تاثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بر خودکارآمدی و اضطراب اجتماعی دانش آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استاد گروه روانشناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارت­های ارتباطی در افزایش خودکارآمدی و کاهش اضطراب اجتماعی دانش­آموزان دختر دبیرستانی انجام شد.
روش‌ها: طرح پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌یآماری را کلیه‌ دانش‌آموزان دختر دبیرستان های شهرستان آستانه اشرفیه تشکیل دادند که در سال تحصیلی 94-1393مشغول به تحصیل بودند. 24 دانش­آموز به شیوه نمونه­گیری تصادفی چند مرحله­ای انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. برنامه آموزشی طی 8 جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا شد. به منظور جمع آوری داده­ها، از پرسشنامه خودکارآمدی (شرر،1982) و پرسشنامه اضطراب اجتماعی (جرابک،1996) استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون خودکارآمدی و اضطراب اجتماعی و مؤلفه های آن در گروه آزمایش تفاوت معناداری وجود دارد (01/0 ≥P و 05/0 ≥P). همچنین نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری، اندازه اثر 40/0 درصد برای متغیر خود کارآمدی و اندازه اثر بین 17/0 و 51/0 را برای اضطراب اجتماعی نشان داد.
نتیجه‌گیری: این یافته‌ها می‌تواند ضرورت توجه برنامه ریزان و مسؤلان آموزشی را به اهمیت نقش مهارت‌های ارتباطی در تقویت عملکرد شناختی دانش آموزان و تأثیر آن در بهبود اضطراب اجتماعی آنان، به دنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Communication Training Skills on Self-Efficacy and Social Anxiety of Students

نویسندگان [English]

  • Zahra Hoseinpoor 1
  • Mahnaz Khosrojavid 2
  • Moosa Kafi 3
1 MSc of General Psychology, University of Guilan,, Rasht, Iran
2 Associate Professor, Department of Psychology, University of Guilan, Rasht , Iran
3 Professor, Department of Psychology, University of Guilan, Rasht. Iran,
چکیده [English]

Objective: The aim of the present study is to investigate the effectiveness of communication skills on improving self- efficacy and decreasing social anxiety in high school girl students.
Methods: The research method is experimental and pre-test and post-test design with control group. Statistical population consist high school girl students of Astaneh Ashrafiyeh City in academic years 2014-2015. 24 students were selected using multi-stage random method and classified into two experimental and control groups. Designed program was implemented in experimental group during 8 sessions. Self-Efficacy Questionnaire (Sherer,1982) and Social Anxiety Questionnaire (Jerabek, 1996) were used to collect data.
Results: The results of covariance analysis showed that there are significant differences between pre-test and post-test scores of self- efficacy, social anxiety and its components in the experimental group (p < .001; p > .05).
Conclusion:  These findings may necessitate the attention of educational planners and Officials to the importance of the role of communication skills in strengthening students' cognitive performance and its effect on improving their social anxiety.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communication Skills
  • Self- efficacy
  • Social Anxiety
احمدی، م؛ حاتمی، ح؛ احدی، ح؛ و اسدزاده، ح. (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر بهبود عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. مجله روانشناسی تربیتی، 9 (30)، 205-187.  [Doi:10.22054/jep.2013.6053]
استوار، ز. (1388). هفت گام اساسی در برقراری ارتباط موثر. تهران: معاونت دانشجویی و فرهنگی مرکز مشاوره دانشجویی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
اصغرنژاد، ط؛ احمدی ده قطب الدینی، م؛ فرزاد، و. ا؛ و خداپناهی، م. ک. (1385). مطالعه ویژگی‌های روانسنجی مقیاس خودکار آمدی عمومی ‌‌‌شرر. مجله روانشناسی، 3 (39)، 274- 262. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=50318
باوزین، ف؛ سپهوندی، م؛ و غضنفری، ف. (1397). اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر خود کارآمدی تحصیلی و ترس اجتماعی در دختران نوجوان افسرده. نشریه روان پرستاری، 6 (3)،24-17. http://ijpn.ir/article-1-1044-fa.html      
حسین پور، م. ر. (1392). رابطه باورهای خودکارآمدی با اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان نابینا. تهران: کنگره سراسری روان شناسی کودک و نوجوان.https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=20525
حمیدی، م؛ جلالی فراهانی، م؛ رجبی، ح؛ و یوسف جمال، ف. (1397). تبیین رابطه بین مهارت های اجتماعی، خودکارآمدی، سبک زندگی و اعتیاد اینترنتی در دانش‌آموزان ورزشکار مقطع متوسطه استان ایلام. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 1، 12-1.   [Doi:10.29252/sjimu.26.1.1]
حیدری زاده، ن؛ فرج اللهی، م؛ و اسمعیلی، ز. (1396). ویژگی های اپیدمیولوژی و بالینی اختلال اضطراب اجتماعی در دانش‌آموزان شهر کرمانشاه: مطالعه مقطعی. مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران، 1، 59-52. http://irje.tums.ac.ir/article-1-5691-fa.html
زارعی حسین آبادی، م؛ و امیدیان، م. (1396). اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر اضطراب اجتماعی نوجوانان پسر کم توان ذهنی. فصلنامه روان شناسی افراد استثنایی دانشگاه علامه طباطبایی، 7 (26)، 107-89. [Doi:10.22054/jpe.2017.4671.1164]
شاه ولی، م. ( 1382). بررسی کارکردهای مهارتهای ارتباطی غیر کلامی و گوش دادن مؤثر در تحقق وظایف و بهبود روابط انسانی در سازمان. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 39 ،46- 29.
غضنفری، ف؛ و بدری، م. (1398). تدوین مدل سبب شناسی اختلال اضطراب اجتماعی نوجوانان بر اساس مؤلفه های حساسیت اضطرابی، تنظیم هیجانی منفی و سبک دلبستگی ناایمن اجتنمابی و دوسوگرا با نقش میانجی راهبرد مقابله هیجان مدار. فصلنامه مطالعات روان شناسی بالینی، 35، 130-97.https://dx.doi.org/10.22054/jcps.2019.41584.2124
فارسی مدان، ا؛ شیروانی بروجنی، س؛ و شریفی، ط. (1400). مقایسه پریشانی هیجانی، خودکارآمدی خوردن، بامداد گرایی و  سبک های مقابله ای افراد مبتلا و غیر مبتلا به اختلال پرخوری با کنترل شاخص توده بدنی. فصلنامه علمی پژوهشنامه تربیتی، 67، 37-54. https://edu.bojnourd.iau.ir/article_674967.html
کایوند، ف؛ شفیع آبادی، ع؛ سودانی،م. (1388). اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان پسر سال اول متوسطه ناحیه 4 آموزش و پرورش شهر اهواز. مجله دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، 42، 24-1.
محمدی، ش؛ و نشاط دوست، ح. ط. (1396). رابطه ابعاد تنظیم هیجان و طرح واره های ناسازگار اولیه با اضطراب اجتماعی در زنان متأهل شهر اصفهان. مجله سلامت جامعه، 1،68-59.[Doi:10.22123/chj.2018.85265]
مشگانی فراهانی، م. (1396). تأثیر آموزش گروهی ایمن سازی در برابر استرس بر علایم اضطراب اجتماعی و سلامت روان دانش‌آموزان مقطع متوسطه. فصلنامه مددکاری اجتماعی، 6 (1)،13-20. http://socialworkmag.ir/article-1-289-fa.html
نریمانی، محمد؛ پورعبدل، سعید و بشرپور، سجاد. (1395). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش/ تعهد بر کاهش اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 6(1)، 121-140. http://jld.uma.ac.ir/article_459.htm
Akelaitis, A. V., & Lisinskiene, A. R. (2018). Social emotional skills and prosocial behaviour among 15–16-year-old adolescents. European Journal of Contemporary Education, 7 (1), 21-28. [Doi:10.13187/ejced.2018.1.21]
American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edn. Washington, DC: American Psychiatric Publication.
Badie, A., Makvandi, B., Bakhtiarpour, S., & Pasha. R. (2021). Association of quit addiction self-efficacy, social support, and perceived stress through the mediation of self-control among addicts treated with methadone. Journal of Human Environment and Health Promotion, 2, 76-82. [Doi:10.52547/jhehp.7.2.76]
Beesdo, K., Knappe, S., & Psycha Pine, D. (2009). Anxiety and anxiety disorders in children and adolescents: Developmental issues and implications for DSM-V. Psychiatric Clinics North America, 32(3), 483–524.
Brook, Ch. A., & Willoughby, T. (2015). The social ties that bind: Social anxiety and academic
       achievement across the university years. Youth Adolescence, 44,1139–1152.
Erozkan, A. (2013). The effect of communication skills and interpersonal problem solving skills on social self-efficacy. Educational Sciences: Theory & Practice. 13(2), 739-745.
Flammer, A. (2001). Self-efficacy, In book: International encyclopedia of the social and behavioral sciences (pp:13812-13815). [Doi:10.1016/B0-08-043076-7/01726-5]
Gaudiano, B. A., & Herbert, J. D. (2006). Self-efficacy for social situations in adolescents with generalized social anxiety disorder. Behavioral and Cognitive Psychotherapy, 35, 209–223. [Doi:10.1017/S1352465806003377]
Hanifi, M.S., Haghtalab, T., & Zoghipaida, M. R. (2015). The effective of communication skills training on reducing physical symptoms and fear and avoid of social anxiety disorders among high school male students susceptible to social anxiety disorders in Hamedan. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 3, 1657-1669.
Honicke, T; & Broadbent, J. (2016). The influence of academic self-Efficacy on academic performance: A systematic review. Educational Research Review, 2, 63-84. [Doi:10.1016/j.edurev.2015.11.002]
Kok, M., & Dundar, A. (2018). Research on social anxiety level and communication skills of secondary school students. Asian Journal of Education and Training, 4, 257-265. [Doi:10.20448/journal.522.2018.44.257.265]
Lerner, R. M., & Castellino, D. R.  (2013). Adolescence and their families: structure, function and parent-youth relationships. Routledge. [Doi:10.4324/9781315827063]
Morrison, A. S. & Heimberg, R. G. (2013). Attentional control mediates the effect of social anxiety on positive affect. Journal of Anxiety Disorders, 27, 56-67. [Doi:10.1016%2Fj.janxdis.2012.10.002]
Muris, P. (2002). Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample. Personality and Individual Differences, 32,337–348. [Doi:10.1016/S0191-8869%2801%2900027-7]
Narimani, M., Pourabdol, S., & Basharpoor, S. (2016). The effectiveness of acceptance/ commitment training to decrease social anxiety in students with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 6(1), 121-140. (Persian)
Nikmehr, P., Salmani, A., & Jafari, E. (2021). Investigating the role of social anxiety in predicting students' academic self-efficacy. Journal of Human Relations Studies, 1, 47-54. [Doi:10.22098/jhrs.2022.1422]
Rhew, E., Jody, S., Piro, J. S.,  Goolkasian, P., &  Cosentino, P. (2018). The effects of a growth mindset on self-efficacy and motivation. Cogent Education, 5, 1-6. [Doi:10.1080/2331186X.2018.1492337]
Stajkovic, A., &  Stajkovic, K. S. (2019). Social Cognitive Theory - Management - Oxford Bibliographies, 1-14.
Tahmassian, K., & Jalali Moghadam, N. (2011). Relationship between self-efficacy and symptoms of anxiety, depression, worry and social avoidance in a normal sample of students. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 5(2), 91-98.