اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی در انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف از اجرای پ‍ژوهش بررسی اثر بخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان شهر تهران بود. با روش پژوهشی نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون از بین کلیه دانش‌آموزان پایه دوم دبیرستان دختران منطقه 18 شهر تهران که مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 94-93 بودند تعداد 30 نفر از دانش‌آموزان پایه دوم از طریق نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابتدا بر روی دوگروه پرسش­نامه‌ی انگیزش پیشرفت هرمنس اجرا شد، و معدل نوبت اول افراد مشخص شد، سپس بر گروه آزمایش برنامه آموزشی مهارت‌های اجتماعی طی هشت‌جلسه یک ساعته انجام و گروه کنترل هیچ برنامه آموزشی دریافت نکردند، در پایان مجدداً پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس اجرا و معدل نوبت دوم مقایسه شد. برای تجزیه و تحلیل داده­‌ها از آزمون تحلیل کواریانس (ANCOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد، انگیزش و پیشرفت تحصیلی، گروه آزمایش از دانش‌آموزان که تحت تاثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی قرار گرفته­اند نسبت به گروه کنترل، بیشتر است. از یافته­های این پژوهش می‌توان برای  بهبود پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان استفاده کرد. بنابراین می‌توان گفت، هدف همه‌ی فعالیت‌های آموزشی بهبود انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان است که در سایه آموزش مهارت‌های اجتماعی می­تواند افزایش معناداری داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The influence of social skills training on motivation and educational progress of female high school students of Tehran

نویسندگان [English]

  • E Radmanesh 1
  • E Saadi pour 2
1 Ph.D. candidate in Educational Psychology, Allameh Tabataba'i University
2 Associate Professor of Educational Psychology, Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

     The present study aims at investigating the influence of social skills training on motivation and educational progress of high school students of Tehran. Among all second grade high school female students of Tehran (DISTRICT 18) studying in the academic year of 2014-2015, 30 students were randomly selected and classified into two groups of experimental and control through quasi-experimental methodology and pre- and posttests. First, the progress motivation questionnaire of Hermess was run on two groups, and the average of their first semester was identified. Then, the program of social skills training was administered on the experimental group through 8 one-hour sessions while the control group received no training program. Finally, the progress motivation questionnaire of Hermess was readministered and the average of the second semester was identified and compared. In order to analyze the data, we made use of Covariance Analysis (ANCOVA). As indicated by the results of the study, motivation and educational progress were high among experimental group receiving social skills training compared to the control group. The results of the present study can be applied for improving educational progress and motivation of students. All educational activities aiming at improving the progress motivation and educational progress of the students can be significantly increased through social skills training.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social skills
  • progress motivation
  • educational progress
پاکدامن ساوجی، آذر؛ گنجی، کامران و  احمدزاده، محمود (1392). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. فصلنامه‌ی علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 12(47)،  265-245.
جناابادی، حسین (1395). تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر افزایش اعتماد به نفس کودکان دارای اختلال یادگیری کلامی و کودکان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 6(2)، 82-70.
جاهد مطلق، عذرا؛ یونسی، سید جلال؛ ازخوش، منوچهر و فرضی، مرجان. (1394). اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر فشار روانی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی ساکن خوابگاه. مجله ی­ روان‌شناسی مدرسه، 4(2)، 21-7.
حسین خانزاده، عباسعلی (1388). آموزش مهارت‌های اجتماعی بر کودکان و نوجوانان. تهران، انتشارات رشد فرهنگ.
رضایی، سعید (1395). تدوین برنامه آموزش مهارت‌های اجتماعی و بررسی اثربخشی آن بر کفایت اجتماعی کودکان با اختلال یادگیری غیرکلامی و اختلال اتیسم عملکرد بالا. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 6(4)، 82-67.
سیف، علی اکبر. (1390). روان‌شناسی پرورشی. تهران: نشر دوران.
صبحی قراملکی، ناصر (1395). اثربخشی آموزش به روش خودآموزی کلامی بر بهبود پردازش هیجانی و مهارت اجتماعی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 5(3)، 88-71.
صدری دمیرچی، اسماعیل و اسماعیلی قاضی‌ ولوئی، فریبا (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی- هیجانی بر تنظیم شناختی هیجان و مهارت‌های اجتماعی کودکان دارای اختلال یادگیری خاص. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 5(4)، 86-59.
 صفرزاده، مریم (1389). اثربخشی آموزش مهارهای اجتماعی بر کاهش احساس تنهایی زنان سرپرست خانوار. پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
کارتلج، جی و میلبون (1386). آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان، ترجمه نظری نژاد 1385، مشهد: آستان قدس رضوی.
فرهنگی، عبدالحسن و عبدالعلیان، مریم (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر خودپنداره و حساسیت اضطرابی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 5(4)، 58- 43.
نریمانی، محمد؛ پورعبدل، سعید و بشرپور، سجاد (1395). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش/ تعهد بر کاهش اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 6(1)، 140-121.
هالاهان، لوویر؛ جان، کافمن؛ ویس، مارگارات و الیزابت، مارتینز. (1392). اختلالات یادگیری: مبانی، ویژگی­ها و تدریس مؤثر. ترجمه علیزاده. تهران: ارسباران.
Amerikaner, M. &  Summerlin, M. L., (1982). Group counseling with learning disabled children: effects of social skills and relaxation training on self-concept and classroom behavior. Journal Learning Disability. 15 (6): 340-300.
Barry, M. M., Clarke, A. M., Jenkins, R. & Patel, V. (2013). A systematic review of the effectiveness of mental health promotion interventions for young people in low and middle income countries. BMC Public Health;13:835-860.
Bayrami, M. & Moradi, A. R. (2007). The Effect of teaching social skills on competence of students (felner model). Journal of Psychology. 1(4):47-67. (Persian).
Bierman, K, L., Furman, W. (1984). The effects of social skills training and peer involvement on the social adjustment of preadolescents. Child Development. 55 (1): 151-62.
Coppersmith, J-B., & Dodge, K. A .(2004). Preadolescent peer status aggression and schod adjustments predictors of externalizing problems in adolescence child Development, 1, 1350-1362.
Dorudian, Z. (2011). The impact of role-playing technique on social adjustment and academic achievement in dyscalculia students of Tehran province, academic year 87-88. Journal of Psychology of Exceptional Individuals. 1(2):85-101. (Persian).
Elksnin, L. K, Elksnin, N. (2005). Teaching Social Skills to Students with Learning and Behavior Problems, Intervention in School and Clinic, 33 (3): 131-140.
Groben, M. perren, S. Stadelman, S. Klitzing, k. (2011). E motional symptoms from kinder garden to middle childhood associations with self-and other- oriented Social skills Eurchild Addotes psychiatry, 20: 3-15.
Gresham, F.M., Watson, T.S. & Skinner, C. H. (2001). Functional behavioral assessment: Principles, procedures, and future directions, School Psychology Review, 30(2), 156-172.
Gresham, F. M., Van, M. B., & Cook, C. R. (2006). Social skills training for teaching replacement behaviors: Remediating acquisition deficits in at-risk students, http/www.Proquest.com.
Huan, V. S., Quek, G. C. L., Yeo, L. S., Ang, R. P., & Chong, W. H. (2012). How teacher-student relationship influenced student attitude to teachers and school.. Asia-Pacific Education Researcher., 21,(4), 151-159.
McIntosh, R., Vaughn, S., Zaragoza, N. (1991). A review of social interventions for students with learning disabilities. Journal Learning Disability, 24 (8) :451-8.
Momeni, S., Barak, M., Kazemi, R., Abolghasemi, A., Babaei, M., Ezati, F. (2012). Study of the Effectiveness of Social Skills Training on Social and Emotional Competence among Students with Mathematics Learning Disorder. Creative Education; 3(8):1307-1322.
Narimani, M., Pourabdol, S. & Basharpoor, S (2016). The effectiveness of acceptance/ commitment training to decrease social anxiety in students with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 6 (1), 121-140. (Persian)
Talvio, M., Berg, M., Litmanen, T. & Lonka, K. (2016) The Benefits of Teachers’ Workshops on Their Social and Emotional Intelligence in Four Countries. Creative Education, 7, 2803-2819.
Spence, S. H. (2003) Social Skills Training with children and Young people: Theory, Evidence and practice child and Adolescent mental Health Volume 8. No. 2/pp. 84-96. School of Psychology University of Queensland Australia.
Vincent, C., Horner, R. H., & Sugai, G. (2002). Developing Social. Competence foe all students Eric clearinghouse on Disabilities and Gifted Education Arlington. Va. Eric OSEP special project.
Wenzel, V. Weichold, K. & Silbereisen, R. (2009), The Life Skills program IPSY. Positive influence on school bonding and prevention of substance misuse, Journal of Adolescence, 32, 1391-1401.
Waenes, E. D. Sheridan, S. M., Geske, J. & Warnes, W. A. (2005). A contextual approach to the assessment of social skills Identifying meaningful behaviors for social competence. Psychology in school 42(2), 233-247.