بررسی رابطه جو عاطفی خانواده و باورهای معرفت‌شناختی با عملکرد تحصیلی در میان دانش‌آموزان سال چهارم دبیرستان شهرستان بوکان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مشاوره، دانشگاه کردستان

2 کارشناسی ارشد مشاور خانواده، دانشگاه کردستان

10.22098/jsp.2020.1078

چکیده

هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی رابطه جو عاطفی خانواده و باورهای معرفت‌شناختی با عملکرد تحصیلی در میان دانش‌آموزان سال چهارم دبیرستان شهرستان بوکان بود. روش تحقیق توصیفی و همبستگی بود. تعداد 384 نفر نمونه براساس جدول مورگان از بین تعداد 980 نفر دانش‌آموز سال چهارم انتخاب شد. پرسشنامه‌های جو عاطفی خانواده به روز شده هیل برن، پرسشنامه باورهای معرفت‌شناختی شومر و پرسشنامه محقق ساخته عملکرد تحصیلی استفاده شد. تحلیل‌های آماری همبستگی، رگرسیون و مدلسازی ساختاری بر داده‌ها انجام شد. نتایج نشان داد که بین عملکرد تحصیلی و جو عاطفی خانواده همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. همچنین بین عملکرد تحصیلی و باورهای معرفت‌شناختی همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد (0.01>P). نتیجه نهایی تحقیق این که برای بهبود و ارتقای عملکرد تحصیلی می‌توان با بهینه­سازی باورهای معرفت‌شناختی و ارتقای جو عاطفی خانواده اقدام کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between family emotional climate and epistemological beliefs with academic performance among fourth year high school students in Bukan

نویسندگان [English]

  • N Yousefi 1
  • M Pariyad 2
1 Associate Professor, Department of Counseling, University of Kurdistan
2 Master of Family Counseling, University of Kurdistan
چکیده [English]

The present study aims to investigate the relationship between family emotional climate and epistemological beliefs with academic performance among senior high school students in Buokan. For this purpose, 384 samples were selected from among 980 senior students according to Morgan table. The research method was descriptive and correlational. Updated Hill Burn family emotional climate questionnaires, Schumer's Epistemological Beliefs Questionnaire and researcher-made questionnaire of academic performance were used. The validity and reliability of the research questionnaires were confirmed. Statistical analysis of correlation, regression and structural modeling was performed on the data. The results showed that there was a significant positive correlation between academic performance and family emotional climate. There was a significant positive correlation between academic performance and epistemological beliefs. The results showed that there was a positive and significant correlation between academic performance and emotional atmosphere of the family. There is also a positive and significant correlation between academic performance and epistemological beliefs (P<0.01). The end result of the study is that optimizing epistemological beliefs and promoting family atmosphere can be improved by improving academic performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotional climate
  • Epistemological beliefs
  • Academic performance
بختیارپور، سعید. (1388). رابطه بین جایگاه مهار، کمال گرایی و خودکارآمدی با اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی در دانشجویان. روان­شناسی اجتماعی، 5(43)، 45-53.
پاییزی، مریم؛ شهرآرای، مهناز؛ فرزاد، ولی­اله و صفایی، پریوش. (1386). بررسی اثربخشی آموزش ابزار وجود بر شادکامی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه دوم رشته علوم تجربی دبیرستان های تهران. مطالعات روان­شناختی، 3(4)، 25-43.
تیموری، لیلا؛ رضایی، اکبر و محمدزاده، علی. (1398). مقایسة ‌امید، انگیزش پیشرفت تحصیلی و خودپندارة تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص. مجله ناتوانی­های یادگیری، 9(2)، 7-35.
حسینی منش، زهراالسادات؛ امیدیان، مرتضی و برزگر بفرونی، کاظم. (1396). نقش اهداف پیشرفت، باورهای معرفت شناختی و کیفیت تجارب یادگیری در اهمال کاری تحصیلی دانشجویان. اندیشه­های نوین تربیتی، 13(2)، 53-70.
خدابنده اویلی، عباس؛ سبحانی­نژاد، مهدی و فرمیهنی فراهانی، محسن. (1393). شناسایی و تحلیل ابعاد باورهای معرفت شناختی دانشجویان. پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، 20(1)، 79-100.
خیراتی، حمیده؛ غباری بناب، باقر و به­پژوه، احمد. (1398). اثربخشی آموزش خودنظارتی توجه بر عملکرد تحصیلی و توجه در دانش‌آموزان با مشکلات خواندن. مجله ناتوانی­های یادگیری، 8(4)، 27-54.
رشیدی­نژاد، حدیث؛ تبریزی، مصطفی و شفیع­آبادی، عبدالله. (1391). اثربخشی آموزش گروهی والدین با رویکرد خانواده درمانی ستیر بر جو عاطفی خانواده. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 13(3)، 3-11.
زارعی، سامان و معصومی، تکتم. (1396). نقش واسطه ای هوش هیجانی در رابطه جو عاطفی خانواده با انگیزش پیشرفت. روانشناسی و روان­پزشکی شناخت، 4(4)، 57-68.
زینال­پور، حسین؛ زارعی، اقبال و زندی­نیا، زهره. (1388). خودکارآمدی عمومی و تحصیلی دانش‌آموزان و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی.  مطالعات روانشناسی تربیتی، 9، 13-29.
سیادتیان، سیدحسن و یارمحمدیان، احمد. (1395). اثربخشی مداخلات روان شناختی-آموزشی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی (1391-1384). پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 13(21)، 166-179.
عابدی، صمد؛ سعیدی­پور، بهمن؛ صیف، محمدحسن و فرج­اللهی، مهران. (1394). مدل علّی پیش بینی راهبردهای یادگیری خود تنظیمی دانشجویان دانشگاه پیام نور: نقش باورهای هوشی، خودکارآمدی تحصیلی و اهداف پیشرفت. آموزش و ارزشیابی، 8(3)، 212-240.
قمری، محمد؛ امیری مجد، مجتبی و خوشنام، امیرحسین. (1393). رابطه عملکرد خانواده و تعارض والد- نوجوان با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی. آموزش و ارزشیابی، 28، 51-62.
مؤمنی، خدامراد؛ عباسی، مسلم؛ پیرانی، ذبیح و بگیان کوله­مرز، محمدجواد. (1396). نقش هیجان‌پذیری و جو عاطفی خانواده در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان. راهبردهای شناختی دریادگیری، 5(8)، 152-189.
میرکمالی، سیدمحمد؛ خباره، کبری؛ مزاری، ابراهیم و فرهادی امجد، فرهاد. (1394). نقش سلامت روان بر عملکرد تحصیلی دانشجویان، با میانجیگری انگیزش پیشرفت تحصیلی. دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 16(2)، 101-109.
Abedi, S., Saeedipour, B., Saif, M. H., & Farajollahi, M. (2015). The structural pattern of the relationships of epistemological beliefs and self-regulated learning Sstrategies. The role of academic self-efficacy intermediaries and goals. New Approach in Educational Management, 8(3), 212- 240. (Persian)
Abode, M. (2004). The relationship between family emotional climate and self-concept in youth. Master of Science in Counseling. Tarbiat Moalem University. (Persian)
Arjmand, N., & Kazemian Moghaddam, K. (2020). Investigating the relationship between family emotional atmosphere and perception of school environment with academic motivation of female high school students in Ahvaz. Journal of Family and Research. 16(4), 143- 159. (Persian)
Bakhtiarpour, S. (2010). Relationship between parent-child conflict and family emotional atmosphere with academic performance in first year high school students in Karun city. Social Psychology, 5(43), 45- 53. (Persian)
Chun, H., & Dickson, G. (2011). A psychoecological model of academic performance among Hispanic adolescents. Journal Youth and Adolescents, 40(12), 1581-1594
Gaddis, S.M. (2013). The influence of habitus in the relationship between cultural capital and academic achievement. Journal of Social Science Research, 42(1), 1-13.
Ghaffari, M., & Salami Chaharborj, M. (2020). The relationships between sense of coherence and self-compassion to job stress with the mediating role of affective control. Journal of Reseach in Psychopathology, 1(1), 40-47.
Ghammari, M., Amiri Majd, M., & Khoshnam, A. H. (2014). The relationship between family functioning and parent-adolescent conflict with academic achievement in middle school Sstudents. Journal of Education and Evaluation, 7(28), 51-62. (Persian)
Hakan, K. & Munire, E. (2012). Profiling individual differences in undergraduates, Epistemological beliefs: gender, domain and grade differences. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 31, 738- 744.
Hofer, B.K., & Pintrich, P.R. (1997). The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of Educational Research, 67, 88-140.
Hosseini Manesh, Z., Omidian, M., & Barzegar Bafroui, M. (2017). The role of achievement goals, epistemological beliefs, and quality of learning experiences in students' academic delay. Journal of New Psychological Thoughts, 13(2), 53-73. (Persian)
Kardash, C. M., & Howell, K.L. (2000). Effects of epistemological beliefs and topic-specific beliefs on undergraduates, cognitive and strategic processing of dual-positional text. Journal of Educational Psychology, 92, 524-535.
Kheirati, H., Ghobari Bonab, B., & Beh-Pajooh, A. (2019). The effectiveness of teaching self-monitoring of attention on academic performance and attention in students with reading difficulties. Journal of Learning Disabilities, 8(4), 27- 54. (Persian)
Khodabandeh Oveili, A., Sobhani Nejad, M., Farmahini Farahani, M. (2014). Identifying and analyzing the dimensions of students' epistemological beliefs. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 20(1), 79- 100. (Persian)
Millennium, Ja. (2009). Investigating the factors affecting social vitality (with emphasis on Tehran province). Journal of Isfahan University, 20(33), 91-115. (Persian)
Mirkamali, S. M., Khabarah, K., Mazari, I., & Farhadi Amjad, F. (2015). The role of mental health on academic performance of students through mediation of academic achievement motivation. Knowledge and Research in Applied Psychology, 16(2),109-110. (Persian)
Momeni, Kh., Abbasi, M., Pirani, Zabih., & Begian Koule Marz, M. J. (2017). The role of family excitement and emotional climate in predicting students' academic desire. Cognitive Strategies in Learning, 5(8), 159- 182. (Persian)
Moradi, Z. (2014) The relationship between family functioning and happiness with the academic performance of high school students in Marvdasht. M.Sc in Counseling, Islamic Azad University, Marvdasht Branch. (Persian)
Najarpour Ostadi, S., & Khadivi, A. (2008). Investigating the relationship between family emotional climate and identity, self-concept and self-esteem of adolescents and young people aged 17-28 in Islamshahr. Scientific Journal of Education and Evaluation, 1(3), 81-102. (Persian)
Newcombe, N. S., Ambady, N., Eccles, J., Gomez, L., & Klahr, H.(2009). Psychology's role in mathematics and science education. American Psychologist, 64 (6), 538-550.
Okoh, E.E.(2016). Family emotional climate, gender, age and level as correlates of academic performance among Undergraduates. Journal of Social Scienve and Humanities, 2(3), 1-6
Ordoñez, X. G. , Ponsoda, V. , Abad, F. J. , & Romero, S. J. (2009). Measurement of epistemological beliefs: Psychometric properties of the EQEBI Test scores. Educational and Psychological Measurement, 69, 287-302.
Paechter, M., Rebmann, K., Schloemer, T., Mokwinski, B., Hanekamp, Y., Arendasy, M. (2013). Development of the oldenburg epistemic beliefs questionnaire (OLEQ), a German questionnaire based on the epistemic belief inventory (EBI). Current Issues in Education, 16(1), ISSN 1099-839X
Payizi, M., Shahr-e Ara, M., Farzad, V., & Safai, P. (2010). The effectiveness of existential instrument training on happiness and academic achievement in secondary school girl students in experimental sciences in Tehran high schools. Journal of Psychological Studies, 3(4), 25-43. (Persian)
Pietarinen, J., Soini, T., & Pyhältö, K. (2014). Students’ emotional and cognitive engagement as the determinants of well-being and achievement in school. International Journal of Educational Research, 67, 40-51.
Rashidi Nejad, H., Tabrizi, M., Shia Abadi, A. (2012). The effectiveness of parent group therapy with family therapy approach on family affective climate. Journal of Knowledge and Research in Applied Psychology, 13(3), 3-11. (Persian)
Rezaie, A. (2002). The role of epistemological beliefs, thinking styles, learning strategies in Students' academic performance. Tabriz University Psychology Journal, 4(16), 185- 202. (Persian)
Schommer, M. (1990). Effects of Beliefs about the Nature of Knowledge on Comprehension, Journal of Educational Psychology, 82, 498-504
Siadatian, S. H., Yarmohadian, A. (2016). The effectiveness of psycho-educational interventions on academic achievement in high school students. Curriculum Research Journal, 13(2), 166- 179. (Persian)
Teimouri, L., Rezaei, A., & Mohammadzadeh, A. (2020). A comparative study of hope, academic achievement motivation, and academic self-concept among students with and without learning disabilities. Journal of Learing Disabilities, 9(2), 7-35. (Persian)
Ulcinar, U., Akar, C., Demir, M., Demirhan, G. (2012). An investigation on epistemological beliefs of university students, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 5133-5137
Zarei, S., &  Masoumi, T. (2018). The mediating role of emotional intelligence in the relationship between family emotional climate and achievement motivation. Journal of Cognitive Psychology and Psychiatry, 4(4), 57- 68. (Persian)
Zinelipour, H., Zarei, I., & Zandia, V. (2009). Evaluation of general and academic self-efficacy and its relationship with students' academic performance. Journal of Educational Psychology Studies, 9,13- 29. (Persian)