نقش دانش‌فراشناختی، حالت فراشناختی و باورهای فراشناختی در خلاقیت هیجانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روان شناسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

2 دانشیار روانپزشکی، مرکز تحقیقات بهداشت روان. گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

3 کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی، آموزش و پرورش خراسان جنوبی، سرایان، ایران

چکیده

هدف : پژوهش حاضر با هدف مطالعه نقش دانش، حالت و باورهای فراشناختی در خلاقیت هیجانی دانش­آموزان انجام شد.
روش: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری، شامل دانش­آموزان دوره اول متوسطه شهرستان سرایان است. تعداد 233 دانش­آموز (124 دختر و 109 پسر) به­روش نمونه­گیری خوشه­ای به­عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه­های دانش فراشناختی، باورهای فراشناختی، حالت فراشناختی و خلاقیت هیجانی استفاده شد. داده­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج ضریب همبستگی نشان داد، دانش­فراشناختی و حالت فراشناختی با خلاقیت هیجانی در سطح ۰۱/۰ P< رابطه مثبت معناداری دارد. ولی باورهای فراشناختی با خلاقیت هیجانی در سطح ۰۱/۰ P< دارای رابطه منفی معنادار است. دانش­فراشناختی، حالت­فراشناختی و باورهای فراشناختی در یک ترکیب خطی در حدود 36 درصد از واریانس خلاقیت هیجانی را تبیین می­نمایند.
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج می­توان گفت، چالش با باورهای فراشناختی آسیب­زا باهدف حذف و کاهش­ آنها و نیز تقویت و بهبود دانش­فراشناختی و حالت فراشناختی، خلاقیت هیجانی  دانش­آموزان را افزایش می­دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Metacognitive Knowledge, Metacognitive State and Metacognitive Beliefs on Emotional Creativity

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossion Salarifar 1
  • Mansur Salehi 2
  • Marzieh Mozdi 3
1 Assistant Professor of Psychology, University of Birjand, Birjnd, Iran
2 Associate Professor of Psychiatry, Mental Health Research Center, Psychiatry Department, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
3 MSc Educational Psychology, South Khorasan Education Department, Sarayan, Iran
چکیده [English]

Objective: The current study aimed to explore the role of metacognitive knowledge, metacognitive state and metacognitive beliefs on emotional creativity.
Methods: The method of the present study is descriptive-correlational. The samples consisting of 233 high school students (124 girls & 109 boys) were selected by cluster sampling method. Data were collected by questionnaires of metacognitive knowledge, metacognitive beliefs, metacognitive state, and emotional creativity. Data were analyzed by Pearson correlation and multiple regression.
Results: The results of coefficient showed that metacognition knowledge and metacognition state are positively related to emotional creativity (P <0.1). However, metacognition beliefs are negatively related to emotional creativity (P<0.1). Multiple regression analyses confirmed that 36% of the variance of emotional creativity could be predicted by metacognitive knowledge, metacognitive state and metacognitive beliefs (P <0.1). Metacognitive knowledge and metacognitive state positively predicted the variance of emotional creativity since metacognitive beliefs negatively predicted the variance of emotional creativity.
Conclusion: Based on the results, it is fair to indicate that addressing hurtful metacognition beliefs with the goals being reducing or removing them altogether and enhancing metacognitive knowledge and metacognitive state in students, leads to a boost to their emotional creativity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metacognitive knowledge
  • Metacognitive state
  • Metacognitive beliefs
  • Emotional creativity
احمدی، امیر؛ چلیپانلو، غلامرضا و عطاپور، حافظ (۱۳90). رابطه باورهای فراشناختی، انگیزه پیشرفت و خلاقیت در دانشجویان. اولین همایش ملی علوم شناختی در تعلیم و تربیت، مشهد، دانشگاه فردوسی. https://civilica.com/doc/169035  
بهروزی، ناصر؛ رضایی، مریم و ابوالقاسمی، عباس (۱۳۹۳). بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر افزایش خلاقیت و عملکرد حل‌­مسأله دانش­آموزان دختر مقطع متوسطه شهر اهواز. مجموعه مقالات دومین همایش ملی روان­شناسی تربیتی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.https://rms.scu.ac.ir/Files/Articles/Conferences/Abstract/2501.pdf2014617101534126.pd    
جوکار، بهرام و البرزی، محبوبه (۱۳۸۹). رابطه ویژگی­های شخصیت با خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی. فصلنامه مطالعات روان­شناختی، 6 ، 110-89. https://psychstudies.alzahra.ac.ir/article_1564.html
سالاری­فر، محمدحسین (1391). باورها و حالت فراشناختی، بازدارنده یا تسهیل کننده نگرانی و خودتنظیمی تحصیلی. رساله دکتری روان­شناسی عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
سالاری­فر، محمدحسین و مظاهری، محمدعلی ( 1389 ). رابطه­ فراشناخت و استعاره با خودنظم­جویی. فصلنامه­ تازه‌­های علوم شناختی، 12(4)، 6۸ – 6۰ .https://icssjournal.ir/article-1-181-fa.html  
صفری، یحیی و مرزوقی، رحمت­ا... (۱۳۹۱). بررسی مقایسه­ای ابعاد آگاهی­های فراشناختی دانش­‌آموزان دوره راهنمایی تحصیلی. فصلنامه نوآوری­های آموزشی، ۱۱ (2)، ۱۳۴- ۱۱۹.http://noavaryedu.oerp.ir/article_78977.html 
عبدوس، میترا (۱۳۸۰). بررسی تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر پرورش خلاقیت در دانش­آموزان دختر سال سوم دبیرستان شهر تهران۰ پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
قربانی، مریم؛ کاظمی، حمید؛ مطهری، سارا و کشاورزیان، فهیمه (۱۳۹۰). بررسی رابطه حالت فراشناختی با خلاقیت هیجانی – شناختی در دانش­آموزان. اولین همایش ملی یافته­های علوم شناختی در تعلیم و تربیت، مشهد، دانشگاه فردوسی، ۶۹۰ – ۷۰۲.https://civilica.com/doc/169001     
گلستان جهرمی، فاطمه و گلستان جهرمی، معصومه (۱۳۸۸). بررسی رابطه فراشناخت با میزان خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان. دومین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی،  TRIZ  و  مهندسی و مدیریت نوآوری ایران، تهران، پژوهشکده علوم خلاقیت شناسی، نوآوری و  TRIZ.  https://civilica.com/doc/72431
منصور، محمود و دادستان، پریرخ (1367). دیدگاه پیاژه در گستره تحول روانی. تهران، انتشارات ژرف.
نریمانی، محمد؛ جلالی‌نژاد، راضیه؛ شعربافزاده، عاطفه و اژدری، زمان. (1393). اثربخشی آموزش برنامه‌ی دانش و مهارت فراشناخت جاگر بر عملکرد خواندن دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری خواندن. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 4(2)، 100-120. lkd-7
Asghari Sharabiani, A., & Atadokht, A. (2019). The role of the theory of mind and metacognition in predicting emotion dysregulation in male students with attention deficit/ hyperactivity disorder. Journal of Psychological Science. 18(74), 181 -191.] (Persian) http://psychologicalscience.ir/article-1-226-en.html
Averill, JR. (2005). Emotions as mediators and as products of creative activity. In: Kaufman J, Baer J, Editors. Creativity across Domains: Faces of Themuse. Mahwah: NJ Erlbaum. p. 225-243. https://psycnet.apa.org/record/2005-00474-013
Behrouzi, N., Rezaei, M., & Abolghasemi, A. (2014). Effectiveness of meta-cognitive strategies training on increasing of creativity and problem-solving performance of high school students in Ahwaz. Proceedings of the 2nd National Conference on Educational Psychology, Shahid Rajaee teacher training University. (Persian) https://rms.scu.ac.ir/Files/Articles/Conferences/Abstract/2501.pdf2014617101534126.pd
Cetinkaya, P., & Erktin, E. (2002). Assessment of metacognition and its Relationship with Reading comprehension, Achievement and Aptitude. Bogazici University Journal of Education, 19(1), 1-11. https://www.researchgate.net/profile/Emine-Erktin/publication/252277037
Cook, S.A., Salmon, P., Dunn, G., Holcombe, C., Conford, P., & Fisher, P. (2015). The association of metacognitive beliefs with emotional distress after diagnosis of cancer. Health Psychology, 34, 207 -215.­https://doi.apa.org/fulltext/2014-33519-001.html                        
Capobinaco, L., Heal, C., Bright, M., & Wells, A. (2019). What comes first metacognition or negative emotion? A Test of Temporal precedence. Frontiers in Psychology. 10.2507. doi.org/10.3389/Fpsyg.2019.02507  
Cotter, J., Yang, AR., Carney, R., & Drake, R.J. (2017). Metacognitive beliefs in the at risk mental state: a systematic review and meta analyses. Behavioral Research Therapy, 90, 25 – 31.  https://doi.org/10.1016/j.brat.2016.12.004
Dragan, M., & Dragan, W. (2014). Temperament and anxiety: the mediating role of metacognition. Journal Psychopathol  Behav Assess, 36, 246 – 254.    https://doi.org/10.1007/s10862-013-9392-z
Efklides, A. (2006). Metacognitive Experiences: The Missing Link in the Self-Regulated Learning Process. Educ Psychol Rev 18287–291 (2006). https://doi.org/10.1007/s10648-006-9021-4
Ellis, D.M., & Hudson, J.L. (2010). The metacognitive model of generalization anxiety disorder in children and adolescents. Clinical Child and Family Psychology Review, 13(2), 151-163. https://www.researchgate.net/publication/42640345
Eyni, S. (2020). The effectiveness of mentalization-based therapy on improving object relations of people with borderline personality disorder. Journal of Research in Psychopathology, 1(1), 16-23. 10.22098/jrp.2020.1028
Flavell, J.H. & Flavell, R.F. (2004). Development of children intuitions about thought – action relations. Journal of cognition and development, 5(4), 451-460. file:///C:/Users/qq/Downloads/s15327647jcd0504_3.pdf
Ghorbani, M., Kazemi, H., Motahhari, S., & Keshavarziyan, F. (2011). Investigating the relationship of metacognitive state with emotional-cognitive creativity in students. First National Conference on Cognitive Science Findings in Education, Mashhad, Ferdowsi University, 690-702. (Persian) https://civilica.com/doc/16900
Keith, N., & Frese, M. (2005). Self-Regulation in error management training: Emotion control and Metacognition as mediators of performance effects. Journal of Applied Psychology, 90(4), 677–691. https://doi.org/10.1037/0021-9010.90.4.677             
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607–610. https://home.kku.ac.th/sompong/guest_speaker/KrejcieandMorgan_article.pdf
Jokar, B., & Alborzi, M. (2010). The relationship between personality characteristics and emotional creativity and cognitive creativity. Quarterly Journal of Psychological Studies, 6 (1), 89-110. (Persian) https://psychstudies.alzahra.ac.ir/article_1564.html
Leahy, R. (2009). Resistance: an emotional schema therapy (EST) approach In: Simos G, editor. Cognitive behavior therapy: A guide for the practicing clinician. 2. USA: Routledge. p. 187-204.
Mahasneh, A.M. (2014). Investigating the relationship between emotional intelligence and metacognition among Hashemite University students. Review Of European studies, 6 (4), 201-208. http://dx.doi.org/10.5539/res.v6n4p201     
Manavi-Pour, D. (2011). The relationship between emotional creativity and cognitive creativity with metacognitive skills. Journal of Psychological Research, 2(8), 63-72. ]persian ]     https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=227938
Manser, R., Cooper, M., & Trefusis, J. (2012). Beliefs about emotions as a metacognitive construct: Initial development of self – report Questionnaire measure and preliminary Investigation in relation to emotion regulation. Clinical Psychology and Psychotherapy, 19, 235 – 246. DOI: 10.1002/cpp.745
Mahdian, H., Dehghani Bidgoli, T., & Shakiba, A. (2022). Comparison of the effectiveness of emotion regulation training and treatment with acceptance and commitment on psychological pain as a result of MS. Journal of Research in Psychopathology, 3(7). 10.22098/jrp.2022.10367.1068
Narimani, M., Jalalinejad, R., Shebfzadeh, A., & Ajdari, Z. (2015). The effectiveness of trainingof jager's knowledge and meta-cognitive skill program on reading performance of students with reading learning disability. Journal of Learning Disabilities, 4(2), 100-120. (Persian) lkd-7
O'nell, H.F. & Abedi. J. (1996). Reliability and validity of a state metacognitive inventory: Potential for alternative assessment. The Journal of Educational Research, 89, 234- 245.      https://cresst.org/wp-content/uploads/TECH469.pdf
Preiss, DD., Ibaceta, M., Ortiz, D., Carvacho, H., & Grau, V. (20190. An exploratory study on mind wandering, metacognition and verbal creativity in Chilean High school students. Frontiers in psychology, 10, 1118.  https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.01118
Pennequin, V., Questle, F., Delaville, E., Delugre, M., & Maintenant, C. (2019). Metacognition and Emotional regulation in children from 8 to 12 Years old. British Journal of Educational psychology. https://doi.org/10.1111/bjep.12305
Perfect, J.T., & Schwartz. B.L. (2004). Applied metacognition (pp.15-39). Cambridge university press.
Safari, Y., & Marzoughi, R. (2012). A Comparative Study on Metacognitive Awarness Dimensions among students of the educational guidance. Quarterly Journal of Educational Innovations, 42 (11), 119-134. (Persian)  http://noavaryedu.oerp.ir/article_78977.html
Sajeev, B., & Vani, M. (2015). A correlation study of metacognition, emotional competence and scholastic achievement of XIth Grade students. Journal of Ravishankar University. Part –A, 19-20, 9-14. https://www.prsu.ac.in/admin/theme/old_file/Upload_Data/SSJArticles/11252015062915_2.pdf
Salarifar, M. H., & Mazaheri, M. A. (2010). The relationship metacognition and metaphor with self-regulation. Quarterly Journal of Advances in Cognitive Sciences, 12 (4), 60-68. (Persian) https://icssjournal.ir/article-1-181-fa.html
Shimamura, A.P. (2000). Toward a cognitive neuroscience of metacognition. Consciousness and cognition, 9, 313- 323. http://journalpsyche.org/articles/0xc01c.pdf
Wells, A. (2010). Metacognitive therapy for anxiety and depression. Cognitive behavioral therapy book Reviews, 6(1): 1-4.
Wells, A., & Cartwright – Hatton, S. (2004). A short form of the metacognitions Questionnaire: properties of the MCQ- 30, Behavior Research and Therapy, 42,385 – 396. https://www.researchgate.net/publication/312055556_The_Metacognitions_Questionnaire-30
Wells, A., & Carter, K. (2010). Further tests of a cognitive model of generalized anxiety disorder: Metacognition and worry in GAD, panic disorder, Social phobia, depression and non-patients. Behavioral Therapy.32: 85-102.   https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0005789401800459
Xiaoyu, J., Weijian, L., & Liren, C. (2019). The role of metacognitive components in creative thinking. Frontiers in Psychology, 10, 2404.         https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02404
Zahedi Tajrishi, K., Mohammad khani, Sh., & Jadidi, F. (2011). Metacognitive beliefs and negative emotion. Procedia  Social and Behavioral Sciences. 30, 530 – 533. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.10.103