اثر بخشی روش‌های مصاحبه‌ی انگیزشی و آموزش تنظیم هیجان برکاهش قلدری سنتی و سایبری و فرسودگی تحصیلی کاربر شبکه‌های اجتماعی مجازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی ، اردبیل، ایران

2 استاد ممتاز گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

3 استادیار گروه پزشکی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی

4 استادیار گروه روانشناسی، ,واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی

10.22098/jsp.2020.911

چکیده

    هدف این پژوهش، تعیین اثر‌بخشی روش‌های مصاحبه‌ی انگیزشی و‌ آموزش تنظیم‌ هیجان‌ برکاهش قلدری‌ ‌سنتی و سایبری و فرسودگی تحصیلی کار‌بر شبکه‌های اجتماعی مجازی، با در ‌نظر گرفتن نقش تعدیل‌گر جنسیت بود. این پژوهش، ‌آزﻣﺎﻳﺸﻲ و از ﻧﻮع ﭘﻴﺶ‌آزﻣﻮن و ﭘﺲ‌آزﻣﻮن ﭼﻨﺪ‌ﮔﺮوﻫﻲ با گمارش تصادفی اﺳﺖ. جامعه‌ی آماری این پژوهش را تمام دانش‌آموزان دختر و پسر کاربر شبکه‌های اجتماعی مجازی مقطع متوسطه‌ی دوم تهران در سال تحصیلی96-1395 تشکیل دادند.90 نفر از دانش‌آموزانی که بر اساس پرسش‌نامه‌ی سنجش ارتباط با شبکه‌های اجتماعی مجازی، کاربر محسوب می‌شدند‌، از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به‌ صورت تصادفی در‌ گروه‌های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های ارتباط با شبکه‌های اجتماعی، قلدری در مدرسه(BS) و فرسودگی‌ تحصیلی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های تحلیل کوواریانس چند‌‌ متغیری و تحلیل واریانس یک‌راهه استفاده شد. نتایج نشان داد؛ آموزش‌ مصاحبه‌ی انگیزشی و تنظیم هیجان در مقایسه با گروه کنترل برکاهش قلدری کلی و سایبری‌ و نیز فرسودگی تحصیلی تأثیر داشته، ولی بر قلدری سنتی و خستگی عاطفی تأثیری نداشته ‌است‌‌(‌05/0>P‌). بهعلاوه نقش جنسیت بهعنوان متغیر تعدیل‌کننده‌، صرفاً در ارتباط با اثربخشی آموزش تنظیم هیجان درکاهش متغیرهای قلدری کلی، قلدری سایبری و بی‌علاقگی تحصیلی تأیید شد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که روش‌های مصاحبه‌ی انگیزشی و‌ آموزش تنظیم هیجان، باعث ارتقای سطح آگاهی کاربر شبکه‌های اجتماعی مجازی به ویژه دختران، نسبت به معایب رفتارهای قلدری سنتی و سایبری و فرسودگی تحصیلی شده و با ایجاد انگیزه لازم ‌ برای تغییر رفتار، منجر به شناخت، کنترل و مدیریت هیجان‌های مشکل‌ساز شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Motivational Interview and Emotion Regulation Training on Reduction of Bulling traditional and cyber and Academic Burnout User Virtual Social Networking

نویسندگان [English]

  • K Safaeinaeini 1
  • M Narimani 2
  • R Kazemi 3
  • T Mousazadeh 4
1 Ph.D Student of Educational Psychology, Department of Psychology, Ardabil branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.
2 Distinguished Professor, Department of Psychology, University of Mohagheg Ardabili
3 Assistant Professor, Department of Medicine, Ardabil Branch, Islamic Azad University,
4 Assistant Professor, Department of Psychology, ,Ardabil Branch , Islamic Azad University,
چکیده [English]

     The purpose of this study was determination the effectiveness of courses methods motivational interview and emotion regulation training on reduction of the bullying traditional and cyber and academic burnout user virtual social networking with considering of role countervailing of gender. This research is a probationary from kind multi collective pretest and posttest. The statistical population of the study was selected from all male and female students of secondary second user virtual social networking of Tehran city‌ in the (2016-2017) per‌ annum academic. 90 user students virtual social networking who was selected with means an accidental polymorphous of cluster sampling and at experimental and control groups into accidental. Geared of collect the data from the questionnaires of communication with virtual social networks of Alinaghi & Ataei‌, the bullying in school‌ (BS) of  Patchin & Hinduja and academic burnout the Bersou used. For data analysis the method of Multivariable analysis of covariance and oneway analysis of variance used.‌ The results showed that motivational interview and emotional regulation training compared with the control group had an effect on bullying general and cyber and academic burnout (exhaustion, cynicism and inefficiency), but did not affect traditional bullying and emotional exhaustion (p< 0.05). In addition, the role of gender as a countervailing variable was confirmed only in relation to the effectiveness of emotional regulation training in reducing the variables of bullying (general), cyber bullying and academic cynicism. Those findings show that motivational interview and emotion regulation training have been effective in improving the level of awareness of teenagersUser, especially girls, about the disadvantages of bullying behaviors and academic burnout, and has been effective in motivating behavior change, as well as in identifying, controlling and managing problematic excitements.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Motivational interview
  • emotion regulation
  • bullying behavior
  • academic burnout & virtual social networking
امانلو، حسین و شادمانی، احسان (1394). ماهیت مجازی (درآمدی بر شبکه‌های اجتماعی).‌ تهران: انتشارات معاونت فرهنگی اجتماعی سازمان بسیج مستضعفین.
 بدری‌گرگی، رحیم، مصرآبادی، جواد، پلنگی، مریم و فتحی، رحیم (1391). ساختار عاملی پرسش‌نامه فرسودگی‌تحصیلی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی در دانش آموزان متوسطه. فصل‌نامه اندازه‌گیری تربیتی، 2(7)، 164-180.
بیرامی، منصور، هاشمی، تورج، فتحی‌آذر، اسکندر و علایی، پروانه (1391). قلدری سنتی و سایبری در نوجوانان دختر مدارس راهنمایی- نقش کیفیت ارتباط معلم-دانش‌آموز. فصل‌نامه روانشناسی تربیتی، 8(26)، 153-175.
جعفری، زینب (1395). اثربخشی مصاحبه انگیزشی بر میزان و نحوه استفاده از تلفن همراه، شبکه‌های اجتماعی مجازی و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان نایین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد.
 جناآبادی، حسین، عیسی‌زادگان، علی و نعمتی، محمد (1394). اثربخشی مصاحبه انگیزشی بر خودکار آمدی و بهبود خودپنداره دانش‌آموزان کم‌پیشرفت. مجلهمطالعات روانشناسی تربیتی، 5(21)، 44-62.
حداد رنجبر، سمیه و احمدی‌پور، طاهره (1390). هویت یابی و ابعاد آن در جریان استفاده از فضای مجازی بین دانشجویان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه رفسنجان.
 حبیبی، رامین و بهادری خسروشاهی، جعفر (1395). اثربخشـی آموزش مهارت‌هــای خود مدیریتی بر از خودبیگانگی تحصیلـی، تعلل‌ورزی تحصیلـی و زورگویی دانش‌آمـوزان دوره متوسطه. دوماه‌نامـه علمـی‌پژوهشـی راهبردهـای آموزش در علـوم پزشکی، 9(5)، 371-380.
 دهقانی فیروزآبادی، سمیره، قاسمی، حامد، صفری، سعیده، ابراهیمی، علی اکبر و  اعتمادی، عذرا (1392). اثربخشی جلسات گروهی مصاحبه انگیزشی بر ارتقاء عزت نفس و خودکارآمدی زنان معتاد. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، 7(26)، 145-158.
 ربانی‌پارسا، محمدجواد، مشهدی، علی و بیگدلی، ایمان‌الله (1396). اثربخشی مصاحبه انگیزشـی به شیوه گروهـی، بر کـاهش خوردن هیجانی و کاهش اضطراب در افراد چاق: نقش تعدیل‌گر تکانش‌گـری. پایان‌نامـه کارشناسـی ارشد. دانشکـده علومتربیتـی و روانشناسی دانشگاه فردوسیمشهد.
روزنگرن، دیویدبی (2009). مهارت‌هـای مصاحبه انگیزشی. ترجمه شیما تمنایی‌فـر (1394). تهران: انتشـارات ارجمند.
ستاری، بهزاد، پورشهریار، حسین و شکری، امید (1394). اثربخشی بسته مداخله‌ای تنظیم هیجان‌های پیشرفت بر کاهش هیجان‌های منفی دانشآموزان.مجله روان‌شناسی مدرسه،4(4)، 76-93.
شاه‌محمدی، ملیحه (1393). بررسی تأثیر مداخله گروهی مصاحبـه انگیزشی بر اهمـال کاری دانش آموزان دختر متوسطه شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اصفهان.
عطادخت، اکبر، حمیدی‌فرد، ویدا و محمدی، عیسی (1393). استفاده آسیب‌زا و نوع کاربری تلفن همراه در دانش‌آموزان دبیرستانی و رابطه آن با عملکرد تحصیلی و انگیزش پیشرفت. مجله روان‌شناسی مدرسه، 3(2)، 122-136.
 عظیمی، محمد، پیری، موسی وزوار، تقی (1392). رابطه فرسودگی تحصیلی و یادگیری خود تنظیمی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه. فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 10(11)، 116-128.
 علی‌نقی نایینی، مرتضی و عطایی محمدی، ساره (1392). اعتباریابی پرسشنامه سنجش ارتباط باشبکه‌های اجتماعی مجازی. منتشر نشده.
فولادچنگ، محبوبه وحسن‌نیا، سمیه (1393). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان برشادکامی وخودکارآمدی زنان سرپرست خانوار. فصل‌نامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، 5(4)، 89-106.
کمال، حامد و کمال، محمد (1394). ناگفته‌های فضای مجازی (آگاهی از آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های رایانه‌ای و شبکه‌های ماهواره‌ای. تهران: انتشارات عروج ایمان.
میرزائــی‌فندخت، امید، سعدی‌پـور، اسماعیل و ابراهیمی‌قوام، صغری (1393). بررسـی تأثیر آموزش مهارت‌هـای مثبت‌اندیشی بر کاهش میزان فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه اول دبیرستان شهرستان زیرکوه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.دانشکده روانشاسی و علوم تربیتیدانشگاه سمنان.
منتظری توکلی، نسیبه و خضری‌مقـدم، انوشیروان (1394). اثربخشـی آموزش مهـارت‌هـای تنظیـم هیجـان برکاهش پرخاشگری دخـتران دانش‌آموز دوره اول متوسطه. نخستین کنگره بین المللی جامع روانشناسی ایران. تهران، صفحه 35-40.
 محسنی‌نژاد، لیلا؛ بدری گرگری، رحیم و نعمتی، شهروز (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های تنظیم هیجانی برسازگاری تحصیلی، عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تبریز.
موسویان، مرتضی (1395). گزارش مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد. تهران: روزنامه ایران، 22(4)، 62-68.
 نریمانی، محمد؛ عالی‌ساری، کریم و موسی‌زاده، توکل (1393). مقایسه اثربخشی آموزش متمرکز بر هیجان و کنترل تکانه بر فرسودگی تحصیلی و عواطف مثبت و منفی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانای های یادگیری، 3(3)، 79-99.
Amanlu, H. & Shadmani, E. (2015). Virtual Nature (Income on Social Networks). Tehran: Department of Cultural Affairs  Social Organization of the Basij Mostazefin. (Persian)
Appel, M. Stiglbauer, B. Batinic, B. ‌& Peter, H. )2014). Internet use and Verbal Aggression:‌The‌ Moderating Role of Parents and Peers. Computers in Human behavior‌, 33‌, 235–‌241.
Astraukaite, M. Kern, R. M. & Notelaers, G. (2014).An Individual Psychology Approach to Underlying Factor of Workplace Bullying. Journal of Individual Psychology, 70(3), 220-243.
Atadokht, A. Hamidifard, V. & Mohammadi, J. (2014). The Harmful use and type of Mobile Phone use in High School Students and their Relationship with Academic Performance and Motivation. Journal Of Psychology, 3 (2), 122-136.. (Persian)
Alinaghi Nayini, M. & Ataei Mohammadi, S (2013). Validation of Questionnaire for Assessing the Relationship between Virtual Communities. Unpublished. (Persian)
Azimi, M. Piri, M. & Mosavzvar, T (2013). The relationship between academic burnout and self-regulatory learning with academic performance of high school students. Journal of School Psychology, 10 (11), 116-12. (Persian)
Badrigorgy, R. Mesrabadi, J. Palangi, M. & Fathi, R. (2012). The factor structure of the uniform factor questionnaire use of confirmatory factor analysis in high school students. Journal of Educational Measurement, 2 (7), 164-180. (Persian)
Barnett, M. D. & Flores, J‌. (2016). Narcissus, exhausted: Self-Compassion Mediates the Relationship Between Narcissism and School Burnout. Personality and Individual Differences, 97‌, 102–108.
Berne, S. Frisen, A. & Kling, J. (2014). Appearance-Related Cyberbullying: A Qualitative Investigation‌ ‌of Characteristics, Content, Reasons, and Effects. Body Image, 11, 527- 533.
Bayrami, M. Hashemi, T, FathhiAzar, A. & Alaee, P. (2012). Traditional and Cyber Bullying in Teenage Girls in Middle Schools-The Role of Teacher-Student Communication Quality. Journal of Educational Psychology, 8(26), 153-175. (Persian)
Chadwick, S.‌ (2015). Impacts of Cyberbullying, Building Social and Emotional Resilience in Schools. North Ryde, NSW Australia:‌Springer Briefs in Education.
Cooper, C. L. Phillips, L. H. Johnston, M. Whyte, M. & MacLeod, M. J. (2015). The role of emotion regulation on social participation following stroke. Br ‌ Journal of Clinical Psychology, 54‌(2), 181-199.
DeCamp, W. & Newby, B. ‌(2015). The Victim-Offender Overlap Among Bullying Victims. «From Bullied to Deviant«: Youth Violence and Juvenile Justice, 13(1), 3-17.
Dehghani Firoozabadi, S. Ghasemi, H. Safari, S. Ebrahimi, A. & Etemadi, O. (2013). The effectiveness of motivational interviews on promoting self-esteem and self-Efficacy of addicted women. Journal Drug Addiction Research, 7 (26), 145-158. (Persian)
Ehring, T. Fischer, S. Schnulle, J. Bosterling, A. (2015). Characteristics depressed in dividrals. Personality & Individual Difeerences, 44, 1547-1548.
Farmer, T. W. Petrin, R. Brooks, D. S. Hamm, J. V. Lambert, K. & Gravell, M. (2015). Bullying involvement and the school adjustment of rural students with and without disabilities. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 20(1), 19-37.
Foulad Cheng, M. & Hassannia, S. (2014). The Effectiveness of Educational Exercise Settlement and Self-efficacy of Female Heads of Households. Quarterly Journal of Women and Society, 5 (4), 89-106. (Persian)
Garnefski, N. Koopman. H. & Kraaij, V. (2010). Brief report: cognitive emotion regulation strategies and psychological. Adjustment in Adolescence, 32, 449- ‌454.
Hardcastle, S. J.  Fortier, M.  Blake, N. &  Hagger, M. S. (2016). Identifying content-based and ‌ relational techniques to change B in Motivational Interviewing. Health Psychology Review, 10, 1-16.
Haddad Ranjbar, S. &Ahmadipour, T. (2011). Identification and its Dimensions During the use of Virtual Space Among Students. University of Rafsanjan. (Persian)
Habibi, R. & Bahadori Khosroshahi, J. (2016). The effectiveness of self-management skills training on academic ability, academic proclamation and bullying in secondary students. Strategies for Medical Education, 9 (5), 371-380. (Persian)
Houser, R. M. springer, K.W. Pudrovska, T. (2013). Temporal structures of psychology well being: Continuity or Change. Presented at the 2005 Meetings of the Gerontogical Society of America, or lando, Florida. Journal of Intellectual Disability Research, 12(8), 882-874.
Jafari, Z. (2016). The Effectiveness of Motivational Interview on the Rate and Usage of Mobile Phones, Virtual Social Networks and Academic Achievement in Secondary Secondary School Students in Nayin County. Islamic Azad University of Yazd, (Persian)
Jenaabadi, H. Eisazadegan, A. & Nemati, M. (2015). Effectiveness of motivational interview on self-Efficacy and Self-Concept Improvement of Compassioned Students. Journal of Educational Psychology Studies, 5 (21), 44-62. (Persian)
Jazaieri, H. Morrison, A. Goldin, P. & Gross, J. (2015). The Role of Emotion and Emotion Regulation in Social Anxiety Disorder. Curr Psychiatry, 7, 531. (Persian).
Kamal, H. & Kamal, M. (2015). Undisclosed Cyberspace (Awareness of Social Networking, Computer Games, and Satellite Networks). Tehran: orouje Iman. (Persian).
Kuss, D. J. Griffiths, M. D. & Binder, J. F. (2013). Internet Addiction in Students: Prevalence and Risk Factors.  Computers in Human Behavior, 29(3), 959–966‌.
Klassen, Z.X. Wang, Y.‌RM. (2013). Academic Burnout and Motivation of Chinese Secondary Students. Int J  Soc Sci Humanity, 3(2), 134-7.
Kokkinos, C. M. (2013). Bullying and Victimization in Early Adolescence: Associations with Attachment Style and Perceived Parenting. Journal of School Violence, 12(2), 174–192.
Marvicsin, D. Boucher, N. & Eagle, M, j. (2013). Youth Bullying: Implications for Primary Care Providers. Journal for Nurse Practitioners, 9(8), 523-527.
Menesini, E. &  Salmivalli, Ch. (2017). Bullying in Schools: the State of knowledge and Effective Interventions. Psychology, Health & Medicine,  22, 240-253.
Meule, A. Fath, K. Real, GL, Sütterlin, ‌S. Vögele, C. & Kübler, A. (2013). Quality of Life, Emotion Regulation, and Heart Rate Variability in Individuals with Intellectual Disabilities and Concomitant Impaired Vision, Psychology of Well-Being, Psicología Educativa, 33(6), 59-88.
Mirzaeefandokht, O. Saadipour, I. & Ebrahimiqvam, S. (2014). The Effect of Positive Thinking Training on Reducing Academic Burnout among Primary Schoolchildren in Zorkouh High School. University of Semnan. (Persian).
Morgan, B. & Bruin, D. K. (2015). The Relationship between the Big five Personality Traits and Burnout in South African university Student, South African Journal of Psychology, 2,182-191.
Mohseninejad, L. Badri Gargari, R. & Nemati, S. (2016). The Effectiveness of Teaching Emotional Skills Training on Academic, Emotional, and Social Adherence of Students with Special Learning Disabilities. University of Tabriz. (Persian).
Mousavian, M. (2016). Report by the Center for Information Technology and Digital Media of the Ministry of Guidance. Tehran: Iran Newspaper, 22 (4), 62-68. (Persian).
Montazeri Tavakoli, N. & Khezri Moghdam, A. (2015). The Effectiveness of Emotional Tuning Skills Training on the Reduction of Aggression among Female Students in the First Grade Secondary School. First International Congress of Comprehensive Psychology of Iran. Tehran, page 35-40. (Persian).
Nafsika, A. Constantinos, M. K. & Angelos, M. (2016). Possible Common Orrelates Between Bullying And Cyber-Bullying Amonga Dolescent. Psicología Educativa‌, 22(2)27-38.
Navidian, A. Mobaraki, H. & Shakiba, M. (2017). Accepted ManuscriptTitle: The Effect Of Education Through Motivational Interviewing Compared With Conventional Education On Self-Care Behaviors in Heart Failure Patients with Depression. Patient Education and Counseling, 100(8), 1499–1504.
Narimani, M. Alisari, K. & Musazadeh, T. (2014). Comparing the Effectiveness of Emotion-Focused Training and Impulse Control on Academic Exhaustion and Positive and Negative Emotions of Students with Learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3 (3), 79-99. (Persian).
Otto, B. Misra, S. Prasad, A. & McRae, K. (2014). ‌Functional Overlap of Top-down Emotion Regulation and Generation: An fMRI Study Identifying Common Neural Substrates between Cognitive Reappraisal and Cognitively Generated Emotions. Cogn Affect Behav Neurosci, 2(5),45-87.
Patchin, J.W. & Hinduja, S. (2011). Traditional and Nontraditional Bullying among youth: A Test of General Strain Theory. Youth & ‌ Society, 43(2), 721- 751.
Pfeiffer, J. P. & Pinquart, M. (2014). »Bullying in German Boarding Schools: A pilot study« School Psychology International, 35(6), 580–591.
Rabbani Parasha. Mashhadi, A. & Bigdeli, I. (2017). Effectiveness of Group Motivational Interviewing on Reducing Emotional and Reducing Anxiety in Obese Individuals: The Role of Impulsive Moderator. Ferdowsi University of Mashhad. (Persian).
Roberton, T. Daffern, M. & Bucks, R. S. (2012). Emotion Regulation and Aggression. Aggression and Violent  Behavior, 17(1), 72-82.
Rosengren, D. (2009). Motivational Interviewing Skills. Translated By Shima Tamanayefar (2015). Tehran: Arjmand. (Persian).
Sattari‌. Pourshahriar, H. & Shokri, O. (2015). Effectiveness of Progressive Emotion Regulatory Intervention Package on Students' Negative Emotion Reduction. Psychology School, 4 (4), 76-93. (Persian).
Sanjay P. Ahuja & Bryan Moore,A. (2015). Survey of Cloud Computing and Social Networks Network and Communication Technologies; Published by Canadian Centerof Science and Education, 2(2), 11-16.
Schreiber, L. R. N. Grant, J. E. & Odlaug, B. L. (2012). Emotion regulation and impulsivity in young adults. Journal of Psychiatric Research, 46, 651- 658.
Shahmohammadi, M (2014). Investigating the Impact of Intervention on Motivational Interview on the Negligence of High School Students in Isfahan. University of Isfahan. (Persian).
Yu, Y. Peng, L. Tang T. Chen, L. Li, M. & Wang, T. (2014). Effects of Emotion Regulation and General Self-Efficacy on Posttraumatic Growth in Chinese Cancer Survivors: Assessing the Mediating Efect of Positive Affect. Psycho-Oncology, 23, 473–478‌.
Zeidan, F. (2010). Mindfulness Meditation improves Cognition: Evidence of Brief Mental Training. Conscious Cogn, 19(2), 597-605.