بررسی و مقایسه اثربخشی تمرین شبیه‌سازی ذهنی فرایندی و فراورده‌ای بر خودتنظیمی و خودپنداره تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

10.22098/jsp.2021.1131

چکیده

هدف هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه اثربخشی شبیه‌سازی‌های ذهنی فرایندی و فراورده‌ای بر خودتنظیمی و خودپنداره تحصیلی دانش‌آموزان شهر تهران بود. 
روش ها روش پژوهش از نوع روش‌های نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعه این پژوهش را کلیه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه مدارس آموزش پرورش منطقه 18 شهر تهران تشکیل داده بودند. از این جامعه با استفاده از روش تصادفی ساده، 45 نفر انتخاب و در سه گروه به‌ صورت تصادفی ساده جایگزین شدند. ابتدا پیش‌آزمون خودتنظیمی و خودپنداره تحصیلی از همه دانش‌آموزان گرفته شد، آموزش برای گروه آزمایش 1 به روش شبیه‌سازی ذهنی فرایندی و برای گروه آزمایش 2 به روش شبیه‌سازی ذهنی فراورده‌ای اجرا شد و برای گروه کنترل هیچ‌گونه آموزشی ارائه نشد. بعد از اتمام آموزش برای گروه‌های آزمایش، از هر سه گروه پس‌آزمون به عمل آمد. 
یافته ها یافته‌های پژوهش با استفاده تحلیل کوواریانس نشان داد که هر دو شبیه‌سازی ذهنی فرایندی و فراورده‌ای بر افزایش خودتنظیمی و خودپنداره تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر معنادار دارند، اما نتایج تی مستقل نشان داد که شبیه‌سازی فرایندی، مؤثرتر از شبیه‌سازی فراورده‌ای است. 
نتیجه گیری بنابراین از این شیوه‌های آموزشی می‌توان در بهبود خودتنظیمی و خودپنداره دانش‌آموزان بهره جست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Review and Comparison Effectiveness Of Process and Product Mental Simulation on Self-Regulation and Academic Self-Concept

نویسندگان [English]

  • Masoud Baghbani
  • Esmat Radmanesh
Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective The aim of this study was to investigate and compare the effectiveness of process and product mental simulations on self-regulation and academic self-concept of students in Tehran.
Methods The research method was quasi-experimental with a pretest-posttest design with two experimental groups and a control group. The population of this study consisted of all female students of the second year of high school in the 18th district of Tehran. Using simple random sampling method, 45 people were selected from this community and replaced in three groups by simple random sampling. First, all students were tested for self-regulation and academic self-concept. The training for the experimental group 1 was performed by process mental simulation and for the experimental group 2 was performed by mental simulation of products and no training was provided for the control group. After the training for the experimental groups, post-test was performed for all three groups.
Results The findings of the study using analysis of covariance showed that both process and product mental simulation have a significant effect on increasing students' self-regulation and academic self-concept, but the results of independent t-test showed that process simulation is more effective than product simulation.
Conclusion Therefore, these educational methods can be used to improve students' self-regulation and self-concept.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mental simulations
  • process
  • Product
  • Self-regulation
  • Academic self-concept
ابوالقاسمی، عباس؛ برزگر، سبحان و رستم‌اغلی، زهرا. (1393). اثربخشی آموزش یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی در دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 4(2)، 6-21.
آهنچیان، محمدرضا؛ ارفع، فاطمه و بهمن آبادی، سمیه. (۱۳۹۳). رابطه سبک اسناد و خودتنظیمی دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال تحصیلی ۹۱-۱۳۹۰. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۴ (۴)، ۳۵۰-۳۶۲.
آهنچیان، محمدرضا؛ بهمن‌آبادی، سمیه و ارفع بلوچی، فاطمه. (1392). پیشبینی خودتنظیمی دانشجویان بر اساس سبک‌های شخصیت (NEO) آنان در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(11)، 919-907.
البرزی، شهلا و سامانی، سیامک. (1378). بررسی و مقایسه باورهای انگیزشی و راهبردهای خودتنظیمی برای یادگیری در میان دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی مراکز تیزهوشان شهر شیراز. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 12 (1)، 18-2.
دانا، علی. (1392). تأثیر بکارگیری کار پوشه الکترونیکی بر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانشجویان. پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
درتاج، فریبرز و دلاور، علی. (1384). تأثیر شبیه‌سازی ذهنی فرآیندی و فرآورده‌ای در بهبود کارکرد و پیشرفت تحصیلی دانشجویان. مجله اندیشه‌های نوین تربیتی، 1(2 و 3)، 21-7.
درتاج، فریبرز. (1383). بررسی تأثیر شبیه سازی ذهنی فرآیندی و فرآورده‌ای بر بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان، ساخت و هنجاریابی آزمون عملکرد تحصیلی. رساله دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه عالمه طباطبائی.
عقیقی‌همراه، سمیرا. (1394). بررسی و مقایسه اثربخشی تمرین شبیه سازی ذهنی فرآیندی و فرآورده‌ای بر خودتنظیمی و کاهش استرس دانش‌آموزان. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
کجباف، محمدباقر و مولوی‌شیرازی، علیرضا. (1382). بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، 5(1)، 75-63.
موسوی­نژاد، عبدالمحمد. (1376). بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودنظم‌داده‌شده با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم راهنمایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
نویدی تازه کند، احد. (1373). بررسی رابطه خودپنداره تحصیلی و پیشرفت تحصیلی پسران دبستانی شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران.
Abolghasemi, A., Barzegar, S., & Rostamoghli, Z. (2015). The effectiveness of self-regulation learning training on academic motivation and self-efficacy of students with mathematics disorder. Journal of Learning Disabilities, 4(2), 6-21. (Persian)
Aghiqi Hamrah, S. (2015). Evaluation and comparison of the effectiveness of process and product mental simulation exercises on self-regulation and reducing students' stress. Master Thesis in Educational Psychology, Allameh Tabatabai University of Tehran. (Persian)
Ahanchian, M.R., Bahmanabadi, S., & Arfa Balochi, F. (2014). Predicting students’ self-regulation based on their Personality Styles (NEO) in faculty of nursing and midwifery of Mashhad university of Medical Sciences. Iranian Journal of Medical Education, 13 (11), 907-919. (Persian)
Ahanchiyan, M., Arfaa, F., & Bahmanabadi, S. (2014). The association between attribution style and self regulation among students of school of nursing and midwifery in Mashhad university of medical Sciences During 2011-12 academic years. Iranian Journal of Medical Education, 14 (4), 350-362. (Persian)
Alborzi, Sh., & Samani, S. (1997). Investigating and comparing motivational beliefs and self-regulatory strategies for learning among male and female high school students in Shiraz. Social Sciences and Humanities, Shiraz University, 12 (1), 2-18. (Persian)
Bong, M., & Skaalvik, E. M. (2003). Academic self-concept and self-efficacy: How different are they really?. Educational Psychology Review, 15(1), 1-40.
Cleary, T. J., & Zimmerman, B. J. (2004). Self‐regulation empowerment program: A school‐based program to enhance self‐regulated and self‐motivated cycles of student learning. Psychology in the Schools, 41(5), 537-550.
Dana, A. (2013). The effect of using e-folder work on students' self-regulated learning strategies. Master Thesis in Educational Technology, Allameh Tabatabai University of Tehran. (Persian)
Dortaj, F., & Delavar, A. (2005). The effect of process and product mental simulation on improving students' performance and academic achievement. Journal of New Educational Thoughts, 1 (2 and 3), 7-21. (Persian)
Dortaj. F. (2004) .Investigating the effect of process and product mental simulation on improving students' academic performance, construction and standardization of academic performance test. PhD Thesis in Educational Psychology, Allameh Tabatabai University. (Persian)
Escalas, J. E., & Luce, M. F. (2004). Understanding the effects of process-focused versus outcome-focused thought in response to advertising. Journal of Consumer Research, 31(2), 274-285.
Gollwitzer, P. M. (1999). Implementation intentions: Strong effects of simple plans. American Psychologist, 54(7), 493.
Kajbaf, M. B., & Molavi Shirazi, Al. (2003). Investigating the relationship between motivational beliefs and self-regulated learning strategies with high school students' academic performance. Cognitive Science News Quarterly, 5 (1), 63-75. (Persian)
Kamp, M. T., Admiraal, W., Drie, J., & Rijlaarsdam, G. (2015). Enhancing divergent thinking in visual arts education: Effects of explicit instruction of meta‐cognition. British Journal of Educational Psychology85(1), 47-58.
Keith, N., & Frese, M. (2005). Self-regulation in error management training: emotion control and metacognition as mediators of performance effects. Journal of Applied Psychology, 90(4), 677.
Labuhn, A. S., Zimmerman, B. J., & Hasselhorn, M. (2010). Enhancing students’ self-regulation and mathematics performance: The influence of feedback and self-evaluative standards. Metacognition and Learning, 5(2), 173-194.
Marsh, H. W. (2016). Cross-cultural generalizability of year in school effects: Negative effects of acceleration and positive effects of retention on academic self-concept. Journal of Educational Psychology, 108(2), 256.
Montalvo, F. T., & Torres, M. C. G. (2014). Self-regulated learning: Current and future directions. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 2(1), 1-34.
Mousavi Nejad, A. M. (1987). Investigating the relationship between motivational beliefs and self-directed learning strategies and academic achievement of third year middle school students. Master Thesis, University of Tehran. (Persian)
Navidi Taze kand, A. (1373). Investigating the relationship between academic self-concept and academic achievement of school boys in Tehran. Master Thesis of Tarbiat Moallem University of Tehran. (Persian)
Pham, L. B. & Taylor, S. E. (1999). From Thought to Action: Effects of Process-  Versus  Outcome-Based Mental Simulations Versus Outcome-Based Mental Simulations and Social  Psychology, 25, 2,250- on Performance. Society for Personality 260.
Pintrich, P. R. (2004). A conceptual framework for assessing motivation and self-regulated learning in college students. Educational Psychology Review, 16(4), 385-407.
Sanna, L. J. (2000). Mental simulation, affect, and personality a conceptual framework. Current Directions in Psychological Science, 9(5), 168-173.
Schacter, D. L., & Addis, D. R. (2007). The cognitive neuroscience of constructive memory: remembering the past and imagining the future. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 362(1481), 773-786.
Schunk, D.H., & Zimmerman, B.J. (1997). Social origins of regulatory competence. Educational Psychologists, 32, 195-201.
Seaton, M., Parker, P., Marsh, H. W., Craven, R. G., & Yeung, A. S. (2014). The reciprocal relations between self-concept, motivation and achievement: juxtaposing academic self-concept and achievement goal orientations for mathematics success. Educational Psychology, 34(1), 49-72.
Taylor, S.E., & Schneider, S.K. (1989). Coping and the simulation of events. Social Cognition, 7(2), 174-194.
Taylor, S.E., Pham, L.B., Rivkin, I.D., & Armor, D.A. (1998). Harnessing the imagination: Mental simulation, self-regulation, and coping. American Psychologist, 53(4), 429.
Van Meer, J. P., & Theunissen, N. C. (2009). Prospective educational applications of mental simulation: A meta-review. Educational Psychology Review, 21(2), 93-112.
Zhao, M., Hoeffler, S., & Zauberman, G. (2011). Mental simulation and product evaluation: The affective and cognitive dimensions of process versus outcome simulation. Journal of Marketing Research, 48(5), 827-839.