بررسی رابطه ی علّی خودکارآمدی تحصیلی و مشوقهای انگیزشی منفی با عملکرد تحصیلی با میانجیگری ادراک کنترل، ارزش تکلیف، امید و ناامیدی در دانشآموزان دختر سال دوم دبیرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استاد گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استادیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز

jsp-3-1-93-3-6

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابط هی علّی خودکارآمدی تحصیلی و مشوقهای انگیزشی منفی با عملکرد
تحصیلی با میانجیگری ادراک کنترل، ارزش تکلیف، امید و ناامیدی در دانشآموزان دختر دوم دبیرستان شهرستان
دزفول است. طرح پژوهش از نوع تحلیل مسیر است. جامعه ی مورد نظر تمامی دانش آموزان دختر سال دوم دبیرستان
شهرستان دزفول و نمونه 250 دانش آموز دختر دوم دبیرستان است که به روش نمونهگیری تصادفی چند مرحل های
انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده سیاهه ی راهبرد کنترل ارادی تحصیلی، پرسش نامه ی ادراک کنترل
دانش آموزان، راهبردهای انگیزشی برای یادگیری، مقیاس امید میلر و ناامیدی کودکان است. عملکرد تحصیلی با
(AMOS) و (SPSS) معدل نیم سال تحصیلی آنها سنجیده شد. برای ارزیابی مدل پیشنهادی پژوهش از نرم افزار
و برای تعیین معنیداری روابط میانجی از روش بوت استراپ استفاده شده است. یافتهها نشان داد خودکارآمدی
تحصیلی و مشوقهای انگیزشی منفی اثر غیرمستقیم و معنیداری از طریق ادراک کنترل و ارزش تکلیف بر روی
امید و ناامیدی دارند و خودکارآمدی تحصیلی، مشوقهای انگیزشی منفی، ادراک کنترل و ارزش تکلیف اثر
غیرمستقیم و معنیداری از طریق امید و ناامیدی روی عملکرد تحصیلی دارند. در مجموع 79 % از واریانس عملکرد
تحصیلی از طریق متغیرهای مدل تبیین شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The causal relationship of self-efficacy and negative incentives with school performance mediated by perceived control, task value, hope and hopelessness in female secondary high school students

نویسندگان [English]

  • N Golestani Nia 1
  • M Shehniyailagh 2
  • G Maktabi 3
1 M. A. in educational Psychology student, Shahid Chamran University of Ahvaz
2 Professor of Educational Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz
3 Assistant Professor of Educational Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz
چکیده [English]

The purpose of the present study was to examine the causal relationship of
academic self-efficacy and negative incentives with academic performance
mediated by perceived control, task value, hope and hopelessness of female
secondary high school students in Dezful. The population of this study was all of
the students who were studying in 2012-2013 academic year. The method of the
study was path analysis. The subjects consisted of 250 students who were selected
by multiple-stage random sampling method. Academic performance of the students
was measured by their grade-point average. The research instruments used in this
study were Academic Volitional Strategy Inventory, the Student Perceptions of
Control Questionnaire, Motivational Strategies for Learning Questionnaire, Miller
hope Scale and hopelessness Scale for Children. The proposed model of the
relationship between variables was tested, using path analysis. The indirect
relationships were tested by using bootstrapping method. The results revealed that
self-efficacy and negative incentives had indirect relationships with hope and
hopelessness through perceived control and task value. Also self-efficacy, negative
incentives, perceived control and task value had indirect relationships with
academic performance through hope and hopelessness. Also, %74 of the variance
in academic performance was determined by the proposed variables

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic self-efficacy
  • negative incentives
  • perceived control
  • task value
  • hope
  • hopelessness and academic performance
البرزی، محبوبه ( 1388 ). بررسی رابطه بین متغیرهای روانی اجتماعی مؤثر (معلم، کنترل ادراک شده و
و مهندسی TRIZ ، باورهای انگیزشی) بر تفکر خلاق کودکان. دومین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی
.1- و مدیریت نوآوری ایران، استان فارس، 16
آلن، کار ( 2004 ). روان شناسی مثبت: علم شادمانی و نیر وهای انسان . ی ترجمه حسن پاشا شریفی و جعفر
نجفی زند ( 1385 ). تهران: انتشارات سخن.
برجیس، مریم؛ حکیم جوادی، منصور؛ طاهر، محبوبه؛ غلامعلی لواسانی، مسعود و حسین خانزاده، عباسعلی
1392 ). مقایسه ی میزان نگرانی، امید و معنای زندگی در مادران کودکان مبتلا به اوتیسم، ناشنوایی و )
.6-27 ،(1) ناتوانی یادگیری. ناتوانی یادگیری، 3
برقی، زیبا و علیپور، علیرضا ( 1388 ). بررسی رابطهی سلامت روان با باورهای مذهبی، منبع کنترل و
.149-170 ،(3) خوشبینی استادان دانشگاه. مقال هی معرفت در دانشگاه اسلامی، 13
حسینی، فخری السادات؛ طالع پسند، سیاوش و بیگدلی، ایمان الله ( 1389 ). نقش مؤلفههای انتظار-ارزش بر
.41-69 ،(18) پیشرفت شیمی دانشآموزان. فص لنام هی روا نشناسی تربیتی، 6
سیف، دیبا؛ رضویه، اصغر و لطیفیان، مرتضی ( 1386 ). رابطه باورهای معرفت شناختی و انگیزشی
دانش آموزان تیزهوش درباره فرآیند یادگیری و دانش ریاضی. مجل هی علوم تربیتی و روا نشناسی
.1-19 ،(1) دانشگاه تهران، 37
طاهری، ژاله؛ دلاور، علی؛ قدم پور، عزت الله و فرخی، نورعلی ( 1389 ). عوامل مؤثر در الگوی مناسب
،(4) باورهای انگیزشی دانش آموزان دبیرستانی در شهر تهران. مجل هی اصول بهداشتی روانی، 12
.662-673
علاء الدینی، زهره؛ کجباف، محمدباقر و مولوی، حسین ( 1387 ). بررسی اثربخشی امید درمانی گروهی بر
.67-76 ،(4) میزان امید و سلامت روانی. فص لنام هی پژوهش در سلامت روا نشناختی، 1
بررسی رابطه ی عل ی خودکارآمدی تحصیلی و مشوق های انگیزشی منفی با ...
98
غلامی، مریم؛ پاشا، غلامرضا و سودانی، منصور ( 1388 ). اثربخشی آموزش معنا درمانی گروهی بر امید به
زندگی و سلامت عمومی بیماران دختر تالاسمی. دانش و پژوهشدر روان شناسی کاربردی دانشگاه
.25-45 ، آزاد اسلامی واحد خوراسگان، 42
غلامعلی لواسانی، مسعود؛ حجازی، الهه و خضری آذر، هیمن ( 1390 ). نقش خودکارآمدی، ارزش
تکلیف، اهداف پیشرفت و درگیری شناختی در پیشرفت ریاضی: آزمون مدل علی. فص لنام هی
.8-28 ،(41) نوآوریهای آموزشی، 11
مروج، فائزه ( 1389 ). بررسی تأثیر آموزه های مذهبی بر سلامت روان، شادکامی و امید دانشجویا . ن
پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز.
مصباح، نسرین و عابدیان، احمد ( 1383 ). رابطه میان استرس با ناامیدی در دانشجویان ساکن خوابگاه ها.
.154-159 ،(2) نشری هی روا نپزشکی و روا نشناسی بالینی دانشگاه تهران، 12
نظری، مهناز ( 1384 ). رابطه میان خودکارآمد پنداری (باور به کارایی شخصی) و اضطراب در بین
دانشآموزان دختر مقطع پیش دانشگاهی دولتی ناحیه ی 1 کرج. فص لنام هی علمی پژوهشی
.1-21 ،(3) روا نشناسی مدرسه، 1
نریمانی، محمد؛ خشنودنیای چماچائی؛ زاهد، عادل و ابوالقاسمی، عباس ( 1392 ). نقش درک حمایت معلم
در پیش بینی خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دارای ناتوانی یادگیری. ناتوان یهای یادگیری،
.109-127 ،(1)3
نیک منش، زهرا و یاری، سمیه ( 1390 ). رابطه بین باور خودکارآمدی و ادراک خویشتن با اضطراب
امتحان در دانشآموزان پسر و دختر دبیرستانی. مجل هی مطالعات روا نشناسی تربیتی، دانشگاه سیستان و
.128-145 ،(14) بلوچستان، 8
یوسفی، حسین؛ میرجعفری، احمد و رضایی، آذرمیدخت ( 1387 ). بررسی رابطه منبع کنترل و عملکرد
تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه شهرخورموج، استان بوشهر. همایش روا نشناسی و کاربرد
آن در جامعه، استان بوشهر.
Adabel, L., Benjamin, L., & Hankin, L. (2009). Insecure attachment, dysfunctional
attitudes, and low self-esteem predicting prospective symptoms of depression and
anxiety during adolescence. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 38,
219-231.
Anthoni, R., & Artino, Jr. (2010). Online task value and Self-Efficacy Scale. Psychological
Review, 84, 191-215.
Beck, A. T. (1974). The measurement of pessimism: The Hopelessness Scale. Journal of
Consulting and Clinical Psychology, 42, 861-865.
Buric, I., & Soric, I. (2012) . The role of test hope and hopelessness in self-regulated
learning: Relations between volitional strategies, cognitive appraisals and academic
achievement. Journal of Learning and Individual Differences, 3, 1-7.
Bong, M. (2004). Academic motivation in self-efficacy, task value, achievement goal
orientations, and attributional beliefs. Journal of Educational Research, 97(6), 287-297.
Cullen, F. T., Cullen, J. B., Hayhow, V. L. & Plouffe, J. T. (1975). The effects of the use of
grades as an incentive. The Journal of Educational Research, 68, 27-279.
Daniels, L. M., & Stupnisky, R. H. (2012). Not that different in theory: Discussing the
control-value theory of emotions in online learning environments. Artical Internet and
Higher Education,15, 222–226.
DeLisle, M. M. (2007). Understanding the relationship between depression, Hopelessness,
psychache and suicide risk. Unpublished Doctoral Dissertation. The Kingston
University.
Docan, T. (2006). Positive and negative incentives in the classroom: Analysis of grading
systems and student motivation. Journal of Scholarship of Teaching and Learning. 6(2),
21-40.
Han, S. S., Weiss, B., & Weisz, J. R. (2001). Specificity of relations between children’s
control-related beliefs and internalizing and externalizing psychopathology. Journal of
Consulting and Clinical Psychology, 69, 240-251.
Kemer, G. (2006). The role of self-efficacy, hope, and anaxiety in predicting university
entrance examination scores of eleventh grade students.Unpublished Master of Art
Thesis. The Middle East Technical University.
Kline, R. B. (2010). Principles and pactices of structural equation modeling. New York:
Guilford.
Ledrich, J., & Gana, K. (2012). Relationship between attributional style, perceived control,
self-esteem, and depressive mood in a nonclinical sample: A structural equationmodeling
approach. Journal of Education Psychology,10, 31-44.
Lee, C. (2002). The impact of self-efficacy and task value on satisfaction and performance
in a web-based course. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Central
Florida.
Linnenbrink, E. A., & Pintrich, P. R. (2002). Motivation as enabler for academic success.
School Psychoology, 31, 313- 328.
Margalit, M., Ziv, O., & Ziman, T. (2006). Comparisons of self-efficacy, mood, effort, and
hope between students with learning disabilities and their non–LD-matched peers.
Learning Disabilities Research and Practice, 21, 111-121.
McCann, E., & Garcia, T. (1999). Maintaining motivation and regulation emotion:
Measuring individual differences in academic volitional strategies. Learning and
Individual Differences, 11(3), 259-279.
Miller, J. F. (1988). Development of a measure of hope. Nursing Research, 37, 6-10.
Pekron, R., Frenzel, A., & Goetz, T. (2007). The control-value theory of achievement
emotions: An integrative approach to emotions in Education. Emotion in education/ed.
By P.A. Schutz and R. Pekrun. Amsterdam: Academic Press, 32, 13-36.
Pintrich, P. R., & DeGroot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning
components of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology,
82(1), 33-40.
Robin, N., & Shepherd, M. (2006). Volitional strategies and social anxiety among college
students. The College Quarterly, Seneca College of Applied Arts and Technology, 4,
12-21.
Simons, A. D., Angell, K. L., Monroe, S. M., & Thase, M. E. (1993). Cognition and life
stress in depression: Cognitive factors and the definition, rating, and generation of
negative life events. Journal of Educational Psychology, 4, 584-591.
Voelz, Z., Haeffel, G., Joiner, T., & Wagner, K. (2003). Reducing hopelessness: The
interation of enhancing and depressogenic attributional styles for positive and negative
life events among youth psychiatric inpatients. Behaviour Research and Therapy, 41,
1183-1198.
Wellborn, J. G., Connell, J. P., & Skinner, E. (1989). Students' Perception of Control
Questionnaire. University of Rochester.