نقش فرهنگ سازمانی مدرسه و خودتنظیمی در پیش بینی انگیزه پیشرفت دانش‌آموزان دبیرستانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 استاد گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

3 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

10.22098/jsp.2019.816

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش فرهنگ سازمانی مدرسه و خودتنظیمی در پیش‌بینی انگیزه پیشرفت دانش‌آموزان انجام گرفت. این پژوهش به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان شهرستان پارس‌آباد در سال تحصیلی 94-1395 بود (1532N=). تعداد 120 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی-خوشه‌ای انتخاب شد. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های فرهنگ مدرسه، خود تنظیمی و انگیزه پیشرفت استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده نیز با استفاده از آزمون­های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که انگیزه پیشرفت با مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی مدرسه (روابط دانش‌آموزان و معلمان (44/0=r)، فرصت‌های آموزشی (49/0=r) و انتظارات هنجاری (37/0=r)وهمچنین خودتنظیمی (61/0=r) رابطه مثبت و معناداری دارد (01/0 p<). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان دادکه 39 درصد از کل واریانس انگیزه پیشرفت به وسیله فرهنگ سازمانی مدرسه و 37 درصد به وسیله خودتنظیمی تبیین می‌شود. این نتایج ضرورت توجه جدی برنامه‌ریزان، مشاوران و مسئولین امر به موضوع انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان را نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of School Organizational Culture and Self-Regulation in predicting Achievement Motivation of High School Students

نویسندگان [English]

  • V fallahi 1
  • N Mikaeili 2
  • A Atadokht 3
1 Ph.D Student of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
2 Professor, Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
3 Associate Professor of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

The aim of this research was to study the role of school organizational culture and self-regulation in anticipating achievement motivation of students. The research method was descriptive by correlation coefficients. The population was all the high school students in Parsabad city in academic year of 1394-1395 (N = 1532). The sample included 120 students who were selected by random cluster sampling. The school culture questionnaire, self-regulation questionnaire and achievement motivation questionnaire were used to collect the data. The data were analyzed by correlation coefficients of Pearson and multiple regression. The results showed that there was a significant positive relationship between achievement motivation with school organizational culture components of therelationship between students and teachers (r = 0.44), didactic occasions (r = 0.49), expectations (r = 0.37) and self-regulation (p >0.01(. The results of regression analyses showed that 39% of all the variance of achievement motivation was predicted by school organizational culture and 37% of it was determined by self-regulation. These results have some suggestions to counselors, managers and all education system agents to obviate psychical and educational problems of the students and also for advancement of their achievement motivation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • School organizational culture
  • Self-regulation
  • achievement motivation
آقاجانی، سیف اله؛ پهلوان، علی و فلاحی، وحید. (1394). بررسی رابطه فرهنگ سازمانی مدرسه با میزان خود ناتوان سازی تحصیلی و رفتارهای خشونت آمیز در دانش آموزان. سومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران.
بهرامی،‌ فاطمه. (1385). بررسی رابطه بین انگیزش پیشرفت دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه شهر اصفهان با ویژگیهای آموزشگاهی آنان. مجله پژوهش‌های تربیتی و روانی، 2(2)، 61-72.
پارسا، محمد. (1376). روانشناسی تربیتی.‌ چاپ اول، تهران: انتشارات علمی.
جبلی، امجد. (1384). رابطه سبک مقابله با خود تنظیمی در یادگیری و مقایسه آن در دانش آموزان دختر و پسر سال سوم راهنمایی در مناطق 7 و 8. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تهران.
حاج شمسایی، مهدی؛ کارشکی، حسین و امین ایزدی، سیدامیر. (1393). آزمون مدل نقش میانجی گرانه خودتنظیمی در رابطه بین جو روانی اجتماعی کلاس و ناسازگاری کلاسی دانش آموزان دوره راهنمایی. مجله روانشناسی مدرسه، 3(3)، 21-37.
حسن زاده، لیلا. (1392). بررسی نقش یادگیری خود تنظیمی در رابطه با ادراکات کلاسی و پیشرفت تحصیلی دانش اموزان پایه اول متوسطه شهرستان کنگان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، فارس.
حسینی‌چاری،‌ مسعود. (1382).‌ بررسی عناصر و ابعاد فرهنگ مدرسه و تأثیر آن بر پیامدهای شناختی – رفتاری در دانش آموزان دوره ابتدایی شهر شیراز. پایان‌نامه دکترا، دانشگاه شیراز، شیراز.
 دهقان پور، آزاده. (1390). بررسی رابطه بین اندازه مدرسه، فرهنگ مدرسه و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مدارس راهنمایی و متوسطه دخترانه دولتی شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز.
رجائیان، محمد حسین. (1387). رابطه ادراکات دانش آموزان از فرهنگ مدرسه با پیشرفت تحصیلی آنان در دبیرستان‌های شهر اصفهان در سال تحصیلی 87-1386. پایان نامه کارشناسی ارشد،‌ دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان.
رجایی‌هرندی، زهرا. (1389). رابطه بین انگیزش پیشرفت و خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاداسلامی تهران واحد مرکزی، تهران.
روئینی‌ثانی، فرزانه. (1392). رابطه فرهنگ مدرسه با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان: نقش تعدیل کننده اندازه مدرسه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سمنان، سمنان.
ریو، جان مارشال. (2005). انگیزش و هیجان (ویراست چهارم). ترجمه یحیی سیدمحمدی (1386). تهران: نشر ویرایش.
زغیبی قناد، سیمین؛ ظاهری، لاله و سوادکوهی، سحر. (1393). رابطه خودتنظیمی تحصیلی با فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان دختر. نخستین همایش ملی الکترونیکی رویکردهای کاربردی و پژوهشی در علوم انسانی و مدیریت.
صمدی، معصومه. (1383). بررسی خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان و والدین: مطالعه نقش جنسیت و عملکرد تحصیلی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 34(1)، 157-175.
طالب زاده نوبریان، محسن؛ ابوالقاسمی، محمود؛ عشوری نژاد، فاطمه و موسوی، سید حسین. (1390). بررسی روابط ساختاری خودپنداره، یادگیری خودتنظیمی و موفقیت تحصیلی دانشجویان. مجله روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 4، 65-79.
عارفی، مژگان؛‌ رحمانی،‌ جهانبخش و صفایی، سهیلا. (1389). رابطه عناصر و ابعاد فرهنگ مدرسه با انگیزه پیشرفت در دانش آموزان راهنمایی شهرستان مبارکه. مجله برنامه‌ریزی درسی دانش و پژوهش در علوم تربیتی،‌ 27‌،‌ 101-116.
علایی خرائم، رقیه؛ نریمانی، محمد و علایی خرائم، سارا. (1391). مقایسه ی باورهای خودکارآمدی و انگیزه­ی پیشرفت در میان دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی­های یادگیری، 1(3)، 85-104.
کارشکی، حسین. (1387). نقش خود تنظیمی در یادگیری غیر رسمی. مجموعه مقالات اولین همایش آموزش و یادگیری غیر رسمی، مشهد، 611-627.
کدیور، پروین. (1380). بررسی خود کارآمدی، خودگردانی و هوش در پیشرفت درسی دانش‌آموزان دبیرستانی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 10(1-2)، 45-58.
کدیور، پروین؛ جوادی، محمدجعفر و ساجدیان، فاطمه. (1389). رابطه سبک تفکر و خود تنظیمی با انگیزه پیشرفت. مجله تحقیقات روانشناختی، 2(6)، 30-43.
مصطفی­سرباز، زهرا؛ ابوالقاسمی، عباس و رستم­اوغلی، سهیلا. (1393). مقایسه­ی راهبردهای خودتنظیمی، خلاقیت و جهت گیری هدف در دانش آموزان با و بدون اختلال ریاضی. مجله ناتوانی­های یادگیری، 3(3)، 68-78.
نادری بلداجی، فرود. (1381)‌. عوامل فرهنگی- اجتماعی و آموزشی مؤثر برترک‌تحصیل دانش آموزان مدارس راهنمایی عشایری شهرستان لردگان واردل. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
نریمانی، محمد؛ خشنودنیای چماچائی، بهنام، زاهد، عادل و ابوالقاسمی، عباس. (1395). مقایسه‌ی باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در دانشآموزان پسر نارساخوان، نارسانویس، نارسا حساب و عادی. مجله ناتوانی­های یادگیری، 5(4)، 87-107.
هومن، حیدرعلی و عسگری، علی. (1379). تهیه و استاندارد کردن آزمون انگیزه پیشرفت. فصلنامه پژوهش‌های روان شناختی، 11، 9-32.
یاسمی نژاد،‌ پریسا؛ طاهری، مرضیه؛‌ گل‌محمدیان، محسن و احدی،‌ حسن. (1392). رابطه خودتنظیمی با انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهرتهران. پژوهش­های آموزش و یادگیری،‌ 2 (3)، 325-338.
Aghajani, S., Pahlavi, A., & Falahi, V. (2015). The relationship between school organizational culture and educational disability and violent behaviors in students. Third National Conference on Sustainable Development in Educational and Psychological Sciences, Social and Cultural Studies, Tehran. (Persian)
Alaei Kharaem, R., Narimani, M., & Alaei Kharaem, S. (2012). A comparison of self-efficacy beliefs and achievement motivation in students with and without learning disability. Journal of Learning Disabilities, 1(3), 85-104. (Persian)
Alessandro‌, ‌A., & ‌Sad‌, D. (1997). The ‌dimensions and measurement of‌ school‌ culture: Understanding school‌ culture‌ as the‌ basis‌ for school‌ reform‌. International‌ Journal‌ of Education‌ Research‌, 277, 553-569.
Amrai, K., Elahimotlagh‌,‌ S., Azizi‌, ‌Z‌., & Pahan‌, H. (2011). The relationship between academic motivation and academic achievement students‌. Journal‌ of Social And Behavioral Sciences‌,‌ 15‌, ‌399-402.
Arefi, M., Rahmani, J., & Safai, S. (2010). The relationship between elements and dimensions of school culture with achievement motivation in Mobarakeh middle school students. Journal of Curriculum Planning - Knowledge and Research in Educational Sciences, 27, 101-116. (Persian)
Arsal, Z. (2010).‌ The effects‌ ‌of oiaries on self-regulation‌ strategies‌ of preservice science teachers‌. ‌International Journal of Environmental & Science Education‌,‌ 5(1),85-103.
Bahrami, F. (2006). Investigating the relationship between male and female high school students' progress in Isfahan with their school characteristics. Journal of Educational and Psychological Research, 2 (2), 61-72. (Persian)
Boekaerts‌, ‌L.,& Corno, H. (2005). Self‌–‌regulation in the‌ classroom‌:‌ A‌ perspective‌ in assessment‌ and intervention‌, ‌applied psychology‌. Journal of An International Review‌, 54,199-231.
  Dehgan, A. (2011). Investigating the relationship between school size, school culture and academic achievement of students in Ahwaz State Girls' secondary and secondary schools. M.Sc., Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahwaz. (Persian)
Goh‌,‌ S.‌, ‌Young‌, ‌D., & Fraser‌, ‌B. (1995). Psychosocial climate and student outcomes in elementary mathematics classroom‌:‌ A multilevel analysis. Journal of Experimental Education‌, 64(1), 29-40.
Hafseted‌,‌ G., & ‌Neuiyen‌,‌ D‌. (1990)‌.‌ Measuring‌ organizational‌ culture ‌busineses.‌ Jahanneshury, ‌2,148-160.
Haj Shamsayi, M., Karashki, H., & Amin Izadi, S. A. (2014). Testing the self-regulated mediation role model in the relationship between classroom social psychological atmosphere and middle school students' incompatibility. Journal of School Psychology, 3 (3), 21-37. (Persian)
Hassanzadeh, L. (2013). The role of self-regulated learning in relation to classroom perceptions and academic achievement of first grade high school students in Kangan city. M.Sc., Islamic Azad University, Islamic Azad University of Marvdasht Branch, Fars. (Persian)
Hongboontri, C., & Keawkhong, N. (2014). School culture: Teachers' Beliefs, Behaviors, and instructional practices. Australian Journal of Teacher Education, 39(5).
Hooman, H. A., & Asgari, A. (2010). Prepare and standardize the progress motivation test. Journal of Psychological Research, 11, 9-32. (Persian)
Hosseini Chari, M. (2003). Evaluation of elements and dimensions of school culture and its impact on cognitive-behavioral consequences in elementary school Sstudents in Shiraz. PhD thesis, Shiraz University, Shiraz. (Persian)
Jebel, A. (2005). The relationship between coping style and self-regulation in learning and comparison of male and female third-year students in grades 7 and 8. M.Sc., Islamic Azad University, Tehran. (Persian)
Kadivar, P. (2001). Evaluation of self-efficacy, self-governance and intelligence in high school students' academic progress. Journal of Educational Sciences and Psychology, 10 (1-2), 45-58. (Persian)
Kadivar, P., Javadi, M. J., & Sajdian, F. (2010). The relationship between thinking style and self-regulation with motivation for progress. Journal of Psychological Research, 2 (6), 30-43. (Persian)
Karshki, H. (2008). The role of self-regulation in informal learning. Proceedings of the First Conference on Non-formal Education and Learning, Mashhad, 611-627. (Persian)
Keith‌,‌ N‌., & ‌Frees‌, ‌M. (2005). ‌Self‌–‌regulation‌ in‌ error‌ management‌ training‌: ‌Emotion‌ control‌ and metacognition as mediators‌ of performance effects‌.‌ Journal‌ of‌ Applied Psychology‌, ‌90(4), 677-961.
Kulwinder, S. (2011). Study of achievement motivation in relation to academic achievement of students. International Journal of Educational Planning & Administration, 2, 161-171.
Maeher‌, M ‌. (‌1990). School‌ culture motivation and achievement‌. Michigan‌: Ej. 38: 53.10.
Mirsepasi‌,‌ N. (2015). Strategic manegment‌ of‌ human‌ resources and job issues. Tehran‌:‌Mir. (Persian)
Mostafa Sarbaz, Z., Abologhasemi, A., & Rostamoghli, S. (2014). A comparison of self-regulatory strategies, creative thinking and goal orientation in children with and without mathematical disorder. Journal of Learning Disabilities, 3(3), 68-78. (Persian)
Naderi Baldaji, F. (2002). Effective socio-cultural and educational factors on attendance of nursing school students in Lordgan Wardel. M.Sc., Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University. (Persian)
Narimani, M., Khoshnoodnia Chomachaei, B., Zahed, A., & Abolghasemi, A. (2016). A compare motivational beliefs and self- regulation learning strategies in boy students with dyslexia, dysgraphia, dyscalculia and normal. Journal of Learning Disabilities, 5(4), 87-107. (Persian)
Niknami‌, ‌M ‌. (1996). Two‌ concepts‌: Efficiency and‌ effectiveness‌ of school‌ principals‌. Management In School‌ Education Quarterly‌,‌15‌, 12. (Persian).
Parsa, M. (1997). Educational Psychology. First edition, Tehran: Scientific Publications. (Persian)
Rajaee Hendry, Z. (2010). The relationship between achievement motivation and self-regulation with students' academic performance. M.Sc., Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran. (Persian)
Rajaian, M. H. (2008). The relationship between students' perceptions of school culture and their academic achievement in Isfahan high schools in 2006-2007. M.Sc., Islamic Azad University, Khorasgan Branch, Isfahan. (Persian0
Rio, J. M. (2005). Motivation and excitement (Fourth Edition). Translated by Yahya Seyed Mohammadi (2007). Tehran: Editing publication. (Persian)
Rouenithani, F. (2013). The relationship between school culture and students' academic achievement: The moderating role of school size. M.Sc., Semnan University, Semnan. (Persian)
Sabina, K. (2010). The role of achievement motivation in educational aspirations and performance. General and Professional Education,
Safi‌,‌ A ‌. (1996) ‌.‌ ‌Rules‌ of‌ public‌,‌compxlosry education‌ and‌ their‌ funcationality‌ in‌ Iran. Management In School Education Quarterly‌, ‌1‌, 24. (Persian).
Salovaara‌, ‌H. (2005). Achievemen goals and cognitive learning strategies‌ in dynamic contexts of learning‌,‌ academic‌ dissertation‌ to be‌ presented‌ with the assent of‌ the faculty‌ of‌ education‌, University‌ Of‌ Oulu,‌ For‌ Public‌ Discussion‌ In‌ Faculty‌ Of Education. Department Of Educational Sciences And‌ Teacher Education‌.
Samadi, M. (2004). A study of student and parent learning self-regulation: Studying the role of gender and academic performance. Journal of Psychology and Educational Sciences, 34 (1), 157-175. (Persian)
Talibzadeh Noberian, M., Abolghasemi, M., Ashouri Nejad, F., & Mousavi, S. H. (2011). Investigating the structural relationships of self-concept, self-regulation learning and academic achievement of students. Journal of Psychological Methods and Models, 4, 79-65. (Persian)
Yasemi Nejad, P., Taheri, M., Golmohammadian, M., & Ahadi, H. (2013). The relationship between self-regulation and achievement motivation and academic achievement in high school female students in Tehran. Teaching and Learning Research, 2 (3), 325-338. (Persian)
Yousefi‌,‌ J‌. (1997). One‌ the relationship between school organizational culture and educational development‌ in‌ Shiraz‌ city‌ high school. ‌MaThesis‌ College‌ Of‌ Psychology. University Of ‌AllamehTabatabaei‌. ( Persian)
Yusuf, M. (2011). The impact of self-efficacy, achievement motivation, and selfregulated learning strategies on students’ academic achievement. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 2623–2626.
Zaghubi Gannad, S., Zaheri, L., & Savad Kuhi, Sahar. (2014). The relationship between academic self-regulation and academic burnout in female students. First National Electronic Conference on Applied Research and Research in the Humanities and Management. (Persian)