راﺑﻄﻪ ﺧﻮدﺗﻨﻈﯿﻤﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻣﺎن ﺑﺎ اﻫﻤﺎل‌ﮐﺎری ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در بین دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

3 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

10.22098/jsp.2020.1071

چکیده

      پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه خودتنظیمی و مدیریت زمان با اهمال­کاری تحصیلی دانش­آموزان دوره دوم متوسطه انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش­آموزان مشغول به تحصیل دولتی و غیردولتی شهر بناب در سال تحصیلی ۹۶-۹۵  تعداد ۳۶۳۵ نفر بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان ۳۴۶ نفر از آن­ها با روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه­های اهمال­کاری تحصیلی سولمون وراثبلوم، پرسشنامه خودتنظیمی در یادگیری بوفاردو همکاران و پرسشنامه مدیریت زمان ترومن و هارتلی استفاده گردید. داده­ها با استفاده از آزمون­های آماری ضریب همبستگی  پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین خودتنظیمی با اهمال­کاری تحصیلی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین بین مدیریت زمان با اهمال­کاری تحصیلی رابطه منفی و معنی­داری وجود دارد (01/0>P). نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که در مؤلفه­های خودتنظیمی تنها مؤلفه­ی شناختی به عنوان یک پیش بین معنادار می­تواند اهمال­کاری تحصیلی را پیش­بینی نماید و ضرایب رگرسیون مؤلفه­ی فراشناختی معنادار نبود. همچنین نتایج نشان داد که در بین مؤلفه­های مدیریت زمان تنها مؤلفه­ی برنامه­ریزی بلندمدت به عنوان یک پیش بین معنادار می­تواند اهمال­کاری را پیش­بینی کند و ضریب رگرسیون مؤلفه­ی برنامه­ریزی کوتاه­مدت معنادار نبود. بنابراین، در زمینه­ی اهمال کاری دانش­آموزان، این دو متغیر بایستی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship of self-regulation and time management with second period high school students’ educational procrastination

نویسندگان [English]

  • Gh Golmohammad Nazhad Bahrami 1
  • B Yarigholi 2
  • S Modabber Gheshlagh 3
1 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Shahid Madani University of Azerbaijan
2 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Shahid Madani University of Azerbaijan
3 Master of Educational Psychology, Shahid Madani University of Azerbaijan
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the relationship of self-regulation and time management with second period high school students’ educational procrastination. The method of present study was descriptive and its type was correlative. The population included all students of Bonab city at educational year of 95-96 which 346 students were determined by Morgan and Krejcie table as a sample size. Then, the samples were selected by multistage cluster sampling method. The Solomon and Rothblum questionnaire of educational procrastination, the Buffard and et al. questionnaire of self-regulatory in learning and the Truman and Hartley questionnaire of time management were used to collect data. The data were analyzed by using the Pearson correlation coefficient, multiple regression analysis and multivariate analysis of variance (MANOVA). The results of Pearson correlation showed that there was a negative and significant relationship between self-regulation and educational procrastination. Furthermore, there was a negative and significant relationship between time management and educational procrastination (p < 0.01). The results of multiple regressions exhibited that in the self-regulating components, only the cognitive component as a significant predictor could predict educational procrastination and the coefficient of meta-cognitive component was not significant. Also, the results showed that among the time management components, only the long-term planning component could predict the procrastination as a significant predictor and the regression coefficient of short-term planning component was not significant. Therefore, in the context of student procrastination, these two variables should be considered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-regulation
  • Time management
  • Educational procrastination

مراجع

ابوالقاسمی، عباس، برزگر، سبحان و رستم­اوغلی، زهرا. (1393). اثربخشی آموزش یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی در دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ناتوانی ­های یادگیری، 4(2)، 21-6.
پورکمالی، آرینا. (۱۳۹۲)، رابطه سبک­های اسناد و خودتنظیمی با اهمال­کاری تحصیلی دانش‌آموزان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
تمدنی، مجتبی. (۱۳۸۹)، اهمال­کاری در دانشجویان. روانشناسی تحولی، روانشناسی ایرانی، ۲۴ (۶)،344-337.
جوکار، بهرام.، دلاورپور، محمدآقا. (۱۳۸۶). رابطه تعلل‌ورزی آموزشی با اهداف پیشرفت. مجله­ی اندیشه­های نوین تربیتی، ۳ (۳و۴)، ۸۰-۶۱.
چاری، مسعود حسین و دهقانی، یوسف. (۱۳۸۷)، پیش­بینی میزان اهمال­کاری تحصیلی بر اساس راهبردهای خودتنظیمی در یادگیری. پژوهش در نظام­های آموزشی، ۲(۱۴)، ۶۳-۷۳.
سواری، کریم و نوری، علی. (۱۳۹۳)، مقایسه مهارت مدیریت زمان و انگیزه پیشرفت دانش‌آموزان با عملکرد تحصیلی بالا و پایین. فصلنامه روانشناسی تربیتی، ۱۰(۳۱)، صص۱۰۹ -۱۲۴.
صبحی قراملکی، ناصر.، حاجلو، نادر.، بابایی،کریم. (۱۳۹۳)، اثربخشی آموزش مهارت­های مدیریت زمان بر اهمال­کاری دانش‌آموزان. فصلنامه روش­ها و مدل­های روانشناسی، ۴(۱۵)، ۱۰۱-۹۱.
عسکری فیروزجایی، فاطمه. (۱۳۹۴)، پیش­بینی اهمال­کاری تحصیلی بر اساس خودنظم­دهی تحصیلی دانش‌آموزان. دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، مؤسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
عیوضی، خدیجه. (۱۳۹۱)، اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر مدیریت استرس، مدیریت زمان و خودکارآمدی در دانش‌آموزان دبیرستان­های دخترانه شهر هیر. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
فتحی جهرمی، شهره. (۱۳۹۱)، راﺑﻄﻪ ﮐﻤﺎل­ﮔﺮاﯾﯽ و ﺧﻮدﺗﻨﻈﯿﻤﯽ ﺑﺎ اﻫﻤﺎل­ﮐﺎری داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه دوﻟﺘﯽ ﺟﻬﺮم. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
ﮐﺪﯾﻮر، ﭘﺮوﯾﻦ. (۱۳۸۰)، ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮدﮐﺎرآﻣﺪی، ﺧﻮدﮔﺮداﻧﯽ و ﻫﻮش در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ درﺳﯽ داﻧﺶ­آﻣﻮزان به ﻣﻨﻈـﻮر اﻟﮕﻮﯾﯽ ﺑﺮای ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﻬﯿﻨﻪ. تهران: ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﺗﻌﻠﯿﻢ و تربیت.
  گزیدری، ابراهیم.، غلامعلی لواسانی، مسعود.، اژه­ای، جواد. (۱۳۹۴)، رابطه­ی هویت تحصیلی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با اهمال­کاری تحصیلی در میان دانش‌آموزان. مجله روانشناسی۷۶، ۱۹(۴)،62-46.
گلستانی بخت، طاهره و شکری، مهناز. (۱۳۹۲)، راﺑﻄﻪ ﺗﻌﻠﻞورزی (اﻫﻤﺎلﮐﺎری) ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺎ ﺑﺎورﻫﺎی ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺘﯽ. دو ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ ـ ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ۲(۳)، ۸۹ -۱۰۰.
مرادی، ندا؛ حاجی یخچالی، علیرضا و مروتی، ذکرالله. (۱۳۹۴)، راﺑﻄﻪ ﻋﻠﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻣﺎن و ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ادراک ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ روان­ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ­ﮔﺮی ﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺧﻮدﮐﺎرآﻣﺪی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﭼﻤﺮان اﻫﻮاز. دستاوردهای روانشناختی، ۱(۲۲)، ۲۲۶-۲۰۹.
ﻣﻄﯿﻌﯽ، حورا؛ ﺣﯿﺪری، محمود و ﺻﺎدﻗﯽ، منصوره السادات. (۱۳۹۱)، ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ اﻫﻤﺎلﮐﺎری ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﺧﻮدﺗﻨﻈﯿﻤﯽ در داﻧﺶآﻣﻮزان ﭘﺎﯾﻪی اول دﺑﯿﺮﺳﺘﺎنﻫﺎی ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روانﺷﻨﺎﺳﯽ تربیتی، ۸(۲۴)، ۵۰ - ۷۲. 
میزانی، شهرزاد. (۱۳۹۳)، راﺑﻄﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ و ﺧﻮدﺗﻨﻈﯿﻤﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﺎ اﻫﻤﺎلﮐﺎری ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
ناصری، اعظم. (۱۳۹۱)، رابطه کمال­گرایی و خودتنظیمی با عملکرد ریاضی در دانش‌آموزان  دوره متوسطه شهر شیراز. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد مرودشت دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
ﻧﺮﻳﻤﺎﻧﻲ، محمد؛ محمداﻣﻴﻨﻲ، زرار؛ ﻋﺎدل،  زاهد و اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻤﻲ، عباس. (۱۳۹۴)، ﻣﻘﺎﻳﺴﻪی اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ آﻣﻮزش راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﺧﻮدﺗﻨﻈﻴﻤﻲ و ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺰش ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺶآﻣﻮزان اﻫﻤﺎلﻛﺎر. مجله روانشناسی مدرسه،۴(۱)،155-139.
نیکبخت، الهام؛ عبدخدایی، محمدسعید و حسن آبادی، حسین. (1393)، اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر افزایش انگیزش تحصیلی و کاهش اهمال­کاری تحصیلی دانش‌آموزان. پژوهش­های روان­شناسی بالینی و مشاوره.، دانشگاه فردوسی مشهد3(2)، 81-۹۴.
ولی‌زاده، زهرا؛ احدی، حسن؛ حیدری، محمود؛ مظاهری، محمدمهدی و کجباف، محمدباقر (1393). پیش‌بینی اهمالکاری تحصیلی دانشجویان براساس عوامل شناختی، هیجانی، انگیزشی و جنسیت. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. 15(3)، 100-92.
هاشمی، لادن. (۱۳۹۱)، بررسی رابطه علّی کمال­گرایی و اهمال­کاری تحصیلی با واسطه­گری خودتنظیمی انگیزشی، شناختی و فراشناختی. پایان نامه دکتری، دانشگاه شیراز.
Abolghasemi, A., Barzegar, S., & Rostamoghli, Z. (2015). The effectiveness of self-regulation learning training on academic motivation and self-efficacy of students with mathematics disorder. Journal of Learning Disabilities, 4(2), 6-21.
Akcoltekin, A. (2015). High school students' time management skills in relation to research anxiety. Educational Research and Reviews, 10(16), 2241.‏
Basharpoor, S., & Ahmadi, SH. (2020). Predicting the tendency towards high-risk behaviors based on moral disengagement with the mediating role of difficulties in emotion regulation: A Structural Equation Modeling. Journal of Research in Psychopathology, 1(1), 32-39.
Bembenutty, H. (2011). Meaningful and maladaptive homework practices: The role of self-efficacy and self-regulation. Journal of Advanced educational, 22(3), 448-473.‏
Burnam, A., Komarraju, M., Hamel, R., & Nadler, D. R. (2014). Do adaptive perfectionism and self-determined motivation reduce educational procrastination? Learning and Individual Differences, 36, 165-172.
Cyril, A. V. (2014). Time Management and Academic Achievement of Higher Secondary Students. i-Manager's Journal on School Educational Technology, 10(3), 38.‏
Grunschel, C., Patrzek, J., & Fries, S. (2013). Exploring different types of educational delayers: A latent profile analysis. Learning and Individual Differences, 23, 225-233.‏
Howell, A. J., & Watson, D. C. (2007). Procrastination: Associations with achievement goal orientation and learning strategies. Personality and Individual Differences, 43(1), 167-178.‏
Min, Sung-Ho.(2014). An Investigation of Preservice Teachers' Perceptions of Locus of Control, Self-Regulation, and Motivation in Online Learning. Original Research Article. Pro-Quest LLC, Ph.D. Dissertation, University of Northern Colorado. Computers & Education, 77, 125-133.
Ocak, G., & Boyraz, S. (2016). Examination of the Relation between Educational        Procrastination and Time Management Skills of Undergraduate Students in Terms of Some Variables. Journal of Education and Training Studies, 4(5), 76-84.‏
Ramdass, D., & Zimmerman, B. J. (2011). Developing self-regulation skills: The important role of homework. Journal of advanced educational, 22(2), 194-218.
Senécal, C., Koestner, R., & Vallerand, R. J. (1995). Self-regulation and academic procrastination. The Journal of Social Psychology, 135(5), 607-619.‏
Shih, S. S. (2017). Factors related to Taiwanese adolescents' educational procrastination, time management, and perfectionism. The Journal of Educational Research, 110(4), 415-424.‏
‏Solomon, L. J., & Rothblum, E. D. (1984). Educational procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of counseling psychology, 31(4), 503.‏
Steel, P. (2007). The nature of procrastination: a meta-analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure, Psychological Bulletin, 133(1), 65-94.
Van Eerde, W. (2003). A meta-analytically derived nomological network of procrastination. Personality and individual differences, 35(6), 1401-1418.‏
Wolters, C. A. (2003). Understanding procrastination from a self-regulated learning perspective. Journal of Educational Psychology, 95(1), 179-187.
 
روان شناسی مدرسه و آموزشگاه
دوره 9، شماره 3
مهر 1399
صفحه 181-198

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار