2010). Learning to forgive and the extent of forgiving among Yazdee couples. Journal of New Thoughts on Education, 6(3), 9-26.(Persian)
Ahadi, B. (2008). The relationship between loneliness and self-esteem and attachment styles of students. Psychological Studies University, Faculty of Education and Psychology, 5(1), 95-112. (Persian)
Ahmadi, T., Ghobari bonab, B., & Azarniad, A. (2017). The effectiveness of attribution retraining on self- esteem and social skills of children with specific learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 6(3), 7-29. (Persian)
Alborzi, M.,, Khoshbakht, F., Golzar, H. R., & Sabri, M. (2015). The relationship between attachment styles and resiliency: the mediating role of emotional intelligence. Journal of Developmental Psychology, 11(44),425-436. (Persian)
Bastianello, M. R., Pacico, J. C., & Hutz, C. S. (2014). Optimism, self-esteem and personality: adaptation and validation of the Brazilian Version Of The Revised Life Orientation Test (LOT-R). Psico-USF, Bragança Paulista, 19(3), 523-531.
Besharat, M. A. (2011). Development and validation of Adult Attachment Inventory. Procedia - Social & Behavioral Sciences, 30, 475-479.
Blake, M.R., & Eric, W.M. (2012). The antecedents and consequences of interpersonal forgiveness: A meta-analytic review. Personal Relationships, 19(2), 304-325.
Bodner, E., Bergman, Y. S., & Cohen-Fridel, S. (2014). Do attachment styles affect the presence and search for meaning in life? Journal of Happiness Stud,15, 1041–1059.
Bono, G; McCallugh, M. & Root, L. (2007). Forgiveness, feeling connected to others, and well-Being: Two longitudinal studies. Personality and Social Psychology Bulletin, 34(2), 182-195.
Chang, E. C., Maydeu-Olivares, A., & D’Zurilla, T. J. (1997). Optimism and pessimism as partially independent constructs: Relations to positive and negative affectivity and psychological wellbeing. Personality and Individual Differences, 23, 433–440.
Chia- huei, W.U. (2009). The relationship between attachment style and self-concept clarity: The mediation effect of self-esteem. Personality and Individual Differences,  47(1), 42-46.
Eaton, J., Struther, C. W., & Santelli, A.G. (2006). Dispositional and state forgiveness: The role of self-esteem, need for structure, and narcissism. Personality and Individual Differences, 41.
Ehtesham Zadeh, P., & Tayebi, Z. (2011). The relationship between personality traits and attachment styles with impunity in Ahvaz oil company employees. New Findings in The Journal of Psychology, 6(18), 75-90. (Persian)
Ezadi tame, A., Hossein Zadeh, E., & Aghajari, B. (2013). Relationship between attachment styles in nursing students' self-esteem and hope. Journal of Zabol University of Medical Sciences, 6(1), 16-25. (Persian)
Hong, W., Liu, R., Ding, Y., Oei, T. P., Fu, X., Jiang, R., & Jiang, Sh. (2020). Self-esteem moderates the effect of compromising thinking on forgiveness among Chinese early adolescents. Frontiers in Psychology, 11, 104.
Huis, E. M., Vingerhoets, A. M., & Denollet, J. (2011).Attachment style and self-esteem: The mediating role of Type D personality. Personality and Individual Differences, 50(7), 1099-1103.
Jamshidi Soluklu,B., Haqqani, M., Zahedan, M. R., & Hosseini, M. (2011). Psychometric Assessment "life orientation" scale. Psychological Methods and Models, 1(4), 15-27. (Persian)
Jankowski, P. J.,& Sandage, S. J. (2011). Meditative prayer, hope, adult attachment, and forgiveness: A proposed model. Psychology of Religion and Spirituality, 3(2), 1121-1132.
Johnson, B. C. (2010). Personality and ostracism: do hope, the effect of social optimism, and forgivness moderate exclusion? A Thesis Submitted to the Faculty of Purdue University In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree.
Keshvarz, N., Salehi, M., & GHeltash, A. (1393) about life orientation teachers with organizational citizenship behavior and job performance. Journal of Women and Society, 5(4), 1-17. (Persian)
Khosravi, Z., Baliyad, M.R., Nahidpor, F., & Azadi, Sh. (2011). Styles of attachment, forgiveness and marital conflicts in couples referred to counseling center in Karaj. Journal of Social Sciences: Woman and Society, 2(3), 61-80. (Persian)
Lin, W., Enright, D. R., & Klatt, J. S. (2012). A forgiveness intervention for taiwanese Young adults with insecure attachment. Contemporary Family Therapy, 35(1), 105-120.
Macaskill, A. (2005). Defining forgiveness: Christian clergy and general population perspectives. Journal of Personality, 73(5), 1237-1265.
Macaskill, A. (2012). Differentiating dispositional self-forgiveness from other-forgiveness associations with mental health and life satisfaction. Journal of Social and Clinical Psychology, 31(1), 28-50.
Makikangas, A., kinnunen, U., Feldt, T. (2004). Self-esteem, dispositional optimism, and health: Evidence from cross-lagged data on employees. Journal of Research in Personality, 38,556–557.
Maltby, J., Macaskill, A., & Gillet, R. (2007). The cognitive nature of forgiveness: using cognitive strategies of primary appraisal and coping to describe the process of forgiving, Journal of Clinical Psychology, 63, 123-142.
Martin, L. A.,Vorsvick, M., & Riggs, Sh. A. (2012). Attachment, forgiveness, and physical health quality of life in HIV_adults. AIDS Care, 24(11(, 1123-1143.
McCallough, M. E., Worthington, E. l., & Rachal, K. C. (1997). Interpersonal forgiving in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 73(2), 43-61.
Meneses,C. W., & Greenberg, L. S. (2014). Interpersonal forgivness in emotion focused couples therapy: relating process to outcome. Journal of Marital and Family Therapy, 40(1), 541-557.
Moayedfar, H., Aghamohammadian, H. R., & Tabatabaei, S. M. (2006). Relationship between attachment styles and social self-esteem. Psychological Studies, 3(1), 59-70. (Persian)
Narimani, M., Basharpoor, S., & Ahmadi, S. (2020). Predicting the tendency towards High-risk behaviors based on moral disengagement with the role of the mediator difficulties in emotion regulation (Structural Equation Modeling). Journal of Research in Psychopathology,1(2),56-81.
Narimani, M., Yosefi, F., & Kazemi, R. (2014). The role of attachment styles and quality of life in predicting psychological well-being in adolescents with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3(4), 124-142. (Persian)
Narimani, M., & Vahidi, Z. (2014). A comparison of alexithymia, self-efficacy and self-esteem in students with and without learning disability. Journal of Learning Disabilities, 3(2), 78-91. (Persian)
Passanisi, A., Gervasi, A. M., Madonia, C., Guzzo, G., & Greco, D. (2015). Attachment, self-esteem and shame in emerging adulthood. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191, 1142-1151.
Rey, L., Extrema, N. (2014). Positive psychological characteristics and interpersonal forgiveness: Identifying the unique contribution of emotional intelligence abilities, Big Five traits, gratitude and optimism. Personality and Individual Differences, 68, 1123-1131.
Rezaee, A. (2014). Examine the factor structure, reliability and validity of the Persian version of the extended life orientation questionnaire. Behavioral Sciences Research, 12(1), 133-143. (Persian)
Sadoughi, M., & Hesampour, F. (2017). Predicting the psychological well-being of students of Kashan University of medical sciences based on compassion components. Iranian Journal of Nursing, 30(110), 1-10. (Persian)
Sahebalzamani, M., Fesharaki, M., & Abdullah single, Z. (2010). The relationship between lifestyle and self-esteem of adolescent girls public high schools in Tehran. Journal of Medical Sciences, Islamic Azad University, 2(1), 45-51. (Persian)
Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4, 219–247.
Sharifi, the Great and Saeed, H. R. (2015). Life orientation and psychological well-being projected on the basis of positive life orientation. Journal of Psychology Rooyesh, 4(10), 41-58. (Persian)
Sohrabi, R., Aghapour, M., & Rostami, H. (2013) Inclination to forgiveness and marital satisfaction regarding to mediator attachment styles, role. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 84, 26-43.
Yao, Sh., Chen, J., Yu, X., & Sang, J. (2017). Mediator roles of interpersonal forgiveness and self-forgiveness between self-esteem and subjective well-Being. Current Psychology,  36, 117-132.
Zaree, H., Ghobari Bonab, B, Shams Natanzy, A. R., SadeghKhani, A. (2013). The relationship between attachment style and grace with marital satisfaction of couples. Family Counseling and Psychotherapy, 3(1), 22-44. (Persian)